Konspekt lekcji biologii
Poziom edukacyjny: Gimnazjum
Program: „Ciekawa biologia cz. 4”, wyd. WSiP
Dział programu: Coraz bliżej istoty żywej
Hasło programowe: Błony biologiczne
Temat: Budowa, rodzaje i funkcje błon biologicznych.
Zakres treści:
1. Budowa błony biologicznej.
2. Funkcje błony biologicznej.
3. Transport przez błony.
4. Zjawisko osmozy i jego znaczenie.
Cele: A. Zapamiętanie wiadomości:
- uczeń definiuje pojęcie plazmalemma
- uczeń wymienia funkcje błony biologicznej
- uczeń wyjaśnia pojęcie osmozy
B. Zrozumienie wiadomości:
- uczeń omawia różnice między roztworem hipotonicznym a hipertonicznym
- uczeń potrafi narysować schematy transportu substancji przez błonę
- uczeń omawia funkcje błony biologicznej
C. Stosowanie wiadomości w sytuacjach typowych:
- uczeń przedstawia przykłady kanałów błonowych
- uczeń wykazać związek budowy błony biologicznej z pełnionymi funkcjami
- uczeń podaje przykłady zachodzenia osmozy
D. Stosowanie wiadomości w sytuacjach problemowych:
- uczeń analizuje zależność między warunkami środowiska a zachodzeniem osmozy
- uczeń uzasadnić rolę błony w strukturze i funkcjonowaniu komórki
- uczeń ustala związki zachodzenia osmozy roztworami hipotonicznym i hipertonicznym
E. Postawy:
- postawa aktywnego zaangażowania się w zdobywanie wiedzy o własnym organizmie
- odczuwanie potrzeby pogłębiania wiedzy biologicznej
Metody: słowna- wykład, pogadanka, praca z podręcznikiem, praca w grupach
Formy pracy: indywidualna, grupowa, zbiorowa
Środki dydaktyczne: środki zastępcze
środki wizualne:
- foliogram „Transport przez błony”
- foliogram „Roztwór hipertoniczny i roztwór hipotoniczny”
- tablica „Budowa kom zwierzęcej i roślinnej”
przyrządy i materiały:
-rzutnik
publikacje i materiały metodyczne:
- podręczniki, zeszyt przedmiotowy
Literatura dla nauczyciela:
- Podręcznik „Ciekawa biologia cz.4”, wyd. WSiP
- Podręcznik „Biologia II”, wyd. ŻAK
- Słownik szkolny Biologia, wyd. Zielona Sowa
- Encyklopedia szkolna Biologia, wyd. Zielona Sowa
Literatura dla ucznia:
-Podręcznik „Ciekawa biologia cz4”
- Atlas anatomiczny
Notatka:
Temat: Budowa, rodzaje i funkcje błon biologicznych.
Budowa błony biologicznej:
PLAZMALEMMA-jest to błona otaczająca kom, dzięki niej kom utrzymuje odrębność w otoczeniu.
Budowa fosfolipidów:
Funkcje błony biologicznej:
-oddzielająca
-transportująca
-informacyjna
Dyfuzja- to proces w wyniku którego następuje przemieszczanie się (transport) cząsteczek substancji rozpuszczonej np. cukru od stężenie mniejszego do roztworu o stężeniu większym.
Osmoza- transport rozpuszczalnika przez półprzepuszczalną błonę kom rozdzielającą roztwory o różnych stężeniach - od roztworu o mniejszym stężeniu do roztworu o stężeniu większym.
Praca domowa: Wyjaśnij pojęcie komórka
Ogniwo lekcyjne |
Czas realizacji |
Czynności nauczyciela |
Czynności ucznia |
Faza wstępna: Sprawy organizacyjne
Pogadanka Wstępna
Faza realizacyjna
Faza podsumowująca
Praca domowa |
|
Przywitanie uczniów. Sprawdzenie listy obecności i zapisanie tematu lekcji.
Nauczyciel za pomocą tablicy „Budowa kom zwierzęcej i roślinnej” wyjaśnia iż błona oddziela od cytoplazmy większość struktur kom. Pozwala to na utrzymywanie wew. tych struktur odmiennych warunków niż w cytoplazmie oraz na pełnienie swoistych funkcji.
Nauczyciel przedstawia tablice: „Budowa błony biologicznej” rozdaje uczniom schematy błony biologicznej i opisuje jej budowę.
Błona składa się z fosfolipidów i białek.
Na tablicy nauczyciel rysuje schemat budowy fosfolipidy z zaznaczeniem główki i ogonka.
Błona jest strukturą dynamiczną, białka mogą się w niej przemieszczać, gromadzić a z czasem są wymieniane na nowe cząsteczki.
Błony biologiczne mają budowę płynnej mozaiki jej układ wciąż się zmienia w czasie i przestrzeni.
Nauczyciel wyjaśnia termin „plazmalemma” .Uczniowie zapisują pojęcie w zeszytach.
FUNKCJE BŁONY Pierwszą funkcje błony już poznaliśmy i jest to funkcja oddzielająca. Nauczyciel wyświetla foliogram ”transport przez bony”. Przez błonę kom są transportowane różne substancje zarówno z wewnątrz jak i do wewnątrz komórki i dlatego mówimy o funkcji transportowej
Drugą ważna funkcją jest funkcja informacyjna
Do komórki przez błonę docierają różne sygnalizatory np. hormony wyzwalające określone reakcje w kom.
Główną role w wypełnianiu funkcji informacyjnej i transportowej odgrywają białka. Za odbiór informacji odpowiedzialne są białka receptorowe.
Niektóre białka odgrywają ważną role w transporcie dzięki obecności kanału.
Nauczyciel rysuje schematycznie przykłady transportu przez błony omawiając je.
Nauczyciel omawia transport substancji przez błony- kanały.
Nauczyciel wyjaśnia pojęcie „dyfuzja” uczniowie zapisują to pojęcie w zeszytach.
Nauczyciel wyjaśnia za pomocą foliogramu pojęcia
Nauczyciel wyjaśnia pojęcie osmozy.
Proszę przeczytać w podręczniku na str 131 akapit zaczynający się od słów „Zjawisko osmozy ma ogromne znaczenie” Waszym zadaniem jest odszukanie przykładów zachodzenia osmozy.
Nauczyciel prosi chętnych uczniów o podanie przykładów zachodzenia dyfuzji.
Wyjaśnij pojęcie komórka |
Przywitanie nauczyciela.
Uczniowie podpisują elementy budowy błony biologicznej.
Uczniowie rysują schemat w zeszytach.
PLAZMALEMMA-jest to błona otaczająca kom, dzięki niej kom utrzymuje odrębność w otoczeniu.
Uczniowie zapisują w zeszytach funkcje błony biologicznej.
- oddzielająca
-transportowa
-informacyjna
Dyfuzja- to proces w wyniku którego następuje przemieszczanie się (transport) cząsteczek substancji rozpuszczonej np. cukru od stężenie mniejszego do roztworu o stężeniu większym.
Osmoza- transport rozpuszczalnika przez półprzepuszczalną błonę kom rozdzielającą roztwory o różnych stężeniach - od roztworu o mniejszym stężeniu do roztworu o stężeniu większym.
Uczniowie pracują w parach.
Uczniowie wymieniają przykłady osmozy. |