Kwalifikowanie osoby fizycznej jako podmiotu realizującego funkcje administracji publicznej odbywa się w dwojaki sposób:

a) albo za pomocą postanowień ustawowych (aktów wykonawczych),

b) albo mocą zindywidualizowanych aktów administracyjnych opartych na właściwych podstawach ustawowych.

Powierzanie podmiotom prywatnym zadań z zakresu administracji pub­licznej odbywa się, jak dotąd, w obrębie usług publicznych, a nie w obrębie wydawania decyzji administracyjnych.

Od problematyki wykonywania funkcji administracji publicznej przez podmioty prywatne należy odróżnić łączącą się z tym kwestię prywatyzacji zadań publicznych, w tym prywatyzowania zadań publicznych należących

uprzednio do samorządów terytorialnych. Przekazania realizacji zadań pub­licznych podmiotowi prywatnemu odbywa się w drodze umowy.

Prywatyzacja oznacza twórczy proces w zakresie sposobu wykonywania zadań publicznych przez przedmioty niepubliczne, które zadania te przejmują dobrowolnie i prowadzą je w interesie wyższym „ogólnym” a nie w interesie jednostkowym. Realizacja odbywa się w formach i metodach prywatnego (cywilnego lub handlowego)

Bardzo trudne problemy prywatyzacji zadań publicznych omówione zo­staną w podrozdziale dotyczącym zadań i działań administracji publicznej.

F. Administracja prywatna a administracja publiczna

Rozrasta się dzisiaj pole i znaczenie administracji prywatnej. Na świecie niektóre administracje prywatne niektórych przedsiębiorstw decydują o budże­tach równych budżetowi Polski lub wielokrotnie wyższych.

66

Administracja prywatna tym różni się od administracji publicznej, że:

1. jej cele działania są wąskie, a administracji publicznej szerokie;

2. jej zadania są wewnętrzne, podczas gdy zadania administracji publicz­nej są zewnętrzne;

3. główną motywacją działania administracji prywatnej jest ochrona inte­resu indywidualnego, a główną motywacją działania administracji publicznej jest ochrona interesu publicznego;

4. cele administracji prywatnej wyznacza rynek a cele administracji pub­licznej państwo;

5. działalność administracji prywatnej opiera się na prawie cywilnym i handlowym a administracji publicznej na prawie administracyjnym, przez co może ona stosować środki władcze;

6. administracja prywatna prowadzona jest w imieniu właściciela a admi­nistracja publiczna w imieniu państwa²⁶;

7. związana z właścicielem i przedsiębiorstwem administracja prywatna ma charakter przejściowy, podczas gdy administracja publiczna jest trwała.

Jeśli jednak administracja prywatna działa źle, nieumiejętnie, głupio, szkodliwie dla firmy lub przestępczo, skutki jej działań mogą mieć bez­pośrednie znaczenie dla szerszych interesów, w tym także interesu publiczne­go. Może się zatem zdarzyć, iż taka właśnie działalność administracji prywat­nej wywoła potrzebę działań administracji publicznej, na przykład w zakresie publicznej potrzeby zwalczania bezrobocia (czy prawnego zadania zwalczania bezrobocia ustalonego dla określonego organu administracji publicznej).

²⁶ Chociaż, oczywiście, warto pamiętać, iż bywały i inne sytuacje: w zaborze rosyjskim;

na przykład właściciel nieruchomości w gminie był jednocześnie jej wójtem.

67

---