Moja rodzina na tle przeobrażeń demograficznych Polski

Tematem mojej pracy jest proces przeobrażenia mojej rodziny na tle przemian demograficznych. Okres, który będę analizowała jest rozległy ale na początku należałoby rozpocząć moją pracę od wyjaśnienia podstawowego zagadnienia problemu a dokładnie mówię tutaj o czynnikach wpływających na przemiany demograficzne.

Na zmiany demograficzne oraz zmiany przyrostu naturalnego w Polsce ma wpływ kilka czynników. Do podstawowych możemy zaliczyć zgony i urodzenia.  Dodatkowo wpływ ma saldo migracji i współczynnik dzietności, które to czynniki kształtują ostateczny obraz zarówno sytuacji demograficznej państwa jak i stan przyrostu naturalnego.

Zmiany struktury demograficznej populacji należą do najbardziej rewolucyjnych przemian. Wcześniej, przez tysiące lat, ludzie na ogół umierali młodo, a przetrwanie gatunkowi zapewniała duża płodność. W trakcie przemian demograficznych, między końcem XVIII w. i środkiem XX w., coraz to nowe społeczeństwa podejmowały uwieńczone powodzeniem wysiłki na rzecz wydłużenia ludzkiego życia i zmniejszenia ryzyka śmierci. Zaczął tworzyć się nowy, nie znany wcześniej sposób reprodukcji ludności charakteryzujący się niewielką dzietnością i długim trwaniem życia.

W stosunkowo krótkim, z perspektywy dziejów, czasie nastąpiło gwałtowne przyspieszenie wzrostu liczby ludności. Szybko populacja Ziemi przekroczyła jeden miliard mieszkańców, a potem jeszcze szybciej dwa, trzy i cztery miliardy. Po przekroczeniu czwartego miliarda, tempo wzrostu demograficznego zaczęło słabnąć. Od kilkunastu lat coraz wyraźniejsze są symptomy wygasania eksplozji ludnościowej i powolnej stabilizacji procesów demograficznych.

Z wyliczeń Europejskiego Urzędu Statystycznego na jedną Polkę przypada 1,23 dziecka.

Przyrost naturalny jest słaby, nie możemy tu liczyć na imigracje. Więcej osób z Polski wyjeżdża niż przyjeżdża. Liczba mieszkańców Polski nieustannie się zmniejsza i na dzień 1 stycznia 2005 roku wynosiła 38 mln 174 tys.

Obecnie Polska znajduje się w III fazie cyklu rozwojowego co jest charakterystyczne dla państw dobrze rozwiniętych.

Faza ta charakteryzuje się ujemnym przyrostem naturalnym i średnią długością życia mniej więcej do 65 roku życia.

1. Liczba urodzeń dzieci żywych w latach 1950-2005.

Analizując powyższą tabele możemy zauważyć, że najwyższa liczba urodzeń dzieci żywych wystąpiła w roku 1955. Natomiast najniższa liczba urodzeń żywych wystąpiła w roku 2003.

Odnosząc się do lat obecnych czyli roku 2008 nie uwzględnionego na wykresie można zauważyć tendencję wzrostową w stosunku do roku 2007 i roku 1990. W 2008 r. współczynnik urodzeń wyniósł 10,9‰ (o 0,7 pkt więcej niż w roku poprzednim, ale o ponad 3 pkt mniej niż w 1990 r. i prawie 9 pkt mniej niż w 1983 r.).

Analizując wykres i uwzględniając w nim moją rodzinę stwierdzam, że moja mama i jej rodzeństwo urodzili się wówczas gdy mieliśmy do czynienia ze spadkiem urodzeń żywych dzieci czyli po roku 1961 i w rodzinie mojej mamy pojawiały się urodzenia martwych noworodków. Sama moja babcia dwa razy urodziła martwe niemowlę.

Jeśli chodzi o rodzinę od strony mojego taty taka sytuacja nie miała miejsca. Mój tata był najmłodszy ze swojego rodzeństwa i urodził się w roku 1955 kiedy sytuacja urodzeń żywych była w miarę stabilna.

Najwyższa umieralność analizując dany wykres i uwzględniając moja rodzinę jeśli chodzi o mężczyzn plasowała się w latach 2005-2007 i główną przyczyną były nowotwory złośliwe. Przytaczam tu tylko 2 przypadki zgonów w mojej najbliższej rodzinie.

Główną przyczyną zgonów w Polsce jak zresztą widać na zamieszczonym wykresie są problemy z układem krążenia i nowotwory złośliwe. Stanowią one ponad 70 % zgonów.

Następnym zagadnieniem, które mam zamiar przeanalizować na tle mojej rodziny jest przeciętne trwanie życia. Najstarszą przedstawicielka mojej rodziny jest moja babcia, która na dzień dzisiejszy ma 76 lata- jest to moja babcia od strony taty. Urodziła się w roku 1933.

Jak widać na wykresie kobiety dożywają dłużej od mężczyzn. Tak jest w mojej rodzinie gdzie biorac pod uwagę 3 małżeństwa tzn. mama-tata, babcia-dziadek, babcia-dziadek każda jest wdową. Wiek umierania mężczyzn w mojej rodzinie był różny od 45 roku życia w sumie do 60 roku życia.

Jeśli chodzi o strukturę płci i wieku w ogóle kobiety stanowią 52% ludzkości. Liczebna przewaga mężczyzn występuje wśród ludności w wieku do 44 roku życia - gdzie na 100 mężczyzn przypada 97 kobiet; w wieku powyżej 44 lat współczynnik feminizacji wynosi 124, przy czym w najstarszych rocznikach wieku (65 lat i więcej) na 100 mężczyzn przypada średnio 165 kobiet.

W mojej rodzinie jeśli chodzi o strukturę kobiet i mężczyzn wygląda ona następująco:

W rodzinie mojego taty 50% stanowią kobiety i 50% stanowią mężczyźni. Natomiast w rodzinie mojej mamy 60% stanowią kobiety a 40% stanowią mężczyźni.

W 2007 roku statystyczny mieszkaniec Polski był w wieku 37,3 lat. Mężczyźni mieli średnio 35,3 lat, kobiety - 39,4. Ludność zamieszkała w miastach jest starsza - średni wiek wynosi 38,5 lat, mieszkańców wsi -35,5.

Kolejną daną poddaną mojej analizie będzie liczba małżeństw w mojej rodzinie. Ogólnie nie będę już się zagłębiać w rozwody, ponieważ żadnego nie było. Jeśli chodzi o małżeństwa od strony mamy jest ich 8, natomiast od strony taty jest ich 3 z tego względu, że rodzeństwo mojego taty czyli jego 2 siostry są w związkach małżeńskich ale nie posiadają dzieci.

Społeczeństwo to pewna samowystarczalna forma życia zbiorowego ludzi, będąca historycznie ukształtowanym kompleksem zbiorowości i grup społecznych, połączonych przez wspólne terytorium, instytucje, formy działania i wartości kulturowe. Charakterystyczne dla członków takiego społeczeństwa jest poczucie odrębności w stosunku do innych zbiorowości. Rodzina to podstawowa grupa społeczna. W rodzinie można odnaleźć siły społeczne takie jak: walory psychiczne jej członków, wspólne wartości, idee łączące rodzinę, więź uczuciowa.
 

Rodzina to mała grupa pierwotna złożona z osób, które łączy stosunek małżeński i rodzicielski oraz silna więź międzyosobnicza. Chodzi o stosunek rodzicielski w szerokim społeczno - prawnym rozumieniu tego terminu, umacniany z reguły prawem naturalnym, obyczajami i kontekstem kulturowym.

Do głównych funkcji rodziny zaliczamy funkcje prokreacyjne,
przygotowywanie dzieci do wejścia w życie społeczne, ich pielęgnowanie i wychowywanie oraz zapewnienie im odpowiedniego startu życiowego, prowadzenie gospodarstwa domowego, zaspokajającego potrzeby członków rodziny, sprawowanie pieczy nad życiem członków rodziny, ich zachowaniem, kulturą, zdrowiem, trudnościami życiowymi.
Modyfikacji ulegają podstawowe funkcje rodziny, a zwłaszcza: materialno-ekonomiczna, opiekuńczo-zabezpieczająca, socjalizacyjna, prokreacyjna. Jedna z podstawowych funkcji rodziny jest poczucie bezpieczeństwa jakie w niej odczuwamy, zawsze mamy oparcie w jej członkach, zawsze możemy liczyć na swoich bliskich.

Ewelina Bauman

Socjologia E2 grupa 1

---