Endokrynologia

. Układ dodatniego sprzężenia zwrotnego stwierdza się pomiędzy:

A. estradiolem a GnRH

B. estradiolem a gonadotropinami

C. inhibiną a gonadotropinami

D. prolaktyną a gonadotropinami

E. odpowiedzi A i B

. Hormonem o budowie peptydowej nie jest:

A. ACTH

B. PTH

C. tyroksyna

D. kalcytonina

E. odpowiedzi C i D

. Wskaż czynniki pobudzające wydzielanie wazopresyny:

1. wzrost osmolalności osocza o 1-2%

2. obniżenie objętości krwi krążącej o 5-10%

3. alkohol, adrenalina, atropina, amfetamina

4. obniżenie ciśnienia tętniczego

5. renina i aldosteron

Prawidłowa odpowiedź:

A. 1, 2 i 3

B. 2, 3 i 4

C. 3, 4 i 5

D. 1, 2 i 4

E. 1, 3 i 5

. Wskaż procesy, w których bierze udział wazopresyna:

1. wchłanianie zwrotne wody w nerkach

2. zwiększanie ciśnienia tętniczego krwi poprzez skurcz mięśni gładkich tętnic obwodowych

3. obniżanie osmolalności osocza

4. zagęszczanie moczu poprzez nasilanie wydalania sodu

5. zamykanie kanałów akwaporynowych typu 2

Prawdziwe:

A. 1, 2 i 3

B. 2, 3 i 4

C. 3, 4 i 5

D. 1, 2 i 4

E. 1, 3 i 5

. Które z poniższych stwierdzeń jest fałszywe?

A. upośledzenie syntezy wazopresyny prowadzi do moczówki prostej centralnej

B. przyczyną moczówki prostej nerkowej jest uszkodzenie lub utrata wrażliwości receptorów dla wazopresyny w kanalikach dystalnych

C. niedobór wazopresyny prowadzi do poliurii i hipernatremii

D. w moczówce prostej osmolalność moczu jest nieproporcjonalnie niska w porównaniu z osmolalnością osocza krwi obwodowej

E. moczówka prosta nerkowa może być wynikiem defektu genetycznego, który występuje tylko u mężczyzn

. Moczówka prosta nerkowa może występować w:

1. hipokalcemii

2. hiperkalcemii

3. hipokaliemii

4. hiperkaliemii

5. zatruciu litem

Prawidłowa odpowiedź:

A. 1, 2 i 3

B. 2, 3 i 5

C. 3, 4 i 5

D. 1, 2 i 4

E. 1, 3 i 5

. Test odwodnieniowo-wazopresynowy umożliwia:

A. rozpoznanie moczówki prostej centralnej

B. rozpoznanie moczówki prostej nerkowej

C. określenie wielkości niedoboru wazopresyny i ustalenie dawki leku

D. monitorowanie leczenia moczówki prostej za pomocą wazopresyny

E. odpowiedzi A i B są prawidłowe

. Drugi etap testu odwodnieniowo-wazopresynowego służy do:

A. rozpoznania moczówki prostej

B. różnicowania moczówki prostej centralnej i nerwicy pragnieniowej

C. różnicowania moczówki prostej centralnej i nerkowej

D. różnicowania moczówki prostej nerkowej i nerwicy pragnieniowej

E. rozpoznania nerwicy pragnieniowej

. Do typowych dla moczówki prostej dyselektrolitemii należy:

A. hiponatremia i hipokaliemia

B. hipernatremia

C. hiperkalcemia

D. hipomagnezemia

E. hiponatremia i hiperkalcemia

. Wskaż zestaw wyników typowy dla moczówki prostej nerkowej:

	SG moczu	Osmolalność moczu [mOsm/kg H2O]	Stężenie wazopresyny	SG moczu po wazopresynie
A.	< 1,005	< 250	niskie	bez zmian
B.	> 1,005	> 250	wysokie	wzrost
C.	< 1,005	> 250	niskie	wzrost
D.	< 1,005	< 250	wysokie	bez zmian
E.	< 1,005	< 250	niskie	wzrost

. Do przyczyn SIADH nie można zaliczyć:

A. prawokomorowej niewydolności serca

B. nowotworów płuc, przewodu pokarmowego. prostaty, grasiczaków i rakowiaków

C. przewlekłych chorób płuc o nienowotworowym charakterze

D. niedoczynności kory nadnerczy

E. stosowania leków przeciwbólowych, moczopędnych lub cytostatycznych

. Zespół Schwartza i Barttera (SIADH) charakteryzuje:

1. wysokie stężenie ADH

2. niski ciężar właściwy moczu

3. zerowy bilans płynów

4. stężenie Na w osoczu prawidłowe

5. hiperwolemia

Prawidłowa odpowiedź:

A. 1, 2 i 3

B. 2, 3 i 4

C. 3, 4 i 5

D. 1, 3 i 5

E. 1 i 3

. Wskaż zestaw wyników najbardziej typowy dla zespołu Schwartza i Barttera:

	Na w surowicy [mmol/l]	Osmolalność osocza [mOsm/kg H2O]	Na w moczu [mmol/l]
A.	125	250	10
B.	155	310	50
C.	140	280	20
D.	120	240	60
E.	160	320	10

. Które białko osocza wiąże największą część tyroksyny i trijodotyroniny:

A. tyreoglobulina

B. globulina wiążąca tyroksynę

C. transtyretyna

D. albumina

E. lipoproteiny, szczególnie LDL

. Do przyczyn wzrostu stężenia TBG nie należy:

1. stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych

2. leczenie androgenami

3. obecność ciężkiego schorzenia wątroby lub zaburzeń wchłaniania

4. zespół Cushinga i akromegalia

Prawidłowa odpowiedź:

A. 1, 2 i 3

B. 1 i 4

C. tylko 1

D. 2, 3 i 4

E. wszystkie

. Jaką część T3 stanowi frakcja wolna trijodotyroniny?

A. 0,003%

B. 0,03%

C. 0,3%

D. 3,0%

E. 30,0%

. U pacjenta doszło do 2-krotnego wzrostu stężenia fT4. Można się spodziewać, że stężenie TSH:

A. wzrośnie 4-krotnie

B. wzrośnie 2-krotnie

C. zmniejszy się 2-krotnie

D. zmniejszy się 4-krotnie

E. żadna z odpowiedzi nie jest prawidłowa

. W 20 minucie testu z TRH dochodzi u osoby zdrowej do:

A. maksymalnego wzrostu stężenia fT4

B. maksymalnego spadku stężenia TSH

C. normalizacji stężenia TSH po uprzednim jego wzroście

D. normalizacji stężenia fT4 po uprzednim jego spadku

E. żadna z odpowiedzi nie jest prawidłowa

. Brak zmian stężenia TSH po podaniu TRH obserwuje się w/we:

1. pierwotnej nadczynności tarczycy

2. pierwotnej niedoczynności tarczycy

3. wtórnej nadczynności tarczycy

4. wtórnej niedoczynności tarczycy

5. oporności na hormony tarczycy

Prawdziwe:

A. 1, 3 i 4

B. 2, 3 i 5

C. 1, 2 i 5

D. 2, 3 i 4

E. 1, 3 i 5

. W nadczynności tarczycy obserwuje się:

A. u 1/3 chorych mikrocytozę, rzadko niedokrwistość normocytową

B. zmniejszenie liczby granulocytów obojętnochłonnych

C. zwiększenie liczby limfocytów

D. zwiększenie liczby monocytów i eozynofilów

E. wszystkie odpowiedzi prawdziwe

. Do zmian enzymatycznych charakterystycznych dla nadczynności tarczycy nie można zaliczyć wzrostu aktywności:

1. aminotransferazy alaninowej w surowicy

2. kinazy kreatynowej w surowicy

3. fosfatazy zasadowej w surowicy

4. dehydrogenazy mleczanowej w surowicy

5. amylazy w moczu

Prawidłowa odpowiedź:

A. 1, 2 i 3

B. 2, 3 i 4

C. 1, 3 i 5

D. 2, 4 i 5

E. 1, 4 i 5

. Lipidogram typowy dla nadczynności tarczycy wykazuje:

1. spadek stężenia cholesterolu całkowitego

2. spadek stężenia cholesterolu HDL2

3. wzrost stężenia cholesterolu LDL

4. spadek stężenia triglicerydów

5. spadek stężenia wolnych kwasów tłuszczowych

Prawidłowa odpowiedź:

A. 1, 2 i 3

B. 1 i 4

C. 2 i 3

D. tylko 1

E. wszystkie

. Lipidogram typowy dla niedoczynności tarczycy obejmuje:

A. ↑ TC, ↑ LDL-C, ↑ TG, ↓ FFA

B. ↑ TC, ↓ LDL-C, ↑ TG, ↑ FFA

C. ↓ TC, ↑ LDL-C, ↓ TG, ↓ FFA

D. ↑ TC, ↑ LDL-C, ↓ TG, ↑ FFA

E. ↑ TC, ↑ LDL-C, ↑ TG, ↑ FFA

. Wskaż stan lub stany kliniczne, w których można spodziewać się spadku stężenia TSH:

A. w ciężkich stanach klinicznych - po wielonarządowych urazach, w przebiegu sepsy, w kacheksji

B. u chorych leczonych glikokortykosterydami, amiodaronem, fenytoiną, dopaminą

C. w pierwszym trymestrze fizjologicznej ciąży

D. u osób zdrowych w podeszłym wieku

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

. Wzrostu stężenia tyreotropiny można się spodziewać w przypadku:

A. pierwotnej nadczynności kory nadnerczy

B. niedoborów żywieniowych

C. marskości wątroby

D. stosowania somatostatyny

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

. Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące pomiarów stężenia fT4:

A. z uwagi na logarytmiczno-liniową zależność TSH : fT4 pomiar fT4 można traktować jako badanie pierwszego rzutu w ocenie czynności osi podwzgórze-przysadka-tarczyca

B. pomiary fT4 można wykonywać wraz z pomiarami TSH lub w drugiej kolejności, w sytuacji, gdy występują trudności w interpretacji TSH

C. pomiary fT4 nie mają wartości diagnostycznej w początkowej fazie leczenia schorzeń tarczycy

D. pomiary fT4 praktycznie wyparły pomiary T4 dzięki istotnie wyższej czułości funkcjonalnej

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

. Wśród wyników badań hormonalnych w pierwotnej nadczynności tarczycy możemy spotkać:

1. ↓ TSH, N fT4, N fT3

2. ↓ TSH, ↑ fT4, N fT3

3. ↑ TSH, ↓ fT4. N fT3

4. N TSH, ↓ fT4, ↓ fT3

5. ↓ TSH, ↑ fT4, ↑ fT3

Prawidłowa odpowiedź:

A. 3, 4 i 5

B. 2, 3 i 4

C. 1, 3 i 5

D. 1, 2 i 5

E. 1, 4 i 5

. Uzyskano następujące wyniki badań:

TSH 15 mIU/l (pr: 0,4-4,0 mIU/l)

fT4 5 pmol/l (pr: 10-25 pmol/l)

Wyniki są typowe dla:

A. pierwotnej nadczynności tarczycy

B. subklinicznej nadczynności tarczycy

C. wtórnej lub trzeciorzędowej niedoczynności tarczycy

D. subklinicznej niedoczynności tarczycy

E. pierwotnej niedoczynności tarczycy

. Uzyskano następujące wyniki badań:

TSH 5 mIU/l (pr: 0,4-4,0 mIU/l)

fT4 15 pmol/l (pr: 10-25 pmol/l)

Wyniki są typowe dla:

A. pierwotnej nadczynności tarczycy

B. subklinicznej nadczynności tarczycy

C. wtórnej lub trzeciorzędowej niedoczynności tarczycy

D. subklinicznej niedoczynności tarczycy

E. pierwotnej niedoczynności tarczycy

. Uzyskano następujące wyniki badań:

TSH 1 mIU/l (pr: 0,4-4,0 mIU/l)

fT4 15 pmol/l (pr: 10-25 pmol/l)

Wyniki są typowe dla:

A. pierwotnej nadczynności tarczycy

B. subklinicznej nadczynności tarczycy

C. wtórnej lub trzeciorzędowej niedoczynności tarczycy

D. subklinicznej niedoczynności tarczycy

E. żadne z powyższych

. Uzyskano następujące wyniki badań:

TSH <0,5 mIU/l (pr: 0,4-4,0 mIU/l)

fT4 60 pmol/l (pr: 10-25 pmol/l)

Wyniki są typowe dla:

A. pierwotnej nadczynności tarczycy

B. subklinicznej nadczynności tarczycy

C. wtórnej lub trzeciorzędowej niedoczynności tarczycy

D. subklinicznej niedoczynności tarczycy

E. pierwotnej niedoczynności tarczycy

. Uzyskano następujące wyniki badań:

TSH <0,5 mIU/l (pr: 0,4-4,0 mIU/l)

fT4 15 pmol/l (pr: 10-25 pmol/l)

Wyniki są typowe dla:

A. pierwotnej nadczynności tarczycy

B. subklinicznej nadczynności tarczycy

C. wtórnej lub trzeciorzędowej niedoczynności tarczycy

D. subklinicznej niedoczynności tarczycy

E. pierwotnej niedoczynności tarczycy

. Stwierdzenie przeciwciał anty-TPO u pacjenta z wysokim stężeniem TSH i prawidłowym stężeniem fT4 przemawia za rozpoznaniem:

A. subklinicznej nadczynności tarczycy powstającej we wczesnej fazie choroby Gravesa

B. subklinicznej niedoczynności tarczycy powstającej we wczesnej fazie choroby Hashimoto

C. schyłkowej fazy choroby Gravesa

D. schyłkowej fazy choroby Hashimoto

E. żadna z odpowiedzi nie jest prawidłowa

. Uzyskano następujące wyniki badań:

TSH 0,2 mIU/l (pr: 0,4-4,0 mIU/l)

fT4 5 pmol/l (pr: 10-25 pmol/l)

Diagnostyka różnicowa powinna obejmować w tym wypadku:

1. pierwotną niedoczynność tarczycy

2. subkliniczną niedoczynność tarczycy

3. wtórną niedoczynność tarczycy

4. trzeciorzędową niedoczynność tarczycy

5. oporność na hormony tarczycy

Prawidłowa odpowiedź:

A. 1, 2 i 3

B. 3 i 4

C. 2 i 5

D. 1, 3 i 5

E. wszystkie wymienione stany

. Wskaż wyniki najbardziej charakterystyczne dla wtórnej nadczynności tarczycy:

A. TSH 10 mIU/l FT4 60 pmol/l

B. TSH 10 mIU/l FT4 20 pmol/l

C. TSH 2 mIU/l FT4 20 pmol/l

D. TSH 0,1 mIU/l FT4 60 pmol/l

E. TSH 0,1 mIU/l FT4 5 pmol/l

. Uzyskano następujące wyniki badań:

TSH 2 mIU/l (pr: 0,4-4,0 mIU/l)

fT4 60 pmol/l (pr: 10-25 pmol/l)

W postępowaniu diagnostycznym należy wziąć pod uwagę następujące możliwości:

1. wtórną nadczynność tarczycy

2. oporność na hormony tarczycy

3. błąd laboratoryjny

4. obecność przeciwciał interferujących w pomiarze stężenia tyroksyny

5. obecność przeciwciał interferujących w pomiarze tyreotropiny

Prawidłowa odpowiedź:

A. 1, 2 i 3

B. 3 i 4

C. 2 i 5

D. 1, 3 i 5

E. wszystkie wymienione stany

. Wskaż wyniki charakterystyczne dla zespołu niskiej T3 i T4:

A. TSH podwyższone, T4 obniżone, T3 obniżone, rT3 obniżone

B. TSH prawidłowe, T4 obniżone, T3 obniżone, rT3 podwyższone

C. TSH obniżone, T4 obniżone, T3 obniżone, rT3 obniżone

D. TSH prawidłowe, T4 obniżone, T3 obniżone, rT3 obniżone

E. TSH podwyższone, T4 obniżone, T3 obniżone, rT3 podwyższone

. Patognomoniczne dla choroby Graves-Basedowa są:

A. anty-TSH-R - przeciwciała przeciwko receptorom TSH 
B. anty-TPO - przeciwciała przeciwko peroksydazie tarczycowej
C. anty-TG - przeciwciała przeciwko tyreoglobulinie 
D. anty-NIS - przeciwciała przeciwko białku części wewnętrznej błony komórkowej tyreocytów 
E. anty-megalina - przeciwciała przeciwko megalinie 

. Przeciwciała przeciwko receptorowi dla TSH:

1. mają działanie stymulujące lub blokujące receptor TSH

2. mają działanie tylko stymulujące receptor TSH

3. występują tylko u chorych z chorobą Gravesa-Basedowa

4. rutynowo oznaczane są metodami kompetycyjnymi

5. służą do monitorowania skuteczności leczenia choroby Gravesa-Basedowa

Prawidłowa odpowiedź:

A. 2, 3

B. 1, 3, 5

C. 1, 4, 5

D. 2, 4, 5

E. 2, 3, 4, 5

. Przeciwciała anty-TPO są przydatne:

1. w ocenie pacjentów z subkliniczną niedoczynnością tarczycy

2. w ocenie pacjentów z subkliniczną nadczynnością tarczycy

3. w ocenie ryzyka wystąpienia poporodowego zapalenia tarczycy

4. jako badanie przesiewowe przy podejrzeniu choroby Hashimoto

5. w ocenie ryzyka zaburzeń czynności tarczycy w trakcie leczenia amiodaronem, litem i INF-alfa

Prawidłowa odpowiedź:

A. 1, 3, 4, 5

B. 2, 3, 4

C. tylko 3

D. 1, 3, 4

E. 3, 4, 5

. U kobiet w ciąży obserwuje się następujące zmiany stężenia hormonów:

A. ↑ TSH, ↓ T3 i T4, ↓ fT3 i fT4

B. ↓ TSH, ↑ T3 i T4, ↑ fT3 i fT4

C. ↑ TSH, ↓ T3 i T4, fT3 i fT4 w normie

D. ↓ TSH, ↑ T3 i T4, fT3 i fT4 w normie

E. ↓ TSH, T3 i T4 w normie, ↑ fT3 i fT4

. Wskaż, co nie jest wskazaniem do pomiaru stężenia tyreoglobuliny:

A. ustalenie przyczyny nadczynności tarczycy

B. ocena pacjenta leczonego z powodu raka tarczycy

C. diagnostyka thyreotoxicosis factitia

D. ocena skuteczności leczenia supresyjnego wola guzowatego

E. prognozowanie nawrotu leczonej nadczynności tarczycy w przebiegu choroby G-B

. Oznaczanie przeciwciał przeciwko tyreoglobulinie wykorzystywane jest w:

1. diagnostyce wtórnej oraz trzeciorzędowej niedoczynności tarczycy

2. wykrywaniu raka tarczycy

3. diagnostyce autoimmunizacyjnych schorzeń tarczycy u osób z wolem guzkowym oraz w monitorowaniu leczenia jodem wola endemicznego

4. weryfikacji oznaczeń TG u chorych ze zróżnicowanym rakiem tarczycy, monitorowanych po leczeniu radykalnym

Prawidłowa odpowiedź:

A. 1, 2 i 3

B. 1 i 4

C. 2 i 3

D. 3 i 4

E. wszystkie

. Przeciwciała antytyreoglobulinowe:

1. wiążą dopełniacz

2. wpływają na dokładność oznaczeń tyreoglobuliny

3. są obecne u kilku procent ludzi zdrowych

4. powinny być oznaczane równolegle z przeciwciałami antyperoksydazowymi

5. zastąpiły oznaczenia przeciwciał antymikrosomalnych

Prawidłowa odpowiedź:

A. 1, 2 i 5

B. 1, 3 i 4

C. 2 i 3

D. 2 i 5

E. tylko 4

. Wskaż prawdziwe twierdzenie dotyczące TSI:

A. przeciwciała te nie występują w zapaleniu tarczycy typu Hashimoto

B. są charakterystyczne dla zanikowego autoimmunologicznego zapalenia tarczycy

C. poprzez aktywację cyklazy adenylowej i wzrost cAMP pobudzają syntezę hormonów tarczycy

D. poprzez zniesienie wpływu TSH na tarczycę wywołują niedoczynność tego gruczołu

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

. W przypadku wola obojętnego powstałego wskutek niedoboru jodu obserwuje się:

1. wzrost proporcji molarnej T3 / T4

2. wzrost wydalania jodu z moczem

3. spadek wydalania jodu z moczem

4. spadek stężenia TSH w surowicy

5. wzrost stężenia tyreoglobuliny w surowicy

Prawidłowa odpowiedź:

A. 1, 2 i 5

B. 2, 4 i 5

C. 1, 3 i 5

D. 1, 3 i 4

E. 1, 4 i 5

. Przełom tarczycowy charakteryzuje się:

1. wzrostem stężenia wolnych i całkowitych hormonów tarczycy

2. hipoglikemią

3. leukopenią

4. hiperkalcemią

5. wzrostem aktywności fosfatazy zasadowej

Prawidłowe odpowiedzi:

A. 1, 3 i 5

B. 2, 4 i 5

C. 1, 4 i 5

D. 2, 3 i 4

E. 3, 4 i 5

. Stężenie katakalcyny wzrasta w:

A. hiperkalcemii

B. raku oskrzela

C. hipokalcemii

D. raku rdzeniastym tarczycy

E. odpowiedzi A i D

. Badanie histopatologiczne guza tarczycy wykazało obecność raka rdzeniastego. U siostry pacjentki stwierdzono graniczny poziom kalcytoniny w osoczu. Za obecnością u niej raka rdzeniastego będzie przemawiać:

A. wzrost poziomu kalcytoniny po podaniu pentagastryny

B. spadek poziomu kalcytoniny po podaniu pentagastryny

C. spadek poziomu kalcytoniny po podani sekretyny

D. wzrost poziomu kalcytoniny po podaniu sekretyny

E. odpowiedzi A i C są prawidłowe

. Główne biologiczne skutki działania ludzkiego hormonu wzrostu obejmują:

1. zwiększenie transportu glukozy i jej metabolizmu

2. zwiększenie lipolizy

3. zahamowanie transportu aminokwasów

4. hiperglikemię

5. wzrost produkcji somatomedyny C

Prawidłowa odpowiedź:

A. 2, 3, 5

B. 1, 3, 5

C. 2, 4, 5

D. 3, 4, 5

E. 1, 2, 5

. Do czynników pobudzających wydzielanie hormonu wzrostu należy:

1. stres, sen, duży wysiłek fizyczny

2. posiłek bogatobiałkowy (zwłaszcza bogaty w argininę)

3. hiperglikemia

4. estrogeny, ACTH, ADH

5. apomorfina, kortyzol, progesteron

Prawdziwe:

A. 1, 2 i 4

B. 2, 4 i 5

C. 3, 4 i 5

D. 1, 3 i 4

E. 2, 3 i 5

. Wskaż, co hamuje wydzielanie GH:

A. GH-RH, ACTH i IGF-1

B. L-DOPA, ADH i estradiol

C. GH-IH, IGF-1 i progesteron

D. ACTH, L-DOPA i progesteron

E. ADH, GH-RH i estradiol

. W diagnostyce hormonalnej akromegalii podstawowe znaczenie ma wykazanie:

1. podwyższonego stężenia hormonu wzrostu

2. stężenia IGF-1 powyżej normy dla płci i wieku

3. braku zahamowania wydzielania GH w 2 h po doustnym podaniu 75 g glukozy

4. wzrostu GH do wartości > 10 μg/l po podaniu 0,075 mg klonidyny

5. wzrostu GH do wartości > 10 μg/l po podaniu 1 mg glukagonu

Prawdziwe:

A. 1 i 3

B. 1 i 4

C. 1 i 5

D. 2 i 3

E. 2 i 4

. Badaniem patognomonicznym w rozpoznaniu somatotropinowej nadczynności przysadki jest:

A. test doustnego obciążenia glukozą

B. test insulinowy

C. stężenie GH po zaśnięciu

D. test z deksametazonem

E. stężenie GH przed zaśnięciem

. W 30 minucie testu z GHRH stwierdzono stężenie GH > 10 ng/ml. Pozwala to:

A. rozpoznać gigantyzm

B. wykluczyć akromegalię

C. wykluczyć niedobór hormonu wzrostu

D. rozpoznać akromegalię

E. żadne z powyższych

. W teście obciążenia argininą stwierdzono 4-krotny przyrost stężenia GH w 60'. Pozwala to:

A. rozpoznać gigantyzm

B. wykluczyć akromegalię

C. wykluczyć niedobór hormonu wzrostu

D. rozpoznać akromegalię

E. żadne z powyższych

. W diagnostyce niedoboru hormonu wzrostu nie można wykorzystać:

A. analogów greliny

B. argininy

C. L-DOPA

D. glukozy

E. wysiłku fizycznego

. Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące IGF-1:

1. hamuje wydzielanie GH

2. powstaje wskutek działania GH

3. jego synteza zachodzi w podwzgórzu oraz jądrze przykomorowym i nadwzrokowym

4. działa za pośrednictwem receptorów insulinowych

5. we krwi obwodowej dominuje jego wolna frakcja

Prawdziwe:

A. 1, 2 i 3

B. 1, 2 i 4

C. 2, 3 i 5

D. 3, 4 i 5

E. 2, 4 i 5

. Wybierz prawdziwe zdanie dotyczące insulinopodobnego czynnika wzrostu IGF-1:

A. produkowany jest przez nadnercza

B. synteza jest stymulowana prze insulinę

C. nie wiąże się z białkami osocza
D. stężenie znacznie wzrasta w przebiegu karłowatości przysadkowej

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

. Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące IGF-1:

A. jest wydzielany przez wątrobę pod wpływem GH

B. hamuje wydzielanie hormonu wzrostu

C. w krążeniu występuje w kompleksach z IGF-BP

D. charakterystyczne jest pulsacyjne wydzielanie IGF-1

E. interpretacja wyników pomiarów IGF-1 wymaga stosowania ściśle określonych przedziałów referencyjnych dla płci i wieku

. U pacjenta z akromegalią można stwierdzić:

A. występowanie cukrzycy

B. upośledzenie tolerancji glukozy

C. oporność na insulinę

D. hiperinsulinemię

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

. Hipersekrecja hormonu wzrostu prowadzi do:

A. wzrostu wydzielania aldosteronu

B. spadku aktywności reninowej osocza

C. hiperkalciurii

D. hiperfosfatemii

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

. PIH ( PRL-IH) :

A. pobudza wydzielanie i uwalnianie prolaktyny

B. wykazuje cechy charakterystyczne dopaminy

C. wykazuje cechy charakterystyczne serotoniny

D. budową zbliżony jest do noradrenaliny

E. odpowiedzi A i B są prawidłowe

. Wzrostu stężenia prolaktyny w surowicy krwi nie powoduje:

A. anorexia nervosa

B. guz przysadki

C. ciąża

D. choroba wątroby

E. podanie TRH

. Gruczolak przysadki mózgowej powoduje najczęściej nadprodukcję:

A. somatotropiny

B. tyreotropiny

C. prolaktyny

D. gonadotropin

E. kortykotropiny

. Wskaż wskazania do oznaczania prolaktyny:

1. ocena przebiegu ciąży oraz połogu

2. wtórny brak miesiączki

3. hipogonadyzm

4. impotencja lub niepłodność męska

5. ginekomastia

Prawidłowe odpowiedzi:

A. 1, 3, 4 i 5

B. 1, 2, 4 i 5

C. 1, 2, 3 i 5

D. 1, 2, 3 i 4

E. 2, 3, 4 i 5

. Test z metoklopramidem jest próbą czynnościową, w której ponad 6-krotny wzrost prolaktynemii w stosunku do poziomu wyjściowego przemawia za rozpoznaniem:

A. pierwotnej hipoprolaktynemii

B. wtórnej hipoprolaktynemii

C. hiperprolaktynemii czynnościowej

D. przerostu komórek laktotropowych

E. prolactinoma

. W teście dynamicznym z zastosowaniem metoklopramidu w przebiegu prolactinoma po 60 minutach obserwuje się:

A. spadek stężenia prolaktyny

B. kilkunastokrotny wzrost stężenia prolaktyny

C. poziom prolaktyny pozostaje bez zmian

D. zmiany stężenia prolaktyny są uzależnione od wieku

E. odpowiedzi A i D są prawidłowe

. Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące hiperprolaktynemii:

A. nadmiar prolaktyny prowadzi do skrócenia fazy lutealnej cyklu miesięcznego i niewydolności ciałka żółtego

B. jest jedną z przyczyn niepłodności kobiecej

C. niektóre przypadki wykrywa się w teście stymulacyjnym

D. w części przypadków hiperprolaktynemia nie wymaga potwierdzenia w teście z metoklopramidem

E. jej przyczyną w 75% przypadków są mikrogruczolaki przedniego płata przysadki

. Wskaż czynniki, które nie pobudzają wydzielania prolaktyny:

A. TRH i estrogeny

B. alkohol i nikotyna

C. haloperidol i risperidon

D. progesteron i agoniści dopaminy

E. metoklopramid, cymetydyna i ranitydyna

. W których schorzeniach można spodziewać się hiperprolaktynemii?

1. w pierwotnej nadczynności tarczycy

2. w pierwotnej niedoczynności tarczycy

3. we wtórnej nadczynności tarczycy

4. we wtórnej niedoczynności tarczycy

5. w chorobie trofoblastycznej

6. w trzeciorzędowej niedoczynności tarczycy

Prawidłowa odpowiedź:

A. 1 i 4

B. 2 i 5

C. 1 i 6

D. 2 i 4

E. 3 i 5

. Do przyczyn hiperprolaktynemii należy:

A. niewydolność wątroby

B. niewydolność nerek

C. rzekomy guz prolaktynowy

D. obecność makroprolaktyny

E. każdy z wymienionych stanów

. Makroprolaktynemia jest stanem:

A. w którym obserwuje się niskie stężenie prolaktyny u osoby z wielkocząsteczkową formą tego hormonu

B. w którym stwierdza się charakterystyczne objawy kliniczne hiperprolaktynemii przy prawidłowym lub obniżonym stężeniu prolaktyny w surowicy krwi

C. który należy podejrzewać, gdy znacznie zwiększonemu stężeniu prolaktyny towarzyszą nieadekwatne lub słabo wyrażone objawy kliniczne

D. którego potwierdzenie wymaga obliczenia nerkowego klirensu prolaktyny i stwierdzenia jego znaczącego obniżenia w stosunku do wartości referencyjnych

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

. Najczęściej występującą przyczyną endogennego zespołu Cusinga jest:

A. mikrogruczolak przysadki mózgowej (choroba Cushinga)

B. gruczolak kory nadnercza

C. rakowiak oskrzela

D. zespół Cushinga po leczeniu sterydami kory nadnerczy

E. zespół Cushinga w przebiegu depresji

. Zaznacz badanie, które jest pierwszym krokiem diagnostycznym w kierunku rozpoznania zespołu Cushinga:

A. test z deksametazonem

B. test Synacthenem

C. test z metyraponem

D. wydalanie kortyzolu z moczem

E. pomiar 11-deoksykortyzolu

. Wskaż prawdziwe stwierdzenie:

A. pomiar wydalania wolnego kortyzolu w moczu jest podstawą różnicowania choroby i zespołu Cushinga

B. pomiar wydalania całkowitego kortyzolu z moczem jest badaniem pierwszego rzutu w diagnostyce hiperkortyzolemii

C. wydalanie wolnego kortyzolu z moczem jest zależne od wskaźnika masy ciała, przez co nie można odróżnić pacjentów z chorobą Cushinga od pacjentów z otyłością

D. wydalanie wolnego kortyzolu z moczem jest niezależne od zmienności cirkadialnej kortyzolemii

E. wszystkie odpowiedzi są prawdziwe

. Jaki procent kortyzolu całkowitego stanowi w warunkach prawidłowych wolny kortyzol:

A. 2-10%

B. 15-20%

C. 30-40%

D. 50-60

E. 90-98%

. Wskaż prawidłowy rytm wydzielania kortyzolu:

A. najwyższe około południa

B. najniższe rano, wyższe po południu, najwyższe o północy

C. najniższe w dzień, najwyższe w nocy

D. najwyższe rano, niższe po południu, najniższe o północy

E. najniższe rano, najwyższe po południu

. Po zastosowaniu małej dawki deksametazonu w teście dynamicznym obserwuje się spadek stężenia kortyzolu w surowicy po pobraniu porannym w stosunku do stężenia kortyzolu w nocy w:

A. chorobie Cushinga

B. chorobie Addisona

C. zespole Cushinga

D. prawidłowym stanie przysadki i nadnerczy

E. odpowiedzi A i C są prawidłowe

. Test hamowania deksametazonem (duża dawka) wypada prawidłowo u większości chorych z:

A. depresją endogenną

B. zespołem Cushinga z powodu guza kory nadnerczy

C. zespołem Cushinga z powodu raka owsianokomórkowego oskrzeli

D. zespołem Cushinga z powodu gruczolaka przysadki

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

. U 39-letniej pacjentki stwierdzono obrzęki, otyłość brzuszną oraz odkładanie się tkanki tłuszczowej na twarzy, nadające jej wygląd „księżyca w pełni”. Stężenie kortyzolu o 800 wynosiło 63 mg/dl, a o 1800 51 mg/dl. Po teście z małą dawką deksametazonu stwierdzono stężenie kortyzolu 50 mg/dl następnego dnia rano. Który z wymienionych stanów można z największym prawdopodobieństwem powiązać z uzyskanymi wynikami?

A. chorobę Cushinga

B. przerost kory nadnerczy

C. ektopowe wydzielanie ACTH

D. raka kory nadnerczy

E. trudno wskazać w oparciu o przedstawione wyniki

. U pacjenta z zespołem Cushinga spowodowanym guzem neuroendokrynnym wydzielającym ACTH można stwierdzić:

1. podwyższone stężenie kortyzolu w surowicy krwi z brakiem rytmu dobowego

2. zwiększone wydalanie wolnego kortyzolu w moczu

3. wysokie stężenie ACTH

4. niskie stężenie ACTH

5. brak hamowania wydzielania ACTH i kortyzolu w teście z dużą dawką deksametazonu

6. hamowanie wydzielania ACTH i kortyzolu w teście z dużą dawką deksametazonu

Prawidłowa odpowiedź:

A. 1, 2, 4, 6

B. 1, 2, 3, 5

C. 1, 4, 6

D. 1, 4

E. 1, 6

. Wśród laboratoryjnych zmian towarzyszących zespołowi hiperkortyzolemii znajduje się:

1. hipoglikemia

2. hipokalemia

3. hiponatremia

4. leukopenia

5. zasadowica metaboliczna

Prawidłowa odpowiedź:

A. 1 i 3

B. 2 i 4

C. 1 i 4

D. 2 i 5

E. 3 i 4

. Które zaburzenia elektrolitowe mieszczą się w obrazie zespołu Cushinga?

A. hipokaliemia z hipokaliurią

B. hipokaliemia z hiperkaliurią

C. hiperkaliemia z normokaliurią

D. hiperkaliemia z hiperkaliurią

E. hiperkaliemia z hipokaliurią

. Które zmiany towarzyszą zespołowi Cushinga?

A. hipofosfatemia z hipofosfaturią

B. hipofosfatemia z hiperfosfaturią

C. hiperfosfatemia z normofosfaturią

D. hiperfosfatemia z hiperfosfaturią

E. hiperfosfatemia z hipofosfaturią

. Wśród zaburzeń lipidowych towarzyszących hiperkortyzolemii nie wymienia się wzrostu stężenia:

A. cholesterolu całkowitego

B. cholesterolu LDL

C. cholesterolu HDL

D. triglicerydów

E. odpowiedzi C i D

. Hiperkortyzolemia powoduje często:

A. trombocytopenię

B. limfopenię

C. hiperkaliemię

D. hiperkalcemię

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

. Wskaż charakterystyczne zmiany hematologiczne towarzyszące zespołowi Cushinga:

A. wzrost liczby leukocytów, monocytów i eozynofili

B. zmniejszenie liczby limfocytów

C. zmniejszenie liczby erytrocytów oraz stężenia hemoglobiny

D. zmniejszenie liczby płytek krwi

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

. Do badań zalecanych w diagnostyce różnicowej hiperkortyzolemii należą:

1. oznaczanie ACTH w osoczu

2. test z dużą dawką deksametazonu

3. test z hormonem uwalniającym kortykotropinę (CRH)

4. oznaczanie wolnego kortyzolu w moczu

5. oznaczanie rytmu dobowego kortyzolu

Prawdziwe:

A. 1, 2, 3

B. 1, 2

C. 3, 4, 5

D. 1, 2, 4 i 5

E. wszystkie wymienione badania

. Dla pierwotnej nadczynności kory nadnercza charakterystycznym jest:

A. spadek stężenia kortyzolu i wzrost stężenia ACTH

B. spadek stężenia kortyzolu i spadek stężenia ACTH

C. wzrost stężenia kortyzolu i spadek stężenia ACTH

D. wzrost stężenia kortyzolu i wzrost stężenia ACTH

E. wzrost stężenia kortyzolu i brak zmian poziomu ACTH

. Test stymulacji CRH może służyć do:

A. potwierdzenia obecności gruczolaka kory nadnerczy produkującego kortyzol

B. różnicowania przysadkowej i ektopowej nadprodukcji ACTH

C. rozpoznawania wtórnej niedoczynności nadnerczy

D. rozpoznawania pierwotnej niedoczynności nadnerczy

E. odpowiedzi B i C

. Hiperkortyzolemia powoduje:

A. wzrost wydzielania TRH

B. wzrost wydzielania TSH

C. zahamowanie konwersji T4 do T3

D. wzrost stężenia TBG

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

. Leczenie glikokortykosteroidami prowadzi do:

A. hiperglikemii, hipolipidemii i hipokaliemii

B. hipoglikemii, hiperlipidemii i hiperkaliemii

C. hiperglikemii, hiperlipidemii i hipokaliemii

D. hipoglikemii, hipolipidemii i hipokaliemii

E. hiperglikemii, hiperlipidemii i hiperkaliemii

. Wskaż zmiany budzące podejrzenie niedoczynności kory nadnerczy:

A. hipertensja ortostatyczna, Na+ < 135 mmol/l, K+ > 5 mmol/l

B. hipotensja ortostatyczna, Na+ < 135 mmol/l, K+ > 5 mmol/l

C. hipertensja ortostatyczna, Na+ > 145 mmol/l, K+ < 3,5 mmol/l

D. hipotensja ortostatyczna, Na+ > 145 mmol/l, K+ < 3,5 mmol/l

E. hipertensja ortostatyczna, Na+ > 145 mmol/l, K+ > 5 mmol/l

. Które z wymienionych objawów mogą sugerować niewydolność kory nadnerczy?

A. hipoglikemia, hiponatremia, hipokalemia, hiperchloremia, alkaloza metaboliczna

B. hipoglikemia, hiponatremia, hiperkalemia, hiperchloremia, kwasica metaboliczna

C. hipoglikemia, hipernatremia, hipokalemia, hiperchloremia, alkaloza metaboliczna

D. hiperglikemia, hiponatremia, hipokalemia, hiperchloremia, alkaloza oddechowa

E. hipoglikemia, hiponatremia, hiperkalemia, hipochloremia, kwasica metaboliczna

. W pierwotnej niedoczynności kory nadnerczy obserwuje się:

1. wysokie stężenie ACTH

2. niskie stężenie ACTH

3. wysokie stężenie kortyzolu

4. niskie stężenie kortyzolu

5. wysokie stężenie sodu

6. wysokie stężenie potasu

Prawidłowa odpowiedź:

A. 1, 3, 5

B. 1, 4, 6

C. 2, 4, 5

D. 2, 4, 6

E. 1, 4, 5

. Rozpoznanie choroby Addisona może być potwierdzone przez wykazanie:

A. wysokiego poziomu potasu i niskiego poziomu sodu w surowicy

B. niskiego poziomu ACTH i niskiego poziomu kortyzolu w surowicy

C. niskiego poziomu potasu i wysokiego poziomu sodu

D. braku odpowiedzi ze strony kortyzolu na podanie ACTH

E. odpowiedzi A i D

. W chorobie Addisona zazwyczaj nie obserwuje się:

A. wysokiego stężenia mocznika i kreatyniny

B. umiarkowanej normocytowej normochromicznej niedokrwistości

C. niskiego stężenia sodu w surowicy

D. hiperglikemii

E. A i C

. Nietypową dla choroby Addisona nieprawidłowością jest:

A. hipoglikemia

B. neutropenia i limfocytoza

C. monocytoza i eozynofilia

D. spadek stężenia TSH

E. wzrost stężenia prolaktyny

. Wskaż objawy charakterystyczne dla przełomu nadnerczowego:

1. hiperkaliemia

2. hipoglikemia

3. objawy wstrząsu

4. hiperglikemia

5. hiperkortyzolemia

Prawdziwe:

A. 1, 2, 3

B. 1, 4, 5

C. 1, 3, 4

D. 2, 3, 5

E. 3, 4, 5

. Do charakterystycznych zmian hormonalnych towarzyszących przełomowi nadnerczowemu zalicza się:

A. wysokie stężenie kortyzolu w surowicy i brak hamowania w teście z deksametazonem

B. niskie stężenie kortyzolu i wzrost stężenia kortyzolu po podaniu Synacthenu

C. wysokie stężenie kortyzolu i wzrost stężenia kortyzolu po podaniu Synacthenu

D. niskie stężenie kortyzolu i brak wzrostu stężenia kortyzolu po podaniu Synacthenu

E. wysokie stężenie kortyzolu w surowicy i zahamowanie produkcji kortyzolu w teście z deksametazonem

. 64-letni mężczyzna trafił do szpitala z powodu bólu w klatce piersiowej. W badaniach stwierdzono obniżenie poziomu potasu do wartości 1.8 mEq/l. Co może być przyczyną hipokaliemii:

A. pierwotny hiperaldosteronizm

B. błąd przedlaboratoryjny

C. zespól Cushinga

D. choroba Addisona

E. wszystkie wymienione stany patologiczne, z wyjątkiem D

. Które z wymienionych czynników zwiększają sekrecję reniny?

1. spadek stężenia sodu

2. nadmierna podaż potasu

3. wzrost ciśnienia tętniczego

4. pionowa postawa ciała

5. hiperwolemia

Prawdziwe:

A. 1, 2, 4

B. 1, 3, 4

C. 2, 3, 5

D. 2, 4, 5

E. 3, 4, 5

. Przy interpretacja pomiarów ARO należy wziąć pod uwagę:

A. postawę ciała i podaż soli

B. postawę ciała, podaż soli, porę dnia

C. postawę ciała, podaż soli, podaż diuretyków, wiek

D. podaż soli, podaż diuretyków, poziom potasu i aldosteronu

E. postawę ciała, wiek, porę dnia, podaż diuretyków i innych leków, a także inne czynniki (np. ciążę)

. Wskaż charakterystyczne dla zespołu Conna wyniki badań:

A. aldosteron ↑, ARO ↑, K+ ↑

B. aldosteron ↑, ARO ↑, K+ ↓

C. aldosteron ↑, ARO ↓, K+ ↓

D. aldosteron ↑, ARO ↓, K+ ↑

E. aldosteron ↓, ARO ↓, K+ ↓

. Cechami charakterystycznymi w obrazie klinicznym zespołu Conna są:

A. nadciśnienie tętnicze i hypokaliemia

B. brak obrzęków

C. obniżona aktywność reninowa osocza

D. podwyższony poziom aldosteronu

E. wszystkie powyższe

. Wskaż wyniki badań laboratoryjnych charakterystyczne dla hiperaldosteronizmu pierwotnego (zespół Conna):

1. hiponatremia

2. hipernatremia

3. hiperkaliuria

4. hipokaliuria

5. kwasica metaboliczna

6. zasadowica metaboliczna

7. niska aktywność reninowa osocza

8. wysoka aktywność reninowa osocza

Prawidłowa odpowiedź:

A, 1, 4, 6, 7

B. 2, 3, 6, 7

C. 1, 3, 5, 8

D. 2, 4, 5, 8

E. 1, 4, 5, 8

. Która grupa wyników w osoczu jest typowa dla hiperaldosteronizmu pierwotnego?

A. K+ 2.9 mEq/l, Cl- 89 mEq/l, HCO3- 32 mEq/l

B. K+ 6.0 mEq/l, Cl- 89 mEq/l, HCO3- 18 mEq/l

C. K+ 4.0 mEq/l, Cl- 89 mEq/l, HCO3- 30 mEq/l

D. K+ 5.6 mEq/l, Cl- 113 mEq/l, HCO3- 18 mEq/l

E. K+ 2.6 mEq/l, Cl- 113 mEq/l, HCO3- 34 mEq/l

. Do typowych zaburzeń związanych z pierwotnym hiperaldosteronizmem należą:

A. hipomagnezemia

B. łagodna hipernatremia

C. alkaloza metaboliczna

D. hiperkaliuria

E. wszystkie wymienione

. Wtórny hiperaldosteronizm może być skutkiem:

A. hiperwolemii

B. hipernatremii

C. zwężenia tętnicy nerkowej

D. zmniejszenia produkcji reniny

E. żadna z odpowiedzi nie jest prawidłowa

. Które z poniższych stwierdzeń jest prawdziwe?

1. kalcytonina powstaje w tarczycy i podwyższa poziom wapnia we krwi

2. kalcytonina jest hormonem produkowanym przez tarczycę i obniżającym poziom wapnia we krwi

3. deksametazon jest syntetycznym analogiem ACTH

4. przyczyną choroby Addisona jest zanik kory nadnerczy, który często może być spowodowany nadmiarem podawanych sterydów egzogennych

5. wysokie dawki deksametazonu hamują wydzielanie kortyzolu u pacjentów z ektopowym wydzielaniem ACTH

Prawidłowa odpowiedź:

A. 2, 4

B. 2, 3, 4

C. 4, 5

D. 1, 4, 5

E. 1, 3, 4

. Prawidłowy cykl miesięczny cechuje się

1. wysokim poziomem FSH w surowicy w fazie wydzielniczej

2. wysokim poziomem estradiolu w pierwszych dniach cyklu

3. wysokim poziomem LH w fazie owulacyjnej

4. wysokim poziomem progesteronu w fazie wydzielniczej

Prawidłowa odpowiedź:

A. 1, 2

B. 1, 4

C. 2, 3

D. 3, 4

E. 2, 4

. Menopauza związana jest ze stałym wzrostem stężenia:

A. testosteronu w surowicy krwi;

B. FSH i LH w surowicy krwi;

C. estradiolu w surowicy krwi;

D. prolaktyny w surowicy krwi;

E. hCG w surowicy krwi.

. Wysoki poziom FSH i obniżony 17 beta estradiolu są charakterystyczne dla:

1. pierwotnej niewydolności jajników

2. okresu menopauzy

3. zaburzeń podwzgórzowo-przysadkowych

4. zespołów hiperandrogenizacji

5. zespołu jajników policystycznych

Prawidłowa odpowiedź:

A. 1, 2

B. 1, 3

C. 1, 4

D. 2, 3

E. 3, 4

. Hipogonadyzm hipogonadotropowy charakteryzuje się:

A. Obniżonym stężeniem testosteronu i obniżonym stężeniem gonadotropin

B. Wysokim stężeniem estrogenów i testosteronu oraz bardzo wysokim stężeniem FSH

C. Niskim stężeniem testosteronu, niskim stężeniem progesteronu i wysokim stężeniem GnRH

D. Niskim stężeniem GnRH i prawidłowym stężeniem testosteronu

E. Prawidłowym stężeniem gonadotropin

. U kobiety po menopauzie w laboratorium uzyskano w trzech niezależnych próbkach surowicy krwi w okresie dwóch tygodni stężenie hCG: 8,4 U/l, 6,7 U/l i 6,6 U/l (prawidłowo < 5 U/l). Najbardziej prawdopodobne wyjaśnienie takiego wyniku to:

A. błąd przypadkowy metody

B. przysadkowe wydzielanie hCG

C. choriocarcinoma

D. ciąża

E. efekt niskiej dawki

. W zespole policystycznych jajników obserwuje się:

1. hiperandrogenemię

2. niskie stężenie LH

3. wzrost wskaźnika LH/FSH

4. oporność insulinową i hiperinsulinemię

5. spadek produkcji estradiolu i SHBG

Prawidłowe:

A. 1, 2 i 3

B. 2, 4 i 5

C. 1, 2, 3, 4

D. 1, 3, 4 i 5

E. 1, 2, 3, 4 i 5

. Zespół policystycznych jajników charakteryzuje się:

1. podwyższeniem stężenia testosteronu, androstendionu i SHBG w surowicy

2. podwyższeniem stężenia testosteronu i androstendionu oraz obniżeniem SHBG w surowicy

3. podwyższeniem stężenia DHEA-S w surowicy

4. podwyższeniem stężenia estradiolu w surowicy

5. podwyższeniem stężenia LH w surowicy

Prawidłowa odpowiedź:

A. 1, 4, 5

B. 2, 3, 4

C. 2, 3, 5

D. 1, 3

E. tylko 5

. Które z poniższych stwierdzeń dotyczących siarczanu dehydroepiandrosteronu (DHEA-s) jest fałszywe?

A. u kobiet pochodzi w 90% z nadnerczy

B. nie podlega rytmowi dobowemu

C. jest transportowany we krwi głownie w kompleksie z SHBG

D. stężenie we krwi zmniejsza się z wiekiem

E. służy do różnicowania nadnerczowej i jajnikowej syntezy androgenów

. Podwyższone stężenie globuliny wiążącej hormony płciowe (SHBG) może występować w następujących stanach klinicznych:

1. nadczynności tarczycy

2. niedoborze androgenów u mężczyzn

3. zespole policystycznych jajników

4. hiperinsulinemii

5. ciąży

Prawdziwe:

A. 2, 5

B. 1, 2, 5

C. 3, 4

D. 2, 3, 5

E. tylko 5

. Oznaczanie 17-KS w dobowej zbiórce moczu charakteryzuje:

A. glikokortykosteroidową czynność kory nadnerczy

B. androgenową czynność kory nadnerczy

C. czynność przysadki w zakresie wydzielania LH

D. czynność przysadki w zakresie wydzielania FSH

E. mineralokortykosteroidową czynność kory nadnerczy

. Które zmiany hormonalne są chakterystyczne dla dziedzicznego zespołu mnogiej gruczolakowatości endokrynnej (multiple endocrine hyperplasia, MEN) typu 1?

1. nadmiar parathormonu

2. nadmiar kalcytoniny

3. hiperinsulinemia lub/i hipergastrynemia

4. hiperprolaktynemia

5. hiperkortyzolemia lub/i hiperaldosteronizm

6. napadowy wzrost poziomu adrenaliny/noradrenaliny

Prawidłowe:

A. 1, 2, 3, 4

B. 2, 4, 6

C. 1, 2, 6

D. 1, 3, 4, 5

E. 1, 3, 7

F. 4, 5, 6

. Głównym metabolitem adrenaliny obecnym w moczu jest:

A. kwas 5-hydroksyindolooctowy

B. kwas wanilinomigdałowy

C. kwas homowanilinowy

D. dopamina

E. normetanefryna

Glukoza i cukrzyca

. Która z metod pomiaru stężenia glukozy jest metodą definitywną?

A. metoda z oksydazą glukozową

B. metoda z heksokinazą

C. metoda spektrometrii masowej z rozcieńczeniem izotopu (ID-MS)

D. metoda HPLC

E. metoda z dehydrogenazą glukozową

. Która z metod pomiaru stężenia glukozy w surowicy/osoczu krwi nie jest metodą stosowaną rutynowo?

A. metoda z heksokinazą

B. metoda z oksydazą glukozową

C. metoda z dehydrogenazą glukozową

D. metoda amperometryczna z oksydazą glukozową

E. żadna z odpowiedzi nie jest prawidłowa

. Wskaż metodę pomiaru stężenia glukozy stosowaną w Polsce najczęściej:

A. metoda z heksokinazą

B. metoda z oksydazą glukozową

C. metoda z dehydrogenazą glukozową

D. metoda Hultmana

E. metoda Hagedorna-Halströma-Jensena

. Wskaż prawdziwe twierdzenie dotyczące metody z heksokinazą:

A. heksokinaza katalizuje fosforylację glukozy do glukozo-6-fosforanu, a następnie dehydrogenaza glukozo-6-fosforanu katalizuje reakcję odwodorowania do 6-P-glukonianu, co jest połączone z redukcją NADP do NADPH₂

B. w metodzie z heksokinazą odczyt następuje przy długości fali 340 nm

C. metoda z heksokinazą uważana jest za metodę referencyjną pomiaru stężenia glukozy

D. w metodzie z heksokinazą przeprowadzane są dwie reakcje enzymatyczne, z których druga zachodzi w sposób wysoce swoisty dla glukozy

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

. Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące metody z oksydazą glukozową:

A. w katalizowanej przez oksydazę reakcji powstaje glukonian i nadtlenek wodoru

B. przy udziale peroksydazy nadtlenek wodoru ulega całkowitemu rozkładowi

C. uwolniony w reakcji peroksydazowej tlen rodnikowy przyłącza się do chromogennego akceptora, co powoduje reakcję barwną (580 nm)

D. w metodzie z oksydazą glukozową przeprowadzane są dwie reakcje enzymatyczne, z których pierwsza zachodzi w sposób wysoce swoisty dla glukozy

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

. Pomiary stężenia glukozy w diagnostyce cukrzycy wykonuje się w:

A. krwi pełnej pobranej z żyły na NaF i mannozę

B. krwi pełnej pobranej z żyły na jodooctan litu

C. krwi włośniczkowej pobranej na NaF i mannozę

D. krwi włośniczkowej pobranej na TCA

E. żadna z odpowiedzi nie jest prawidłowa

. Stężenie glukozy we krwi pełnej wynosi 100 mg/dl. Odpowiada to stężeniu glukozy w osoczu tej samej próbki krwi:

A. 89 mg/dl

B. 100 mg/dl

C. 111 mg/dl

D. 135 mg/dl

E. 150 mg/dl

. Stężenie glukozy w surowicy krwi żylnej wynosi 100 mg/dl. Ile w przybliżeniu wynosi stężenie glukozy w osoczu tej krwi?

A. 125-130 mg/dl

B. 112-115 mg/dl

C. 100-105 mg/dl

D. 85-88 mg/dl

E. 70-75 mg/dl

. U pacjenta po posiłku najwyższe stężenie glukozy stwierdzić można w:

A. osoczu krwi żylnej

B. pełnej krwi żylnej

C. osoczu krwi włośniczkowej

D. pełnej krwi włośniczkowej

E. osoczu krwi tętniczej

. Pomiary wykonywane przy użyciu glukometrów są przydatne w:

A. badaniach przesiewowych w kierunku cukrzycy

B. diagnostyce IFG i IGT

C. DTTG

D. diagnostyce GDM

E. w monitorowaniu leczenia cukrzycy

. Wskaż prawdziwe stwierdzenie:

A. hormony inkretynowe to produkowane przez komórki błony śluzowej jelit peptydy stymulujące zależne od glukozy wydzielanie insuliny

B. efekt inkretynowy to stymulacja komórek beta do wydzielania insuliny silniejsza po doustnym niż po pozajelitowym zastosowaniem bodźca

C. do grupy inkretyn należy polipeptyd insulinotropowy zależny od glukozy (GIP) oraz glukagonopodobny peptyd 1 (GLP-1)

D. zainteresowanie inkretynami wynika z możliwości zastosowania ich jako leków

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

. Który z hormonów powoduje spadek stężenia glukozy?

A. peptyd glukagonopodobny (GLP-1 i GLP-2, czyli inkretyny)

B. glukagon

C. tyroksyna i trijodotyronina

D. hormon wzrostu

E. somatostatyna

. Która z endokrynopatii nie przebiega z cukrzycą?

1. akromegalia

2. somatostatinoma

3. choroba Cushinga

4. niedoczynności tarczycy

5. choroba Addisona

Prawidłowa odpowiedź:

A. 1 i 3

B. 2 i 4

C. 4 i 5

D. 3 i 4

E. 2 i 5

. Wskaż fałszywe stwierdzenie:

Przy niedoborze węglowodanów proces glukoneogenezy nasilany jest przez:

A. glukagon

B. insulinę

C. glikokortykosteroidy

D. aminy katecholowe

E. hormon wzrostu

. Stężenie fruktozaminy w surowicy krwi jest:

A. wyrazem stopnia glikacji drobnocząsteczkowych globulin

B. wyrazem stopnia glikacji białek osocza

C. wynikiem nieenzymatycznego procesu przyłączanie glukozy do grup aminowych białek

D. wynikiem powstawania ketoamin jako enzymatycznego przyłączenia glukozy do grup karboksylowych białek osocza

E. prawidłowe B i C

. Wskazania do oznaczania stężenia fruktozaminy w monitorowaniu leczenia cukrzycy to:

A. monitorowanie cukrzycy ciężarnych

B. ocena intensywnego leczenia po dekompensacji cukrzycy

C. monitorowanie chorych z postępującą nefropatią cukrzycową

D. prawdziwe A i B

E. prawdziwe A i C

. Testy paskowe przeznaczone do wykrywania obecności glukozy w moczu oparte są na:

A. tak zwanym błędzie białkowym wskaźnika pH

B. utlenianiu glukozy przy pomocy swoistego enzymu

C. reakcjach redukcyjnych przeprowadzanych przy użyciu związków miedzi

D. tworzeniu barwnych związków dwuazoniowych

E. odpowiedzi A i C

. Glikozuria cewkowa charakteryzuje się:

A. pojawieniem się glukozy w moczu przy stężeniu glukozy we krwi wyższym od 180 mg/dl

B. obecnością glukozy w moczu pojawiającej się przy prawidłowej glikemii

C. pojawieniem się glukozy w moczu po nadmiernym spożyciu węglowodanów

D. nadmiernym wydzielaniem glukozy w cewkach nerkowych

E. odpowiedzi A i D są prawidłowe

. Zjawisko mikroalbuminurii stwierdza się, gdy:

A. dobowe wydalanie albuminy z moczem wynosi 30-300 mg

B. minutowe wydalanie albuminy z moczem u mężczyzn wynosi 30-300 μg

C. współczynnik albumina/kreatynina w osoczu mężczyzn wynosi 1.25-2.5 mg/mmol

D. współczynnik albumina/kreatynina w osoczu kobiet wynosi 1,75-3,5 mg/mmol

E. wszystkie prawidłowe

. Mikroalbuminurię można rozpoznać w oparciu o wynik badania porannej próbki moczu, jeśli stosunek stężenia albuminy do kreatyniny wynosi:

A. 1 mg/g (0,125 mg/mmol)

B. 10 mg/g (1,25 mg/mmol)

C. 15 mg/g (1,75 mg/mmol)

D. 100 mg/g (12,5 mg/mmol)

E. 350 mg/g (30 mg/mmol)

. 1,5-anhydro-D-glucitol:

A. jest glikowanym białkiem powstającym w wyniku epizodów hiperglikemii

B. jego stężenie w osoczu krwi wzrasta proporcjonalnie do maksymalnych stężeń glukozy

C. jest eliminowany z organizmu z żółcią

D. służy do wykrywania hiperglikemii na czczo

E. żadna z odpowiedzi nie jest prawidłowa

. Wskaż prawdziwe stwierdzenie:

A. zmiana stężenia anhydroglucitolu wskazuje na zaburzenie w zakresie stężenia glukozy w ciągu 1-2 dni poprzedzających badanie

B. zmiana stężenia anhydroglucitolu wskazuje na zaburzenie w zakresie stężenia glukozy w ciągu 5-6 dni poprzedzających badanie

C. zmiana stężenia anhydroglucitolu wskazuje na zaburzenie w zakresie stężenia glukozy w ciągu 1-2 tygodni poprzedzających badanie

D. zmiana stężenia anhydroglucitolu wskazuje na zaburzenie w zakresie stężenia glukozy w ciągu 5-6 tygodni poprzedzających badanie

E. zmiana stężenia anhydroglucitolu wskazuje na zaburzenie w zakresie stężenia glukozy w ciągu 5-6 miesięcy poprzedzających badanie

. Anhydroglucitol może być wykorzystywany do wykrywania:

A. wczesnej postaci nefropatii cukrzycowej

B. retinopatii cukrzycowej

C. przedłużających się stanów hipoglikemii

D. poposiłkowej hiperglikemii

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

. W przypadku krótkotrwałej hiperglikemii stężenie anhydroglucitolu:

A. wzrasta ponad 10-krotnie w porównaniu z wartością wyjściową

B. wzrasta 2-5-krotnie w porównaniu z wartością wyjściową

C. nie zmienia się

D. ulega obniżeniu

E. staje się nieoznaczalne

. Stężenie 1-deoksyglukozy, rzędu μg/ml, można zmierzyć za pomocą zestawu GlycomarkTM. Pomiar odbywa się metodą:

A. elektrochemiluminescencyjną

B. nefelometryczną

C. kolorymetryczną

D. chromatograficzną

E. grawimetryczną

. U młodych pacjentów z cukrzycą należy stosować następujące kryteria wyrównania gospodarki węglowodanowej:

A. HbA1c<10%, glikemia na czczo/przed posiłkami 100-140 mg/dl, 2h po posiłku <140 mg/dl

B. HbA1c<8%, glikemia na czczo/przed posiłkami 70-110 mg/dl, 2h po posiłku <160 mg/dl

C. HbA1c<7%, glikemia na czczo/przed posiłkami 100-140 mg/dl, 2h po posiłku <90 mg/dl

D. HbA1c<6,5%, glikemia na czczo/przed posiłkami 70-110 mg/dl, 2h po posiłku <140 mg/dl

E. HbA1c<5%, glikemia na czczo/przed posiłkami 60-90 mg/dl, 2h po posiłku <100 mg/dl

. Jakiego stężenia sodu w surowicy należy oczekiwać przy glikemii 600 mg/dl?

A. 105 mmol/l

B. 125 mmol/l

C. 132 mmol/l

D. 155 mmol/l

E. 170 mmol/l

. W kwasicy cukrzycowej należy spodziewać się:

1. ↑ H+

2. ↓ H+

3. ↑ pCO2

4. ↓ pCO2
5. ↑ HCO3-

6. ↓ HCO3-

Prawidłowa odpowiedź:

A. 1, 3 i 5

B. 2, 4 i 6

C. 1, 4 i 6

D. 2, 3 i 5

E. 1, 3 i 6

. Za rozpoznaniem łagodnej kwasicy ketonowej w cukrzycy przemawia (oprócz obecnych w moczu i surowicy ciał ketonowych) następujący zestaw wyników badań laboratoryjnych:

	Glukoza (mg/dl)	pH	HCO3- (mmol/l)	Luka anionowa (mmol/l)
A.	150	7,28	16	15
B.	320	7,25	16	11
C.	450	6,95	8	15
D.	280	7,12	12	16
E.	210	7,36	20	4

. W cukrzycowej kwasicy ketonowej nie występuje:

A. hiperglikemia

B. ketonemia i ketonuria

C. zwiększona luka osmotyczna

D. zwiększona luka anionowa

E. żadna z odpowiedzi nie jest prawidłowa

. Do rozpoznania nieketonowej hiperosmolalnej hiperglikemii upoważnia (oprócz braku lub śladu ciał ketonowych w moczu/surowicy) następujący wynik:

	Glukoza (mg/dl)	pH	HCO3- (mmol/l)	Osmolalność ef. (mmol/l)
A.	680	7,36	16	360
B.	320	7,25	12	300
C.	550	6,95	18	348
D.	750	7,17	12	260
E.	210	7,12	20	400

. Nieketonowy hiperglikemiczny zespół hipermolarny jest stanem:

A. odwodnienia izotonicznego

B. przewodnienia hipertonicznego

C. przewodnienia izotonicznego

D. odwodnienia hipertonicznego

E. odwodnienia hipotonicznego

. Na zespół oporności na insulinę składają się między innymi:

A. insulinooporność, hipoinsulinemia, otyłość, hiper-TG, niskie stężenie HDL-C

B. insulinooporność, hiperinsulinemia, nadciśnienie, hipo-TG, niskie stężenie HDL-C

C. insulinoopomość, hiperinsulinemia, nadciśnienie, hiper-TG, niskie stężenie HDL-C

D. insulinooporność. hipoinsulinemia, otyłość, hipo-TG, niskie stężenie HDL-C

E. odpowiedzi B. i C. są prawidłowe

. Wskaż składnik nie związany z cukrzycą?

A. glukoza w moczu

B. fruktozamina

C. 1,5 anhydroglucitol

D. harman i norharman

E. HbA1c

. Zawartość HbA1C pozwala oszacować średnie stężenie glukozy z ostatnich:

A. 3-4 dni

B. 14-20 dni

C. 30-60 dni

D. 100-120 dni

E. 200-250 dni

. Wskaż fałszywe stwierdzenie:

A. HbA1c wykorzystywana jest w niektórych ośrodkach/krajach do rozpoznawania cukrzycy

B. HbA1c jest produktem nieodwracalnej enzymatycznej glikozylacji grup aminowych globiny

C. HbA1c jest retrospektywnym wskaźnikiem glikemii oraz czynnikiem ryzyka powikłań cukrzycy

D. u osób, u których konieczne jest osiągnięcie normoglikemii, docelowa zawartość HbA1c < 6,1%

E. HbA1c jest zaniżana przy utracie krwi i po przetoczeniach

. Od stycznia 2004 roku metody wg IFCC są podstawą kalibracji wszystkich metod oznaczania HbA1c stosowanych w Unii Europejskiej, aby zapewnić zgodność z dyrektywą dotyczącą produktów medycznych stosowanych in vitro. Dokładne wyniki pomiarów HbA1c uzyskiwane przy wykorzystaniu standaryzacji IFCC, w porównaniu z wynikami metod standaryzowanych wg DCCT/NGSP, są:

A. praktycznie jednakowe

B. nieznacznie wyższe (o 0,2-0,3%)

C. nieznacznie niższe (o 0,2-0,3%)

D. wyraźnie niższe (o 1,3-1,9%)

E. wyraźnie wyższe (o 1,3-1,9%)

. W przypadku korzystania z metody oznaczania HbA1c wg standardu DCCT/NGSP, wartość HbA1c = 10% świadczy o tym, że przybliżone średnie stężenie glukozy we krwi w okresie retrospektywnej oceny wynosiło:

A. 205 mg/dl

B. 240 mg/dl

C. 275 mg/dl

D. 300 mg/dl

E. 330 mg/dl

. W przypadku korzystania z metody oznaczania HbA1c certyfikowanej wg IFCC, wartość HbA1c = 10% świadczy o tym, że przybliżone średnie stężenie glukozy we krwi w okresie retrospektywnej oceny wynosiło:

A. 10 mmol/l

B. 18,4 mmol/l

C. 5,4 mmol/l

D. 23,7 mmol/l

E. 12,3 mmol/l

. W przebiegu niedokrwistości hemolitycznej dochodzi do:

A. znacznego wzrostu HbA1c, do wartości ponad 20%

B. umiarkowanego wzrostu HbA1c do wartości 10-15%

C. nieznacznych zmian zawartości HbA1c

D. wyraźnego spadku stężenia HbA1c

E. żadna z odpowiedzi nie jest prawidłowa

. Wskazaniem do corocznego badania przesiewowego w kierunku cukrzycy nie jest:

A. obecność zespołu policystycznych jajników

B. nadciśnienie tętnicze

C. cukrzyca typu 1 występująca w rodzinie

D. stężenie triglicerydów ponad 250 mg/dl

E. u kobiet, które urodziły dziecko o masie ciała > 4 kg

. Które z badań reprezentuje zależną od insuliny dystrybucję glukozy w tkankach?

A. 1,5-anhydroglucitol

B. HbA1c

C. fruktozamina

D. OGTT

E. glikemia na czczo

. Wskazaniem do wykonania OGTT jest:

A. obecność cech zespołu metabolicznego przy prawidłowej glikemii na czczo

B. stwierdzenie glikemii na czczo w granicach 100-125 mg/dl (5,6-6,9 mmol/l)

C. występowanie glikozurii (glikozurii ciężarnych)

D. diagnostyka cukrzycy ciążowej

E. wszystkie wymienione

. Przeciwwskazaniem do doustnego testu tolerancji glukozy jest:

1. okres zmniejszonej aktywności fizycznej

2. ciężka przewlekła choroba

3. wiek powyżej 65 lat

4. dieta jarska

Prawidłowe:

A. tylko 1

B. 1 i 2

C. 1, 2 i 3

D. 1, 2, 3 i 4

E. wszystkie powyższe

. Przeciwwskazaniem do wykonania OGTT jest:

A. obecność stanu ostrego, chory nieprzytomny

B. stężenie glukozy na czczo powyżej 145 mg/dl (8 mmol/l)

C. zespół upośledzonego wchłaniania

D. stan po resekcji żołądka

E. wszystkie wymienione

. Według wytycznych PTD, cukrzycę możemy rozpoznać, gdy:

A. dwukrotnie oznaczona glukoza na czczo jest powyżej 100 mg/dl

B. wynik oznaczenia glukozy u ciężarnej w teście 1h po 50 g glukozy wynosi > 140 mg/dl

C. w 2h testu OGTT z 75 g glukozy uzyskamy stężenie glukozy ≥ 200 mg/dl

D. glikemia przygodna ≥ 126 mg/dl

E. oznaczona HbA1C > 7%

. Rozpoznanie nieprawidłowej tolerancji glukozy można postawić przy stężeniu glukozy w osoczu wynoszącym:

A. na czczo 109 mg/dl

B. na czczo 115 mg/dl

C. na czczo >126 mg/dl

D. odpowiedzi B i C są prawidłowe

E. żadna z odpowiedzi nie jest prawidłowa

. IGT można rozpoznać, gdy stężenie glukozy w osoczu krwi żylnej na czczo wynosi:

A. >110 mg/dl (6,1 mmol/l)

B. <120 mg/dl (6,7 mmol/l)

C. 100-125 mg/dl (5,6-6,9 mmol/l)

D. 140-199 mg/dl (7,8-11 mmol/l)

E. żadna z odpowiedzi nie jest prawidłowa

. IFG można rozpoznać, gdy stężenie glukozy w osoczu krwi żylnej na czczo wynosi:

A. >110 mg/dl (6,1 mmol/l)

B. <120 mg/dl (6,7 mmol/l)

C. 100-125 mg/dl (5,6-6,9 mmol/l)

D. 126-140 mg/dl (7,0-7,8 mmol/l)

E. we wszystkich wymienionych przypadkach

. Nieprawidłowa glikemia na czczo:

A. jest pojęciem tożsamym z upośledzoną tolerancją glukozy

B. odnosi się do hipoglikemii „o brzasku”

C. jest niezależnym czynnikiem ryzyka chorób sercowo-naczyniowych

D. stwierdza się, gdy stężenie glukozy na czczo wynosi 7.0-7.8 mmol/l

E. stwierdza się, gdy 2h PG w standardowym OGT wynosi 7.8-11.1 mmol/l

. Cukrzyca typu LADA charakteryzuje się:

1. całkowitym niedoborem insuliny

2. występowaniem przeciwciał anty-GAD

3. pojawianiem się u szczupłych osób po 25 r.ż.

4. niewrażliwością na leczenie doustnymi lekami hipoglikemizującymi

Prawidłowe:

A. 1 i 2

B. 2 i 3

C. 1 i 4

D. 2, 3 i 4

E. wszystkie powyższe

. Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące cukrzycy typu MODY:

A. jest schorzeniem warunkowanym działaniem czynników środowiskowych

B. przebiega z hiperinsulinemią

C. jej kluczową cechą patogenetyczną jest insulinooporność

D. występuje w młodym wieku, zazwyczaj w drugiej lub trzeciej dekadzie życia

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

. Wybierz prawdziwe stwierdzenie dotyczące przeciwciał przeciwwyspowych trzustki obecnych we krwi:

A. wskazują na zwiększone ryzyko wystąpienia cukrzycy u ludzi zdrowych

B. występuję u mniej niż 5% ludzi z cukrzycą typu 1

C. występują u ponad 60% ludzi z cukrzycą typu 2

D. powstają w wyniku insulinoterapii

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

. Obecność autoimmunologicznej destrukcji komórek β trzustki potwierdza:

A. hiperglikemia na czczo

B. występowanie ciał ketonowych w moczu

C. zawartość HbA1c > 6,5%

D. obecność przeciwciał anty-GAD65

E. niskie stężenie 1,5 - anhydroglucitolu

. Przewaga pomiarów C-peptydu nad pomiarami insuliny wynika z:

A. 10-krotnie intensywniejszego wydzielania C-peptydu

B. dłuższego czasu półtrwania C-peptydu

C. krótszego czasu półtrwania C-peptydu

D. odporności stężenia C-peptydy na wahania glikemii

E. żadna z odpowiedzi nie jest prawidłowa

. Prawidłowe stężenie peptydu C w surowicy można spotkać w przypadku:

A. cukrzycy typu 1 leczonej insuliną

B. nieleczonej cukrzycy typu 1

C. cukrzycy typu 2

D. wyspiaka trzustki (insulinoma)

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

. Zgodnie ze standardami Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego, badania przesiewowe w kierunku cukrzycy ciężarnych należy wykonywać:

A. u wszystkich ciężarnych

B. u ciężarnych po 25 roku życia

C. u ciężarnych z nadwagą

D. u ciężarnych z cukrzycą w wywiadzie rodzinnym (krewni I stopnia)

E. u ciężarnych spełniających kryteria B, C lub D

. Wg PTD, test przesiewowy w kierunku cukrzycy ciężarnych:

A. należy wykonać rano, na czczo, między 24 a 28 tygodniem ciąży, mierząc stężenie glukozy przed i po 1 godzinie od doustnego podania 50 g glukozy

B. można wykonać o dowolnej porze, między 24 a 28 tygodniem ciąży, mierząc stężenie glukozy przed i po 1 godzinie od doustnego podania 50 g glukozy

C. należy wykonać rano, na czczo, między 22 a 24 tygodniem ciąży, mierząc stężenie glukozy po 1 godzinie od doustnego podania 50 g glukozy

D. można wykonać o dowolnej porze, między 22 a 24 tygodniem ciąży, mierząc stężenie glukozy przed i po 1 godzinie od doustnego podania 50 g glukozy

E. można wykonać o dowolnej porze, między 24 a 28 tygodniem ciąży, mierząc stężenie glukozy po 1 godzinie od doustnego podania 50 g glukozy

. Wykonano badanie przesiewowe w kierunku rozpoznania cukrzycy ciężarnych, podając pacjentce 50 g glukozy i wykonując pomiar stężenia glukozy w osoczu po 60 minutach. Który z wyników świadczy o dodatnim wyniku badania przesiewowego?

A. 4,8 mmol/l

B. 5,8 mmol/l

C. 6,8 mmol/1

D. 7,8 mmol/l

E. B, C i D

. W teście przesiewowym w kierunku cukrzycy ciężarnych (GDM) uzyskano wynik 145 mg/dl. W związku z tym:

A. można wykluczyć obecność GDM

B. należy powtórzyć test przesiewowy

C. należy bezzwłocznie wykonać test diagnostyczny z 75g glukozy

D. należy wykonać test diagnostyczny z 75g glukozy w 32 tygodniu ciąży

E. należy rozpoznać GDM

. W teście przesiewowym w kierunku cukrzycy ciężarnych (GDM) uzyskano wynik 210 mg/dl. Stosując aktualne zalecenia PTD należy w związku z tym:

A. wykluczyć obecność GDM

B. powtórzyć test przesiewowy

C. bezzwłocznie wykonać test diagnostyczny z 75g glukozy

D. wykonać test diagnostyczny z 75g glukozy w 32 tygodniu ciąży

E. rozpoznać GDM

. Czym różni się test obciążenia 75 g glukozy wykonywany u ciężarnych od testu wykonywanego u nieciężarnych?

A. wykonuje się go zawsze na początku ciąży

B. wykonuje się go wyłącznie po dodatnim teście z 50 g

C. wyniki interpretowane są inaczej

D. można wykonać go o każdej porze dnia

E. trwa krócej

. W pierwszym badaniu, wykonanym w surowicy krwi żylnej u ciężarnej na czczo, stwierdzono stężenie glukozy 102 mg/dl. W związku z tym:

A. można wykonać standardowy test przesiewowy

B. należy powtórzyć pomiar glukozy na czczo

C. należy bezzwłocznie wykonać test diagnostyczny z 75g glukozy

D. należy wykonać test diagnostyczny z 75g glukozy w 24 tygodniu ciąży

E. należy rozpoznać GDM

. Prawidłowe postępowanie z ciężarną przy nieprawidłowym wyniku testu przesiewowego, a prawidłowym wyniku testu diagnostycznego to:

A. wykluczenie cukrzycy ciężarnych

B. rozpoznanie cukrzycy ciężarnych

C. ponowne wykonanie testu przesiewowego w 32 tygodniu ciąży
D. ponowne wykonanie testu diagnostycznego w 32 tygodniu ciąży

E. powtórzenie testu diagnostycznego możliwie jak najszybciej

. U kobiety w pierwszym trymestrze ciąży wykonano test diagnostyczny z 75g glukozy, uzyskując po 2h wynik 150 mg/dl. Należy w związku z tym:

A. wykluczyć obecność cukrzycy ciężarnych

B. rozpoznać upośledzenie tolerancji glukozy

C. rozpoznać cukrzycę ciężarnych

D. bezzwłocznie powtórzyć test diagnostyczny

E. powtórzyć test diagnostyczny w 24-28 tygodniu ciąży

. Zaburzenia gospodarki węglowodanowej u ludzi w podeszłym wieku mogą być spowodowane:

A. narastającą z wiekiem insulinoopornością

B. względnym lub bezwzględnym niedoborem insuliny

C. zmniejszoną liczbą receptorów insulinowych w tkankach

D. obniżeniem progu nerkowego dla glukozy

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

. Który z wymienionych testów nie jest stosowany w diagnostyce różnicowej hipoglikemii?

A. próba głodowa

B. doustny test tolerancji glukozy

C. pomiar stężenia insuliny i miana przeciwciał przeciw insulinie w osoczu

D. pomiar stężenia glukagonu w osoczu

E. pomiar stężenia peptydu C w osoczu

. Granica decyzyjna glikemii, której przekroczenie sygnalizuje obecność hipoglikemii u osoby dorosłej, ustalona została na:

A. 55 mg/dl (3,1 mmol/l)

B. 45 mg/dl (2,48 mmol/l)

C. 35 mg/dl (1,93 mmol/l)

D. 25 mg/dl (1,38 mmol/l)

E. 15 mg/dl (0,83 mmol/l)

. Euglikemiczna klamra metaboliczna służy do oceny:

A. stanów poposiłkowej hiperglikemii

B. oporności na insulinę

C. stanów napadowej hipoglikemii

D. wyrównania leczenia cukrzycy

E. narażenia na ostre powikłania cukrzycy

. Wskaźnik HOMA służy do oceny:

A. okresowych stanów hipoglikemii

B. oporności na insulinę

C. poposiłkowej hiperglikemii

D. występowania stanów hiperglikemii w ciągu ostatnich 6 tygodni

E. żadne z powyższych

. Proszę wskazać zaburzenia w badaniach laboratoryjnych towarzyszące zespołowi metabolicznemu:

1. hipercholesterolemia i hiperurikemia

2. hiperfibrynogenemia

3. wzrost aktywności FVIII, FVII, vWF oraz PAI-1

4. wzrost stężenia CRP, IL-6, TNF-alfa i homocysteiny

5. wzrost stężenia testosteronu u kobiet i spadek u mężczyzn

Prawidłowe:

A. tylko 1

B. 1 i 2

C. 1, 2 i 3

D. 1, 2, 3 i 4

E. wszystkie wymienione

. Przełom hipometaboliczny jest ciężką postacią:

A. niedoczynności przysadki

B. niedoczynności tarczycy

C. niedoczynności przytarczyc

D. niedoczynności kory nadnerczy

E. niedoczynności rdzenia nadnerczy

Gospodarka mineralna

. Wskaż prawdziwe stwierdzenie:

A. głównym regulatorem wydzielania PTH jest stężenie wapnia zjonizowanego w surowicy - hipokalcemia hamuje, a hiperkalcemia pobudza wydzielanie PTH

B. zmiana wydzielania PTH w odpowiedzi na hipokalcemię zachodzi tylko wtedy, gdy nie ma niedoboru magnezu

C. w nerkach PTH hamuje wchłanianie zwrotne wapnia, a pobudza wchłaniane zwrotne fosforanów

D. wpływ PTH na wchłanianie zwrotne fosforanów realizowany jest przez zahamowanie układu cyklaza adenylowa-cAMP

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

. Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące CAP (cyclase activating PTH):

A. jest to fragment PTH pozbawiony 6 aminokwasów na N-końcu

B. hamuje obrót kostny

C. zmniejsza kalcemię i fosfaturię

D. zwiększa fosfatemię

E. żadne z powyższych

. Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące CIP (cyclase inactive PTH):

A. jest to fragment PTH pozbawiony 6 aminokwasów na N-końcu

B. hamuje obrót kostny

C. zmniejsza kalcemię i fosfaturię

D. zwiększa fosfatemię

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

. Które z poniższych stwierdzeń jest prawdziwe:

A. stężenie wapnia zjonizowanego nie zależy od stężenia albumin
B. zmiana pH krwi wpływa na stężenie wapnia zjonizowanego
C. w przypadku oznaczeń stężenia wapnia całkowitego pobiera się krew na skrzep
D. stężenie magnezu w krwinkach czerwonych lepiej odzwierciedla zasoby ustrojowe
magnezu niż jego stężenie w surowicy
E. wszystkie odpowiedzi prawidłowe

. Do pomiaru stężenia wapnia całkowitego należy pobrać krew:

A. kapilarną bez dostępu powietrza

B. żylną na skrzep

C. żylną na heparynę bez dostępu powietrza

D. żylną na EDTA

E. kapilarną na heparynę

. Stężenie wapnia zjonizowanego w osoczu dorosłego zdrowego człowieka stanowi:

A. 95%

B. 75%

C. 50%

D. 25%

E. 5% wapnia całkowitego

. Spadek stężenia wapnia zjonizowanego prowadzi do:
A. przedłużenia otwarcia kanałów sodowych

B. zmian wartości potencjału na powierzchni błony plazmatycznej

C. nadpobudliwości komórek

D. rozwoju tężyczki

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

. Wzrost wydalania cAMP z moczem jest spowodowany:

A. zwiększonym stężeniem witaminy 25(OH)D3

B. zmniejszonym stężeniem kalcytoniny

C. zwiększonym stężeniem parathormonu

D. zwiększonym stężeniem wapnia

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

. Badanie wydalania cyklicznego AMP z moczem służy do:

A. oceny efektywności filtracji kłębuszkowej

B. oceny działania układu RAA i diagnostyki różnicowej nadciśnienia

C. badania wpływu PTH na receptory w nefronie i różnicowania niedoczynności przytarczyc

D. badania zdolności zagęszczania i rozcieńczania moczu

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

. Wskazaniem do oceny wydalania cAMP z moczem jest:

A. diagnostyka rzekomej niedoczynności przytarczyc i jej różnicowanie pomiędzy typem I i II

B. różnicowanie niedoczynności przytarczyc i rzekomej niedoczynności przytarczyc

C. sytuacja, gdy klinicysta spodziewa się niedoczynności, a PTH przyjmuje wartości graniczne

D. określenie etiologii hiperkalcemii związanej z nowotworem, jeśli podejrzewa się obecność PTHrP lub innych czynników stymulujących cyklazę adenylową

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

. Test Ellswortha i Howarda znajduje zastosowanie w różnicowaniu:

A. pierwotnej i wtórnej nadczynności przytarczyc

B. pierwotnej i rzekomej nadczynności przytarczyc

C. pierwotnej i rzekomej niedoczynności przytarczyc

D. pierwotnej i wtórnej niedoczyności przytarczyc

E. rzekomej nadczynności i niedoczynności przytarczyc

. Wskaż fałszywe stwierdzenie - peptyd podobny do parathormonu (PTHrP):

A. wykazuje strukturalną homologię do N-końcowego fragmentu PTH

B. wywołuje hiperkalcemię i hipofosfatemię

C. hamuje wydalanie cAMP z moczem

D. można oznaczać w surowicy metodami RIA

E. jego oznaczenia mogą być przydatne w diagnostyce różnicowej hiperkalcemii spowodowanej przez raka płuc, piersi lub nerek

. Przyczyną hiperkalcemii nie jest:

A. przedawkowanie witaminy D3

B. nowotwór, np. rak drobnokomórkowy płuca

C. pierwotna nadczynności przytarczyc

D. wtórna nadczynność przytarczyc

E. trzeciorzędowa nadczynność przytarczyc

. Hiperkalcemia z małym stężeniem PTH występuje w przypadku:

A. zatrucia witaminą A lub D

B. leczenia diuretykami tiazydowymi

C. zespołu mleczno-alkalicznego (zespołu Burnetta)

D. długotrwałego unieruchomienia

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

. Przyczyną hipokalcemii może być:

A. nasilona osteoliza

B. wtórna nadczynność przytarczyc

C. hiperalbuminemia

D. przewlekła niewydolność nerek

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

. Do przyczyn hipokalcemii nie można zaliczyć:

A. ostrego zapalenia trzustki

B. leczenia diuretykami pętlowymi

C. bezwzględnego lub względnego niedoboru witaminy D

D. nadczynności tarczycy

E. kwasic cewkowych

. U pacjenta w wieku 55 lat z daleko zaawansowanym rakiem żołądka wykonano oznaczenia w surowicy: białko całkowite 4,5 g/dl, albumina 2 g/dl, wapń całkowity 7 mg/dl, fosfor nieorganiczny - norma, fosfataza alkaliczna - norma. Sądzisz, że hipokalcemia u tego pacjenta jest spowodowana:

A. hipoproteinemią

B. niedoczynnością przytarczyc

C. niedoborem witaminy D3

D. utratą wapnia z moczem

E. odpowiedzi A i B są słuszne

. Jakie jest najbardziej prawdopodobne wyjaśnienie podwyższonego stężenia wapnia zjonizowanego przy prawidłowym stężeniu wapnia całkowitego?

A. pierwotna nadczynność przytarczyc i zespół nerczycowy

B. krzywica zależna od witaminy D i choroby wątroby

C. wtórna nadczynność przytarczyc i odwodnienie

D. szpiczak mnogi i pierwotna nadczynność przytarczyc

E. przerzuty nowotworowe do kości i niedoczynność przytarczyc

. U pacjentki z zespołem nerczycowym uzyskano następujące wyniki:

Albumina 25g/l

P 1,2 mmol/l

Ca 1,7 mmol/l.

Skorygowane stężenia wapnia u tej pacjentki wynosi:

A. 1,4 mmol/l

B. 1,7 mmol/l

C. 1,8 mmol/l

D. 2,0 mmol/l

E. 2,2 mmol/l

. U którego z badanych pacjentów z prawidłową gospodarką kwasowo-zasadową istnieje rzeczywista hiperkalcemia?

Albumina w surowicy [g/l] Ca całkowity w surowicy [mmol/l]

A. 40 2,5

B. 55 2,8

C. 25 2,4

D. 50 2,4

E. żadna z odpowiedzi nie jest prawidłowa

. Całkowite stężenie wapnia w surowicy wynosi 2,7 mmol/l. Podaj stężenie w mEq/l:

A. 0,67

B. 1,35

C. 2,7

D. 5,4

E. 10,8

. Obniżenie pH o 0,1 jednostki spowoduje:

A. wzrost stężenia wapnia zjonizowanego o 0,05 mmol/l

B. spadek stężenia wapnia zjonizowanego o 0,05 mmol/l

C. spadek stężenie wapnia zjonizowanego o 0,5 mmol/l

D. wzrost stężenia wapnia zjonizowanego o 0,05 mEq/l

E. spadek stężenia wapnia zjonizowanego o 0,5 mEq/l

. U pacjentów z hiperwentylacją mogą wystąpić objawy:

A. hipokalcemii

B. hiperkaliemii

C. hipernatremii

D. hiponatremii

E. hiperkalcemii

. Jedyną sytuacją kliniczną, w której stwierdza się równocześnie podwyższone stężenie wapnia we krwi oraz podwyższone stężenie parathormonu jest:

A. pierwotna nadczynność przytarczyc

B. wtórna nadczynność przytarczyc

C. zatrucie witaminą D3

D. sarkoidoza

E. hyperkalcemia w przebiegu uogólnionej choroby nowotworowej

. Stężenie wapnia w nadczynności przytarczyc jest:

A. wysokie zarówno w pierwotnej jak i wtórnej

B. wysokie w pierwotnej, a niskie we wtórnej

C. wysokie we wtórnej, niskie w pierwotnej

D. niskie zarówno w pierwotnej jak i wtórnej

E. zawsze niskie w pierwotnej

. Wskaż prawdziwe stwierdzenie:

A. pierwotna nadczynność przytarczyc wynika najczęściej z obecności gruczolaka przytarczyc

B. hiperkalcemia często towarzyszy chorobom nowotworowym

C. zasadowica oddechowa istotnie zmniejsza stężenie biodostępnego wapnia

D. zmiany pH nie mają wpływu na stężenie wapnia całkowitego

E. wszystkie odpowiedzi prawidłowe

. Poniżej wymienione zostały zmiany towarzyszące pierwotnej nadczynności przytarczyc (PNP). Wskaż trzy nieprawidłowości występujące najczęściej:

1. upośledzone zagęszczanie i rozcieńczanie moczu

2. hiperkalcemia

3. hipofosfatemia

4. hiperkalciuria

5. hiperfosfaturia

6. zwiększone stężenie PTH w surowicy

7. zwiększenie aktywności izoenzymu kostnego ALP

Prawidłowa odpowiedź:

A. 1, 3 i 5

B. 2, 3 i 7

C. 1, 5 i 6

D. 2, 6 i 7

E. 4, 5 i 6

. Wskaż zmiany charakterystyczne dla pierwotnej nadczynności przytarczyc:

	A.	B.	C.	D.	E.
Stężenie wapnia całkowitego w surowicy	↑	↑	↓	↓	↑
Stężenie fosforanów	↑	↓	↑	↓	↑
Wydalanie wapnia w moczu	↑	↑	↑	↓	↓
Wydalanie fosforanów w moczu	↓	↑	↓	↑	↓
Obrót kostny	↓	↑	↑	↓	↑

. Hipokalcemia z wysokim stężeniem PTH występuje w:

A. przewlekłej niewydolności nerek

B. ostrej zasadowicy oddechowej

C. ostrym zapaleniu trzustki

D. przedawkowaniu witaminy D3

E. żadna z odpowiedzi nie jest prawidłowa

. Najczęstszą przyczyną wtórnej nadczynności przytarczyc jest:

A. przedawkowanie witaminy D

B. nowotworowy rozrost przytarczyc

C. niedobór wapnia w diecie

D. przewlekła niewydolność nerek

E. szpiczak mnogi

. Wskaż zmiany charakterystyczne dla wtórnej nadczynności przytarczyc w przewlekłej niewydolności nerek:

A. hipokalcemia, hipofosfatemia, wzrost stężenia PTH, wzrost aktywności kostnej ALP w surowicy

B. hiperkalcemia, hiperfosfatemia, wzrost stężenia PTH, wzrost aktywności kostnej ALP w surowicy

C. hipokalcemia, hiperfosfatemia, wzrost stężenia PTH, wzrost aktywności kostnej ALP w surowicy

D. hiperkalcemia, hipofosfatemia, spadek stężenia PTH, spadek aktywności kostnej ALP w surowicy

E. hipokalcemia, hiperfosfatemia, wzrost stężenia PTH, spadek aktywności kostnej ALP w surowicy

. Zaznacz zestaw wyników typowy dla wtórnej nadczynności przytarczyc, której przyczyną nie jest niewydolność nerek:

Ca w surowicy [mmol/l] P w surowicy [mmol/l]

A. 2,82 5,65

B. 2,91 0,65

C. 2,48 1,19

D. 1,92 5,68

E. 1,92 0,80

. Co odróżnia trzeciorzędową nadczynność przytarczyc od drugorzędowej?

A. hiperfosfatemia

B. hiperkalcemia

C. zwiększone stężenie PTH w surowicy krwi

D. zwiększona aktywność kostnej izoformy fosfatazy zasadowej w surowicy krwi

E. wzmożone wydalanie cAMP z moczem

. Jeżeli chirurg resekuje płaty tarczycy u pacjenta i w czasie tego zabiegu resekuje również cztery gruczoły przytarczyczne, to u pacjenta dojdzie do rozwoju:

A. ostrej zasadowicy oddechowej

B. hipokalcemii

C. hipofosfatemii

D. hiperglikemii

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

. Wskaż najczęstszą przyczynę pierwotnej niedoczynności przytarczyc:

A. autoimmunologiczne zniszczenie komórek przytarczyc

B. hemochromatoza, choroba Wilsona lub amyloidoza

C. wrodzony brak przytarczyc (zespół DiGeorge'a)

D. przyczyny jatrogenne

E. hipomagnezemia lub zasadowica oddechowa

. Wskaż zmiany charakterystyczne dla pierwotnej niedoczynności przytarczyc:

	A.	B.	C.	D.	E.
Stężenie wapnia całkowitego w surowicy	↓	↓	↓	↓	↑
Stężenie wapnia zjonizowanego w surowicy	↓	↓	↑	↓	↑
Stężenie fosforanów w surowicy	↑	↑	↑	↓	↓
Stężenie PTH i poch. wit. D3 w surowicy	↓	↓	↓	↑	↓
Aktywność ALP w surowicy	↓	↔	↑	↔	↓

. Niedobór PTH powoduje:

A. zwiększoną mobilizację wapnia z kości

B. zwiększoną produkcję 1,25(OH)2D3 w nerkach

C. hiperfosfatemię

D. hiperfosfaturię

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

. Wskaż przyczynę wtórnej niedoczynności przytarczyc:

A. mutacja aktywująca receptora PTH-1 (zespół Jansena)

B. zatrucie witaminą A lub D

C. stosowanie diuretyków tiazydowych

D. długotrwałe unieruchomienie

E. wszystkie wymienione

. Której ze zmian nie spotkamy we wtórnej niedoczynności przytarczyc?

A. hiperkalcemii

B. normo- i hipokalcemii

C. normo- i hiperfosfatemii

D. spadku stężenia PTH

E. żadna z odpowiedzi nie jest prawidłowa

. Przyczyną rzekomej niedoczynności przytarczyc (RNP) jest:

A. wrodzony defekt receptora wapniowego

B. wrodzona lub nabyta hipofosfatazemia

C. defekt przekazywania sygnału po połączeniu receptora PTH z ligandem

D. nadmiar PTHrP produkowanego przez komórki nowotworowe

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

. Najczęstszą endokrynopatią towarzyszącą rzekomej niedoczynności przytarczyc jest:

A. pierwotna niedoczynność tarczycy

B. wtórna niedoczynność tarczycy

C. trzeciorzędowa niedoczynność tarczycy

D. pierwotna nadczynność tarczycy

E. wtórna nadczynność tarczycy

. Wskaż zmiany typowe dla RNP:

A. spadek Ca, wzrost Pi, spadek PTH

B. prawidłowe Ca, prawidłowe Pi, prawidłowe PTH

C. wzrost Ca, spadek Pi, wzrost PTH

D. spadek Ca, wzrost Pi, wzrost PTH

E. wzrost Ca, spadek Pi, spadek PTH

. W RNP typu 1a i 1b do charakterystycznych zmian zalicza się:

1. nasilenie fosfaturii po podaniu PTH

2. brak zmian fosfaturii po podaniu PTH

3. prawidłowe stężenie PTH w surowicy

4. nasilenie wydalania cAMP w moczu po podaniu PTH

5. brak zmian wydalania cAMP w moczu po podaniu PTH

Prawidłowa odpowiedź:

A. 1, 3

B. 1, 4

C. 2, 3

D. 2, 4

E. 2, 5

. Co odróżnia RNP typu 1a i 1b od RNP typu 2?

A. prawidłowe stężenie PTH

B. brak wzrostu wydalania fosforanów z moczem po podaniu PTH

C. brak wzrostu wydalania cAMP z moczem po podaniu PTH

D. hiperfosfatemia

E. hipokalcemia

. Rzekomo rzekoma niedoczynność przytarczyc charakteryzuje się:

A. hipokalcemią, hiperfosfatemią, nadmiarem PTH i brakiem objawów osteodystrofii Albrighta

B. normokalcemią, normofosfatemią, prawidłowym PTH i objawami osteodystrofii Albrighta

C. hipokacemią, hiperfosfatemią, prawidłowym PTH i brakiem objawów osteodystrofii Albrighta

D. normokalcemią, normofosfatemią, nadmiarem PTH i objawami osteodystrofii Albrighta

E. hipostatycznym imprintingiem ojcowskim

. Zaburzenia świadomości, nudności, wymioty, ból brzucha, zaburzenia rytmu serca, wielomocz oraz odwodnienie to zespół objawów przełomu:

A. hipokalcemicznego ze stężeniem wapnia zwykle < 2,25 mmol/l

B. hipokalcemicznego ze stężeniem wapnia zwykle < 1,25 mmol/l

C. hiperkalcemicznego ze stężeniem wapnia zwykle > 2,25 mmol/l

D. hiperkalcemicznego ze stężeniem wapnia zwykle > 2,75 mmol/l

E. hiperkalcemicznego ze stężeniem wapnia zwykle > 3,75 mmol/l

. Hipofosfatemia może być wynikiem:

A. kwasicy oddechowej

B. niedoczynności przytarczyc

C. zasadowicy oddechowej

D. kwasicy ketonowej

E. hipermagnezemii

. Przyczynami hipofosfatemii mogą być:

1. ostra niedomoga nerek

2. intensywne leczenie niedożywienia

3. zmiany nowotworowe w kościach

4. zasadowica oddechowa

Prawidłowa odpowiedź:

A. 1 i 2

B. 2 i 3

C. 2 i 4

D. 1 i 4

E. 3 i 4

. Po wykluczeniu pospolitych przyczyn hipofosfatemii następnym krokiem diagnostycznym jest oznaczenie wydalania z moczem:

A. wapnia

B. magnezu
C. fosforanów

D. cAMP

E. sodu

. Kluczowym parametrem dla dochodzenia przyczyny hiperfosfatemii jest znajomość
wartości stężenia :

A. kwasu moczowego w osoczu

B. kreatyniny w osoczu

C. sodu w moczu

D. osmolalności osocza

E. potasu w moczu

. Hipomagnezemia może prowadzić do:

1. niedoczynności przytarczyc

2. nadczynności przytarczyc

3. uporczywej hipokalcemii

4. uporczywej hiperkalcemii

Prawidłowa odpowiedź:

A. 1 i 2

B. 1 i 3

C. 1 i 4

D. 2 i 3

E. 2 i 4

Markery obrotu kostnego

. PTH, witamina 1,25D3 i T4 stymulują tworzenie osteoklastów, indukując:

A. produkcję izoformy kostnej fosfatazy zasadowej

B. potranslacyjną modyfikację osteokalcyny

C. proces zakwaszania mikrośrodowiska

D. ekspresję RANKL na powierzchni prekursorów osteoblastów

E. produkcję N-końcowego propeptydu prokolagenu I (PINP)

. Kluczowe znaczenie w procesie hamowania osteoklastogenezy ma:

A. Osteokalcyna

B. Osteoprotegeryna

C. RANK

D. RANKL

E. Żadne z powyższych

. Osteoprotegeryna uwalniana jest przez:

A. preosteoklasty

B. osteoklasty

C. osteoblasty

D. limfocyty T

E. wszystkie wymienione komórki

. Lokalnymi czynnikami wzrostowymi kości są:

A. białka morfogenetyczne kości

B. insulinopodobne czynniki wzrostowe

C. czynniki wzrostu fibroblastów

D. odpowiedzi A i C są prawidłowe

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

. Kortykosteroidy:

A. hamują apoptozę osteoblastów i hamują kościotworzenie

B. hamują apoptozę osteoblastów i nasilają kościotworzenie

C. indukują apoptozę osteoblastów i nasilają kościotworzenie

D. indukują apoptozę osteoblastów i hamują kościotworzenie

E. nie wpływają na metabolizm kostny

. W ocenie stanu układu kostnego wykorzystuje się obecnie najczęściej:

A. oznaczanie osteokalcyny i deoksypirydynoliny

B. techniki obrazowe (np. densytometrię DEXA lub ilościową ultrasonografię)

C. oznaczanie parathormonu i ICTP

D. oznaczanie kostnej izoformy fosfatazy zasadowej

E. tylko A i C

. Zmian w stężeniu wskaźników resorpcji kości wywołanych przez terapię antyresorpcyjną można spodziewać się:

A. już po 5-7 dniach leczenia

B. już po 2-3 tygodniach leczenia

C. już po 4-5 miesiącach leczenia

D. dopiero po 6 miesiącach leczenia

E. dopiero pod koniec pierwszego roku leczenia

. Stabilizacji stężenia wskaźników resorpcji kości wywołanych przez terapię antyresorpcyjną można spodziewać się:

A. już po 5-7 dniach leczenia

B. już po 2 tygodniach leczenia

C. już po 3-6 miesiącach leczenia

D. dopiero po 7-8 miesiącach leczenia

E. dopiero pod koniec pierwszego roku leczenia

. Stabilizacji stężenia wskaźników kościotworzenia wywołanych przez skuteczne leczenie można spodziewać się:

A. już po 5-7 dniach leczenia

B. już po 2 tygodniach leczenia

C. już po 3-5 miesiącach leczenia

D. dopiero po 6-12 miesiącach leczenia

E. w drugim roku leczenia

. Do uznanych wskaźników tworzenia kości zalicza się:

A. BAP, PINP, CTx, ICTP

B. OC, PICP, NTx, TRAcP

C. PINP, BAP, OC, PICP

D. PICP, DPD, PYD, BAP

E. OC, PINP, CTx, DPD

 gdzie:

BAP - kostna izoforma fosfatazy zasadowej

PINP - N-końcowy propeptyd prokolagenu I

CTx - C-końcowy telopeptyd kolagenu typu I

ICTP - C-końcowy sieciujący telopeptyd

OC - osteokalcyna

PICP - C-końcowy propeptyd prokolagenu I

NTx - N-końcowy telopeptyd kolagenu typu I

TRAcP - winianooporna fosfataza kwaśna

DPD - deoksypirydynolina

PYD - pirydynolina

. Do uznanych wskaźników resorpcji kości zalicza się:

A. jony wapnia i sialoproteinę kostną (BSP)

B. C- i N-końcowe telopeptydy (CTx i NTx)

C. deoksypirydynolinę i pirydynolinę (DPD i PYD)

D. alfa-1-helikoidalny peptyd (HELP) i C-końcowy sieciujący telopeptyd (ICTP)

E. wszystkie wymienione wskaźniki

. Wskaźnikami resorpcji kości, uwalnianymi bezpośrednio przez osteoklasty, są:

1. ICTP

2. TRAcP

3. DPD

4. katepsyna K

Prawidłowe:

A. 1 i 2

B. 2 i 3

C. 3 i 4

D. 1 i 3

E. 2 i 4

. Markerem, którego synteza zależna jest od witaminy K, jest:

A. pirydynolina i deoksypirydynolina

B. osteokalcyna

C. kostna izoforma fosfatazy zasadowej

D. winianooporna fosfataza kwaśna

E. C-końcowy sieciujący telopeptyd

. Które z poniższych stwierdzeń jest fałszywe?

A. pirydynolina powstaje w procesie zewnątrzkomórkowego dojrzewania kolagenu

B. pirydynolina odłącza się od prokolagenu

C. stężenie pirydynoliny jest proporcjonalne do stopnia degradacji tkanki kostnej

D. pirydynolina jest markerem resorpcji kości

E. pirydynolina jest składnikiem ICTP

. Okres około-menopauzalny u zdrowych kobiet wiąże się:

A. z równoczesnym obniżeniem kościotworzenia i wzmożeniem resorpcji kości

B. początkowo ze wzmożeniem resorpcji kości, a następnie z obniżeniem kościotworzenia

C. początkowo z obniżeniem kościotworzenia, a następnie ze wzmożeniem resorpcji kości

D. początkowo ze wzmożeniem resorpcji kości, a następnie z nasileniem kościotworzenia

E. początkowo z nasileniem kościotworzenia, a następnie ze wzmożeniem resorpcji kości

. Pierwszym przejawem około-menopauzalnych zmian w metabolizmie kości może być:

A. wzrost wydalania NTx lub CTx w moczu

B. spadek stężenia ICTP w surowicy

C. wzrost stężenia osteokalcyny w surowicy

D. spadek aktywności/stężenia izoformy kostnej fosfatazy zasadowej

E. wzrost aktywności/stężenia winianoopornej fosfatazy kwaśnej

. Materiał biologiczny wykorzystywany do badania wskaźników przebudowy kości stanowić może/mogą:

A. przygodna próbka moczu pobrana na czczo

B. surowica krwi pobranej na czczo między godziną 8 a 9 rano

C. erytrocyty izolowane z pełnej krwi

D. płyn stawowy

E. wszystkie wymienione

. Wskaż wyniki pomiarów markera resorpcji przemawiające za skutecznością leczenia antyresorpcyjnego, jeśli wiadomo, że LSC dla tego markera wynosi 30%:

A. pierwszy pomiar 100     drugi pomiar 200

B. pierwszy pomiar 100     drugi pomiar 140

C. pierwszy pomiar 100     drugi pomiar 80

D. pierwszy pomiar 100     drugi pomiar 60

E. pierwszy pomiar 100     drugi pomiar 120

. Stężenie wskaźników metabolizmu kostnego może być nieprawidłowe w przypadku:

A. hiperkortyzolemii

B. nadczynności tarczycy

C. hipogonadyzmu

D. akromegalii

E. wszystkich wymienionych stanów

. Do leków, wpływających w istotny sposób na metabolizm kostny podczas długotrwałej terapii lub przy podawaniu ich dużych dawek, zalicza się:

A. leki przeciwpadaczkowe

B. kortykosteroidy

C. L-tyroksynę

D. heparynę

E. wszystkie wymienione

. Zgodnie z najnowszymi wytycznymi zespołu ekspertów IFCC dla właściwej oceny wyjściowego stężenia markera kostnego u danego pacjenta oznaczenie należy wykonać:

A. w jednej próbce pobranej prawidłowo przed rozpoczęciem leczenia

B. w dwóch kolejnych próbkach pobranych w okresie 7 dni

C. w trzech kolejnych próbkach pobranych w okresie 5 dni

D. w pięciu kolejnych próbkach pobranych w okresie 5 dni

E. żadne z powyższych

. MIP-1alfa:

A. jest chemokiną aktywującą fagocyty

B. odpowiada za chemotaksję prekursorów osteoklastów

C. indukuje różnicowanie osteoklastów

D. podobnie, jak MIP-1beta, produkowana jest i wydzielana przez komórki szpiczaka

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

. Które z markerów obrotu kostnego są przydatne w ocenie reakcji chorych na nowotwory z przerzutami do kości po zastosowaniu leczenia cytostatycznego?

A. wapń całkowity, PYR lub DPD, osteokalcyna

B. CTx lub NTx, P1NP

C. CTx, osteokalcyna, całkowita fosfataza zasadowa

D. wydalanie dobowe wapnia i hydroksyproliny z moczem, fosfataza zasadowa

E. żadne z powyższych

. W szpiczaku mnogim można spodziewać się:

A. wzrostu stężenia osteokalcyny i spadku stężenia ICTP

B. spadku stężenia osteokalcyny i wzrostu stężenia/aktywności kostnej ALP

C. spadku stężenia/aktywności kostnej ALP i wzrostu stężenia ICTP

D. wzrostu stężenia osteokalcyny i wzrostu stężenia/aktywności kostnej ALP

E. spadku stężenia/aktywności kostnej ALP i spadku stężenia ICTP

. Komórki szpiczaka plazmocytowego wyzwalają osteoklastogenezę poprzez:

A. bezpośrednią produkcję RANKL

B. pośrednią indukcję IL-1, IL-6 i TNF-beta

C. nasilanie syntezy MIP-1

D. wydzielanie syndekanu 1

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

. Układ RANK (receptor activator of nuclear factor NF-κB) - RANKL (receptor activator of nuclear factor NF-κB ligand) - osteoprotegeryna zostaje w szpiczaku plazmocytowym:

A. zahamowany wskutek działania syndekanu 1

B. pobudzony wskutek hamowania osteoprotegeryny

C. zahamowany wskutek parakrynnej supresji RANK

D. pobudzony wskutek nadprodukcji RANKL

E. odpowiedzi B i D

. Złuszczany z komórek szpiczaka antygen CD138 (syndekan 1):

A. hamuje osteoklastogenezę poprzez zahamowanie syntezy RANKL

B. pobudza osteoklastogenezę poprzez pobudzenie syntezy RANKL

C. hamuje osteoklastogenezę poprzez inaktywację osteoprotegeryny

D. pobudza osteoklastogenezę poprzez inaktywację osteoprotegeryny

E. pobudza osteoklastogenezę poprzez zahamowanie syntezy RANKL

. Zespołem paranowotworowym towarzyszącym rozwojowi raka drobnokomórkowego oskrzela jest zespół związany z nadmiernym wydzielaniem:

A. wazopresyny (SIADH)

B. ACTH

C. IGF-1

D. białka podobnego do PTH

E. każdy z wymienionych

. W chorobie Pageta (osteitis deformans) stwierdza się:

1. stężenie wapnia w surowicy obniżone

2. fosforany w surowicy obniżone

3. fosforany w surowicy podwyższone

4. fosfataza zasadowa wzrost aktywności

5. fosfataza kwaśna spadek aktywności

Prawidłowa odpowiedź:

A. 1, 2

B. 2, 3

C. 2, 5

D. 4, 5

E. 4

Metody immunochemiczne

. Przeciwciała anty-mysie (HAMA) wykrywa się:

A. sporadycznie, w 5/1000000 przypadków

B. rzadko, w ok. 0,001% przypadków

C. w ok. 0,1% przypadków

D. oszacowania są bardzo różne od 1% do 80% przypadków

E. u każdego zdrowego człowieka

. Powstawaniu przeciwciał anty-zwierzęcych sprzyja:

A. diagnostyka obrazowa prowadzona przy użyciu przeciwciał pochodzenia zwierzęcego

B. farmakoterapia przy użyciu preparatów zawierających przeciwciała pochodzenia zwierzęcego

C. przetaczanie krwi

D. hodowla zwierząt

E. wszystkie wymienione odpowiedzi są prawidłowe

. Obecność przeciwciał anty-zwierzęcych powodować może:

A. zawyżanie wyników pomiarów immunochemicznych

B. zaniżanie wyników pomiarów immunochemicznych

C. utratę precyzji metody

D. spadek czułości metody

E. odpowiedzi A. i B. są prawidłowe

. Podejrzenie obecności przeciwciał anty-zwierzęcych nasuwa:

A. wynik wychodzący poza przedział referencyjny

B. wynik przekraczający wartość odcięcia

C. wynik niespójny z wynikami innych testów

D. wynik istotnie odbiegający od wyniku poprzedniego, uzyskanego niedawno tą samą metodą

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

. Interferencja ze strony przeciwciał anty-zwierzęcych dotyczyć może pomiarów:

A. troponiny I

B. antygenu HBs

C. przeciwciał przeciwko antygenom wirusa różyczki w klasie IgM

D. TSH, T4 i T3

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

. Awidność jest to:

A. suma powinowactw poszczególnych miejsc wiążących przeciwciał w stosunku do odpowiednich determinant wielowartościowego antygenu

B. liczba determinant antygenowych, które może związać cząsteczka przeciwciała

C. siła wiązania pojedynczej determinanty antygenowej przez miejsce wiążące antygen przeciwciała

D. siła wiązania wielowartościowego antygenu przez przeciwciała

E. żadna z odpowiedzi nie jest prawidłowa

. Przeciwciała heterofilowe charakteryzują się:

A. wysoką awidnością

B. swoistością w stosunku do dobrze zdefiniowanych antygenów

C. zdolnością do czasowego pojawiania się i zanikania

D. wywoływaniem silnych interferencji w metodach kompetycyjnych opartych na wykorzystaniu wysokoswoistych przeciwciał

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

. Przeciwciała heterofilowe :

1. są swoiste w stosunku do wielu antygenów

2. są swoiste w stosunku do jednego antygenu

3. mogą występować jako przeciwciała antymysie

4. mogą występować w chorobach autoimmunologicznych

5. są przeciwciałami interferującymi w metodach immunochemicznych

Prawidłowa odpowiedź:

A. 1, 4, 5

B. 2, 3, 5

C. 2, 4, 5

D. 1, 2, 4

E. 3, 4, 5

. Typowe źródło przeciwciał heterofilowych to:

A. choroby autoimmunologiczne (najczęściej rzs)

B. szczepienia

C. infekcje wirusowe (np. grypa), zakażenia E. coli

D. alergie, kontakt ze zwierzętami

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

. Krzywa Heidelbergera i Kendalla (krzywa precypitacji) składa się z kilku stref, z których tzw. „prozone” oznacza:

A. brak precypitacji wynikający z dużego nadmiaru przeciwciał

B. najsilniejszą precypitację przy równowadze antygen-przeciwciało

C. brak precypitacji wynikający z nadmiaru antygenu

D. odpowiedzi A i C są prawidłowe

E. żadna z odpowiedzi nie jest prawidłowa

. Tzw. efekt wysokiej dawki polega na uzyskiwaniu:

A. wysokich stężeń badanego składnika przy bardzo niskich wartościach rzeczywistych

B. niskich stężeń badanego składnika przy prawidłowych wartościach rzeczywistych

C. niskich stężeń badanego składnika przy bardzo wysokich wartościach rzeczywistych

D. prawidłowych stężeń badanego składnika przy bardzo wysokich wartościach rzeczywistych

E. odpowiedzi C. i D. są poprawne

. Tzw. efekt niskiej dawki polega na:

A. zawyżonych stężeń badanego składnika przy bardzo niskich wartościach rzeczywistych

B. niskich stężeń badanego składnika przy prawidłowych wartościach rzeczywistych

C. niskich stężeń badanego składnika przy bardzo wysokich wartościach rzeczywistych

D. prawidłowych stężeń badanego składnika przy bardzo wysokich wartościach rzeczywistych

E. odpowiedzi C. i D. są poprawne

. Efekt wysokiej dawki występuje najczęściej w przypadku metod:

A. immunometrycznych dwuetapowych

B. immunometrycznych heterogennych

C. nefelometrycznych i turbidymetrycznych niekompetycyjnych

D. radioimmunologicznych

E. nefelometrycznych i turbidymetrycznych kompetycyjnych

. W metodach turbidymetrycznych ocenie podlega natężenie światła mierzone pod kątem:

A. 0°

B. 45°

C. 90°

D. 180°

E. 270°

. Pomiar w nefelometrii dotyczy:

A. światła przechodzącego przez roztwór mętny i mierzonego pod kątem 90 stopni

B. światła rozproszonego przez roztwór mętny pod kątem innym niż 180 stopni

C. światła generowanego przez kompleks antygen-przeciwciało

D. światła odbitego pod kątem 90 stopni

E. absorbancji przy długości fali 340 nm

. Największe zmętnienie w reakcji immunoturbidymetrycznej wystąpi przy stosunku ilości cząsteczek antygenu do przeciwciała w mieszaninie reakcyjnej:

A. 1:2

B. 1:10

C. 9:10

D. 10:100

E. 10:1000

. Reakcja turbidymetryczna powinna być prowadzona:

A. przy nadmiarze przeciwciała

B. przy nadmiarze antygenu
C. w warunkach równowagi

D. przy dodatku lateksu

E. dwuetapowo (tzw. reakcja kanapkowa)

. W których metodach immunochemicznych zależność sygnału od stężenia jest odwrotnie proporcjonalna?

A. immunoenzymatycznych

B. niekompetycyjnych

C. kompetycyjnych

D. z nadmiarem odczynnika

E. turbidymetrycznych

. W metodach kompetycyjnych ze znacznikiem enzymatycznym:

A. wzrost sygnału jest proporcjonalny do stężenia składnika

B. sygnał jest odwrotnie proporcjonalny do stężenia składnika

C. sygnał jest wprost proporcjonalny do stężenia badanego składnika

D. wzrost sygnału może być wynikiem współistniejącej immunoinhibicji

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

. Metody niekompetycyjne charakteryzują się:

A. konkurencją o miejsca wiązania na cząsteczce przeciwciała wychwytującego

B. stosowaniem tylko jednego przeciwciała

C. większym stężeniem przeciwciała wychwytującego niż w metodach kompetycyjnych

D. mniejszą podatnością na interferencje

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

. Scharakteryzuj metody RIA:

1. są metodami kompetycyjnymi

2. są metodami niekompetycyjnymi

3. najczęściej wykorzystują izotop jodu 125 i pomiar promieniowania gamma

4. najczęściej wykorzystują izotop jodu 125 i pomiar promieniowania beta

5. w RIA radioaktywność kompleksu jest odwrotnie proporcjonalna do stężenia oznaczanego antygenu

6. w RIA radioaktywność kompleksu jest wprost proporcjonalna do stężenia oznaczanego antygenu

Prawidłowa odpowiedź:

A. 1, 3, 5

B. 2, 4, 6

C. 1, 4, 5

D. 2, 3, 6

E. 1, 3, 6

. Do znaczników w metodach immunochemicznych nie należy:

A. jod 125

B. peroksydaza chrzanowa

C. ester akrydyny

D. węgiel C14

E. żaden z wymienionych składników

. W metodach immunochemiluminescencyjnych najczęściej wykorzystywanym znacznikiem jest:

A. peroksydaza chrzanowa

B. fosforan 4-metyloumbeliferylu

C. fosfataza zasadowa

D. izotiocjanian fluoresceiny

E. ester akrydyny

E.

C.

D.

A.

B.

B.

E.

C.

B.

D.

D.

E.

D.

B.

D.

C.

E.

E.

A.

E.

D.

B.

A.

E.

C.

B.

D.

E.

D.

E.

A.

B.

B.

B.

A.

E.

B.

A.

C.

A.

D.

A.

D.

C.

C.

C.

C.

E.

A.

C.

A.

C.

D.

A.

C.

C.

D.

B.

B.

D.

E.

E.

B.

A.

C.

E.

C.

C.

E.

D.

D.

E.

C.

A.

D.

D.

A.

D.

D.

D.

E.

B.

D.

B.

B.

C.

B.

B.

A.

C.

E.

C.

C.

B.

B.

B.

E.

D.

D.

A.

D.

E.

A.

E.

C.

E.

B.

A.

E.

C.

A.

D.

B.

A.

A.

B.

D.

C.

C.

B.

B.

D.

B.

C.

E.

B.

E.

E.

E.

C.

C.

E.

E.

E.

A.

C.

B.

E.

D.

B.

B.

A.

D.

E.

A.

D.

D.

C.

D.

C.

E.

B.

E.

A.

D.

C.

D.

D.

B.

D.

C.

B.

D.

C.

D.

E.

B.

E.

C.

E.

E.

C.

C.

B.

D.

A.

D.

B.

C.

A.

E.

D.

C.

C.

C.

C.

D.

C.

E.

D.

A.

B.

B.

E.

B.

B.

E.

E.

E.

B.

C.

E.

C.

C.

E.

C.

C.

D.

E.

D.

D.

A.

A.

D.

C.

D.

A.

A.

A.

B.

E.

D.

B.

A.

D.

C.

E.

B.

B.

D.

B.

C.

E.

E.

C.

A.

D.

E.

C.

B.

E.

C.

C.

C.

B.

B.

D.

B.

C.

E.

D.

B.

B.

C.

D.

C.

E.

E.

B.

B.

C.

D.

B.

D.

E.

E.

C.

E.

B.

C.

E.

E.

D.

E.

E.

D.

E.

E.

C.

E.

D.

C.

A.

E.

A.

E.

A.

C.

D.

B.

C.

A.

C.

B.

C.

A.

D.

E.

---