POLITECHNIKA ŚLĄSKA W GLIWICACH

WYDZIAŁ ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA

Katedra Podstaw Systemów Technicznych

Typy baz danych

Wykonał: Hubert Skrzypulec
Data: 27.05.2008

Kierunek: ZiIP 2.2

Miasto: Zabrze

Aplikacje tworzące bazy danych dzielą się na dwa podstawowe typy: te, które tworzą bazy danych typu flat-file oraz tworzące relacyjne bazy danych. Bazy danych typu flat-file znane są od wielu lat. Spośród wielu współczesnych tworzących je programów można wymienić Microsoft Works oraz Microsoft Excel. (W programie Excel bazy danych nazywane są listami). W bazach typu flat-file wszystkie powiązane ze sobą informacje muszą znaleźć się w jednej tabeli. Oznacza to, że informacja, wspólna dla kilku rekordów, powtórzona zostanie w każdym z nich. Przykładową tabelę tego typu, składającą się z rekordów opisujących przydział studentów do poszczególnych zajęć przedstawia rysunek 1:

Rysunek 1 Baza danych typu flat-file

Na skutek rozwoju technologii komputerowych baz danych stało się oczywiste, że bazy typu flat-file są bardzo nieefektywne w przypadku przechowywania dużych ilości danych. Stąd też rozwój idei relacyjnych baz danych. Właśnie tego typu bazy tworzone są w programie Access. W relacyjnej bazie danych wykorzystywanych jest kilka tabel, ponadto istnieją pomiędzy nimi powiązania nazywane relacjami. Relacje pozwalają na wprowadzenie informacji do jednej tabeli, a następnie na powiązanie tej informacji z rekordem w innej tabeli za pomocą odpowiedniego identyfikatora.

Rysunek 2 przedstawia tę samą informację, która została przedstawiona na rysunku 1, jednakże informacja na rysunku 2 zorganizowana jest w postaci dwóch powiązanych ze sobą tabel uczestnicy oraz Przedmioty. Pole Kod przedmiotu tabeli Uczestnicy jest powiązane, czyli tworzy relację z polem Kod w tabeli Przedmioty. Informacja, która powtarzała się wielokrotnie w tabeli na rysunku 1, w drugiej tabeli na rysunku 2 występuje tylko raz.

Rysunek 2 Relacyjna baza danych

Przekształcenie struktury danych do formatu relacyjnego daje następujące korzyści:

• Oszczędność czasu, ponieważ nie trzeba wielokrotnie wprowadzać tych samych danych w różnych rekordach;

• Zmniejszenie rozmiaru baz danych, często wielokrotne w stosunku do pierwotnego rozmiaru bazy danych typu flat-file, co oszczędza zasoby systemu i czyni bazę danych łatwiejszą do przeniesienia, zwłaszcza gdy ma być ona wykorzystywana przez kilku użytkowników;

• Mniejsze ryzyko popełnienia błędów przy wprowadzaniu danych. Wyobraźmy sobie, że wielokrotnie wprowadzamy tę samą informację do dużej liczby rekordów. Ile razy bez popełnienia błędu uda nam się wpisać „Teoria termodynamiki” w polu Nazwa przedmiotu? Jeżeli powtarzalne dane przechowywane są w tabeli powiązanej, poprawną informację wystarczy wprowadzić tylko raz. W takim przypadku w pierwszej z tabel można wprowadzić jedynie identyfikator tej informacji, będący zwykle liczbą, lub krótkim kodem alfanumerycznym. Identyfikator ten powinien znaleźć się w każdym z rekordów, w którym występuje powtarzana informacja. Można nawet stworzyć specjalne pole, dzięki któremu osoba wprowadzająca dane po prostu wybiera identyfikator z listy i nie wpisuje samodzielnie niczego.

• Aktualizacja danych (na przykład wstawienie nowego nazwiska wykładowcy przedmiotu) sprowadza się do jednego wpisu w odrębnej tabeli Przedmioty. Gdyby nazwiska wykładowców zostały dołączone do tabeli Uczestnicy, wtedy trzeba by aktualizować je ręcznie dla każdego studenta.

Relacyjne bazy danych mają wiele zalet. Jedną z nich jest na pewno fakt, że zrozumieni teorii relacyjnych baz danych nie jest konieczne do obsługi programu Access.

Żeby dobrze zaprojektować i użytkować bazę danych, wystarczy zapamiętać, że pole przedstawia pewną kategorię informacji, a wpisywana w nim informacja umieszczana jest w pojedynczym rekordzie. Rekord składa się z wielu powiązanych ze sobą wpisów, charakteryzujących pojedynczy element bazy danych. Rekord stanowi jednocześnie wiersz tabeli. Pomiędzy oddzielnymi tabelami można tworzyć relacje, dzięki czemu unika się wielokrotnego wprowadzania tych samych informacji.

Bibliografia:

1. Podręcznik Microsoft Office 2000 Professional, Wydawnictwo RM, Warszawa 1999.

Strona 4 z 4

---