T: Kwasy nukleinowe.

• Znajdują się w jądrze komórkowym (organizmy eukariotyczne)

1. RNA

• Matrycowe (mRNA)

• Rybosomowe (rRNA)

• Mała podjednostka rybosomu 18s

• Rybosom = rRNA + białka rybosomowe (rybozy)

PROKARIOTA EUKARIOTA

50s 60s

70s 80s

30s 40s

• rRNA - główna rola -> tworzenie rybosomów

• Transferowe (tRNA)

• Małe jądrowe (nsRNA) - obróbka transkryptu na jego obszarze

• Małe jąderkowe (snoRNA) - modyfikacja transkryptu wykorzystywana przy tworzeniu rybosomu

• Interferencyjne RNA (siRNA i miRNA)

(RÓŻNICA)

dsRNA jest egzogenne, pochodzi np. od wirusa EFEKT: Degradacja mRNA

dsRNA kodowane w genomie EFEKT: Degradacja mRNA lub hamowanie translacji (3'UTR)

• Inne

2. DNA

• Jądrowe

• mtDNA (mitochondrialne)

• chlDNA (rośliny)

konserwowany gen - jest wysoce niezmienny (struktura poszczególnych aminokwasów jest niezmienna)

kwasy nukleinowe to heteropolimery

nukleozydy - cząsteczka cukru połączona z zasadą azotową

nukleotydy składają się z nukleozydów i reszt kwasu ortofosforowego

uracyl zastępuje tyminę w RNA

puryny: adenina, guanina

pirymidyny: tymina, uracyl, cytozyna

3. KOMPLEMENTARNOŚĆ ZASAD

• replikacja

• transkrypcja

• translacja

4. CECHY KODU GENETYCZNEGO

• trójkowy

• uniwersalny (kod genetyczny jest taki sam we wszystkich organizmach)

• zdegenerowany (jeden aminokwas może być kodowany przez kilka różnych trójek)

• niezachodzący (bezprzecinkowy)

• jednoznaczny (dana trójka koduje zawsze jeden i ten sam rodzaj aminokwasu)

Sekwencja DNA to nie to samo co kod genetyczny

5. STRUKTURY DNA

RODZAJ DNA/FUNKCJA	B-DNA	A-DNA	Z-DNA
liczba par zasad przypadająca na skręt helisy	10,4	11	12
kąt skręcania między sąsiednimi parami zasad (w stopniach)	+ 34,5	+ 39,0	- 30,0
skok helisy (w nm)	3,54	2,53	4,56
kierunek skręcania	prawoskrętna	prawoskrętna	lewoskrętna
średnica helisy (w nm)	2,37	2,55	1,84

B-DNA	A-DNA	Z-DNA

6. REPLIKACJA DNA





Polimeraza DNA działa jedynie w kierunku od końca 3' do końca 5' (czyli syntetyzuje nową nić w kierunku od 5' do 3')

7. GEN

• podstawowa jednostka dziedziczenia, zlokalizowana w chromosomach, decydująca o przekazywaniu cech potomstwu

• jest odcinkiem łańcucha kwasu nukleinowego, zawierającym pewną liczbę nukleotydów, których sekwencja stanowi informację genetyczną, warunkującą syntezę cząstek kwasu RNA, co w dalszej konsekwencji w toku skomplikowanych ciągów reakcji prowadzi do wykształcenia się określonej cechy organizmu

8. HORMONY STERYDOWE:

• kortykosterydy

• androgeny

• estrogeny

• gestageny

9. NUKLEOTYDY W DIECIE

• nie są znaczącym źródłem energii, tak jak węglowodany, białka i tłuszcze

• nie są wyłącznie w DNA i RNA (wyjątek: podanie dożylne)

• wchłanianie nukleotydów nie jest niezbędne do życia




BIOCHEMIA

Strona 1 z 4