Architektura barokowa w Niemczech, ODK, Nowożytna powszechna


Architektura barokowa w Niemczech



Po niespokojnej pierwszej połowie XVII wieku na ziemiach niemieckich zapanował pokój. Wojna trzydziestoletnia, która trwała w latach 1618-1648, zakończyła się, a księstwa wyodrębniły się jako niezależnie państewka. Ugruntował się podział na protestancką północ i katolickie południe. W zrujnowanych gospodarczo krajach dopiero po 1650 roku nastąpiło lekkie ożywienie w budownictwie, a wraz z nim zaczął upowszechniać się ów styl - barok. Jeśli wziąć pod uwagę rozdrobnienie polityczne i rozłam religijny, to nie powinno dziwić zróżnicowanie w rozwoju tego stylu architektonicznego na terytorium niemieckim.

W budownictwie sakralnym kościoły katolickie początkowo rozwiązywano na planie trójnawowej bazyliki z elewacją frontową dość często flankowaną dwiema wieżami. Nie zawsze projektowano nawę krzyżową i stosowano kopułę nad skrzyżowaniem naw. W drugiej połowie XVII wieku coraz częściej pojawiają się układy centralne o wydłużonym planie i bogatej dekoracji. Koniec XVII wieku zaowocował budynkami o giętych elewacjach o silnie profilowanych obelkowaniach, rzeźbiarsko traktowanych hełmach i latarniach, fantazyjnie rozczłonkowanych obramowaniach otworów i gęsto profilowanych pilastrach i łukach sklepień, dekoracyjnie potraktowanych kartuszach, medalionach, wspornikach. Budownictwo zborów ewangelickich, długo skromne, o układach podłużnych i centralnych, z wolna się zmienia, a w XVIII wieku zaczyna nawet przypominać architekturę krajów katolickich.

Wraz z normalizacją gospodarczą kraju ożywa również budownictwo świeckie. Powstają nowe rezydencje magnackie, przebudowywane są istniejące. Pałace wzorowane są na układach francuskich, w których budynek główny z dwoma bocznymi skrzydłami poprzedza dziedziniec, a ogród w stylu francuskim lokalizowany jest za budynkiem. Tak samo wystawnie projektowane są pałace biskupów. Domy mieszczańskie otrzymują nowy wystrój. Nadal, zwłaszcza na północy, występuje ornament zwijany i sporadycznie chrząstkowy. Szybko rozpowszechnia się płaski ornament taśmowy. W XVIII wieku coraz częściej stosowany jest ornament rokokowy, modelowany w gipsie (sztukateria), inspirowany wzorami francuskimi.

Kraje północno-zachodnie i zachodnie

Około 1690 roku w Bremie francuski architekt, Jean Baptiste Broebes, zbudował budynek Giełdy (Handelsbörse). Ciekawiej reprezentują się dorobek Paula du Ry, francuskiego emigranta działającego w Hesji. W 1690 dla cysterskiego klasztoru Haydau (w gminie Morschen) projektuje nową oranżerię. W latach 1698-1710 realizuje ambitne zadanie zbudowania od podstaw w Kassel (Hofgeismar) Nowego Miasta (Carsdorf) dla Hugenotów. Oprócz planu przestrzennego i projektów budynków mieszkalnych w 1704 buduje nowy, protestancki kościół. Zaprojektował także w Kassel miejski pałac dla landgrafa Karola. Budynek powstał w 1714, już po śmierci Paula. Pracami kierował jego potomek. Obecnie w budynku mieści się Brüder Grimm-Museum, muzeum z pamiątkami po braciach Grimm.

Ernst Georg Sonnin to kolejny architekt pochodzenia francuskiego. Jego działalność związana była z Hamburgiem, gdzie brał udział w odbudowie szeregu budowli. Za najważniejsze z jego przedsięwzięć uważa się projekt odbudowy kościoła św. Michała. Współpracując z Johannem Prey zbudowali protestancki kościół założony na planie centralnym krzyża greckiego z wewnętrzną emporą o fantazyjnie wygiętej linii.

Kraje północno-wschodnie

Pierwsze elementy baroku pojawiły się w architekturze za sprawą przybyszów z Holandii. Największą rolę w Berlinie i jego okolicach odegrali:

Kraje południowe

Architektura baroku w południowej części terytorium Niemiec prezentuje się znacznie bogaciej niż na północy. Powstają dzieła, w których odzwierciedlają się wpływy architektury włoskiej szkoły Borrominiego, Berniniego i jezuickiej architektury sakralnej oraz francuskiej architektury zespołów pałacowo-parkowych. Wystrój wnętrz został zdominowany francuskim rokoko, które także wpłynęło na ukształtowanie architektonicznej bryły budowli i jej rzeźbiarską dekorację. Na zlecenie arystokracji świeckiej i kościelnej pracowali architekci włoscy i francuscy. Oprócz nich, w dość krótkim czasie pojawiło się wielu znanych artystów pochodzenia niemieckiego. Do najbardziej znanych należą:

Ciekawym przykładem barokowej urbanistyki jest projekt zabudowy Karlsruhe w Wirtembergii. Miasto zostało założone w 1715 r. przez Karola Wilhelma. Centralnym punktem planu stała się wieża ocalała z średniowiecznej zabudowy obronnej (na szczycie Turmberg w Durlach). Do wieży dobudowano pałac a od niej, promieniście, wytyczono 32 aleje parkowe. Do zespołu pałacowo-parkowego początkowo przylegało niewielkie osiedle, które dało początek miastu.


Enrico Zucalli - Monachium - kościół Teatynów

Enrico Zucalli - Pałac Nymphenburg

Enrico Zucalli - Klasztor Ettal

Giovanni Antonio Viscardi - Monachium, kościół św. Trójcy

Giovanni Antonio Viscardi - Klasztoru Fürstenfeld - wnętrze kościoła

Wnętrze kościoła św, Trójcy w Monachium

Georg Dientzenhofer - kaplica Trójcy Świętej w Waldsassen

Dientzenhofer - Bamberg - fasada kościoła św. Marcina

Johann Dientzenhofer - katedra w Fuldzie

J.L. Dientzenhofer - pałac biskupa - Bamberg

Dominikus Zimmermann - plan kościoła w Steinhausem

Dominikus Zimmermann - kościół w Wies - ołtarz główny

Chór i organy

Gaetano Chiaveri - Hofkirche w Dreźnie

Matthäus Daniel Pöppelmann - Zwinger

Plan Karlsruhe z 1721 r.

Paul du Ry - kościół w Carsdorf

Johann Arnold Nering - Berlin - Arsenał

G. W. von Knobelsdorff - Poczdam - Stary Zamek - Stajnie Królewskie

Pałac Sanssouci - rokokowa elewacja

Sanssouci - Nowy Pałac

Balthasar Neumann - rezydencja biskupów w Würzburgu

Balthasar Neumann - Fasada kościół opactwa w Neresheim

Balthasar Neumann - bazylika w Vierzehnheiligen

Wnętrze bazyliki w Vierzehnheiligen

Balthasar Neumann - Dom pod Sokołem w Würzburgu

Fraçois de Cuvilliés - wnętrze Cuvilliés-Theater

François de Cuvilliés - Bonn Koblenzer Tor

François de Cuvilliés - Monachium - Pałac Holstein

Georg Bähr - Frauenkirche w Dreźnie




Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Architektura barokowa na świecie, ODK, Nowożytna powszechna
Włoscy architekci barokowi, ODK, Nowożytna powszechna
architektura francuska XVI - XVII wiek, ODK, Nowożytna powszechna
Quattrocento - skrót, ODK, Nowożytna powszechna
SZKOŁA Z FONTAINEBLEAU [manieryzm] OSWIECENIE, ODK, Nowożytna powszechna
Palladio i palladianizm - krótko, ODK, Nowożytna powszechna
SKRYPT - HS nowożytnej powszechnej, ODK, Nowożytna powszechna
ARCHITEKTURA I SZTUKA KLASYCYZMU, ODK, Nowoczesna powszechna, Architektura
CINQUECENTO, ODK, Nowożytna powszechna
Bazylika sw Piotra, ODK, Nowożytna powszechna
Barok - SKRYPT, ODK, Nowożytna powszechna
Bernini, ODK, Nowożytna powszechna
sztuka nowozytna powszechna, ODK, sztuka nowozytna
Architektura klasycyzmu w Anglii i we Francji, ODK, Nowoczesna powszechna, Architektura
38. Geneza i nurty architektury barokowej we Włoszech, odk, III rok, Licencjat Konserwatorstwa
Gotycka architektura ceglana –topografia, ODK, Średniowieczna polska
Architektura barokowa i rokokowa, Architektura
Sztuka manierystyczna w Europie – źródła, ODK, Nowoczesna powszechna

więcej podobnych podstron