WYKŁAD

Egzamin - odpowiedzi na problemy: oceń, uzasadnij.

Literatura podstawowa:

1. Maria Sierpińska, Tomasz Jachna „Ocena przedsiębiorstwa wg standardów światowych” PWN 2004

2. Tadeusz Waśniewski, Wanda Skoczylas „Teoria i praktyka analizy finansowej w przedsiębiorstwie”

FRR 2002

3. pod red. prof. Haliny Buk „Sprawozdawczość i analiza finansowa” wyd. AE Katowice

4. ustawa o rachunkowości

Literatura uzupełniająca:

1. Maria Sierpińska, Tomasz Jachna „Metody podejmowania decyzji finansowych”

2. Helfert „Techniki analizy finansowej”

3. Dariusz Wencki „Wskaźnikowa ocena sprawozdań finansowych”

TEMAT: „PODSTAWY ANALIZY FINANSOWEJ - WPROWADZENIE”.

GŁÓWNE ZAŁOŻENIA:

Analiza finansowa zajmuje się oceną finansowej strony działalności przedsiębiorstwa, tj. oceną wielkości ekonomicznych, będących konsekwencją przeszłych i planowanych zdarzeń gospodarczych w ich ujęciu pieniężnym. Związana jest z teorią finansów, rachunkowości i inwestowania.

Analiza może być prowadzona w dwóch powiązanych ze sobą układach:

1. Analiza retrospektywna (ex post) to analiza tradycyjna, która uwzględnia skutki finansowe
   i efektywność działań przedsiębiorstwa w przeszłości w określonych warunkach otoczenia. Pozwala ocenić aktualną pozycję przedsiębiorstwa w otoczeniu wynikającą z przeszłości oraz przygotować przyszłe scenariusze decyzyjne.

2. Analiza prospektywna (planistyczno-decyzyjna) uwzględnia efektywność i konsekwencje finansowe przyszłych decyzji i działań przedsiębiorstwa w ich ujęciu wariantowym wraz
   z projekcją przyszłych warunków otoczenia - kryterium wyboru i ustalenie scenariusza decyzyjnego przedsiębiorstwa w przyszłości. Jest to planowanie w różnych układach, można ją określić analizą strategiczną.

Powinna zawierać elementy ryzyka oraz zmienną wartość pieniądza w czasie (dyskontowanie przyszłych przepływów), decyzje powinny być dokonywane w oparciu o obecną wartość przyszłych przepływów .

Ad. 1. Analiza retrospektywna pozawala na ocenę:

1. stopnia realizacji podstawowych celów finansowych przedsiębiorstwa (lit.poz.2-paradygmaty!)

• wartość księgowa (aktywa - zobowiązania),

• wartość rynkowa (wartość księgowa - wartość rynkowa = rynkowa wartość dodana),

• ekonomiczna wartość dodana (stopa zwrotu z zaangażowanego kapitału), zysk operacyjny - WACC / zysk wypracowany - zysk oczekiwany,

• dochodowość (rentowność), płynność, ryzyko.

2. stopnia zachowania równowagi finansowej w przedsiębiorstwie, która wyraża się w trzech

aspektach:

• zachowanie złotej zasady bilansowej

• zachowanie złotej zasady finansowej

• zabezpieczenie długoterminowej płynności finansowej przedsiębiorstwa, zapewnienie równowagi między wymaganiami kapitałodawców, a możliwościami ich realizacji bez zagrożenia dla ewentualnych rezerw i bez naruszenia substancji majątkowej przedsiębiorstwa

3. prawidłowości i efektywności wykorzystania stojącego do dyspozycji przedsiębiorstwa kapitału i majątku

4. obszarów ryzyka przedsiębiorstwa i wynikających z nich zagrożeń

5. szans przedsiębiorstwa i jego mocnych stron

Analiza finansowa jest integralną częścią analizy fundamentalnej. Ma znaczenie poznawcze oraz stanowi podstawowe narzędzie wykorzystywane w procesie zarządzania przedsiębiorstwem.

METODY ANALIZY FINANSOWEJ (literatura):

1. Indukcyjny sposób wnioskowania - od czynników do wyników, od przyczyn do skutków, od szczegółu do uogólnień

2. Dedukcyjny sposób wnioskowania - od wyników do czynników, od zagadnień ogólnych do czynników pierwszych

3. Narzędzia wnioskowania:

1. tradycyjne

• jakościowe - badanie związków i zależności w formie opisowej bez ich kwantyfikacji

• ilościowe - oparte na indeksach prostych i agregatowych, wskaźnikach zmienności; dokonywanie porównań w układzie czasowym, a także porównywanie z wzorcem czyli benchmarkingiem jako stałe doskonalenie się w celu dorównania najlepszym
  

1. nowoczesne - oparte na metodach ekonometrycznych, analizie dyskryminacyjnej i teorii zmiennych losowych

INFORMACYJNE PODSTAWY ANALIZY FINANSOWEJ:

1. bilans - statyczny zbiór informacji na dany dzień, pokazujący stan zasobów kapitałowych
   i majątkowych przedsiębiorstwa

2. rachunek zysków i strat

3. rachunek przepływów pieniężnych (sprawozdawczość z przepływów - cash flow)

Rachunek zysków i strat (RZS) i rachunek przepływów pieniężnych (RPP) są dynamicznymi zbiorami informacji, uwzględniającymi strumienie pieniężne, dotyczące okresu między dwoma momentami bilansowymi.

Rachunek zysków i strat uwzględnia potencjalne strumienie finansowe związane ze zdarzeniami gospodarczymi w przedsiębiorstwie uwzględniane wg ujęcia memoriałowego (zasada rachunkowości), bazuje na kategorii przychodów, mających charakter należny (niekoniecznie muszą być zrealizowane) i kosztów.

Rachunek przepływów pieniężnych uwzględnia realne strumienie pieniężne w przedsiębiorstwie zgodnie z zasadą kasową. Bazuje na wpływach i wydatkach, które są innymi kategoriami niż przychody i koszty.

Powiązania między tymi trzema zbiorami informacji mogą być:

1. bezpośrednie - przeniesienie informacji z jednego zbioru na efekty w kolejnym

2. pośrednie - uwzględnianie zmian stanu aktywów i pasywów jako elementów, wpływających na zmiany środków pieniężnych, będących w dyspozycji przedsiębiorstwa

Powyższe sprawozdania pozwalają na kompleksową ocenę przedsiębiorstwa, spojrzenie we wszystkich trzech aspektach.

WYKŁAD

PASYWA W BILANSIE:

• uporządkowane są według zasady rosnącej wymagalności

• określają rolę prawną kapitałodawców w przedsiębiorstwie

• mają charakter czysto ewidencyjny

STRONA AKTYWÓW UWZGLĘDNIA:

• zasoby, którymi gospodaruje przedsiębiorstwo z uwzględnieniem jego wielokierunkowej działalności o wiarygodnie ustalonej wartości (które spowodują w przyszłości określone korzyści ekonomiczne), gdzie metody wyceny wartości aktywów są ściśle określone

* wartość godziwa - to kwota za jaką dany składnik aktywów mógłby zostać wymieniony pomiędzy

dwoma zainteresowanymi, dobrze poinformowanymi i niepowiązanymi ze sobą stronami

• kierunki alokacji kapitału czyli skutki decyzji o wykorzystaniu kapitału w finansowaniu majątku przedsiębiorstwa i finansowaniu różnych sfer jego działalności (krótko i długoterminowych)

• (pozwala wyznaczyć) miejsce składników majątkowych w cyklu krążenia kapitału
  w przedsiębiorstwie - różny udział kapitału w finansowaniu składników majątku decyduje
  o zróżnicowanym stopniu płynności składników majątkowych (płynności przedsiębiorstwa)

• uporządkowanie według zasady rosnącej płynności składników majątkowych

AKTYWA PRZEDSIĘBIORSTWA I ICH STRUKTURA:

I. Aktywa trwałe:

• kategoria własności - dają posiadaczowi/właścicielowi prawo użytkowania i amortyzowania

• przewidywany okres użyteczności dłuższy niż 1 rok

1. Wartości niematerialne i prawne - nabyte przez przedsiębiorstwa prawa majątkowe, nadające się do gospodarczego wykorzystania, o okresie ekonomicznej użyteczności dłuższej niż 1 rok:

1. koszty zakończonych prac rozwojowych (dające się wiarygodnie ustalić
   o udowodnionej przydatności)

2. licencje, patenty

3. wartość firmy (wtedy, gdy cena nabycia innego podmiotu lub jego części jest wyższa od wartości godziwej przejętych aktywów netto danej jednostki - różnica dodatnia)

2. Rzeczowe aktywa trwałe:

1. środki trwałe - grunty, budynki, maszyny, urządzenia itp.

2. środki trwałe w budowie - przyszłe środki trwałe w okresie ich budowy, montażu, ulepszania

3. zaliczki na środki trwałe w budowie

Środki trwałe i wartości niematerialne i prawne, prawie wszystkie, podlegają amortyzacji.

Funkcje amortyzacji:

• f. ewidencyjna (umorzeniowa) - pozwala rejestrować spadającą wartość aktywów i pozwala określić ich wartość bieżącą netto (wykazywaną w bilansie) w porównaniu do wartości początkowej (cena początkowa - umorzenie = wartość bieżąca netto)

• f. kosztowa - amortyzacja jest składnikiem kosztów stałych, wpływa na wynik finansowy
  i dochód podatkowy przedsiębiorstwa, uwzględniana w RZS, zmniejsza podstawę opodatkowania

• f. finansowa - instrument gromadzenia środków pieniężnych na odtworzenie zużytych środków trwałych, amortyzacja jest elementem nadwyżki finansowej, kształtującym środki (przepływy) pieniężne przedsiębiorstwa, uwzględniana jest w rachunku przepływów pieniężnych, umożliwia przedsiębiorstwu przyszłe samofinansowanie

3. ...

4. Inwestycje długoterminowe - uwzględniają składniki majątkowe, będące konsekwencją lokowania kapitału na rynku nieruchomości i na rynku finansowym, (aktywa nabyte w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych poprzez samoistny wzrost wartości bądź wykorzystanie w celu osiągnięcia innych dochodów, np. czynszowych):

1. nieruchomości

2. wartości niematerialne i prawne

3. długoterminowe aktywa finansowe - konsekwencja lokowania kapitału na rynku finansowym czyli realizacji inwestycji finansowych w przedsiębiorstwie o charakterze:

• pasywnym (obligacje, długoterminowe lokaty lub udzielone pożyczki)

• aktywnym (akcje)

* wpływy pieniężne z działalności inwestycyjnej

5. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe

II. Aktywa obrotowe

1. Zapasy - składniki majątkowe z uwzględnieniem celu ich nabycia, a niekoniecznie ich fizycznej właściwości (mogą być odsprzedane):

1. materiały

2. półprodukty

3. produkcja w toku

4. produkty gotowe (magazyn)

5. towary (działalność handlowa)

6. zaliczki na dostawy

2. Należności krótkoterminowe:

• uwzględniają przychody niezrealizowane (zgodnie z zasadą memoriałową); dopóki nie wpłynie zapłata będzie to szczególny składnik majątku przedsiębiorstwa (zrealizowana sprzedaż bądź usługa, zapłata zostaje odroczona w czasie - mogą określać poziom kredytu kupieckiego udzielanego kontrahentom)

• wartość należności podlega aktualizacji, uwzględniającej prawdopodobieństwo ich ściągnięcia poprzez dokonywanie odpisów aktualizacyjnych w odniesieniu do trzech grup należności:

• należności od dłużników postawionych w stan likwidacji,

• należności kwestionowanych (spornych),

• należności przeterminowanych z dużym prawdopodobieństwem ich nieściągalności

* element kosztów, zmniejszających wynik finansowy, ewidencjonowane jako pozostałe koszty

operacyjne

3. Inwestycje krótkoterminowe - obejmują aktywa finansowe, będące konsekwencją głównie lokowania kapitału krótkoterminowo na rynku finansowym (udziały, akcje - ich ewidencja jako aktywów długo lub krótkoterminowych zależy od zamiarów przedsiębiorstwa):

1. środki pieniężne - „kapitał niezaangażowany”, stanowi rezerwę płynności, pozwala na natychmiastową realizację zobowiązań, ale wiążą się z nimi koszty utraconych korzyści (koszt alternatywny)

2. inne aktywa pieniężne

4. Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe

PASYWA PRZEDSIĘBIORSTWA I ICH STRUKTURA:

I. Kapitał (fundusz) własny - jego struktura zależy od formy prawnej organizacji, najbardziej złożona będzie w przypadku spółki kapitałowej

1. Kapitał podstawowy - odpowiada wartości tytułów własnościowych objętych przez właścicieli, w spółkach akcyjnych uwzględnia wartość nominalną akcji (liczba akcji x wartość nominalna):

1. należne wpłaty na kapitał podstawowy (wartość ujemna) - należne wpłaty właścicieli, jeżeli akcje imienne zostały przez nich objęte przed dokonaniem zapłaty

2. udziały i akcje własne (wartość ujemna) - nabyte przez przedsiębiorstwo akcje lub udziały własne, które mogą być nabyte w celu umorzenia (dobrowolne, przymusowe, warunkowe - KSH), np. wycofanie nadmiernych kapitałów zaangażowanych w działalność podmiotu

2. Kapitał zapasowy - jego przeznaczeniem jest pokrycie ewentualnych strat bilansowych w celu ochrony kapitału podstawowego, który jest kapitałem nienaruszalnym (wymagana zgoda właścicieli), w spółce akcyjnej ma charakter obowiązkowy, a jego wysokość wymagana jest na poziomie 1/3 wartości kapitału podstawowego, źródłem uzupełniania kapitału zapasowego są:

• odpisy z zysku netto (8% rocznie w przypadku potrzeby uzupełnienia kapitału zapasowego do 1/3 wartości kapitału podstawowego)

• agio z akcji czyli różnica pomiędzy ceną emisyjną akcji, a jej wartością nominalną (na rynku pierwotnym nie można sprzedawać akcji poniżej wartości nominalnej)

3. Kapitał z aktualizacji wyceny - aktualizacja dotyczy środków trwałych i inwestycji długoterminowych

4. Kapitał rezerwowy - przeznaczenie części zysku na nadzwyczajne straty wynikające ze specyfiki działalności przedsiębiorstwa, tworzony zawsze z zysku netto

5. Zysk z lat ubiegłych - część wyniku finansowego w postaci zysku zatrzymanego

6. Zysk netto (strata netto) - wykazywany w bilansie do momentu podjęcia przez Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy (WZA) decyzji o jego podziale/zatrzymaniu - wtedy zysk netto zwiększa kapitał podmiotu, strata jest wykazywana do momentu jej pokrycia

* dopłata - nie daje dodatkowych praw własnościowych, f. sanacyjna, f. dostarczenia środków na

działalność rozwojową, f. gwarancyjna (ważna rola w spółkach z o.o.)

II. Kapitał (fundusz) obcy

1. Zobowiązania

2. Rezerwy na zobowiązania - tworzy się je na niepewne lub prawdopodobne przyszłe zobowiązania, których kwotę można w sposób wiarygodny oszacować według wartości godziwej (obciążenie kosztów - do momentu poniesienia wydatku środki te będą w dyspozycji przedsiębiorstwa, korespondencja z rachunkiem przepływów pieniężnych); mogą też występować zobowiązania warunkowe, które będą zależały od powstania określonej sytuacji, nie da się określić czy zobowiązanie wystąpi, a jeśli tak to w jakiej wysokości (gwarancja, weksel, poręczenie kredytu) => podlegają ewidencji pozabilansowej, mogą naruszać płynność finansową podmiotu w momencie realizacji wydatku, tworzenie rezerw ogranicza ryzyko działalności:

• rezerwy kapitałowe - na straty inne niż bilansowe wynikające ze specyfiki działalności przedsiębiorstwa, tworzone zawsze z zysku netto, pełnią rolę ochronną kapitału podstawowego

• rezerwy na zobowiązania - są tworzone, gdy (3 cechy):

• przedsiębiorstwo ma obowiązek realizacji pewnych zobowiązań,

• wystąpienie tych zobowiązań w przyszłości jest prawdopodobne,

• ich wysokość można wiarygodnie oszacować

* rezerwy na zobowiązania aktualizują WF przedsiębiorstwa, traktowane są jako element kosztów, powstaje pytanie w jakim stopniu będą uwzględniane jako koszty uzyskania przychodu


Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania są traktowane jako część kapitału pożyczkowego.


* rezerwy „ciche”, nieujawnione

Tworzenie rezerw może mieć następujące uwarunkowania:

• prawne (rezerwy na podatek dochodowy - przejściowa różnica wynika z różnic między ujmowaniem przychodów w prawie bilansowym i podatkowym),

• gospodarcze - rezerwy tworzone w celu zapewnienia nieprzerwanej działalności

W rachunku zysków i strat rezerwy te są traktowane jako koszty, w rachunku przepływów pieniężnych jako rezerwy płynności.

* pojęcie kapitał własny ma swoją strukturę; istnieje coś takiego jak zestawienie zmian w kapitale własnym, uwzględniające zmiany w kapitale podstawowym, zapasowym (zysk, dopłaty, agio)
i rezerwowym (wyłącznie zysk)

Z punktu widzenia analizy finansowej zobowiązania przedsiębiorstwa możemy rozpatrywać według 2 kryteriów podziału:

1. kryterium czasu i terminu wymagalności:

• zobowiązania długoterminowe (termin wymagalności dłuższy niż 1 rok)

• zobowiązania krótkoterminowe (krótszy niż 1 rok)

* kapitał stały będzie się składał z kapitału własnego, zobowiązań długoterminowych i rezerw na zobowiązania długoterminowe

2. charakter transakcji związanych z pożyczeniem kapitału:

• kredyty i pożyczki (krótko i długoterminowe) wynikające z indywidualnych umów
  z kapitałodawcami (ujęcie w rachunku zysków i strat odsetek); rata kapitałowa jest dla przedsiębiorstwa wydatkiem (element rachunku przepływów pieniężnych i WF); płatności odsetkowe (prowizje) uwzględniane są w rachunku zysków strat (wpływ na WF);

• emisje dłużne (pożyczkowych papierów wartościowych) - pozyskanie kapitału na otwartym rynku finansowym, nabycie papierów wartościowych rodzi konsekwencje dla przedsiębiorstwa, w bilansie uwzględniamy wartość nominalną tych zobowiązań, różnica pomiędzy wpływem kapitału (RPP), a wydatkami realizowanymi w momencie spłaty kapitału, może wynikać ze sprzedaży papierów wartościowych z dyskontem (dodatkowy element kosztów), bądź z premią (bardzo rzadko); w przypadku emisji obligacji zamiennych, w pewnym momencie pojawi się problem zmiany struktury kapitału, jeżeli posiadacze obligacji zrealizują prawo zamiany, wartość kapitału pozostanie niezmieniona
  

• zobowiązania wynikające z trybu rozliczeń finansowych - wynikają z różnicy w czasie pomiędzy momentem powstania zobowiązania, a momentem jego faktycznej realizacji (różnice w terminie płatności); zobowiązania z tytułu dostaw będą wpływać na cykl konwersji gotówki i należności - kredyt handlowy, będą pozycją, korygującą przepływy pieniężne

WYKŁAD

Pozycje rozliczane w czasie dotyczą sytuacji, w których należności (aktywa) i zobowiązania (pasywa) powstałe w okresie sprawozdawczym, będą miały swoje konsekwencje w rachunku zysków i strat (wpływ na przychody i koszty) w następnym okresie rozliczeniowym ze względu na rozbieżność
w czasie.

Po stronie aktywów i pasywów pojawia się pozycja „rozliczenia międzyokresowe”, która jest rozliczana w czasie, w sytuacji, gdy zdarzenia gospodarcze występowały w okresie finansowym, ale ich skutki jako koszty i przychody będą uwzględniane w następnych okresach sprawozdawczych.

W pozycjach rozliczanych w czasie uwzględniamy następujące sytuacje:

1. wydatki przedsiębiorstwa przed ich zaliczeniem w koszty - RMK czynne

2. wpływy przedsiębiorstwa przed ich zaliczeniem w przychody - przychody przyszłych okresów

3. koszty przedsiębiorstwa przed powstaniem zobowiązań - RMK bierne

4. przychody przedsiębiorstwa przed powstaniem należności - świadczenia przedsiębiorstwa na własne potrzeby, tzw. aktywowane produkty

1. i 2. - pozycje przejściowe; 3. i 4. - pozycje antycypacyjne

* zobowiązania wobec jednostek powiązanych rozumianych jako grupa jednostek obejmujących jednostkę dominującą lub znaczącego inwestora (niemniej niż 20% głosów), jednostki od nich zależne, współzależne i stowarzyszone, w których występuje tzw. współkontrola

I ETAP ANALIZY FINANSOWEJ:

• syntetyczna ocena efektywności gospodarowania w przedsiębiorstwie

• prawidłowo funkcjonujące przedsiębiorstwo powinno wykazywać efektywność

• co stanowi o efektywności?

• punktem wyjścia do wstępnej oceny efektywności może być ocena wyniku finansowego
  i jego porównanie z innymi wielkościami ekonomicznymi przedsiębiorstwa, co pozwoli na szerszą ocenę jego sytuacji gospodarczej

WF = (przychody + zyski nadzwyczajne) - (koszty + straty nadzwyczajne)

Rachunek zysków i strat (wyników) jest zbiorem informacji, wskazującym na wysokość wyniku finansowego. Ocena wyniku finansowego wymaga uwzględnienia zasad jego tworzenia i podziału.


ZASADY TWORZENIA I PODZIAŁU WYNIKU FINANSOWEGO:

przychody netto ze sprzedaży

-

koszty sprzedanych produktów

+/-

pozostałe przychody/koszty operacyjne

=

WYNIK FINANSOWY Z DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ

+

przychody finansowe

-

koszty finansowe

=

WYNIK FINANSOWY Z DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

+/-

zyski/straty nadzwyczajne

=

WYNIK FINANSOWY BRUTTO

-

podatek dochodowy

=

ZYSK (STRATA) NETTO








zysk zatrzymany - ∆ kapitału własnego

dywidenda - podatek od dywidendy = wypłata




Oceniając wynik finansowy, należy uwzględnić kilka jego kategorii, poza tym należy wziąć pod uwagę inne czynniki, kształtujące przychody:

1. WYNIK FINANSOWY Z DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ (zysk lub strata operacyjna):

• jest najszerszą kategorią, wskazuje na efektywność podstawowej działalności przedsiębiorstwa, do której zostało ono powołane, niezależnie od struktury kapitału w przedsiębiorstwie i zakresu inwestowania na rynku finansowym i rynku nieruchomości; nie jest równoważny EBIT-owi, będzie się od niego różnił o przychody finansowe:

1. przychody netto ze sprzedaży (w RZS):

• przychody należne związane ze zdarzeniami gospodarczymi - faktem sprzedaży towarów
  i usług (niekoniecznie zrealizowanej) czyli należności - zgodnie z zasadą memoriałową bez podatku VAT (w rachunku przepływów pieniężnych z VAT)

2. koszty sprzedanych produktów:

• podczas oceny powinno się również analizować pozycję rynkową przedsiębiorstwa
  w stosunku do progu rentowności (dotyczy podziału kosztów na stałe i zmienne)

• księgowy próg rentowności to poziom sprzedaży, który równoważy koszty z przychodami ze sprzedaży - zerowy wynik finansowy; określa poziom sprzedaży, który pozwala wyznaczyć miejsce przecięcia funkcji kosztów z funkcją produkcji przedsiębiorstwa (im wyższa sprzedaż powyżej kosztów, tym większy zysk)

• marża brutto - zysk surowy, wynikający z porównania przychodów ze sprzedaży i kosztów zmiennych; wskazuje jaka część przychodów ze sprzedaży pozostaje w przedsiębiorstwie na pokrycie kosztów stałych, odsetek z tytułu pożyczonego kapitału i płatności z tytułu podatku dochodowego; wskazuje równocześnie na możliwości osiągania korzyści przez właścicieli;
  w strukturze produktów przedsiębiorstwa są produkty o mniejszej i wyższej marży brutto; portfel produktów powinno się budować tak, aby ich marża była jak najwyższa; decyzje dotyczące budowy portfela produktów zależą od wyników analizy marketingowej
  

3. pozostałe przychody i koszty operacyjne (nie mają większego znaczenia):

• nie są związane bezpośrednio z podstawową działalnością przedsiębiorstwa, ale są związane pośrednio z jego działalnością operacyjną, nie są związane ze sprzedażą (np. kary, grzywny, odpisy aktualizacyjne, odpisy na rezerwy, niezamortyzowana część środka trwałego podlegającego likwidacji itp.)

2. WYNIK FINANSOWY Z DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ:

• w stosunku do wyniku finansowego z działalności operacyjnej uwzględnia skutki finansowe (konsekwencje) wyboru struktury kapitału i wielokierunkowej alokacji kapitału w przedsiębiorstwie
  

1. przychody i koszty finansowe są efektem działalności finansowej:

• przychody finansowe korespondują w rachunku przepływów pieniężnych z działalnością inwestycyjną; stanowią różnicę między wynikiem z działalności gospodarczej a wynikiem
  z działalności operacyjnej, zwiększają wynik z działalności operacyjnej; są pozytywną konsekwencją (stanowią korzyści) efektywnego lokowania kapitału przez przedsiębiorstwo na rynku finansowym (odsetki, dyskonto otrzymane od weksla lub czeku, otrzymane dywidendy, udziały w zyskach innych firm, dodatnie różnice kursowe, zyski kapitałowe itp.)
  

• wartość sprzedanych papierów wartościowych stanowi przychód finansowy

• koszty finansowe są generalnie konsekwencją wykorzystania kapitału obcego w finansowaniu działalności przedsiębiorstwa; korespondują ze zobowiązaniami wobec pożyczkodawców (odsetki i prowizje od kredytów bankowych, odsetki związane z emisją dłużnych papierów wartościowych, potrącane dyskonto od weksli własnych i czeków, straty kapitałowe, ujemne różnice kursowe)

• wartość nabytych papierów wartościowych stanowi koszt finansowy

1. zyski i straty nadzwyczajne:

• korygują wynik finansowy z działalności gospodarczej, są konsekwencją zdarzeń losowych, nietypowych dla działalności przedsiębiorstwa

3. WYNIK FINANSOWY BRUTTO (przed opodatkowaniem):

• w spółkach osobowych wynik finansowy brutto jest podstawą do obliczenia indywidualnych płatności odsetkowych poszczególnych właścicieli, niezależnie od decyzji związanych z jego podziałem, zatrzymaniem

• w spółkach kapitałowych wynik finansowy brutto podlega obciążeniu płatnościami z tytułu podatku dochodowego, ale nie jest podstawą do jego ustalenia; przy podstawie ustalenia płatności przedsiębiorstwa z tytułu podatku dochodowego wyróżnia się dodatkową kategorię dochodu podatkowego (dwoistość regulacji prawnych - prawo bilansowe i podatkowe); nie wszystkie przychody i koszty ujmowane w RZS są równocześnie przychodami stanowiącymi podstawę do opodatkowania bądź kosztami uzyskania przychodów; różnica pomiędzy normatywną (CIT 19%),
  a efektywną stopą podatkową w przedsiębiorstwie

• efektywna stopa podatkowa może być niższa, wtedy, gdy niektóre przychody nie podlegają jeszcze opodatkowaniu lub większa od stopy normatywnej - szersza ocena - wtedy, gdy przedsiębiorstwo uwzględnia w swojej działalności koszty, których system podatkowy nie pozwala uwzględniać jako kosztów uzyskania przychodów

1. podatek dochodowy:

• jego wysokość zależy głównie od:

• wysokości dochodu podatkowego, który uwzględnia przychody i koszty ich uzyskania według zasad podatkowych

• stopy podatku dochodowego - podatek liniowy obecnie wynosi 19% i odnosi się do dochodu podatkowego;

• możliwa jest różnica między dochodem podatkowym a zyskiem brutto, która wynika
  z odmienności traktowania przychodów i kosztów ich uzyskania w prawie bilansowym
  i podatkowym

• uwzględnia się efektywną stopę podatkową, która może się różnić od stopy podatku dochodowego

4. ZYSK (STRATA) NETTO:

• stratę netto można zniwelować kapitałem zapasowym

• zysk netto to ta część zysku, która pozostaje do dyspozycji właścicieli i decyduje
  o poziomie ich stopy zwrotu mierzonej stopą rentowności kapitału własnego

• zysk netto podlega podziałowi na:

1. zysk zatrzymany:

• zwiększa poziom kapitału własnego

• może być przeznaczony na uzupełnienie kapitału rezerwowego i zapasowego

• może być traktowany jako zysk niepodzielony (zysk z lat ubiegłych)

• może być przeznaczony na wypłatę dywidendy

1. dywidenda:

• część zysku przeznaczona dla właścicieli, która podlega opodatkowaniu (19%) - przedsiębiorstwo jest płatnikiem podatku, właściciele podatnikami;

• po opodatkowaniu mamy do czynienia z rzeczywistym zyskiem netto, podlegającym podziałowi

• podstawą wypłaty dywidendy w przedsiębiorstwie może być zysk przeznaczony do podziału, który może uwzględniać:

• część wyniku finansowego danego okresu bilansowego, przeznaczoną na wypłatę dywidend, powiększoną ewentualnie o zysk niepodzielony z lat ubiegłych oraz

• część zysku przeznaczonego w poprzednich okresach na uzupełnienie kapitału zapasowego i rezerwowego

Formy wypłaty dywidendy - część zysku przeznaczona dla właścicieli:

• wypłata dywidendy w formie pieniężnej, która zmniejsza poziom kapitału własnego - może wpływać na wydatki

• przeznaczenie dywidendy na pokrycie kosztów nowej emisji akcji, powodujące zmiany
  w strukturze kapitału własnego, nie stanowi jednak wydatku - decyzja neutralna wobec RPP

• przeznaczenie części zysku dla właścicieli na wykup akcji własnych w celu ich umorzenia, (wydatek w RPP, nabyte akcje do momentu umorzenia będą wykazywane w bilansie jako akcje własne ze znakiem minus, co oznacza zmniejszenie wartości kapitału własnego, w momencie umorzenia, wartość kapitału podstawowego zostanie skorygowana)

O FAKTYCZNEJ EFEKTYWNOŚCI DZIAŁANIA PRZEDSIĘBIORSTWA decydują pewne wskaźniki rentowności przedsiębiorstwa, stanowiące relację wyniku finansowego do innych pozycji (kategorii) ekonomicznych.

GRUPY MIAR RENTOWNOŚCI:

1. Rentowność handlowa (sprzedaży) - pozwala ocenić pozycję przedsiębiorstwa na rynku towarów i usług (rynku rzeczowym, produktów):

a) miary sprzedaży netto: zysk netto / przychody ze sprzedaży

b) rentowność operacyjna: zysk operacyjny / przychody ze sprzedaży

2. Rentowność ekonomiczna - efektywność wykorzystania aktywów przedsiębiorstwa czyli relacja:

a) wynik finansowy / wartość aktywów => ocena opłacalności alokacji kapitału w finansowanie określonych składników majątkowych czyli ile wyniku finansowego netto lub wyniku operacyjnego generuje każda zł aktywów

3. Rentowność finansowa - pozwala ocenić szanse realizacji przez przedsiębiorstwo oczekiwań kapitałodawców czyli zdolność przedsiębiorstwa do obsługi kapitału:

a) wskaźnik rentowności kapitału własnego: zysk netto (wynik finansowy) / kapitał własny

Dla przedsiębiorstw podlegających ocenie rynkowej (głównie spółek giełdowych) oceną efektywności ich działania są dodatkowo wskaźniki rynku kapitałowego, pozwalające ocenić pozycję przedsiębiorstwa na rynku kapitałowym.

EFEKTYWNOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTWA możemy mierzyć nie tylko poziomem wyniku finansowego, ale także efektami gotówkowymi czyli oceną wysokości przepływów pieniężnych z jego działalności operacyjnej.

Miary rentowności gotówkowej (saldo przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej) są coraz częściej stosowane w praktyce.

ANALIZA WSKAŹNIKÓW RYNKU KAPITAŁOWEGO jest szersza w stosunku do klasycznej analizy finansowej, ponieważ uwzględnia dodatkowo oczekiwania inwestorów, co do rozwoju zysków
i przewidywanych przepływów pieniężnych w przedsiębiorstwie.

podstawowe wskaźniki rynku kapitałowego

• wartość rynkowa przedsiębiorstwa - rynkowa wartość kapitału własnego przedsiębiorstwa, ocena efektywności działania przedsiębiorstwa przez ocenę rynkowych cen akcji.

cena rynkowa akcji * liczba akcji

Wzrost wartości rynkowej oznacza poprawę pozycji na rynku. Wzrost ceny rynkowej powoduje wzrost popytu na akcje.

Zmiany wartości rynkowej w zasadzie nie powodują zmian w bilansie przedsiębiorstwa.

• wksaźnik efektywnośći lokowania w akcje - ile należy zapłacić aby nabyć prawo do jednostki zysku danej firmy. Price to earning ratio, im wyzsza wartość wskaźnika tym rynek wyżej ocenia wartosć danej akcji, cena jaką inwestor ma zapłacić za nabycie prawa do partycypacji w jednostce zysku netto przedsiebiorstwa, wzrost jest wyrazem pozytywnej oceny efektów przedsiębiorstwa. Cena rynkowa dzisiaj do danych historycznych (zysk)

P/E =cena rynkowa 1akcji / jednostkowy zysk netto

• stopa dywidendy

(dywidenda jednostkowa / cena rynkowa 1 akcji)*100%

dywidenda ostatnia do ceny bieżacej - Miara oceny stopy zwrotu zaangażowanej w akcje mierzonej dywidendą. Uzupełniana jest przez:

stopa wypłat dywidendy - jaka część zysku netto przeznaczana jest na wypłatę dywidendy (jednostkowa lub całościowa)

dywidenda / zysk netto

• warość księgowa - księgowa wartość kapitału własnego

aktywa - zobowiązania i rezerwy na zobowiązania

gdy wartość rynkowa / wartość księgowa >1 - rynek wyżej wycenia tytułu własnościowe niż są faktycznie warte itd. I odwrotnie . Albo cena rynkowa akcji do BVPS (Book Value Per Share)

Wartość ksiegowa kapitału własnego odpowiada wartości majątku należącego do właścicieli.

P/CF (na 1 akcję) - cena rynkowa do przepływów pieniężnych z dział operacyjnej przypadających na 1 akcję - efekty działania przedsięboirstwa ocenia się coraz częściej poziomem wygenerowanej gotówki.

Wskaźniki efektywności działania: (model Gordona i Du Ponta)

Są wzajemnie ze sobą powiązane.

WYKŁAD

WF z działalności gospodarczej - powstaje przez zmniejszenie WF z działalności operacyjen kosztami finansowymi (odsetki, prowizje, dyskonto) => patrzę na strukturę kapitału przedsiębiorstwa - jakie są koszty z tytułu uzyskania kapitału obcego? W rachunku zysków i strat odsetki są odsetkami naleznymi w RPP odsetkami zapłaconymi (faktycznymi), również ujemne różnice kursowe - straty kapitałowe będą obciążać WF z dział oper./gosp?

WF z działalności operacyjnej zwiększają przychody finansowe (lokaty, otrzymane odsetki, dywidendy i dyskonta, inne inwestycje-różnice w cenach). Istnieje zalezność między inwestycjami a strukturą aktywów. Aktywa finansowe pokazują jaka część środków została ulokowana na rynku finansowym, przychody finansowe pokazują efekt tych inwestycji. W RPP przychody finansowe będą traktowane jako wpływy z dział inwestycyjnej, koszty będą korespondowały z przepływami z dział finansowej.

Koszty w RZS nie sa automatycznie kosztami uzyskania przychodów, różnice między RZS i ustalaniem przychodu podatkowego => tworzy się rezerwy na zobowiązania.

Koszty w RZS zmniejszają WF ale w przepisach podatkowych nie są traktowane one jako koszty uzyskania przychodów - różnice w prawie (np. amortyzacja bilansowa i podatkowa), należy wtedy porównać koszty uwzględnione w RZS przedsiebiorstwa i prawo podatkowe.

* Element oceny podziału zysku netto. Jaka część będzie zatrzymana jaka wypłacona właścicielom.

Dwa etapy opodatkowania. Przedsiębiorstwo może realizować politykę dywidendy która nie będzie przewidywała wypłacania dyw. może być przeznaczone na dodatkową emisję akcji, przekazanie dywidendy w postaci dodatkowych akcji. Wypływ pieniądza w RPP tylko w przypadku płacenia dywidendy w pieniądzu.

Rentowność gotówkowa - wydajność

Raty kapitałowe nie są elementem kosztów.

W spółkach osobowych analiza finansowa kończy się na wyniku finansowym brutto.

Podstawą wypłaty dywidendy jest zysk do podziału, który różni się od zysku netto ponieważ uwzględnia inne elementy np. zysk z lat ubiegłych, kapitał zapasowy, kapitał rezerwowy itp.

Wynik finansowy nie jest pełną informacją o działalności przedsiębiorstwa.

Przedsiębiorstwa, które działają na rynku kapitałowym do określenia efektywności działalności korzystają ze wskaźników rynku kapitałowego.

Analiza efektywności działania przedsiębiorstwa wymaga oceny podstawowych miar efektywności ich wzajemnych powiązań i czynników kształtujących rentowność przedsiębiorstwa.

Podstawowe miary oceny rentowności:

• stopa zysku w przedsiębiorstwie:


=zależy od rentowności operacyjnej sprzedaży
produktywności majątku przedsiębiorstwa (Zysk operacyjny, Aktywa, Przychody ze sprzedaży <dot. działalności operacyjnej).

EBIT - inaczej rozumiany Zysk operacyjny - przed opodatkowaniem i zapłatą odsetek

Aktywa obejmują całość aktywów, również finansowe. Jeżeli w strukturze aktywów przedsiębiorstwa będzię znaczny udział (deformujący strukturę) aktywów finansowych czyli efekt zaangażowania kapitału na rynku finansowym to zysk operacyjny będzie nieadekwatny przez nieuwzględnienie przychodów z operacji finansowych. Należy zysk operacyjny przyjmowac na poziomie EBIT-u. => EBIT a zysk operacyjny ebit to zysk przed zapłatą odsetek i podatku dochodowego, forma szersza niż zysk operacyjny z RZS, EBIT uwzględnia przychody z oper finansowych. NOPAT = zysk oper - podatek doch.

* EBIT do sumy przychodów w przedsiębiorstwie

Przy porównaniu ROI w dwóch okresach - pogorszenie sytuacji przedsiębiorstwa na rynku rzeczowym lub na skutek produktywności aktywów czyli nieefektywnego wykorzystania aktywów przedsiębiorstwa

• rentowność kapitału własnego:

ROE = Zn/Kw = ROI x A/Kw x Zn/Zo; Zn/Kw = Zn/P x P/A x A/Kw

A/Kwl - łączą rentowność aktywów ze strukturą kapitału,(?)

Zn/Zo - jaka część zysku pozostaje do dyspoz włścicieli, zależy od st obciąz z o odsetkami (kosztami fin) i pod doch. -> im większe odsetki tym większy efekt tarczy i mniejsze obciążenia podatkowe (teoretycznie)

Jeżeli ROI będzie wzrastać szybciej niż obciążenie zysku z tyt odsetek i podatku tym w większym stopniu wzrost udziału kap obcego będzie wpływał pozytywnie na wzrost rent kap wł.

W prawidłowo funkcjonującym przed relacje pomiędzy zmianami tych miar rent powinny się układac następująco:

delta rentowność produkcji < delta stopy zysku operacyjnego (jako efekt pozytywnego wzrostu produktywnosci akt czyli prawidłowego gospodarowania aktywami) < delta rentowność kapitału własnego (jako efekt pozytywnych decyzji związanych z kształtowaniem struktury kapitału czyli jako konsekwencja uzyskania pozytywnego efektu dźwignie finansowej) < delta cena rynkowa akcji / zysk netto (P/E) (pozytywne zmiany w zarządzaniu aktywami przedsiębiorstwa powinny odzwierciedlić się w cenie rynkowej akcji czyli w ocenie rynkowej sytuacji spółki)




zależy od:

• stopy zysku (im większa stopa tym większe możliwości rentowności kapitału własnego) ROI

• wpływu zadłużenia na zmianę rentowności kapitału własnego (sygnalizuje problem dźwigni finansowej)
  

• obciążenia zysku operacyjnego podatkiem dochodowym i odsetkami (Zysk netto, Kapitał własny)

Wzrost ROI powinien pozytywnie wpłynąć na ROE. ROE zależy od struktury kapitału własnego przedsiębiorstwa od udziału w kapitale zadłużenia, które jest określane mianem dźwigni finansowej (jak zarobić na kapitał własny).

W prawidłowo funkcjonującym przedsiębiorstwie zmiany (przyrost) poszczególnych wskaźników powinny się ułożyć następująco.

(1) Δ rentowność produkcji mierzonej zyskiem operacyjnym < (2) Δ stopa zysku < (3) Δ rentowność kapitału własnego <(4) Δ


Przyrost stopy zysku powinien być większy od przyrostu rentowności produkcji mierzonej zyskiem operacyjnym jako konsekwencja wzrostu efektywności wykorzystywania aktywów w przedsiębiorstwie.

Przyrost rentowności kapitału własnego powinien być większy od przyrostu stopy zysku jako efekt (konsekwencja) prawidłowego kształtowania struktury kapitału i osiągania dodatniego efektu dźwigni finansowej.

Pozytywne zmiany w efektywności działania przedsiębiorstwa powinny znaleźć odzwierciedlenie na rynku finansowym.

Analiza strukturalna w przedsiębiorstwie z wykorzystaniem informacji bilansowej

(analiza pionowa i pozioma bilansu) wieloaspektowa analiza bilansu

1. Analiza bilansu ruchu

2. Analiza szczegółowa:

1. analiza sytuacji majątkowej przedsiębiorstwa

2. analiza struktury kapitału - uwzględnia zmiany po stronie pasywów

3. analiza sytuacji majątkowo kapitałowej - łączy zmiany po stronie aktywów ze zmianami po stronie pasywów - bada efektywność wykorzystania kapitałów w finansowaniu majątku, analiza statyczna

wpływ zmian na rentowność płynność i poziom ryzyka;

Analiza ogólna - różnice i ruchy w przedsiębiorstwie, ogólna analiza poza bilansowych, zmian strukturalnych w przedsiębiorstwie.

W analizie finansowej zgodnie z tradycyjną metoda porównań wykorzystuje się porównanie wielkości bilansowych w dwóch okresach t1 i t0. Bilans jest obszarem statycznym (na dzien bilansowy)

Wykorzystywana dla zmian wstepnych zmian w przedsiebiorstwie

ocena zmian w strukturze akt

Ocena zmian w strukturze pasywow

Ocana wpływu zdarzeń gospodarczych na jego zmiany bil.

Wyróznić można 4 sytuacje w przed czyli 4 grupy zdarzeń gospodarczych które wpływają na zmiany w strukturze bilansowej:

1. zdarzenia gospodarcze wpływające na zmianę struktury aktywów przedsiębiorstwa bez naruszenia strony pasywów

- aktywa w t0, zmniejszenie aktywów w jednej pozycji, zwiekszenie w innej bez naruszenia pasywów,

np. zmniejszenie zapasów i zwiększenie środków pienięznych, zmniejszenie stanu składnika majatkowego i uwolnienie kapitału skierowanie na inne składniki majątkowe, amortyzacja zwiększająca inne składniki majatkowe badź środki pieniężne w przedsiebiorstwie.

2. zmiana pasywów bez naruszenia aktywów - - pasywa i minus pasywa np. zwiększenie Kap. Wł. żeby spłacić nim zadłużenie wobec pozyczkodawców, emisja oblig żeby spłacic kredyty bankowe.

3. zdarzenia związane z pozyskaniem owych źródeł finansowania zaangażowanych w finansowanie dodatkowych składników majątkowych, wzrost pasywów równoważony po stronie pasywów, efektem rozwój kapitałowy przedsiębiorstwa,

4. zdarzenia związane z faktem realizacji zobowiązan wobec kapitałodawców kosztem zmiany struktury aktywów (spieniężenie), restrukturyzacja finansowa,

Wzrost wielkości kapitału do dyspozycji może być efektem spieniężenia Aktywów i zaciagnięcia dodatkowego kapitału obcego

Bilans różnic (bilans przepływów kapitałowych) - zestawienie pozycji aktywów i pasywów w dwóch okresach w następującym ujęciu:

• Po stronie aktywów uwzglednienie aktywów w okresie bazowym, uporządkowanie wzrostu i spadku aktywów (plus i minus w poszczególnych pozycjach) wartość aktywów w okresie t1.

• (Po stronie pasywów analogicznie) Pasywa w t0, uwzględnić zwiększenia i zmniejszenia (realizacja zob, pokrycie strat bilansowych),

BR Stanowi podstawe do sporządzenia bil ruchu który pozwala na wstępną ocenę:

• zmian w strategii finansowania aktywów przedsiębiorstwa,

• zmian kierunków rozwoju,

• zmian pozycji przedsiębiorstwa na rynku,

• zmian płynnosci przedsiębiorstwa.

Porzadkuje zmiany, róznice w badanym okresie.

W BR przyjmuje się 2 kryteria zmian zachodzących w strukturze bilansowej przedsiębiorstwa (różnic):

• kryterium pochodzenia środków (prawa strona): ŹRÓDŁA POCHODZENIA ŚRODKÓW STANOWIĄ

• przyrost pasywów czyli zwiększenie zaangażowania kapitałodawców i przyrost rezerw na zobowiązania

• zmniejszenie składników majatkowych (aktywów), uwolnienie kapitału zaangażowanego w ich finansowanie

• kryterium wykorzystania środków (lewa strona):

• zaangażowanie środków w przyrost aktywów,

• zmniejszenie pasywów czyli realizacja zobowiązań wobec kapitałodawców i ewentualne rozwiązanie rezerw

Analiza majątku i jego struktury (aktywów) analiza sytuacji majątkowej	analiza kapitału i jego struktury (pasywa) analiza sytuacji kapitałowej (finansowej)	analiza powiązania struktury kapitału ze strukturą majątku analiza sytuacji majątkowo-finansowej
Każdy z elementów powinien uwzględniać wpływ zmian w przedsiębiorstwie na jego dochodowość, rentowność, płynność i na stopień jego ryzyka.

Analiza wstępna i wskaźnikowa - podział w literaturze nie na wykładzie

Analiza strukturalna obejmuje:

• analizę sytuacji majątkowej przedsiębiorstwa (analizę strukturalną aktywów)

• analizę struktury kapitałów (analizę strukturalną pasywów)

• analizę poziomą (łączącą w/w elementy).

Analiza sytuacji majątkowej

Uwzględnia:

1. analizę zmian podstawowych wskaźników struktury aktywów przedsiębiorstwa, w tym:

• strukturę aktywów trwałych:




• strukturę aktywów obrotowych:




Gdy Aktywa trwałe rosną przedsiębiorstwo się rozwija, inwestuje, w większym stopniu zamraża kapitał w aktywach trwałych. Gdy Aktywa trwałe maleją może to oznaczać amortyzację, zastój, angażowanie przedsiębiorstwa w obroty co generuje przychody.

2. Ocenę i analizę wskaźnika stopnia elastyczności działania przedsiębiorstwa (jaka jest zdolność przedsiębiorstwa do zmieniających się warunków otoczenia): „wskaźnik struktury majątkowej” (Wsm)


im wyższy tym mniejsza elastyczność.

Zależy od kapitałochłonności działalności przedsiębiorstwa, która jest zależna od rodzaju prowadzonej działalności (branży).

Wymaga oceny w powiązaniu z:

• strukturą kosztów w przedsiębiorstwie (udział kosztów stałych) - im Wsm wyższy tym wyższe koszty i rośnie próg rentowności

• płynnością finansową przedsiębiorstwa (im wyższy tym niższa płynność co oznacza zamrożenie środków finansowych)

• strukturą kapitałową rozumianą jako:



Ks = Kw + Ko długoterminowy

3. analizę zmian struktury aktywów trwałych i struktury aktywów obrotowych tzn. analizę zmian poszczególnych składników aktywów trwałych i obrotowych.

4. Analizę efektywności wykorzystania aktywów w przedsiębiorstwie w szczególności analizę efektywności wykorzystania aktywów obrotowych tj. tzw. cykli obrotu aktywów trwałych wraz ze zmianą cykli konwersji gotówki w przedsiębiorstwie.

WYKŁAD

!!!jeżeli badamy zmiany w aktywach obrotowych przedsiębiorstwa, należy ocenić czy wzrost należności i zapasów jest uzasadniony, a wtedy nie wpływa negatywnie na cykl konwersji gotówki.

CKG obejjmuje 3 podstawowe elementy:

1. cykl obrotu (konwersji) zapasów (COZ)

+

2. cykl obrotu należnośi (CON)

-

3. cykl realizacji bieżących zobowiązań (wobec dostawców) (CRZB)

Cykl konwersji gotówki pozwala ocenić przez ile dni kapitał jest zamrożony w finansowanie zapasów i należności przy uwzględnieniu finansowania przedsiebiorstwa przez jego dostawców i wierzycieli

Cykl obrotu zapasów =>




Cykl konwersji zapasów (określony w dniach) - należy również rozpatrywać w aspekcie cykli cząstkowych, zapasy wyrobów gotowych, półproduktów, surowców.

Duży poziom zapasów wyrobów gotowych nie musi oznaczać nic złego, np. może być tak, że przedsiębiorstwo

Pozwala określić:

• na ile dni sprzedaży wystarcza średnio zapasów w przedsiębiorstwie (koszty utrzymania zapasów).

• Przez ile dni kapitał jest zamrożony w zapasach.

Cykl Obrotu Należności =>




Skąd wziąć informacje o przychodach ze sprzedaży, w RZS mamy należności netto, przyjmuje się, że cykl obrotu należnościami uwzględnia przychody ze sprzedaży brutto (z podatkiem od towarów i usług).

Trzy wnioski - CON mówi nam:

1. przez ile dni kapitał jest zamrożony w finansowanie należności.

2. po ilu dni odbiorcy faktycznie regulują swoje zobowiązania względem danego przedsiębiorstwa (cykl inkasowania).

3. przez ile dni przedsiębiorstwo kredytuje sowich odbiorców - może być podstawą dla szerszej oceny polityki kredytowej przedsiębiorstwa wobec jego odbiorców - przy ocenie sytuacji przedsiebiorstwa należy to uwzględnić, zmiana polityki kredytowej, która może przynieść w przyszłości wzrost przychodów może być uzasadniona wprowadzaniem nowego produktu, wejściem na nowe rynki, chęcią pozyskania nowych odbiorców (dłuższa perspektywa czasowa).

Cykl realizacji zobowiązań bieżących =>




Wnioski - CRZB mówi nam:

1. Po ilu dniach przed reguluje swoje zobowiązania wobec swoich dostawców i innych wierzycieli (PPO i PKO)

2. Przez ile dni przeciętnie przed jest kredytowane przez swoich dostawców i wierzycieli, na ile dni uzyskuje kredyt handlowy (wielkość mogąca być wypadkową relacji z różnymi dostawcami - szczegółowa analiza).

Uzupełnieniem może być wskaźnik polityki kredytowej, który porównuje cykl obrotu należności w stosunku do cyklu realizacji zobowiązań bieżących przedsiębiorstwa (licznik i mianownik).

Informuje w jakim stopniu i w jakim kierunku cykl obrotu nalezności odbiega od cyklu realizacji bieżących zobowiązań.

= 1 => oznacza to, że terminy spływu należności od odbiorców ściśle odpowiadają terminom płatności dostawcom przedsiębiorstwa - sytuacja prawie idealna, problemem może być finansowanie zapasów.

< 1 => oznacza, że terminy płatności sa dłuższe niż terminy spływu należności

> 1 => cykl należności dłuższy od cyklu zobowiązań, negatywny wpływ na płynność, może wymusić dodatkowego pozyskania krótkoterminowego kapitału pożyczkowego (dodatkowe koszty finansowe)

UPROSZCZENIE! - ponieważ przyjmujemy kredyt handlowy za bezodsetkowy, normalnie należałoby uwzględnić przychody i koszty finansowe!

2. ANALIZA STRUKTURY KAPITAŁU W PRZEDSIEBIORSTWIE:

Struktura kapitału wiąże się z problemem optymalnej struktury i jej ocena z kilku punktów widzenia.

Optymalna struktura kapitału to taka relacja kapitału własnego do kapitału pożyczkowego, która zapewnia w przedsiębiorstwie równowagę pomiędzy poziomem oczekiwanego dochodu (stopy zwrotu) i akceptowanego ryzyka przez właścicieli, wierzycieli i potencjalnych inwestorów.

SCHEMAT

Struktura kapitału

Strzałka północ - płynność strzałka północ ryzyko niewypłacalności (koszty bankructwa), strzałka wschód od płynności wschód

Strzałka zachód i w dół od płynności - wiarygodnośc przed i bezp kapitałodawców strzałka pozycja na rynku finansowym

Strzałka południe ryzyko finansowe

Strzałka dalej oczekiwania kapitałodawców w zakresie ich minimalnej stopy zwrotu do tego z góry zachód strzałka od wiarygodności.

Strzałka góra wschód poziom kosztu kapitału (WACC) od tego góra wschód minimalna efekt podejmowanych przedsięwzięć i dalej w górę kierunki alokacji kapitału koniec







Krok 1.

Ocena wskaźników struktury - ocena udziału własnego w kapitale ogółem.

Krok 2.

Ocena wskaźnika bezpieczeństwa finansowego:

Relacja kapitału własnego do zobowiązań i rezerw na zobowiązan.

Im wyższy wsk tym większe bezp kapitałodawców, tym większe zabezp wierzycieli w kapitale własnym, i tym mniejsze obciążenie właścicieli skutkami zobowiązań bieżących. Niekoniecznie musi być tego pozytywna ocena (zwiększenie kapitału własnego może spowodować brak efektu dźwigni finansowej - należy zbadać przyczynę zmian w kapitale własnym)

Za bezpieczeństwo trzeba płacić - np. koszt utraconych korzyści (ef. Dźw.)

Ocena poziomu zadłużenia w przedsiębiorstwie:

• Wskaźnik ogólnego zadłużenia = licznik: zobowiązania + rezerwy i to przez aktywa ogółem razy 100% => W jakim stopniu aktywa są finansowane kapitałem pożyczkowym.

• Wskażnik zadłuzenia kapitału własnego okreslany również wskaźnikiem ogólnego ryzyka finansowego w przedsiębiorstwie => Rel zob + rez przez kapitał własny - odwrotność wskaźnika bezpieczeństwa

Krok 3.

• Wsk długoterminowego zadłużenia

Zob długoterm + ewentualne rezerwy na zobowiązania długoterminowe przez kapitał własny

W jakim stopniu nienaruszalność kapitału własnego może być zagrożona ewentualnymi roszczeniami wierzycieli, w jakim stopniu kapitał własny zapewnia spłatę zobowiązań długoterminowych.

Czy i w jakim stopniu kapitałodawcy akceptują ryzyko przed - próg krańcowego zadłużenia.

Krok 4.

• Zdolność przedsiębiorstwa do obsługi zadłużenia:

Spłata zadłużenia może być realizowana ratami kapitałowymi, bądź jednorazowo, w ramach wykupu określonej transzy dłużnych papierów wartościowych.

Dwa podstawowe wskaźniki (najczęściej używane):

• zdolność przedsiębiorstwa do płatności odsetkowych i do wykupu kiedy nadejdzie czas

Mianownik = rata kapitałowa + odsetki (niekoniecznie prawdziwe dla emisji obligacji => ocena etapowa, zdolność przedsiębiorstwa do płatności odsetkowych i do wykupu kiedy nadejdzie czas)

Licznik: zdolność do obsługi długu z nadwyżki finansowej czyli zysk netto + amortyzacja(pełniąca f. finansowe pozostająca w dyspozycji przed i może być źródłem zabezpieczenia) - (potencjalna zdolność obsługi długu)

• zdolność do obsługi długu z przepływów pieniężnych (realna zdolność)

Licznik: CF netto (wolne środki pieniężne generowane przez działalność operacyjną - nadwyżka operacyjna po zabezpieczeniu wszystkich potrzeb operacyjnych przedsiębiorstwa)

Mianownik: rata kapitałowa + odsetki

Możliwość spełnienia warunkiem uzyskania efektu dźwigni finansowej

Analiza zadłużenia:

• czy przedsiębiorstwo zwiększyło zadłużenie w ramach faktycznej zdolności zadlużeniowej i pojemności zadłużeniowej

• czy przedsiębiorstwo zabezpiecza wartość dodatnią efektu dźwigni finansowej

• w jakim stopniu wzrost zadłużenia wpływa na wzrost rentowności kapitału własnego

W przedsiebiorstwie mogą wystąpić 3 sytuacje:

• sytuacja powstania dodatniego (pozytywnego) efektu dźwigni finansowej - konsekwencje:

• wzrost zadłużenia wpływa pozytywnie na zmiany rentowności kapitału własnego, wymaga spełnienia podstawowego warunku w postaci zachowania relacji, w której stopa zysku w przed (ROI) mierzona zyskiem operacyjnym (przed zapłatą odsetek i podatku) w stosunku do całego kapitału jest większa od a) oprocentowania kapitału własnego lub b) kosztu kapitału własnego (skorygowany o efekt tarczy podatkowej).

• ujemny efekt - odwrotnie, nie oznacza strat, odczucia właścicieli

• Jeżeli stopa zysku ROI jest równa kosztowi kapitału obcego, to efekt dźwigni finansowej jest neutralny i moment zrównania traktuje się jako próg finansowej rentowności kapitału, który wyznacza krańcowy poziom zadłużenia w przedsiębiorstwie (właściciele mogą się liczyć ze spadkiem rentowności kapitału własnego, ale nie oznacza to, że przedsiębiorstwo nie będzie miało zdolności obsługi długu.

WYKŁAD

Ocena struktury kapitału : wpływa na ryzyko finansowe firmy => wpływa na stopę zwrotu oczekiwaną przez kapitałodawców => wpływa na koszt kapitału => wpływa na WACC.

Problem oceny efektu dźwigni finansowej wiąże się z oceną dźwigni operacyjnej, która wynika z obszaru ryzyka operacyjnego przedsiębiorstwa.

RYZYKO OPERACYJNE (ryzyko specyficzne dla danego przeds.):

• niepewność związana z możliwością kształtowania zysku operacyjnego przedsiębiorstwa (węższe ujęcie)

• związane z niepewnością kształtowanie i ustalania przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej

zysk operacyjny ≠ przepływy operacyjne

• związane z osiągnięciem efektu dźwigni operacyjnej.

Na ryzyko operacyjne ma wpływ:

1. pozycja przedsiębiorstwa na rynku, poziom przychodów ze sprzedaży

2. cena oraz możliwość kształtowania własnej polityki cen

3. problem struktury kosztów :

• stałe - im ↑ tym ↑ ryz.operacyjne

• zmienne

Oceniając poziom dźwigni finansowej należy ocenić także poziom dźwigni operacyjnej (jak reaguje zysk operacyjny na zmiany wielkości przychodów ze sprzedaży).

3. OCENA SYTUACJI MAJĄTKOWO - KAPITAŁOWEJ W PRZEDSIĘBIORSTWIE - ocena pozioma bilansu - ma na celu:

1. ocenę prawidłowości finansowania aktywów określonymi składnikami kapitału

2. ocenę stopnia zachowania równowagi finansowej w przedsiębiorstwie

3. ocenę stopnia powiązania wymagalności zobowiązań wobec kapitałodawców ze stopniem płynności składników majątkowych (statyczna ocena płynności finansowej przeds.)

ad 2) Ocena stopnia zachowania równowagi finansowej w przedsiębiorstwie jest oparta o złote zasady:

• bilansową

• finansową

Złote zasady zapewniające zachowanie równowagi finansowej w przedsiębiorstwie wymagają spełnienia 4 warunków:

1. okres wykorzystania kapitału w przeds. powinien odpowiadać okresowi zaangażowania kapitału w finansowanie składników majątkowych

2. kapitał nie powinien być dłużej czasowo związany ze składnikami majątkowymi (aktywami) niż wynosi okres jego pozostawanie do dyspozycji przedsiębiorstwa

3. aktywa najmniej płynne obciążone największym ryzykiem powinny być pokryte kapitałem o najdłuższym okresie zaangażowania w finansowaniu przedsiębiorstwa.

4. Aktywa trwałe powinny być pokryte stabilnymi źródłami finansowania.

Dla wstępnej oceny stopnia zachowania równowagi finansowej w przeds. wykorzystuje się 3-stopniową ocenę finansowania aktywów przeds.:

• I-wszy stopień :

KW jako stabilne źródło finansowania

Relacja KW

----------------- => w jakim stopniu KW został zaangażowany

aktywa trwałe do finansowania aktywów trwałych

3 sytuacje:

• KW/Aktywa trwałe > 1 => KW w pełni finansuje A. Tr., ale przeds. ma

też Kap. Wł. w obrocie (finansuje aktywa obrotowe)

• KW/Aktywa trwałe = 1 => Przeds. cały KW przeznaczyło na finansowanie

aktywów trwałych, akt.obrotowe finansowane są kapitałem pożyczkowym

• KW/Aktywa trwałe <1 => Chwilowo aktywa trwałe finansowane są

zobowiązaniami; ryzyko zachwiania równowagi finansowej

• II-gi stopień:

Tu stabilnym źródłem finansowania jest kapitał stały (KW + zobowiązania długoterminowe i ewentualne rezerwy na zobowiązania długoterminowe)

Relacja KS

-----------------------

aktywa trwałe

3 sytuacje:

• KS / Akt.Trw > 1 - KS finansuje aktywa obrotowe i trwałe,

- przeds.dysponuje dodatnim kapitałem obrotowym (kapitał pracujący);

- konserwatywna strategia finansowania aktywów obrotowych

• KS / Akt.Trw = 1 - Przeds.długoterminowe źródła finansowania angażuje w

aktywa trwałe, a aktywa obrotowe finansuje krótkoterminowymi zobowiązaniami; zerowy kapitał obrotowy

- ryzyko płynności, ale zachowana złota zasada płynności. Należy zwrócić uwagę na cykl konwersji gotówki.

• KS / Akt.Trw < 1 - KS nie wystarcza na finansowanie aktywów trwałych, część

finansowana jest kapitałem krótkoterminowym;

- sytuacja zachwiania równowagi finansowej,

- ryzyko utraty płynności finansowej,

- sytuacja ujemnego kapitału obrotowego,

- agresywna strategia finansowania kapitałów obrotowych

• III stopień:

Gdy mamy dodatni kapitał obrotowy (pracujący) ( KS / Akt.Trw > 1 ) => należy ocenić 3-ci stopień składników majątkowych

Relacja KS

--------------------------------------------------------------

aktywa trwałe + stałe elementy aktywów obrotowych

(lub aktywa obrotowe trwale związane z przeds)

stałe elementy aktywów obrotowych - minimalny poziom aktywów obrotowych który występuje w przedsiębiorstwie :

• minimalny stan zapasów

• minimalny stan należności

Ocena kapitału obrotowego - w jakim stopniu kapitał obrotowy finansuje stałe elementy aktywów w przedsiębiorstwie. 3 sytuacje :

• KS / Akt.Trw+stałe elementy akt.obrot. > 1 - kapitał obrotowy finansuje w pełni stałe

elementy aktywów obrotowych i częściowo zmienne składniki

- konserwatywna strategia finansowania aktywów obrotowych - wymaga elastycznego kształtowania inwestycji krótkoterminowych, bo może wystąpić nadpłynność

• KS / Akt.Trw+stałe elementy akt.obrot. = 1 - kapitał obrotowy pokrywa dokładnie

stałe elementy aktywów obrotowych

• KS / Akt.Trw+stałe elementy akt.obrot. < 1 -umiarkowana strategia finansowania

- przedsiębiorstwo częściowo finansuje kapitał obrotowy i równocześnie angażuje zobowiązania krótkoterminowe na pokrycie stałych aktywów obrotowych

Przedsiębiorstwo w którym występuje dodatni kapitał obrotowy musi dokonać oceny tego kapitału.

Kapitał obrotowy (pracujący) jest alternatywną do krótkoterminowych zobowiązań przedsiębiorstwa i stanowi tę część kapitału stałego, która finansuje aktywa obrotowe w przedsiębiorstwie zgodnie z formułą, że kapitał obrotowy = kapitał stały - aktywa trwałe.

Kapitał pracujący może być wyznaczony jako aktywa obrotowe - zobowiązania krótkoterminowe.

Kapitał obrotowy stanowi tę część aktywów obrotowych, która pozostaje do dyspozycji przedsiębiorstwa po realizacji wszystkich wymagalnych zobowiązań krótkoterminowych.

Kapitał obrotowy może być w różnym stopniu finansowany kapitałem własny i zobowiązaniami długoterminowymi.

Ujemny kapitał obrotowy jest konsekwencją wyboru agresywnej strategii finansowania w przedsiębiorstwie z akceptacją dużego ryzyka utraty płynności finansowej. W tym przypadku realizacja wszystkich wymagalnych zobowiązań krótkoterminowych w przedsiębiorstwie wymagałaby naruszenia stanu aktywów trwałych.

OCENA KAPITAŁU OBROTOWEGO (DODATNIEGO):

1) Ocena wysokości kapitału obrotowego (wartość)

Kapitał obrotowy to ta część kapitału stałego, która finansuje aktywa obrotowe w przedsiębiorstwie zgodnie z formułą:

Kapitał obrotowy :

a) Kapitał stały - aktywa trwałe (kapitałowe podejście)

b) Aktywa obrotowe - zobowiązania krótkoterminowe

W drugim ujęciu (b) kapitał obrotowy wskazuje na tę część aktywów obrotowych która pozostanie do dyspozycji przedsiębiorstwa po realizacji wszystkich wymagalnych zobowiązań krótkoterminowych.

Ujemny kapitał obrotowy - realizacja wszystkich wymagalnych zobowiązań wymagałaby upłynnienia części aktywów trwałych (naruszenia stanu aktywów trwałych)

2. Ocena źródeł finansowania kapitału obrotowego:

1. tylko KW - wtedy bilans: Kapitał własny + zobowiązania krótkoterminowe

2. tylko kapitał obcy długoterminowy: część aktywów finansowana kapitałem długoterminowym

3. KW + kapitał obcy długoterminowy: kapitał długoterminowy pozyskany by zaangażować go w sferę obrotu

3. Ocena kosztów i celowości:

Przedsiębiorstwo powinno dokonywać wyboru pomiędzy wykorzystywaniem krótkoterminowego finansowania a kapitału obrotowego uwzględniając:

• Różnice w oprocentowanie kapitału obcego krótko i długoterminowego (długo-droższy)

• Koszty utraconych korzyści z tytułu angażowania kapitału własnego w finansowaniu aktywów obrotowych

• Terminy spłat długoterminowego kapitału obcego i związane z tym ryzyko utraty długoterminowej płynności

• Bezpieczeństwo finansowe w przedsiębiorstwie i zachowanie krótkoterminowej płynności

• Przewidywane zmiany w aktywności gospodarczej przedsiębiorstwa

• Strukturę aktywów obrotowych z uwzględnieniem elementów zmiennych i stałych - im ↑ poziom aktywów obrotowych tym ↑ poziom kapitału obrotowego powinien być !

Wskaźniki do oceny poziomu kapitały obrotowego :

1. poziom kapitału obrotowego w relacji do przychodów ze sprzedaży - przy danej strategii finansowania aktywów obrotowych przyrost wartości kapitału obrotowego powinien następować proporcjonalnie do wzrostu przychodów ze sprzedaży





2. poziom kapitału obrotowego w relacji do średniomiesięcznych przychodów ze sprzedaży - na ile miesięcy starcza kapitału obrotowego na finansowanie podstawowej działalności przedsiębiorstwa, powinno być 1-3 (miesięcy)





3. udział kapitału obrotowego w aktywach obrotowych (lub stałych aktywach obrotowych) - w jakim stopniu kapitał obrotowy finansuje aktywa obrotowe




4. poziom kapitału obrotowego w relacji do średniego stanu zapasów i należności, dobry stan finansowania aktywów obrotowych gdy kapitał obrotowy = ½ zapasów i należności




WYKŁAD

Złota zasada bilansowa i finansowa.

Kapitał własny - węższe podejście (zasady bilansowej).

Kapitał własny + długoterminowe zobowiązania (i rezerwy na zobowiązania długoterminowe) - szersze podejście (zas fin).

Informacja czy kapitał obrotowy jest dodatni zerowy czy ujemny.

Ryzyko zachwiania płynności finansowej.

Czym przedsiębiorstwo powinno się kierować przy wyborze kapitału obrotowego jako źródła finansowania majątku przedsiębiorstwa?

ANALIZA I OCENA PŁYNNOŚCI FINANSOWEJ PRZEDSIĘBIORSTWA:

Płynność finansową przedsiębiorstwa można rozpatrywać w 3 aspektach:

• pozytywny stan środków pieniężnych.

Według najbardziej ogólnej definicji. Powstaje problem czy przez pozytywny stan środków pieniężnych należy rozumieć stan środków pieniężnych w bilansie (korygowany RPP) czy stan przepływów pieniężnych netto z działalności operacyjnej. Jak należy ocenić niski stan środków pieniężnych w przedsiębiorstwie?

• sytuacja, w której występuje przewaga aktywów o wysokim stopniu płynności

(co obejmuje pojęcie płynnych składników majątkowych: czy są to aktywa obrotowe czy aktywa obrotowe pomniejszone o zapasy itd.?).

• zdolność płatniczą przedsiębiorstwa czyli zdolność przedsiębiorstwa do realizacji bieżąco wymagalnych zobowiązań.

(bo spojrzenie wyłącznie przez pryzmat aktywów jest niewystarczające).

Analiza płynności fin przed prowadzona powinna być w dwóch etapach:

1. Analiza długoterminowej płynności finansowej czyli analiza zdolności płatniczych w okresie dłuższym niż jeden rok.

2. Analiza krótkookresowej płynności finansowej w okresach rocznych i krótszych - szczegółowa analiza płynności finansowej powinna uwzględniać dwa podejścia:

1. statyczna - z uwzględnieniem informacji bilansowych i statycznych miar oceny płynności finansowej

2. dynamiczna analiza płynności finansowej - z uwzględnieniem analizy przepływów pieniężnych w przedsiębiorstwie oraz analizy struktury i wskaźników przepływów pieniężnych

ocena płynności finansowej
Krótkoterminowa		Długoterminowa
Ujęcie statyczne	Ujecie dynamiczne	-- Strukturalne warunki utrzymania płynności finansowej: struktura kapitału struktura majątku struktura kosztów struktura podziału zysku struktura źródeł finansowania aktywów obrotowych struktura przepływów pieniężnych -- ryzyko upadłości (model Altmana)
Bilans	Rachunek przepływów pieniężnych
Statyczne miary płynności finansowej	Struktura i wskaźniki przepływów pieniężnych

Ad. 1. założenia oceny długoterminowej płynności finansowej:

Długoterminowa płynność finansowa pozwala ocenić i wskazać ryzyko utraty płynności finansowej, a tym samym szanse przedsiębiorstwa utrzymania płynności fin (zdolność płatności) w okresach dłuższej perspektywie czasowej (ponad 1 rok).

Uwzględnia ocenę:

Stopnia spełnienia (zachowania) w przedsiębiorstwie strukturalnych warunków utrzymania płynności finansowej czyli ocena w jaki sposób decyzje przedsiębiorstwa w przeszłości mogą decydować o zachowaniu płynności finansowej w przyszłości. Wskazuje to również na charakter działalności przedsiębiorstwa i sygnalizować potencjalne zmiany, które pozwolą na zmianę sytuacji podmiotu.


Powinna wskazywac ryzyko wystąpienia kryzysu finansowego w przedsiebiorstwie, stopień ryzyka upadłości (w przyszłości).

Wyróżnić można 6 podstawowych struktur warunków utrzymania długoterminowej płynności finansowej przedsiębiorstwa:

1. zachowanie optymalnej struktury kapitału (wpływ na ryzyko utraty płynności finansowej czyli przekroczenia krańcowego progu zdolności pozyskania dodatkowego zadłużenia)

=> im wyższy poziom zadłużenia w przeds. tym ryzyko utraty płynności jest większe

2. struktura aktywów przedsiębiorstwa z punktu widzenia relacji aktywów trwałych do aktywów obrotowych wskazuje na kierunki alokacji kapitału i ryzyko związane z kierunkami alokacji kapitału

=> im wyższy udział aktywów trwałych tym wyższe ryzyko utraty płynności.

3. struktura kosztów w przedsiębiorstwie z podziałem na koszty stałe i zmienne (może być w części sterowane przez przed, ale często wynika też ze specyfiki działania przed i stopnia jego kapitałochłonności, im wyższa kapitałochłonność tym wyższe koszty stałe, tym wyższe ryzyko utraty płynności finansowej, które można ograniczyć przez większe zaangażowanie kapitałów własnych, koszty stałe wpływają również na poziom progu rentowności (ryzyko operacyjne), im wyższe koszty tym wyzszy próg i większe trudności w kształtowaniu zysku operacyjnego, przedsiębiorstwa te cechuje niższa stopa zysku mierzona zyskiem operacyjnym, tym trudniej osiagnąć pozytywny efekt dźwigni finansowej (tym większe powinno być zaangażowanie kap wł)

=> im wyższe koszty stałe tym ryzyko utraty płynności większe

4. struktura podziału zysku netto (zysk zatrzymany a dywidenda) im wyzsza dywidenda tym wieksze ryzyko utraty płynności fin.

5. strategie finasowania aktywów obrotwych i ich wplyw na utratę płynności fin - aktywa obrotowe mogą być finansowane kapitałem obrotowym lub zobowiązaniami krótkoterminowymi, im wyzszy udzial kapitalu obrotowego (czyli strategia jest bardziej konserwatywna), tym mniejsze ryzyko utraty płynności finansowej przedsiębiorstwa.

6. Struktura przepływów pieniężnych - im wyższy udział w przeds. przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej, tym ryzyko utraty płynności jest mniejsze, ponieważ te przepływy wskazuja na realne mozliwości przedsiębiorstwa co do samofinansowania wydatków przeds. dotyczących wydatków inwestycyjnych, związanych ze spłatą i obsługą kapitału i dotyczących wypłaty dywidendy

* Łączą decyzje podejmowane w przeds. z ryzykiem utraty płynności fin.

O bankructwie możemy mówic jeżeli przedsiebiorstwo wykazuje ujemną wartosc ksiegową (zobowiazania przewyższają aktywa).


Ocena ryzyka upadłości przedsiebiorstwa jest nieodłącznym elementem oceny płynności finansowej.

Jest to ocena trwałej utraty wypłacalności.

Samofinansowanie:

• retrospektywne - gromadzenie środków na spłatę pożyczek.

• Prospektywne - spłata na bieżąco z amortyzacji.

Dla oceny ryzyka upadłości stosuje się metody scoringowe powstałe z połączenia analizy wskaźnikowej i metod dyskryminacyjnych. Są one wykorzystywane dla przewidywania ryzyka upadłości przedsiębiorstwa i przewidywania sytuacji kryzysowych w przed a tym samym ryzyka jego upadłości.

Modele scoringowe mogą mieć charakter:

• jednowymiarowych (oddzielna analiza zmiennych - modele dychotomiczne)

• wielowymiarowe (oparte na wielowymiarowej analizie dyskryminacyjnej, kilka zmiennych niezależnych, próba statystyczna).

3 POJĘCIA NIEWYPŁACALNOŚCI:

• niewypłacalność ekonomiczna - oznacza sytuację, w której wpływy nie pokrywają wydatków łącznie z zabezpieczeniem oczekiwań kapitałodawców (koszt kapitału)

• techniczna - oznacza czasowy brak płynności, kryzys gotówkowy, można pozyskać środki pieniężne w przyszłości i spłacic zob i prztrwać na rynku

• w sensie upadłościowym - wartość ksiegowa zob może przewyższyć rynkową wart aktywów, jest powaz niż niewypl tech i może prowadzić do bankructwa

wszystkie trzy niewypl są ze soba sprzężone.

Model ALTMANA:

• jest oparty o funkcję Z uwzględniającą 5 zmiennych niezależnych

• pozwala identyfikować ryzyko niewypłacalności w przedsiębiorstwie

Kryzys - przed nie jest w stanie przezwyciężyć trudności gospodarczych przy pomocy własnych środków pieniężnych.

Pięciu niezależnym zmiennym są przypisane współczynniki:

Z = 1,2 X1 + 1,4 X2 + 3,3 X3 + 0,6 X4 + 1,0 X5


↓


↓


↑

X4 - kilka wersji:

1.! wartość rynkowa (rynkowa wartość aktywów, akcji)

- można również przyjąć:


↑

2. 2. do rynkowej wartości obcego kapitału pożyczkowego (b. rozwinięte rynki)

3.
(jeżeli trudno ocenić wart rynk)

X5 - wskaźnik rotacji aktywów, produktywność aktywów


Im wyższy wskaźnik Z, tym ryzyko utraty płynności jest mniejsze.

Na podstawie Z można zakwalifikować przedsiębiorstwo do danej klasy ryzyka:

1. min. 1,86 (*lub 1,23 - wtedy występuje ryzyko niewypłacalności technicznej lub w sensie upadłościowym), Z < 1,86 => bardzo duże ryzyko ogłoszenia upadłości

2. 1,86 - 2,86 - średni poziom ryzyka

3. od 2,86 do ok. 3 może lekko ponad - umiarkowane ryzyko ogłoszenia upadłości

4. > 3 => małe ryzyko

SZCZEGÓŁOWA ANALIZA PŁYNNOŚCI FINANSOWEJ - ujęcie statyczne:

Statyczna ocena płynności finansowej wykorzystująca informacje bilansowe wykorzystuje podstawowe miary płynności fin:

1. wskaźnik bieżącej płynności finansowej (III st.)




(powinna być >1, 1,5 - 1,8 może ok. 2 nie można stosować jednego wzorca) warunkiem jest wystąpienie w przed dodatniego kapitału obrotowego

Wskaźnik ten nie zawsze pozwala ocenić faktyczną płynność finansową przedsiębiorstwa. Potrzebna jest weryfikacja:

• należy ocenić zobowiązania krótkoterminowe wg stopnia ich wymagalności (uwzględnić w ocenie tylko te zobowiązania, których okres wymagalności opowiada okresowi analizy)

• należy dostosować wartości lub ich części do ich faktycznej wartości rynkowej (skorygowanie ich wartości księgowej)

• należy wyeliminować z oceny aktywów składniki, które są trudno zbywalne i o tę część aktywów, co do których przedsiębiorstwo ma ograniczoną swobodę dysponowania (zapasy przeznaczone na celowe przedsięwzięcia, środki pieniężne zablokowane na spłatę zobowiązań <akredytywa>).

1. wskaźnik szybkiej płynności (II st)




2. wskaźnik płynności gotówkowej




(natychmiast wymagalne lub o najkrótszym terminie wymagalności)

Analiza Finansowa w Przedsiębiorstwie - prof. AE dr hab. Gabriela Łukasik

1

STRUKTURA KAPITAŁU

STRUKTURA KAPITAŁU

---