POLITECHNIKA LUBELSKA Kierunek Mechanika		LABOLATORIUM Technik i Systemów Pomiarowych
Ćwiczenie nr 3 Temat ćwiczenia: Pomiar średnicy podziałowej gwintu metrycznego
Nazwisko i imię	Grupa	Data wykonania	Ocena

1. Temat ćwiczenia:
Pomiar średnicy podziałowej gwintu metrycznego

2. Wyszczególnienie metod i technik pomiarowych wykorzystywanych do realizacji tematu:
Pomiaru dokonujemy przy pomocy mikroskopu warsztatowego bez skośnych nożyków pomiarowych. Metoda polega na odczytywaniu przesuwu, wskazań z bębnów śrub mikrometrycznych mikroskopu, a następnie obliczeniu i ustaleniu wymiaru średnicy podziałowej danego gwintu.

3. Zestawienie parametrów metrologicznych stosowanych przyrządów pomiarowych:

- Mikroskop warsztatowy MWD NR 1113 - bez skośnych nożyków pomiarowych

- Mikromierz do pomiarów zewnętrznych (a₀ = 0,01mm)

- Zestaw grzebieni do pomiaru podziałki gwintu

4. Krótki opis stosowanych technik pomiaru:

Pomiar został dokonany przy pomocy mikroskopu warsztatowego.
Polegał on na odpowiednim ustawieniu siatki pomiarowej mikroskopu nad mierzonym elementem - przy odpowiednim odchyleniu od pionu tubusu - odczytaniu wskazań z bębnów śrub mikrometrycznych mikroskopu. Następnie ustawieniu siatki w następnym odpowiednim miejscu i odczytaniu wskazań z bębnów śrub. Trzeba było też określić podziałkę gwintu przy pomocy grzebieni oraz zmierzyć średnicę zewnętrzną gwintu przy pomocy mikromierza.
W naszym przypadku mikroskopem należało dokonać 4-6 pomiarów średnicy podziałowej gwintu w różnych miejscach na jego długości, wykorzystując tylko lewe lub prawe zbocze gwintu (sposób I) oraz dokonać 2-3 pomiarów średnicy podziałowej gwintu na lewym
i prawym zboczu gwintu (sposób II). Schemat pomiaru został pokazany na rysunku.

5. Rysunek mierzonego elementu

Sposób I

Sposób II

6. Zestawienie wyników pomiaru

I sposób		II sposób
w1 [mm]	w2 [mm]	w1 [mm]	w2 [mm]	w3 [mm]	w4 [mm]
2,19	20,49	2,18	20,48	20,27	1,97
2,18	20,47	2,19	20,47	20,26	2,01
2,19	20,48	2,14	20,42	20,27	2,00
2,17	20,47	-	-	-	-
2,15	20,45	-	-	-	-

Średnica zewnętrzna: d = 20 mm

Podziałka gwintu: p = 2,5 mm (gwint zwykły)

7. Wyniki niezbędnych obliczeń

p = 2,5 mm d₂ = 18,376 mm

γ - kąt pochylenia tubusu mikroskopu

d_2T = 18,376 mm -wartość teoretyczna odczytana z tablic

δd₂₁ = 18,296 - 18,376 = - 0,08 [mm]

δd₂₂ = 18,28 - 18,376 = - 0,096 [mm]

δd₂₁ ≥ δd₂₂

8. Ocena dokładności pomiarów:
Pomiary były wykonywane mikroskopem warsztatowym, który jest dość dokładny - wskazania odczytywane z bębnów śrub mikrometrycznych (dokładność do 0,01mm).

Wykonanych zostało 5 i 3 pomiary, obliczona z nich została średnia wartość. Można uznać
te pomiary za dość dokładne.

9. Prezentacja uzyskanych rezultatów:

Wartość średnia średnicy podziałowej obliczona I sposobem pomiaru:

Wartość średnia średnicy podziałowej obliczona II sposobem pomiaru:

Różnica między wartością średnią średnicy podziałowej a wartością teoretyczną
I sposobem pomiaru: δd₂₁ = - 0,08 mm

Różnica między wartością średnią średnicy podziałowej a wartością teoretyczną
II sposobem pomiaru: δd₂₂ = - 0,096 mm

Spełniony jest warunek δd₂₁ ≥ δd₂₂ (- 0,08 > - 0,096 )

10. Wnioski końcowe:

- Gwint został wykonany w szeregu tolerancji 4 (Szereg tolerancji 4: 0,106mm)

czyli jest to położenie pola tolerancji „d” odchyłka podstawowa: es = - 0,106mm

- Spełniony jest warunek δd₂₁ ≥ δd₂₂ więc pomiary można uznać za wykonane poprawnie

- Gwint o takim polu tolerancji, któro jest dosyć małe, mógłby być zastosowany w różnego
rodzaju maszynach.

---