Laboratorium elektronicznych układów pomiarowych
Pomiary oscyloskopowe
Sekcja 1 gr. AME
1.Sołtysik Maciej
2.Małek Piotr
3.Fengler Marek
Cel ćwiczenia:
Celem ćwiczenia było zapoznanie się z zasadą działania i metodyką postępowania przy dokonywaniu pomiarów oscyloskopami: elektronicznym i cyfrowym.
Przebieg ćwiczenia:
Badaliśmy wartości międzyszczytowe, czasy narastania i opadania zbocza dla przebiegów prostokątnych generowanych przez dwa różne generatory. Porównywaliśmy również wartości częstotliwości, dla generowanego przebiegu sinusoidalnego, odczytane na oscyloskopach z wartościami nastawianymi na generatorze.
Schemat blokowy oscyloskopu elektronicznego z dwoma generatorami podstawy czasu
Możliwe tryby pracy ,w zależności od ustawienia przełączników
P2 |
P1-1 |
P1-2 |
1 |
A |
A/B |
2 |
B |
B |
3 |
A+B |
B+A/B |
A - podstawa czasu A
B - podstawa czasu B
A/B - podstawa czasu A opóźniona przez podstawę czasu B
Schemat blokowy oscyloskopu cyfrowego
Oprócz samoczynnego dokonywania analizy matematycznej obrazu oscyloskopy cyfrowe mają wiele innych zalet w stosunku do analogowych oscyloskopów z pamięcią. Są to przede wszystkim : są to przede wszystkim nieograniczony czas przechowywania informacji oraz szeroki zakres zmian szybkości odtwarzania, a szczególnie możliwości spowalniania procesu odtwarzania poszczególnych fragmentów zapamiętanego przebiegu. Górna granica pasma przenoszenia oscyloskopów cyfrowych jest uwarunkowana przede wszystkim szybkością działania przetwornika A/C. Produkowane obecnie przetworniki A/C umożliwiają budowę oscyloskopów o paśmie przenoszenia 8 GHz.
Tabela pomiarowa
Generator |
Napięcie międzyszczytowe |
Czas narastania |
Czas opadania |
Częstotliwość |
Typ |
1 |
225 [mV] |
200 [ns] |
150 [ns] |
|
DI6650 (prostokąt) |
2 |
215 [mV] |
600 [ns] |
600 [ns] |
|
|
1 |
218,8 [mV] |
128 [ns] |
131 [ns] |
1,081 [kHz] |
HP 54602B (prostokąt) |
2 |
210,9 [mV] |
250 [ns] |
274 [ns] |
1,033 [kHz] |
|
|
|||||
1 |
235 [mV] |
- |
- |
1,111 [kHz] |
DI6650 (sinus) |
ZASTOSOWANIE OSCYLOSKOPU DO POMIARU CZĘSTOTLIWOŚCI
ILUSTRACJA ZASADY POWSTAWANIA FIGURY LISSAJOUS.
UKŁAD DO PORÓWNYWANIA CZĘSTOTLIWOŚCI ZA POMOCĄ OSCYLOSKOPU ELEKTRONICZNEGO PRZY ZASTOSOWANIU KOŁOWEJ PODSTAWY CZASU I MOULAJI JASNOŚI.
PRZYKŁADY FIGUR LISSAJOUS.
DZIAŁANIE LAMPY OSCYLOSKOPOWEJ.
Promieniowa lampa oscyloskopowa składa się z trzech podstawowych części:
wyrzutni elektronowej (działko elektronowe), która emituje i skupia elektrony w cienką wiązkę. układu odchylającego strumień elektronów,
ekranu, na którym powstaje widzialny obraz pod wpływem bombardowania elektronami.
Całość jest zamknięta w bańce szklanej lub ceramicznej, z której usunięto powietrze. Strumień elektronów może być odchylany polem elektrycznym - za pomocą płytek odchylających, lub polem magnetycznym - za pomocą cewek odchylających. W obecnie produkowanych oscyloskopach najczęściej stosuje się pierwszy sposób odchylania.
Budowę typowej lampy przedstawia poniższy rysunek. Wyrzutnią elektronową jest katoda tlenkowa K żarzona pośrednio. Siatka sterująca S, zwana cylindrem Wehnelta oraz dwie anody cylindryczne A1 i A2 tworzą tzw. Soczewkę elektronową. Pole elektryczne, wytworzone przez wysokie napięcie stałe (od kilku do kilkunastu kV) doprowadzone do anod, powoduje silne przyspieszenie elektronów i jednocześnie ogniskowanie wiązki na ekranie. Do siatki sterującej S doprowadza się potencjał ujemny względem katody. Przez regulację napięcia siatki zmienia się liczbę elektronów przedostających się w kierunku anod, a tym samym intensywność świecenia plamki.
KLAWISZ |
DZIAŁANIE |
BEAM FIND |
Lokalizacja strumienia, naciśnięcie powoduje kompresję odchylenia i powrót obrazu, linii lub plamki w obrąb pola pomiarowego. |
INTENSITY |
Regulacja jasności plamki |
ASTIG |
Korekcja astygmatyzmu plamki |
FOCUS |
Regulacja ostrości plamki |
x10 MAG |
Przełącznik ekspansji rozciągu |
TRACE ROTATION |
Korekcja położenia trasy rozciągu |
A |
Praca normalna ,tj. nieopóźniona podstawa czasu |
A/B |
Rozciąg A rozjaśniony przez B; plamka odchyla rozciąg A, a podstawa czasu B rozjaśnia w czasie swego trwania trasę rozciągu A |
A i B MIX |
Rozciąg mieszany; inicjuje rozciąg generator A, po czym startuje i przemieszcza plamkę rozciąg B |
B |
Rozciąg opóźniany , plamkę odchyla i rozjaśnia podstawa czasu B |
X-Y |
Praca X-Y; odchylanie poziome uzyskuje się sygnałem zewnętrznym przyłożonym ne wejście kanału 1 |
AUTO |
Automatyczne wyzwalanie, podczas którego generator rozciągu pod nieobecność sygnału wyzwalającego staje się samobieżny i przemieszcza plamkę z prędkością i częstotliwością właściwą dla danego zakresu. |
NORM |
tzw. Rozciąg normalnie wyzwalany |
SINGLE |
tzw. Rozciąg jednorazowy |
TRIG HOLDOFF |
Pokrętło regulujące w niewielkim zakresie czas biegu powrotnego piły A |
DC/AC |
Przełącznik sprzężenia źródła sygnału wyzwalania z układem wyzwalania |
HF |
Włączenie filtru górnoprzepustowego |
LF |
Włączenie filtru dolnoprzepustowego |
LINE |
Wyzwalanie podstawy czasu sygnałem wewnętrznym o częstotliwości sieci zasilającej. |
IN A |
Gniazdo wejściowe dla sygnału wyzwalania zewnętrznego rozciągu A |
INT/EXT |
Przełącznik źródła wyzwalania rozciągu A (B) |
+/- |
Przełącznik polaryzacji wyzwalania rozciągu A (B) |
LEVEL |
Regulacja poziomu wyzwalania rozciągu A (B) |
TRIGGERED |
Sygnalizacja wyzwalania rozciągu A (B) |
TRIG/FREE RUN |
Przełącznik rodzaju rozciągu B |
UNCAL |
Sygnalizator włączenia płynnej regulacji współczynnika czasu |
1 lub 2 |
Praca jednokanałowa kanału 1 lub 2 |
ALT |
Praca dwukanałowa z przełączaniem przemiennym powodowanym przez podstawę czasu |
ADD |
Praca różnicowa wejść kanałów 1 i 2 |
CHOP |
Praca dwukanałowa z tzw. Przełączaniem siekanym przez wewnętrzny multiwibrator |
V/DIV |
Przełącznik wsp. V/dz kanału 1 |
Wnioski:
Możliwość wybrania , a następnie rozciągnięcia dowolnego fragmentu przebiegu umożliwia i znacznie ułatwia precyzyjny pomiar, np. czasu narastania ,bądź opadania przebiegu.
Znacznie większe możliwości posiadają oscyloskopy cyfrowe, które umożliwiają bardzo dokładne i zautomatyzowane pomiary wybranych parametrów przebiegów. Posiadają pamięć, w której można zapamiętać interesujący nas przebieg, a następnie dowolnie go analizować
Jedyną lecz bardzo istotną wadą oscyloskopu cyfrowego jest jego strasznie wysoka cena.
Współczesne oscyloskopy cyfrowe posiadają porty wej/wyj, dzięki którym możliwa jest komunikacja z komputerem, transmisja danych pomiarowych, bądź też możliwość wydruku.
Ponadto niektóre oscyloskopy cyfrowe mają możliwość pracy jako multimetry cyfrowe.
Na podstawie dokonanych przez nas pomiarów można stwierdzić iż
czasy narastania i opadania nie zależą od częstotliwości;
wartości częstotliwości ,które odczytaliśmy z oscyloskopów między sobą nie różniły się wiele, lecz w stosunku do wartości nastawionej na generatorze różnica była rzędu 10%.