4.3. Zabezpieczenie techniczne

Zabezpieczenie techniczne organizuje się i realizuje w celu utrzymania w gotowości do użycia uzbrojenia, sprzętu wojskowego i technicznych środków bojowych oraz odtwarzania ich stanów zdatności w razie uszkodzenia. Obejmuje ono: obsługiwanie techniczne, rozpoznanie techniczne, ewakuację techniczną i remont uzbrojenia oraz sprzętu wojskowego. Zabezpieczenie techniczne realizują specjalistyczne siły i środki oraz wszyscy użytkownicy uzbrojenia i sprzętu wojskowego w zależności od treści zadania bojowego, warunków i sposobu przejścia do działań taktycznych, sytuacji technicznej w pododdziałach, a także warunków terenowych, atmosferycznych i innych czynników.

4.3.1. Obsługiwanie techniczne

Obsługiwanie techniczne to zespół czynności realizowanych na sprzęcie technicznie sprawnym, mających na celu utrzymanie lub przywrócenie jego pełnych parametrów użytkowych poprzez kontrolę, czyszczenie, konserwację, przeglądy techniczne, regulację, usuwanie usterek technicznych, a także uzupełnianie materiałów eksploatacyjnych i amunicji. Konieczność wykonywania obsługiwań technicznych wynika z:

• zużywania się mechanizmów i zespołów;

• oddziaływania otoczenia;

• zużywania się materiałów eksploatacyjnych.

W zależności od celu i zakresu wykonywanych czynności, obsługiwania techniczne realizowane w działaniach taktycznych dzielą się na: obsługiwania bieżące (OB), okresowe (OO) oraz specjalne (OS).

Obsługiwanie bieżące wykonywane jest: przed użytkowaniem w celu sprawdzenia przygotowania uzbrojenia i sprzętu wojskowego do działań taktycznych (w rejonie wyjściowym), w trakcie użytkowania w celu bieżącego sprawdzenia stanu technicznego (podczas przerw w walce), po użytkowaniu w celu przywrócenia parametrów technicznych, uzupełnienia materiałów eksploatacyjnych i amunicji (w czasie odtwarzania zdolności bojowej).

Obsługiwanie okresowe w zależności od zakresu wykonywanych czynności dzieli się na: obsługiwanie okresowe niższego rzędu (OO-1) wykonywane przez bezpośredniego użytkownika z udziałem specjalistów z pododdziałów remontowych, oraz obsługiwania okresowe wyższych rzędów (OO-2, OO-n) wykonywanych przez specjalistów z pododdziałów remontowych z udziałem załogi.

Obsługiwania specjalne wykonywane są w celu zapewnienia utrzymania sprawności technicznej uzbrojenia i sprzętu wojskowego w czasie użytkowania w odmiennych warunkach od standardowych (nadmierne zapylenie powietrza, warunki górskie, okres nocny, warunki zimowe, przygotowanie do przeprawy przeszkody wodnej, itp.).

Za wykonanie w odpowiednim terminie obsługiwań technicznych, ponoszą odpowiedzialność dowódcy pododdziałów, których obowiązkiem jest ustalenie miejsca, czasu, zakresu i kolejności wykonywania czynności obsługowych. Uwzględniając normę pracochłonności oraz szczebel organizacyjny wojsk, należy przewidzieć czas na wykonanie w pełnym zakresie czynności obsługowych. Dla BWP-1 3,5 ÷ 4,5 godziny na wykonanie obsługiwania bieżącego i 5 ÷ 8 godzin na wykonanie obsługiwania okresowego niższego rzędu.

Podczas przygotowywania uzbrojenia i sprzętu wojskowego do działań taktycznych powinien być zachowany określony priorytet ich realizacji wynikający z zachowania gotowości bojowej pododdziału oraz z aktualnych potrzeb sprzętu.

Załoga bojowego wozu piechoty powinna:

a) w pierwszej kolejności:

• uzupełnić amunicję;

• sprawdzić stan olejów, smarów i płynu chłodzącego;

• uzupełnić materiały eksploatacyjne;

• sprawdzić środki łączności;

• sprawdzić nastawy zerowe uzbrojenia;

• przygotować uzbrojenie do strzelania;

• sprawdzić przyrządy obserwacyjne i celownicze;

• sprawdzić urządzenia noktowizyjne.

b) w drugiej kolejności:

• sprawdzić działanie elektrycznego i ręcznego obrotu wieży;

• sprawdzić działanie elektrycznego i ręcznego mechanizmu podnoszenia armaty;

• sprawdzić działanie urządzeń obrony przeciwatomowej;

• sprawdzić działanie urządzeń ppoż.;

• sprawdzić stopień naładowania akumulatorów;

• sprawdzić ciśnienie w butlach;

• sprawdzić działanie przyrządów kontrolno-sygnalizacyjnych;

• sprawdzić sprawność rentgenometru;

c) w dalszej kolejności:

• sprawdzić układ oczyszczania przyrządów obserwacyjnych;

• sprawdzić mocowanie amunicji wewnątrz wozu bojowego;

• sprawdzić naciąg taśm gąsienic;

• sprawdzić szczelność układów i zespołów;

• sprawdzić zamocowanie indywidualnego wyposażenia wozu bojowego oraz członków załogi;

• sprawdzić prawidłowość wyregulowania sprzęgła i hamulców.

Rys. 4.8. Obsługiwanie techniczne BWP-1 podczas przerwy w walce

Obsługiwanie techniczne należy realizować stosując się do następujących zasad:

• wykonywania ich przed, w trakcie i po użyciu uzbrojenia i sprzętu wojskowego;

• wykonywania ich po ustalonych normami terminach (w razie potrzeby można je przyśpieszyć po zużyciu 50 % okresu międzyobsługowego);

• utrzymania nakazanego poziomu gotowości bojowej;

• wykonywania ich bez wyprowadzania sprzętu z ugrupowania bojowego;

• wykonywania ich w pełnym zakresie (w przypadku niemożliwości, można ich wykonanie rozłożyć na etapy);

• wykonywania ich w pierwszej kolejności na sprzęcie mającym decydujący wpływ na zdolność bojową wojsk.

4.3.2. Rozpoznanie techniczne

Rozpoznanie techniczne prowadzi się w celu ustalenia sytuacji technicznej w pododdziałach oraz określenia sposobu użycia posiadanych sił i środków ewakuacyjno-remontowych.

W zależności od sytuacji taktycznej, celu oraz własnych możliwości, przedmiotami rozpoznania technicznego mogą być:

• uzbrojenie i sprzęt wojskowy wojsk własnych wyłączone z walki w wyniku np. uszkodzenia, unieruchomienia, zniszczenia;

• obiekty infrastruktury logistycznej;

• zasoby miejscowe (paliwa, gazy techniczne, itp.);

• urządzenia przydatne w procesie ewakuacji i remontu;

• stacje załadowcze;

• źródła energii i wody;

• uzbrojenie i sprzęt wojskowy oraz środki materiałowe przeciwnika (porzucone lub zdobyte przez wojska własne).

Rozpoznanie techniczne prowadzi się we wszystkich rodzajach działań taktycznych przez wydzielone elementy zabezpieczenia technicznego: patrol rozpoznania i pomocy technicznej (PRPT), patrol rozpoznania technicznego (PRT), grupa ewakuacyjno-remontowa (GER), posterunek obserwacji technicznej (POT) oraz wszystkich użytkowników uzbrojenia i sprzętu wojskowego. Informacje zebrane z rozpoznania technicznego są przeznaczone w szczególności do podejmowania decyzji w zakresie ewakuacji i remontu. Zdobywanie ich można uzyskać przez:

• bezpośrednią obserwację pola walki (ustalanie miejsc położenia wyłączonego z szyków pododdziałów uzbrojenia i sprzętu wojskowego;

• nasłuch w sieci radiowej dowódcy pododdziału (ustalanie miejsca i charakteru uszkodzenia);

• meldunki załóg unieruchomionego uzbrojenia i sprzętu wojskowego.

W pododdziałach zmechanizowanych rozpoznanie techniczne prowadzi się głównie w celu ustalenia miejsca położenia wyłączonego z walki własnego uzbrojenia. Każde bowiem opóźnienie w tym zakresie może doprowadzić do jego utraty (w przypadku włamania się przeciwnika w głąb ugrupowania obronnego) lub jego zniszczenia (w przypadku utraty zdolności manewrowych i prowadzenia ognia).

Rys. 4.9. Rozpoznanie techniczne prowadzone w pododdziale

4.3.3. Ewakuacja techniczna

Ewakuacja techniczna to wymuszone określoną sytuacją działania mające na celu przemieszczenie sprzętu w inne miejsce lub przywrócenie mu użytkowego położenia. Do podstawowych zadań ewakuacyjnych należy:

• ratownictwo sprzętu unieruchomionego posiadającego załogę (obsługę);

• gromadzenie sprzętu w wyznaczonym miejscu zakwalifikowanego do remontu;

• odzysk zespołów i części zamiennych ze strat bezpowrotnych.

Zadania ewakuacyjne można zrealizować poprzez następujące metody:

• wyciąganie ;

• wydobywanie;

• stawianie;

• holowanie;

• przewóz;

• demontaż i transportowanie.

Zadania ewakuacyjne wykonują:

• patrole rozpoznania i pomocy technicznej (PRPT);

• grupy ewakuacyjno-remontowe (GER);

• grupy ratunkowo-ewakuacyjne (GRE);

• grupy ewakuacyjne (GE);

• użytkownicy uzbrojenia i sprzętu wojskowego.

Potrzeby ewakuacyjne będą wynikały przede wszystkim z rodzaju i intensywności prowadzonych działań bojowych. W porę przeprowadzona ewakuacja uszkodzonego uzbrojenia i sprzętu wojskowego z pola walki sprzyja szybkiemu odtworzeniu jego sprawności technicznej i ponownemu wprowadzeniu sprzętu w szyki walczącego pododdziału a często zabezpiecza go przed całkowitym zniszczeniem lub zdobyciem przez przeciwnika.

Organizowanie ewakuacji jest obowiązkiem wszystkich dowódców. Do wykonania prac ewakuacyjnych można wykorzystać:

• użytkowników uzbrojenia i sprzętu wojskowego (kierowców, załogi, obsługi) do wykonania prac przygotowawczych przyspieszających ewakuacje, do realizacji ewakuacji przez samowyciąganie lub holowanie;

• ciągniki ewakuacyjne wchodzące w skład elementów zabezpieczenia technicznego;

• pododdziały zaopatrzenia wyposażone w transport samochodowy ogólnego przeznaczenia.

Uszkodzone uzbrojenie i sprzęt wojskowy należy ewakuować:

• w pobliskie ukrycia (celem przeprowadzenia remontu lub przygotowania do dalszej ewakuacji);

• na drogi dowozu i ewakuacji technicznej;

• do planowanych rejonów punktów zbiórki uszkodzonego sprzętu (w celu przeprowadzenia remontów);

• do miejsc załadunku (w celu przekazania do remontu szczeblowi nadrzędnemu).

W działaniach taktycznych załoga bojowego wozu piechoty oprócz prowadzenia walki jest zobowiązana do realizacji zamierzeń remontowo-ewakuacyjnych, a w tym:

• brać czynny udział w pracach obsługowych, remontowych i ewakuacyjnych;

• w przypadku uszkodzenia lub uwięźnięcia - złożyć meldunek przełożonemu podając miejsce położenia, przyczynę zatrzymania oraz potrzebne siły i środki remontowo-ewakuacyjne;

• niezwłocznie przystąpić do samowyciągania lub do wykonywania prac przygotowawczych przyspieszających ewakuację lub remont (realizowane przez elementy zabezpieczenia technicznego - PRPT, GER ...);

• zorganizować obserwację, ochronę i obronę wozu bojowego.

Wyposażenie bojowego wozu piechoty często umożliwia dokonanie ewakuacji przez samowyciąganie lub holowanie realizowane przez etatowe załogi. Samowyciągania można dokonać:

• za pomocą belki przymocowanej do gąsienicy;

• za pomocą dwóch lin holowniczych przymocowanych jednym końcem do gąsienic a drugim do przedmiotów terenowych (stanowiących kotwę);

• za pomocą lin nawiniętych na piasty kół napędowych i umocowanych do nieruchomej kotwy w przypadku zerwania gąsienic).

Niezależnie od przyjętego sposobu samowyciągania czynnościami kierowcy-mechanika kieruje dowódca bojowego wozu piechoty znajdujący się w polu widzenia kierującego pojazdem. W czasie samowyciągania na tylnym biegu, trzeci członek załogi (z desantu) powinien znajdować się z tyłu pojazdu w polu widzenia dowódcy i pomagać mu w kierowaniu ruchem pojazdu. W celu zachowania bezpieczeństwa, osoby kierujące ruchem pojazdu powinny znajdować się w odległości minimum 20 m od niego.

Samowyciąganie z użyciem belki (najczęściej stosowane) należy wykonywać w sposób następujący:

• położyć belkę o średnicy 200-250 mm i długości 3,0-3,5 m. na ziemi pod zwisającymi częściami gąsienic od strony planowanego kierunku jazdy;

• przymocować belkę linkami do samowyciągania do obu gąsienic (linki owinąć wokół belki a ich pętle nałożyć na łączniki ogniw z jednej lub obu stron taśmy gąsienicy);

• uruchomić silnik, włączyć pierwszy (tylny) bieg i podciągnąć płynnie belkę pod gąsienice ustawiając ją prostopadle do zamierzonego kierunku ruchu pojazdu;

• rozpocząć jazdę nie dopuszczając do przekoszeń i być w gotowości do zatrzymania pojazdu na sygnał dowódcy;

• po wyjściu belki spod oporowej części gąsienicy, szybko zatrzymać pojazd i wyłączyć bieg;

• odłączyć belkę.

Jeśli za pierwszym razem pojazd nie wyjechał na twardy grunt, należy wszystkie czynności powtórzyć aż do skutku.

Rys. 4.10. Samowyciąganie BWP-1 przy użyciu belki

Rys. 4.11. Podłączenie belki i lin do samowyciągania

Ewakuacja bojowego wozu piechoty przez holowanie może być dokonana przez ciągnik gąsienicowy lub kołowy, a w sytuacjach szczególnych przez inny pojazd tego samego typu. W tej sytuacji należy przestrzegać następujących zasad:

• właz kierowcy-mechanika pojazdu holowanego powinien być zamknięty;

• wieża powinna być zaryglowana (armata skierowana do przodu lub do tyłu);

• liny holownicze połączone „na krzyż”;

• nie przekraczać szybkości holowania 10-12 km/h (w dzień) i 6-8 km/h (w nocy);

• 
  nie dopuszczać do osłabienia napięcia lin holowniczych.

Rys. 4.12. Holowanie pojazdu gąsienicowego

4.3.4. Remont uzbrojenia i sprzętu wojskowego

Remont uszkodzonego uzbrojenia i sprzętu wojskowego to działania mające na celu odtworzenie jego sprawności technicznej przez wymianę zużytych (uszkodzonych) elementów konstrukcyjnych na sprawne lub ich naprawę.

Potrzeby remontowe wynikać mogą z:

• oddziaływania środków rażenia przeciwnika (straty bojowe);

• naturalnego zużycia części i mechanizmów, procesu starzenia lub niewłaściwej eksploatacji.

W czasie działań taktycznych w procesie remontowym należy kierować się następującymi zasadami:

• w pierwszej kolejności należy remontować sprzęt mający istotny wpływ na potencjał bojowy wojsk;

• w pierwszej kolejności należy remontować sprzęt wskazany przez dowódcę;

• w pierwszej kolejności należy remontować sprzęt wymagający najmniejszego nakładu pracy;

• ciężki samobieżny sprzęt powinien być remontowany w miejscu uszkodzenia lub w najbliższym ukryciu;

• dopuszcza się wykonywanie remontu w zakresie zapewniającym jego ponowne wykorzystanie w walce;

• remont sprzętu powinien być podejmowany przez ten szczebel, który posiada odpowiednie możliwości remontowe na jego wykonanie;

• remont może być wykonywany metodą wymiany części (zespołów) lub metodą indywidualną (naprawy uszkodzonych części lub zespołów).

W zależności od stopnia zniszczenia lub wielkości i charakteru uszkodzenia, wyłączone z walki uzbrojenie i sprzęt wojskowy kwalifikuje się do odpowiedniego remontu lub zalicza do strat bezpowrotnych.

W pododdziałach zmechanizowanych wykonuje się remonty o pracochłonności do 16 rbh. Załogi uszkodzonych bojowych wozów piechoty mogą wykonywać remonty (usuwać powstałe uszkodzenia) poprzez naprawę uszkodzonych części (zespołów) lub wymianę na nowe. Do prac remontowych załoga wykorzystuje indywidualne wyposażenie bojowego wozu piechoty oraz części zamienne dostarczone w ramach technicznego zabezpieczenia, np. przez PRPT. Do remontu wozu bojowego należy wykorzystywać tylko niezbędną część załogi (pozostali stanowią ochronę i obronę uszkodzonego sprzętu). Po wykonaniu remontu załoga doprowadza wóz bojowy do macierzystego pododdziału i realizuje dalsze zadania bojowe.

4.4. Zabezpieczenie medyczne

Zabezpieczenie medyczne pododdziałów ma na celu: utrzymanie dobrego stanu zdrowia żołnierzy zapewniającego zachowanie przez nich zdolności bojowej. Obejmuje ono wyszukiwanie, zbieranie i ewakuację (wynoszenie lub wywożenie) porażonych z pola walki, udzielanie im pomocy medycznej oraz zapobieganie chorobom, zwłaszcza chorobom zakaźnym.

1

178

---