9077


PODSTAWY EKONOMII

ks. A. Wysocki

Problem ekonomiczny:

Krzywa możliwości produkcyjnych:

0x08 graphic

Koszt alternatywny:

Pojęcie ekonomii:

Przedmiot ekonomii:

Metody badań ekonomicznych:

Metody:

Ekonomia pozytywna i normatywna:

Główne nurty myśli ekonomicznej:

Adam Smith - Rozwinięcie poglądów wolnorynkowych, kapitalizm

Rodzaje otoczenia ekonomicznego,

Gospodarka i system gospodarczy:

Wyróżniane są różne typy gospodarek:

  1. Gospodarka naturalna - bezpośrednie zaspokojenie potrzeb producenta

  2. Gospodarka towarowa - wymiana nadwyżek na inne towary (barter)

  3. Gospodarka towarowo-pieniężna - instrumentem wymiany jest pieniądz

  1. Gospodarka otwarta - normalna współpraca z innymi krajami

  2. Autarkia - izolacja gospodarki narodowej (wojny, sankcje, ustrój totalitarny)

  1. Gospodarka wolnorynkowa - podstawowy mechanizm to rynek, “niewidzialna ręka rynku”

  2. Gospodarka centralnie planowana - państwo decyduje o produkcji

Modele gospodarki czyste, a mieszane:

Sfera regulacji.

Stabilność, a elastyczność systemu gospodarczego

  1. Prowadzenia indywidualnej działalności gospodarczej

  2. Tworzenia uwarunkowań gospodarczych

  3. Wzmocnienia współzależności ekonomicznych

  4. Światowe rynki towarów i usług

  5. Podział i specjalizacja w gospodarce światowej

  6. Międzynarodowe instytucje finansowe

Rynek i jego mechanizmy

Rodzaje rynków:

Popyt - ilość dobra jaką nabywcy chcą kupić w danym czasie po określonej cenie

Podaż - ilość dobra oferowana na rynku przez producentów po określonej cenie

Cena - instrument gry rynkowej

Ceteris Paribus - wszystko inne takie samo

Rynek doskonały - elastycznie reagują wszystkie elementy rynku na zmiany warunków i czynników wpływających na układ stosunków rynkowych

Prawo popytu - zapotrzebowanie na dobro jest odwrotnie proporcjonalne do ceny

Krzywa Popytu

  1. Zmiana cen dóbr komplementarnych i substytutów

  2. Bogacenie się lub zubożenie konsumentów

  3. Zmiana preferencji, gustów kupujących

0x08 graphic

Podaż

  1. Zmiana techniki produkcji

  2. Zmiana ceny czynników, surowców

  3. Zmiana polityki gospodarczej państwa

0x08 graphic

Równowaga gospodarcza na rynku:

0x08 graphic

Adam Smith - “niewidzialna ręka rynku” - samoczynne działanie rynku

Stopień, siła reakcji zapotrzebowania i oferty na zmianę ceny oraz dochodu nabywców jest wyrażana przez współczynniki elastyczności

Elastyczność cenowa popytu - pokazuje stopień zmiany zapotrzebowania na dobro przy określonej zmianie ceny, jest zazwyczaj ujemny.

0x08 graphic

Gdzie:

Ed(p) - elastyczność popytu

0x08 graphic

- wyrażona w procentach zmiana zgłaszanego zapotrzebowania na dobro w sztukach

0x08 graphic

Gdy wartość wynosi (-1) oznacza to, że popyt reaguje proporcjonalnie do zmiany ceny (wzorcowa) (+10% cena, -10% popyt)

W przedziale (-nieskończoność, -1) popyt jest elastyczny, w (-1,0) popyt jest nieelastyczny.

Gdy wartość jest dodatnia - paradoks

Wpływ na jego wartość mają: charakter produktu, jego substytutu i dobra komplementarne, okres czasu po zmianie ceny

Elastyczność dochodowa popytu

Gdy wartość (1) - popyt proporcjonalnie reaguje do zmiany dochodu

  1. Dobra luksusowe (>1)

  2. Dobra pierwszej potrzeby (1<)

  3. Dobra podrzędne (raczej ujemna elastyczność)

Prawo Engla - wraz ze wzrostem dochodu spada udział wydatków na żywność w całości wydatków.

Elastyczność cenowa podaży - pokazuje stopień zmiany oferty dobra przy określonej zmianie ceny.

Wpływ - charakter produkcji - technika produkcji

Zastosowania wskaźników elastyczności:

Producent a konsument

Przedsiębiorstwo i jego formy

- Przedsiębiorstwo - wytwarzanie towarów i usług

- Kryterium własności:

-przedsiębiorstwa państwowe -przedsiębiorstwa prywatne

- Formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw:
-Przedsiębiorstwo jednoosobowe
- Spółki osobowe
* jawne
* komandytowe (odpowiedzialność je jest rozłożona proporcjonalnie

-Spółki kapitałowe (osobowość prawna)
* z.o.o.
* akcyjne
- Spółdzielnie

Cele działalności przedsiębiorstwa

- Maksymalizacja zysku
- Zysk całkowity = utarg całkowity + koszt całkowity
- Narzędzia badania efektywności gospodarowania w firmie
*Rachunek wyników
*Bilans

- Wielkość i prestiż przedsiębiorstwa
- (problem oddzielenia własności od zarządzania)
- Cele społeczne

Rachunek wyników

- Rachunek wyników przedstawia powstałe w pewnym okresie (zwykle 1 rok) przychody przedsiębiorstwa ze sprzedaży i związane z tym koszty

- Inaczej: rachunek strat i zysków

- Zobowiązania i należności są rejestrowane w momencie ich powstania.

- Rachunek wyników a płynność finansowa firmy

- Analiza przepływów gotówki jako uzupełnienie rachunku wyników.

Bilans

- Bilans przedsiębiorstwa jest zestawieniem tego co firma posiada (aktywa) i tego co jest winna innym (pasywa)

- Jest zestawieniem na dany moment czasu

- Kapitał własny przedsiębiorstwa (wartość netto)

- Pozycje nieuwzględnione w bilansie (z reguły dobra niematerialne jak znak firmowy, pozycja firmy etc.)

Aktywa

Pasywa

Gotówka 1550

Kredyty 2100

Należności od odbiorców 200

Zobowiązania wobec dostawców 300

Park maszynowy 650

Kapitał własny (wartość netto) 150

Utargi:

1) Utarg całkowity (TR) to iloczyn liczby sprzedanych produktów (Q) i ich ceny (P)
TR= P x Q

2) Utarg krańcowy (MR) pokazuje zmianę utargu całkowitego przy wzroście sprzedaży o jednostkę
-Konkurencja doskonała
-Konkurencja niedoskonała

Koszty

1. Koszta całkowity (TC) to całkowita wartość wykorzystanych czynników produkcji
-TC zależy od metody produkcji i ceny zastosowanych czynników produkcji , zwiększa się wraz ze wzrostem produkcji
-technicznie (nie)efektywne metody produkcji a ceny czynników produkcji --Ekonomicznie (nie)efektywna metoda produkcji.

2. Koszt przeciętny (AC) jest to część kosztu całkowitego przypadająca na jednostkę produktu np.
TC =1000
Q =500
AC=1000/500=2 (koszt całkowity na ilość)

3. Koszt krańcowy (MC) to zmiana kosztu całkowitego spowodowana zwiększeniem produkcji o jednostkę.

4. ZWIĄZEK MIĘDZY AC i MC
- koszt przeciętny zwiększa się wtedy gdy koszt krańcowy jest od niego większy, natomiast zmniejsza się wtedy gdy koszt krańcowy jest od niego mniejszy.

5. Koszt stały (FC) a koszt zmienny (VC)
-koszt stały - koszt stałych czynników produkcji niezależne od wielkości produkcji
-Koszt zmienny- koszty czynników produkcji zmieniające się wraz z wielkością produkcji

TC (1)= FC(2) + VC(3)

0x01 graphic


--------------------->> wzrost wielkości produkcji (zmiana na jednostkę produktu)
TC=100 FC=50 VC=50
Q= 50
zw.pr. Q2=100 FC=50 VC-100 TC=150

6. Krótki okres:
-koszty stałe się nie zmieniają, niezależnie od wielkości produkcji. Koszty zmienne rosńą wraz ze wzrostem produkcji. Razem tworzą koszt całkowity.
-Prawo malejących przychodów - w krótkim okresie wzrost nakładu zmiennego czynnika produkcji sprawia , że ilość produkcji wzrasta coraz mniej (spada efektywność od pewnego momentu)

7. W długim okresie wszystkie koszty uważane są za zmienne

Technika produkcji a koszty
1. Długi okres:
- Korzyści skali oznaczają spadek długookresowego kosztu przeciętnego (AC) w miarę wzrostu produkcji. NIEKORZYŚCI SKALI oznaczają zaś wzrost długookresowego kosztu przeciętnego.
AC = 2 AC2 = 1,5

2. Przyczyny korzyści skali:
* Niepodzielność dóbr kapitałowych
* Możliwość wdrożenia postępu organizacyjnego i technicznego
* zmniejszenie wpływu czynników nieprzewidzialnych i kosztów radzenia sobie z nimi

Decyzja producenta:
*Zwiększanie produkcji dopóty, dopóki utarg krańcowy przewyższa koszt krańcowy wyprodukowania kolejnej jednostki produktu (tzw. reguła) -> zwiększanie zysku przedsiębiorstwa.


Konsument
1. Gospodarstwo domowe- jeden z dwóch podstawowych (obok producenta) podmiotów gospodarki rynkowej. Najstarszy podmiot gospodarczy.
2. Zapewnia popyt na produkty i usługi i jest źródłem podaży czynników produkcji.
3. Wybór spośród dóbr- aby zapewnić maksimum satysfakcji z konsumpcji (wpływają na gusta i preferencje)
4. Stopień tej satysfakcji (wyboru danego koszyka dóbr w danym czasie) określany jest mianem Użyteczności całkowitej (TU) konsumenta.
5. w miarę wzrostu konsumowanych dóbr spada ich użyteczność krańcowa (MU), tzw. dodatkowa satysfakcja konsumenta ze spożycia jednostki dobra

MU=delta TU/ delta Q


6. Prawo spadającej użyteczności krańcowej- (I prawo Gossena)
7. Problemem gospodarstwa domowego -wybór takiej kombinacji dóbr która da mu maksymalną użyteczność całkowitą.

Linia budżetu i krzywa obojętności
- Krzywa obojętności (I) pokazuje nam różne kombinacje dóbr o tym samym poziomie użyteczności całkowitej.
- punkty znajdujące się na krzywej - maksymalna satysfakcja (przy różnej kombinacji dóbr)----> OBOJETNOŚĆ.
-Ograniczenia dochodowe, budżetowe- dochód i cena
-Ścieżka cen (linia budżety) - maksymalna ilość dobra, którą można trzymać przy danej nabywanej ilości drugiego dobra (ceteris paribus)
0x01 graphic


- Równowaga konsumenta (optimum) następuje w punkcie styczności krzywej obojętności i ścieżki cen
- Procesy dochodzenia gosp. domowego. do stanu równowagi wyraża II prawo Gossena (punkt zrównania się użyteczności krańcowej poszczególnych dóbr ważonych ich cenami)

- Przesunięcie linii budżetu -zmiana sytuacji gospodarstwa domowego (zmiana dochodu lub cen )---> przesunięcie krzywej obojętności.

KONSUMENT
-Efekt substytucyjny zmiany ceny- zmiana struktury popytu wywołają zmianą relacji cen
-Efekt dochodowy zmiany ceny- zmiana dochodu realnego konsumenta pod wpływem zmiany ceny.
-Wybór między konsumpcją (dochodem) a czasem wolnym
-krzywa obojętności dla czasu wolnego i konsumpcji
-optymalizacja konsumpcji w czasie (bieżąca a odłożona na przyszłość)

8.11.2011.
Konsument
Efekt substytucyjny zmiany ceny - zmiana struktury popytu wywołana zmianą relacji cen.
Efekt dochodowy zmiany ceny- zmiana dochodu realnego konsumenta pod wpływem zmiany ceny.
Wybór między konsumpcją (dochodem) a czasem wolnym.
Krzywa obojętności dla czasu wolnego i konsumpcji.
Optymalizacja konsumpcji w czasie (bieżąca a odłożona na przyszłość).

FORMY RYNKU
Zróżnicowanie rynków

Przyczyny:
-korzyści skali a wielkość rynku
-Bariery wejścia i wyjścia (także prawne)
-Inne tworzone przez przedsiębiorstwa

Formy rynku:
-Konkurencja doskonała
-Konkurencja monopolistyczna (polipol)
-Oligopol
-Monopol

*KONKURENCJA DOSKONAŁA
(to sytuacja rynkowa (rynek), w której:
-działa wielu producentów i konsumentów,
-nie ma barier wejścia ani wyjścia
-produkty są jednorodne
-wszyscy mają te same informacje

a) Działalność przedsiębiorstwa na tym rynku wielokonkurencyjnym
-nie ma wpływu na cenę
-Maksymalizacja zysku, gdy koszt krańcowy (MC) równa się cenie (P) (= utarg krańcowy (MR))
-Linia podaży pokrywa się z linią kosztu krańcowego (MC)
- Linia podaży przedsiębiorstwa (i gałęzi) w krótkim okresie jest bardziej stroma niż w długim okresie
-Linia podaży w krótkim okresie rozpoczyna się od ceny niższej niż w długim okresie.

0x01 graphic


*MONOPOL
(to sytuacja , w której tylko jedno przedsiębiorstwo jest producentem dóbr (niezagrożone przez innych)

Przedsiębiorstwo monopolistyczne:
-Ustala cenę rynku
-Ograniczone reakcją konsumentów
- "Złota reguła" (MC=MR) przy maksymalizacji zysku
-zysk monopolistyczny w krótkim czasie i długim okresie (bariery)
-Nadwyżka ceny (P) nad kosztem krańcowym (MC) przy wielkości produkcji zapewniającej maksymalizację zysku, stanowi miarę siły rynkowej monopolisty (popyt nieelastyczny).

a) Różnicowanie ceny (i produktu) na rynku
b) Monopol naturalny- jeden zakład osiągający wielkie korzyści skali
c) Monopol wielozakładowy- wiele przedsiębiorstw produkujących to samo dobro. Brak znaczących korzyści skali.

* KONKURENCJA MONOPOLISTYCZNA
(to sytuacja rynkowa (rynek) w której:
-działa wielu producentów i nabywców
-nie ma barier wejścia i wyjścia
-Produkt jest jednorodny

a) Przedsiębiorstwa mają wpływ na cenę w swoim segmencie
b) Popyt jest elastyczny (wielość substytutów)
c) Dysponują pewną siłą rynkową- w krótkim okresie mogą osiągać zyski nadzwyczajne
d) W długim okresie (brak barier) stan równowagi (P=AC) powoduje zanikanie zysków nadzwyczajnych
e) Różnicowanie produktu (konkurencja nie cenowa)- nadawanie produktom cech, które odróżniają je od konkurencji.


*OLIGOPOL
to sytuacja rynkowa (rynek) w której:
-Dział niewiele (z reguły kilka) przedsiębiorstw
^Duopol
-Bariery wejścia na rynek są dosyć wysokie
-Występuje duża współzależność między przedsiębiorstwami.

a) Porozumienia przedsiębiorstw:
-Kartele (jawne)
-Zmowy (tajne)

b) "Dylemat więźnia"
c) Przywództwo cenowe (dominacja jednego przedsiębiorstwa).

RYNKI CZYNNIKÓW PRODUKCJI

Czynniki produkcji
1) Praca -ludzie wykonujący pracę.
2) Kapitał - (rzeczowy i realny)- maszyny, urządzenia , budynki, materiały
- Kapitał finansowy (pieniężny)
3) Ziemia- ziemia i bogactwa naturalne.

Popyt na czynniki produkcji:
a) W krótkim okresie:
- Prawo malejących przychodów
b) W długim okresie:
- Efekt substytucyjny zasobów
- Efekt zmiany podaży

Równowaga na rynku pracy

0x01 graphic


Podaż na rynku pracy
0x01 graphic

Związki zawodowe i państwo
0x01 graphic


15.11.2011r.
Rynek pracy

Monopol obustronny na rynku pracy
- Monopol związkowy i monopson ze strony pracodawców

Mopson
- sytuacja na rynku (forma rynku), w której istnieje tylko jeden odbiorca dobra (analogicznie - oligopson)

Płace minimalne i państwo

Rynek kapitału

1. Kapitał rzeczowy (realny)
2. Kapitał finansowy (pieniężny) wynik oszczędności - nieskonsumowany dochód
3. Kapitał finansowy ---> kapitał realny = inwestycje (brutto)
-inwestycje odtworzeniowe
-inwestycje netto (rozwojowe)

Kapitał finansowy

1. Cena kapitału finansowego - stopa procentowa
2. Stopa procentowa: nominalna i realna
SP= NSP - stopa inflacji
np.

Inflacja = 3.5 %
SP = 4.5 % --> NSP
RSP= NSP - Inf = 1%
SP= 5 %
RSP = NSP - Inf = 1.5 %

3. Krańcowa stopa zwrotu inwestycji -> stopy procentowej = popyt ze strony przedsiębiorstwa.
4. Rynek kapitałowy nie oznacza rynku finansowego, tylko rynek na którym handluje się papierami wartościowymi.
5. Państwo, a stopa procentowa (JEST WYZNACZANA PRZEZ PAŃSTWO ZWIĄZANA Z BANIEK CENTRALNYM. Te stopy które mamy na rynku i które otrzymujemy są budowane na stopie bazowej, ale każdy bank ma wolność co do dyspozycji, ale jest ograniczony konkurencją innych banków.


0x01 graphic





Rynek ziemi

* Ziemia -----> ziemia + surowce
* Stała podaż ziemi - nieelastyczna
*Zmienna podaż surowców (choć wyczerpywalne)


0x01 graphic





Renta gruntowa - dochód właściciela ziemi z wykorzystania gruntu do celów produkcyjnych (cena zależy tylko od popytu)

a) Renta dzierżawna (surowcowa)- opłata dzierżawcy przekazywana właścicielowi ziemi za korzystanie z niej.

Podział dochodów - dochody właścicieli zasobów

1) Funkcjonalny podział dochodów - podział wartości wytworzonych dóbr między właścicieli pracy, kapitału i ziemi.
*Praca-płaca
*Kapitał- zysk
*Ziemia - renta

Państwo i jego rola
Rozwój interwencjonizmu państwowego wynikiem problemów z funkcjonowaniem rynku:

A) Niesprawiedliwy podział dóbr
- Por. powstała kwestia społeczna w XIX w.
B) Spadek efektywności funkcjonowania
- Por. Wielki Kryzys i keynesizm

Wpływ na efektywność

1) Ochrona konkurencji:
- Powstrzymywanie tworzenia się monopoli i ograniczanie praktyk monopolistycznych istniejących
-Walka ze zmowami cenowymi
- Polska - UOKiK (Urząd ochrony konkurencji i konsumenta)


2) Korzystanie z dóbr publicznych:
- -> jest to tzw. efekt gapowicza- korzystanie z pewnych dóbr bez ponoszenia kosztów
- np. System prawny, Obrona narodowa, Bezpieczeństwo publiczne, Sprzątanie i oświetlenie ulic

3) Kontrola efektów zewnętrznych:
A)zw. ubocznych skutków działalności ekonomicznej, tzw. koszt społeczny produkcji.

* Główne zanieczyszczenia:
-Pyły i gazy
-Ścieki
-Zanieczyszczenia gruntów
-Śmieci
-Hałas

4) Państwo: limity zanieczyszczeń, zakazy śmiecenia, podatki od zanieczyszczeń etc.

5) Usuwanie asymetrii informacji (nieprawidłowy przepływ informacji)) powoduje zniekształcenie mechanizmów rynkowych, zły rozdział zasobów.

6) Przepływ informacji o dobrach pożądanych i niepożądanych społecznie.

7) Dobra pożądane społecznie- zalecenie powszechnej konsumpcji (m.in. edukacja, książki, benzyna bezołowiowa).

8) Dobra niepożądane społecznie- próba ograniczenia ich konsumpcji (np. papierosy, dopalacze, hazard).

Wpływ na sprawiedliwy poddział:

1) Podatki
2) Rodzaje podatków:
A) Bezpośrednie (np. dochodowy od osób fizycznych - PIT od osób prawnych - CIT)

B) Pośrednie (np. od wartości dodanej - VAT - podatek od towarów i usług, podatek akcyzowy)

3) Systemy podatkowe, a podział dochodów:
-Progresywne (wzrost dochodu, wzrost podatku)
-Regresywne
-Neutralne

4) Krzywa Laffera - obniżanie przeciętnej stopy opodatkowania może spowodować wzrost wpływów do budżetu ( efektywność+ a sprawiedliwość+)

29.11.2011
~Poziom makroekonomii- przepływ dóbr , pracy, kapitału, płatności, dochodów etc.
~Wskaźniki- agregaty dotyczące całego społeczeństwa: wielkość produkcji, konsumpcja , rozwój bezrobocie
~Polityka gospodarcza państwa

Podstawowe dane (wskaźniki) makroekonomiczne:
* PKB: PKB per capita
* Wzrost gospodarczy - delta PKB
* Deficyt (nadwyżka ) budżetowa, dług publiczny
* stopa procentowa; stopa rezerw obowiązkowych
* Inflacja
* Stopa bezrobocia
* Deficyt ( nadwyżka) bilansu handlowego; Rezerwy walutowe
* Bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ)

Przepływy okrężne w gospodarce

0x08 graphic
0x01 graphic




PKB
1) jeden z podstawowych wskaźników makroekonomicznych. Pokazuje jaka jest siła i rozwój gospodarki krajowej
- informacje dla polityki gospodarczej

2) PKB (DGP) jest sumą wydatków na dobra finalne w ciągu roku
- nie uwzględnia się dóbr pośrednich / Metoda wydatkowa

3) SUMOUJEMY :

- C - konsumpcyjne dobra finalne (konsumpcja)
- I - kapitałowe dobra finalne (inwestycje)
- G - wydatki państwa na zakup dóbr

* Y= C + I + G

4) jest to sytuacja gospodarki zamkniętej.

PKB w gospodarce otwartej

1) Nowe przepływy: eksport (X) i import (Z)
* Y= C+ I + G ? X ? Z

2) Eksport - dobra zakupione przez zagranicę w naszym kraju; efekt pracy społeczeństwa
* Y= C + I + G + X ? Z

3) Import - wartość naszych zakupów za granicą; zmniejsza konsumpcję i inwestycje krajowe
* Y= C + I + G + X - Z

Produkt Narodowy Brutto i Netto
~ PNB (GNP) - jest miarą łącznych dochodów osiąganych przez obywateli danego kraju, niezależnie od miejsca świadczenia usług
~ Inaczej :
PNB = PKB + dochody netto z tytułu własności za granicą

~ Dlaczego brutto w PKB i PNB?
- Ponieważ nie uwzględnia rocznego zużycia kapitału (amortyzacja)

~ PNN (produkt Narodowy Netto- Dochód Narodowy )
- PNN= PNB - amortyzacja
0x01 graphic



Dochód Narodowy
* Wg metody dochodowej:
* PNN jest sumą dochodów właścicieli czynników produkcji
* Według metody produkcyjnej
* PNN jest sumą wartości dodanej wszystkich przedsiębiorstw



Nominalny a realny PKB
1) PKB nominalny- w cenach bieżących - (decyduje wzrost produkcji i wzrost cen)
2) PKB realny - w cenach stałych (rok bazowy) - (decyduje tylko wzrost cen produkcji)
3) Deflektor PKB
- zmiana cen wszystkich dóbr wobec roku bazowego
-pozwala przeliczyć nominalny PKB
4) PKB real= (PKB nom/ deflorator) x 100


Parytet siły nabywczej
1. Dla porównań między narodowych PKB przeliczany na jedną walutę (najczęściej dolary)
2. Problemy z PKB jako miernika poziomu dobrobytu kraju:
a) zależy od wysokości cen na rynku
B) zależy od liczby obywateli

3. PSN (PPP) - PKB skorygowany o różnice siły nabywczej waluty w różnych krajach ( nie wg oficjalnych kursów , a według możliwości nabywczych).

PNB, PKB, PSN per capita

Stopa życiowa przeciętnego mieszkańca kraju- PKB na 1 mieszkańca kraju

*PKBper capita- PKB / liczba mieszkańców kraju

- Stąd min. Tzw. Zielony PKB (Green GDP)

-Szara strefa



PKB w POLSCE

1. PKB w 2010 r. - 469,401 mld USD
2. PKB per capita w 2010 r. -12 323 USD
3. PKB w Polsce 2009 r. wzrósł o 1,6 % wobec 2008 r.
4. PKB w Polsce w 2010 r. wzrósł o 3.8 % wobec 2009 r.
5. Prognoza na rok 2011 - 4, 0 %
6. PSN Polski per capita zwiększył się w 2009 r. do 61 % średniej dla całej UE z 56% w 2008r.

Wpływ na sprawiedliwy podział.

1. systemy podatkowe, a podział dochodów:
- progresywne
-regresywne
-neutralne

2. Krzywa Laffera

0x01 graphic

3. Progi podatkowe w Polce
- Pierwszy próg podatkowy
Do 85. 528 zł- 18 % minus kwota zmniejszająca podatek 556,02 zł.
- Drugi próg podatkowy
Ponad 85.528 - 14.1839 , 02 zł + 32% nadwyżki ponad 85.528 zł.

Wpływ na sprawiedliwy podział
4. Zasiłki (płatności transferowe)
-Dobrowolne przepływy dóbr, pieniędzy między państwem, producentami i konsumentami.
5. Rodzaje zasiłków:
-transfery państwa dla gospodarstw domowych i producentów (zasiłek dla bezrobotnych, dla rodzin wielodzietnych itp.)
- Transfery między producentami a gospodarstwami domowymi (umorzenie długu przez bank, dodatki dla rodzin pracowniczych).

6. Cele i skutki zasiłków:
- Realizacja sprawiedliwości społecznej, pomocy słabszym i potrzebującym.
- Czasami charakter demotywujący (np. wysokie i bezwarunkowe zasiłki dla bezrobotnych).

7. Podział dochodów (podmiotowy)
- Podział dochodów między gospodarstwa domowe.
8. Narzędzia- podatki i transfery
9.Krzywa Lorenza i współczynnik Giniego
10. Krzywa Lorenza pokazuje jaki odsetek dochodów trafia do danego odsetka gospodarstw domowych.


0x01 graphic




WSPÓŁCZYNNIK GINNEIGO
1. Szeroko wykorzystywany wskaźnik (statystyka , ekonomia, polityka, socjologia)
2. Pokazuje rozwarstwienie dochodów w społeczeństwie, siłę nierówności społecznych (wyrażonych dochodami)- wskaźnik nierówności społecznych.|
3. Może przyjmować wartości od 0 (pełna równość) do max 1 (max nierówność)
4. Wysoki (bliżej 1)- duże nierówności, niski (bliżej 0) - większa nierówność dochodów.
5. Wzrost - oznacza wzrost rozwarstwienia (nie musi oznaczać spadek zarobków najbiedniejszych) etc.


0x01 graphic



PROBLEMY ZE STRONY PAŃSTWA

1) Państwo nie zawsze wpływa pozytywnie
2) System wyborczy i walka polityczna
3) Lobbing i grupy interesów.

Cele wydatków państwa
1. Niewykorzystane moce produkcyjne-
- Różnica między potencjalnymi możliwościami gospodarki, a rzeczywistą wielkością produkcji.
-Krótkookresowa ranga rynku.
2. Stymulowanie produkcji -> popytowy model gospodarki -> Keynes
3. Podstawowe złożenie , że popyt tworzy podaż
Zagregowany (globalny) popyt

1. Globalny popyt= korupcja = inwestycje (-> bez państwa)
* AD= C + I
2. Popyt konsumpcyjna- zleży od dochodów i krańcowej skłonności do konsumpcji (KSK)
3. KSK - krańcowa skłonność do konsumpcji - jaką część dodatkowych dochodów gospodarstwa domowe wydają na konsumpcję.
* KSK = C/Y (np. 0.8)
4. Popyt autonomiczny - niezależny od dochodów i produkcji (Ew. z oszczędności)
0x01 graphic

OSZCZĘDNOŚCI
1. KSO- krańcowa skłonność do oszczędzania - informuje jaka część dochodu gospodarstw domowych przeznaczona jest na oszczędności
KSO= S/Y (np.0.2)
KSO= 1- KSK (lub : KSO+ KSK =1)
0x01 graphic




Popyt inwestycyjny

1. Inwestycje - w danym okresie nie zależą od poziomu produkcji i bieżącego popytu , a od przewidywanie popytu (charakter autonomiczny)
Stąd:

AD= (Ca + I) = KSK * Y



MNOŻNIK
* Procesy (efekty) kumulacyjne w gospodarce)
* Mnożnik pokazuje stosunek zmiany wielkości produkcji do zmiany wydatków autonomicznych, które ją spowodowały (zapewnia utrzymanie krótkookresowej równowagi)
* Wydatki autonomiczne (A) - wydatki niezależne od dochodów.

UDZIAŁ PAŃSTWA
* Popyt państwowy (G) - wydatki rzędowe i efekt mnożnikowy
* Wpływ na konsumpcję;
- Dochód do dyspozycji gospodarstw domowych
* Wpływ państwa na wielkość produkcji.


BUDŻET
- Budżet państwa - plan wydatków i przychodów państwa w okresie 1 roku (najczęściej), określający jego politykę spocznę, gospodarczą i obronną
- Równowaga budżetu
- Deficyt budżetowy a nadwyżka budżetowa
( Finansowanie deficytu: drukowanie pieniędzy, wyprzedaż majątku (aktywów) państwa, zaciąganie długu)
- Dług publiczny (narodowy) - jest to całkowite zadłużenie państwa wobec swych obywateli (poprzez sprzedaż obligacji). Skumulowany deficyt budżetowy.
- Np. 2 z 6 kryteria zbieżności ERM-II
(Deficyt nie może przekraczać 3% PKB,
Dług publiczny nie może przekraczać 60 % PKB)

POLITYKA BUDŻETOWA PAŃSTWA
1. Polityka stabilizacyjna - rodzaj polityki fiskalnej polegający na sterowaniu poziomem całkowitych wydatków w celu maksymalnego wykorzystania zasobów gospodarczych.
2. Ekspansywna polityka fiskalne (budżetowa)
- Nastawiona na pobudzenie wzrostu gospodarczego; wzrost wydatków , zmniejszenie obciążenia podatkowych (zakłada istnienie niewykorzystanych mocy produkcyjnych w gospodarce)
3. Restrykcyjną polityka fiskalne (budżetowa)
- Nastawiona na ograniczenie inflacji; zmniejszenie wydatków, zwiększenie obciążeń (ograniczenie zdolności wytwórcze gospodarki)
4. Instrument polityki fiskalnej
- Skup dóbr , transfery, zmiany stawek opodatkowania, roboty publiczne.

WPŁYW HANDLU ZAGRANICZNEGO
- Eksport- Zakupy zagranicy w naszym kraju) wpływ na wielkość produkcji kraju (Dodatkowy bodziec popytowy)
- Import - część popytu krajowego odpływa za granicę (KSI- krańcowa skłonność do importu)
- Bilans handlowy (eksport netto): różnica eksportu i importu)

13.12.2011.

Pieniądz i jego funkcje

Banki komercyjne

ETAPY

DEPOZYT

REZERWA

KREDYTY

1) Bank 1

1 000 000

1 000 000

900 000

2) Suma Banki

900 000

90 000

810 000

3) Suma Banki

810 000

81 000

729 000

4)Suma Banki

729 000

72 900

656 000

…

…

…

…

RAZEM:

10 000 000

1 000 000

9 000 000

- m=1/r (por. Uproszczenia!)

Podaż pieniądza

Bank centralny

NARZĘDZIA:
a)stopa rezerw obowiązkowych
- Podwyższenie -> zmniejszenie kreacji pieniądza
- Obniżenie -> zwiększenie kreacji pieniądza
b) stopa redyskontowa (oprocentowanie kredytów udzielanych przez bank centralny pozostałym bankom)
- Podwyższenie -> zmniejszenie kreacji pieniądza (większa przezorność)
- Obniżenie -> zwiększenie kreacji pieniądza (mniejsza przezorność)
c) Operacje otwartego rynku (stopa referencyjna-repo)
- Sprzedaż papierów- Działanie restrykcyjne (zmniejszenie bazy M0)
- Skupowanie papierów- charakter ekspansywny (zwiększenie M0)

POLSKA 2011

Popyt na pieniądz

Równowaga na rynku pieniądza

Inflacja i bezrobocie

  1. Podstawowa funkcja rynku- równoważenie popytu i podaży, tworzenie równowagi makroekonomicznej.

  2. Inflacja i bezrobocie oznaczające pewne braki równowagi rynku, jego niedoskonałości

  3. Inflacja dotyczy najbardziej rynku dóbr i rynku pieniądza, a bezrobocie rynku pracy.

  4. Inflacja- wzrost ogólnego poziomu cen w pewnym okresie czasu

  5. Trwały proces wzrostu cen

  6. Ze wzrostem cen wiąże się ilość pieniądza w obiegu.

Przyczyny inflacji: