Kto może oddać krew?
• osoby od 18 do 65 roku życia, które ważą, co najmniej 50 kilogramów;
• osoby, u których w ciągu ostatnich 6 miesięcy nie wykonano tatuażu, przekłucia uszu lub innych części ciała;
• osoby, które w ciągu ostatnich 6 miesięcy nie miały wykonanych diagnostycznych badań i zabiegów endoskopowych (gastroskopii, panendoskopii, artroskopii, laparoskopii);
• osoby, które w ciągu ostatnich 6 miesięcy nie były leczone krwią lub jej składnikami.
O krwi i jej grupach
Krew spełnia w organizmie różnorodne i ważne zadania. Jest transporterem najróżniejszych związków, między innymi tlenu i dwutlenku węgla, biorących udział w wymianie gazowej w procesie oddychania. Krew dostarcza do narządów składniki odżywcze i usuwa niepotrzebne bądź szkodliwe produkty uboczne spalania materii. Jest także nośnikiem hormonów, chemicznych substancji przekaźnikowych, i w ten sposób współdziała w przekazywaniu informacji w organizmie. I w końcu krew bierze udział w regulacji temperatury ciała.. Pełni funkcje obronne, chroniąc nas przed czynnikami chorobotwórczymi. Pełni funkcje naprawcze w ustroju. Dzięki właściwości krwi jaką jest krzepliwość, możliwe jest uszczelnianie ściany naczynia krwionośnego w przypadku jego pęknięcia (zranienia) i zahamowania krwawienia.
U człowieka dorosłego ogólna objętość krwi w organizmie wynosi około 6-8% masy ciała; zatem objętość krwi u osoby ważącej 70 kg wynosi około 5-6 litrów.
Krwinki czerwone
- erytrocyty - są najliczniejszymi składnikami spośród elementów morfotycznych krwi. Głównym składnikiem krwinek czerwonych jest hemoglobina, nadająca czerwone zabarwienie. Do prawidłowej produkcji krwinek czerwonych niezbędne są , oprócz odpowiednich składników budulcowych, hormony, witaminy, enzymy i żelazo. Wśród tych czynników szczególną role odgrywa witamina B 12. Erytrocyty transportują tlen z płuc do komórek i dwutlenek węgla, pochodzący z metabolizmu komórek, w odwrotnym kierunku. Krwinki czerwone stanowią ok. 40% objętości całej krwi. Osobami najbardziej potrzebującymi krwinek czerwonych są chorzy, którzy utracili swoją własną krew w wyniku wypadku albo zabiegu operacyjnego.
Krwinki białe
Krwinki białe - dzieli się na granulocyty, monocyty i limfocyty. Mają zdolności żerne i poruszania się. Są jednym z elementów systemu obronnego skierowanego przeciwko czynnikom powodującym choroby, chronią organizm przed infekcjami.
Płytki krwi
Płytki krwi - trombocyty - są zbudowane z lipidów i białek, poruszają się biernie wraz z krążącą krwią. Maja zdolności adhezji, czyli przylegania do ścian uszkodzonego naczynia krwionośnego i agregacji, czyli wzajemnego przylegania do siebie i tworzenia większych skupisk. Zlepione płytki krwi wydzielają wiele związków chemicznych o różnym sposobie działania, m. in. czynniki uczestniczące w procesie krzepnięcia krwi. Płytki krwi przetacza się chorym z zaburzeniami krzepnięcia, pacjentom z białaczką i nowotworami, w trakcie i po chemioterapii.
Osocze
Osocze ma zabarwienie żółte, stanowi ok. 55% objętości krwi i zawiera wiele białek pełniących istotne funkcje w organizmie. Przetacza się je najczęściej chorym z dużą utratą krwi, z zaburzeniami krzepnięcia, po oparzeniach, urazach.
Tabela zgodności grup krwi
Jeżeli masz krew grupy zaznaczonej w pierwszym pionowym rzędzie tabeli to przy transfuzji możesz otrzymać następujące grupy krwii.
Grupy krwi |
0- |
0+ |
B- |
B+ |
A- |
A+ |
AB- |
AB+ |
AB+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
AB- |
|
|
|
|
|
|
|
|
A+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
A- |
|
|
|
|
|
|
|
|
B+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
B- |
|
|
|
|
|
|
|
|
0+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
0- |
|
|
|
|
|
|
|
|
Dziedziczenie grupy krwi
Rodzic |
0 |
A |
B |
AB |
0 |
0 |
0 lub A |
0 lub B |
A lub B |
A |
0 lub A |
0 lub A |
0, A, B lub AB |
A, B lub AB |
B |
0 lub B |
0, A, B lub AB |
0 lub B |
A, B lub AB |
AB |
A lub B |
A, B lub AB |
A, B lub AB |
A, B lub AB |
Dziedziczenie układu Rh (D - oznacza występowanie antygenu D, d - oznacza jego brak). Antygen D oddziedziczony choćby od jednego z rodziców decyduje o tym, że dziecko będzie miało układ Rh+. Może wystąpić przypadek, ukazany w tabelce, gdy oboje rodzice mają układ Rh+ a ich dziecko będzie miało układ Rh-. Natomiast jeżeli oboje rodzice mają układ Rh-, a więc nie mają antygenu D, wtedy ich dziecko też go nie będzie miało i oddziedziczy układ Rh-.
Rodzic |
DD (Rh+) |
Dd (Rh+) |
dd (Rh-) |
DD (Rh+) |
DD (Rh+) |
DD lub Dd (Rh+) |
Dd (Rh+) |
Dd (Rh+) |
DD lub Dd (Rh+) |
DD lub Dd (Rh+) lub dd (Rh-) |
Dd (Rh+) lub dd (Rh-) |
dd (Rh-) |
Dd (Rh+) |
Dd (Rh+) lub dd (Rh-) |
dd (Rh-) |
Odznaki HDK
|
Odznaka brązowa Honorowego Dawcy Krwi była nadawana |
|
Odznaka srebrna Honorowego Dawcy Krwi była nadawana |
|
Odznaka złota Honorowego Dawcy Krwi byla nadawana |
Odznaka Zasłużony Honorowy Dawca Krwi
|
|
Odznaka Zasłużony Honorowy Dawca Krwi III stopnia
kobiecie, która oddała w dowolnym okresie co najmniej 5 litrów krwi lub odpowiadającą tej objętości ilość innych jej składników, mężczyźnie, który oddał w dowolnym okresie co najmniej 6 litrów krwi lub odpowiadającą tej objętości ilość innych jej składników. |
|
|
Odznaka Zasłużony Honorowy Dawca Krwi II stopnia
mężczyźnie, który oddał w dowolnym okresie co najmniej 12 litrów krwi lub odpowiadającą tej objętości ilość innych jej składników. |
|
|
Odznaka Zasłużony Honorowy Dawca Krwi I stopnia |
|
Zasłużony dla Zdrowia Narodu
|
Zasłużony dla Zdrowia Narodu |
Odznaka Honorowa PCK
|
Odznaka honorowa PCK |
|
Odznaka honorowa PCK |
|
Odznaka honorowa PCK |
|
Odznaka honorowa PCK |
Kryształowe Serce
|
Wyróżnienie może być przyznane za wybitne zasługi w rozwoju honorowego krwiodawstwa w PCK. Mogą je otrzymać osoby,
- krwiodawcy - odznakę Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi pierwszego stopnia i Odznakę Honorową PCK drugiego stopnia. - pozostali działacze Odznakę Honorową PCK pierwszego stopnia.
Wyróżnienie przyznaje jeden raz w roku Kapituła, którą stanowi Prezydium Krajowej Rady Honorowego Krwiodawstwa. Do jego |