1.Postulaty statyki 1)Zasada równoległoboku R=P1+P2
2)Dwie siły przyłożone do ciała sztywnego równoważą się tylko wtedy, gdy działają wzdłuż tej samej prostej, są przeciwnie skierowane i mają te same wartości liczbowe 3)Działanie układu sił przyłożonych do ciał sztyw. nie ulegnie zmianie, gdy do układu dodamy lub odejm. dowolny układ równoważących się sił tzw. układ zerowy 4)Zasada zesztywnienia - równowaga sił działających na ciało odkształcalne nie zostanie naruszona przez zesztywnienie tego ciała 5)Każdemu działaniu towarzyszy równe co do wartości i przeciwnie skierowane wzdłuż tej samej prostej przeciwdziałanie 6)Każde ciało nieswobodne można myślowo oswobodzić od więzów, zastępując przy tym ich działanie odpowiednimi reakcjami.
2. Twierdzenie o trzech siłach- Aby 3 nierównoległe do siebie siły działające na ciało sztyw. były w równowadze, linie działania tych sił muszą się przecinać w jednym punkcie, a same siły tworzyć trójkąt zamknięty.
3. Varignon Moment względem dowolnego punktu O wypadkowej dwóch sił równy jest sumie momentów sił wypadkowych względem tego punktu.
4. Para sił - Układ dwóch sił równoległych nie leżących na jednej prostej. Aby pary sił działające w jednej płaszczyźnie znajdowały się w równowadze, suma momentów tych par musi być równa zeru.
5.Moment siły - Aby siły zbieżne leżące w jednej płaszczyźnie były w równowadze, sumy rzutów tych sił na osie układu muszą być równe zero. Mo=rFsin(r,F) ∑Mi=0
6. Kratownica - jest to układ złożony z prętów połączonych przegubowo, mający niezmienną postać geometryczną. Warunek sztywności p=2w-3; rozciaganie, sciskaniue
7. Redukcja płaskiego układu sił
P'=P a'=-a
8. Redukcja przestrzennego ukł. Sił - dowolny układ sił przyłożonych do jednego punktu zastąpić możemy jedną siłą wypadkową przyłożoną w tym punkcie i równą sumie geometrycznej sił.
9.Tarcie - zjawisko powstawania sił stycznych do powierzchni styku dwóch ciał. Siły te nazywamy siłami tarcia. Możemy je opisać jako siły oporu zapobiegające ruchowi, który by powstał gdyby tarcia nie było
10. Kinematyczne równania ruchu - x=f1(t), y=f2(t), z=f3(t) - równania parametryczne toru punktu lub
11. Definicja prędkości -
Prędkość punktu jest wektorem określonym przez pierwszą pochodną wektora położenia względem czasu.
12. Definicja przyspieszenia -
Wektor dany przez pierwszą pochodną wektora prędkości lub dugą pochodną wektora położenia względem czasu
13. Przyspieszenie styczne; p. normalne - przysp. styczne -
; przysp. normalne -
, gdzie p- promień krzywizny
14. Droga - s=∫vdt
18. Rodzaje ruchów bryły
Ruch postępowy- jeżeli bryła porusza się tak że jej chwilowe położenia są równoległe do położenia początkowego.
Ruch obrotowy- Jeżeli dwa punkty bryły są stałe, tworzą wtedy oś obrotu bryły
Ruch płaski- traktujemy jako chwilowy ruch obrotowy wokół chwilowego środka obrotu
19. Prędkość i przyspieszenie
Punktu bryły w ruchu postępowym
Prędkość:
Prędkości wszystkich punktów bryły poruszającej się ruchem
postępowym są w danej chwili wektorami równoległymi.
Przyspieszenie:
Przyspieszenia wszystkich punktów bryły w ruchu postępowym są w danej
chwili wektorami równoległymi.
20. Prędkość i przyspieszenie punktu bryły w ruchu obrotowym
Prędkość:
Prędkość liniowa dowolnego punktu bryły w ruchu obrotowym
jest równa iloczynowi wektorowemu wektora prędkości
kątowej przez wektor położenia punktu (początek układu na
osi obrotu).
Przyspieszenie:
Całkowite przyspieszenie dowolnego punktu bryły w ruchu obrotowym jest sumą geometryczną przyspieszeń:
Obrotowego i doosiowego
21. Prędkość kątowa
22. Przyspieszenie kątowe
jest wektorem leżącym na osi obrotu i skierowanym zgodnie z regułą śruby prawoskrętnej. Jeśli współrzędną kątową ciała określa kąt α, a wartość prędkości kątowej oznaczymy jako ω, to wartość przyspieszenia kątowego ε wynosi:
23.Prędkość liniowa punktu, a prędkość kątowa bryły- Każdy punkt obracającej się bryły ma inną prędkość liniową, natomiast prędkość kątowa wszystkich punktów bryły jest taka sama. Punkt odległy od osi obrotu o r ma prędkość liniową v taką, że
24. Prędkość i przyspieszenie bryły w ruchu płaskim
Prędkość (sum. Geo.V.pot+V.obrot) :
Przyspieszenie( sum.geo.a post+a.obrot+a.doosiowego)
26.Chwilowy środek obrotu
Punkt, którego prędkość w danej chwili jest równa zeru.
Wyznaczenie środka obrotu
W układzie ruchomym
W układzie nie ruchomym
29. Układ Eulera
Prędkość
31. Przyspieszeni kątowe w przypadku precesji regularnej
33. ruch złożony punktu
Ruch punktu względem układu nieruchomego nazywamy ruchem bezwzględnym, a względem układu ruchomego ruchem względnym. Ruch układu ruchomego względem układu nieruchomego nazywamy ruchem unoszenia
34. Prędkość bezwzględna
Jest wypadkową prędkości unoszenia i prędkości względnej
35. Przyspieszenie bezwz.
Jest sumą wektorową przyspieszenia unoszenia, względnego i przyspieszenia Coriolisa
36.Przyspieszenie Coriolisa, dodatkowe przyspieszenie liniowe, które ma w ruchomym układzie odniesienia (np. związanym z obracającą się Ziemią) poruszające się względem niego ciało dzięki ruchowi obrotowemu tego układu.
37. Prawa ruchu Newtona
Prawo pierwsze. Każde ciało trwa w stanie spoczynku lub w stanie ruchu jednostajnego prostoliniowego dopóty, dopóki siły nań działające tego stanu nie zmienią.
Prawo drugie. Zmiana ilości ruchu (czyli pędu lub impulsu) jest proporcjonalna do siły działającej i ma kierunek prostej, wzdłuż której ta siła działa. Oznaczając przez P siłę działającą na punkt materialny, a przez mv jego pęd (m - masa, v - prędkość), treść drugiego prawa Newtona możemy wyrazić następującym równaniem wektorowym F=m*a
Prawo trzecie. Każdemu działaniu towarzyszy równe i przeciwne zwrócone oddziaływanie, czyli wzajemne działania dwóch ciał są zawsze równe i skierowane przeciwnie.
Prawo czwarte. Jeżeli na punkt materialny o masie m działa jednocześni kilka sił, to każda z nich działa niezależnie od pozostałych, a wszystkie razem działają tak, jak jedna tylko siła równa wektorowej sumie wektorów danych sił.
Prawo piąte (grawitacji). Każde dwa punkty materialne przyciągają się wzajemnie z siłą wprost proporcjonalną do iloczynu ich mas (m1, m2) i odwrotnie proporcjonalną do kwadratu odległości r między nimi. Kierunek siły leży na prostej łączącej te punkty.
38. Zasada d'Alemberta
W ruchu punktu materialnego układ sił czynnych i reakcji więzów równoważy się z pomyślaną siłą bezwładności.
39.Zasada zachowania pędu:
Równanie:
Wyraża zasadę pędu dla punktu materialnego. Pochodna pędu punktu materialnego jest równa sumie sił działających na dany punkt. Powyższe równanie jest ogólniejszym sformułowaniem drugiej zasady dynamiki. Jeżeli teraz:
Jest to zasada zachowania pędu dla punktu.
40.Zasada pędu i popędu.
Zasada pędu i popędu (lub inaczej, prawo zmienności pędu)
Przyrost pędu układu materialnego w skończonym przedziale czasu jest równy popędowi wektora głównego sił zewnętrznych działających na ten układ.
41.Zasada zachowania krętu.
Pochodna względem czasu krętu ukł. Obliczonego względem pkt. nieruchom S lub wzg. Srodka masy rowna jest sumie momentow sil zewn. Działających na układ obliczonych względem pkt S Lub środka masy
Ks_=sum(n;i=1) pi_x(mi*vi_)
42.Zasada krętu i pokrętu.
Zasada krętu i pokrętu
Przyrost krętu układu materialnego względem dowolnego nieruchomego punktu jest równy pokrętowi momentu głównego sił zewnętrznych względem tego samego punktu.
43.Dynamiczne równania ruchu punktu materialnego. Powstaja z podwojnego całkowania
44.Definicja pracy.
Jeśli na jakis pkt. działa siła P_ i przesuwa się o s_, to mowimy, ze P_ wykonała prace: L=P_*S_=P*s*cosa [J=(kg*m^2)/s^2]
45.Moc mechaniczna.
Mocą siły nazywamy pracą wykonaną w jednostce czasu. Jeśli praca siły zmienia się z czasem to wówczas moc jest pochodna pracy względem czasu: M=dL/dt=P_*dr_/dt=P_*V_
M=P_*v_=P*v*cosa [W=J/s]
46.Zasada równoważności pracy i energii kinetycznej.
Jeżeli na poruszający się punkt materialny o masie m działa siła czynna P to przyrost en. kinetycznej tego punktu jest równy pracy wykonanej przez siłę działającą na ten punkt: L=1/2mV2k - 1/2mV2p
49.Twierdzenie o ruchu środka masy układu punktów materialnych.
, gdzie
-R,
=0
; Mr0''=R
Ruch układów punktów materialnych odbywa się tak jakby cała masa układu skupiona była w jego środku masy i na który to punkt działają wszystkie siły zewnętrzne.
→ →
M ro = R
50.Pęd układu punktów materialnych.
; Q=MV0=
- pęd ukł. punktów_materialnych;
- zasada pędu
Na pęd ma tylko wpływ siła zew, a nie wew.
R=0 >> Q=const
Jeżeli jedno ciało zyskuje pęd to drugie też go zyskuje lecz z przeciwnym znakiem.
Pęd dotyczy tylko ruchu postępowego, nie obrotowego, bo nie ma masy, bezwładności, prędkości kątowej.
Zasada zachowania pędu:
Jeżeli na układ nie działają siły lub działające siły się znoszą to pęd jest stały, czyli zachowany R=0 to Q=const. Określa się go tylko przy ruchu postępowym, przy ruchu obrotowym nie istnieje.
51.Kręt układu punktów materialnych.
Ks=
ρi*mVi - kręt
Zmiana krętu ukł. punktów mat. W czasie wywołana jest przez moment główny działający na układ brany względem nieruchomego punktu lub środka masy.
Mc=0 >> Kc=const
52.Energia kinetyczna układu punktów materialnych.
Energia kinetyczna układu punktów materialnych jest równa sumie energii poszczególnych pkt.
T=sum (mi*vi^2)/2
53.Twierdzenie Koeniga.
Energia kinetyczna układu punktów materialnych równa jest sumie energii kinetycznej, jaką miałby pkt materialny o masie całego układu, poruszający się z prędkością środka masy oraz energii kinetycznej tegoż układu względem środka masy.
54. Zasada zachowania energii mechanicznej - w układzie izolowanym suma składników wszystkich rodzajów energii całości (suma energii wszystkich jego części) układu jest stała (nie zmienia się w czasie).
55. Wahadło matematyczne
56. Wahadło fizyczne
Wahadłem fizycznym nazywamy swobodnie obracające się ciało materialne względem stałego punktu.
Porównując to równanie z wahadłem matematycznym otrzymujemy
długość zredukowana
Okres wahadła
Rozwiązanie:
57. Drgania swobodne
Aby wystąpiły drgania, punkt musi poruszać się ruchem prostoliniowym pod wpływem siły
przyciągającej ten punkt do stałego punktu O zwanego środkiem drgań.
Siła sprężystości jest proporcjonalna do wychylenia punktu
F = -kx, k-stała sprężystości.
Równanie będzie miało postać
mx” = F
mx” = -kx lub
Otrzymujemy równanie różniczkowe drgań swobodnych
częstość ruchu.
Otrzymane równanie jest równaniem liniowym, jednorodnym drugiego rzędu. Rozwiązanie:
(a-amplituda(max.wychylenie),
- faza początkowa ruchu drgań
-faza drgań)
Ruch określony powyższym wzorem jest okresowy o okresie
58. Drgania tłumione
Drgania tłumione występują w ośrodku stawiającym opór. Siły oporu są proporcjonalne do prędkości
-siła tłumiąca.
Równania ruchu:
Ponieważ równanie charakterystyczne
jest kwadratowe, to mogą zajść 3 przypadki(delta większa, mniejsza, równa 0)
1.Małe tłumienie
Rozwiązanie:
Jeżeli
-drgania zanikają. Okres:
2.Duże tłumienie.
Mamy rozw. rzeczywiste nie będzie drgań. Rozwiązanie
Ruch ten nie jest ruchem okresowym, nie ma drgań.
3.Tłumienie krytyczne
Rozwiązanie:
Brak okresowości, brak drgań.
60. Drgania wymuszone
Jeżeli na punkt dodatkowo działa siła wymuszająca okresowa to występują drgania wymuszone.
Siła wymuszająca S=H sin(pt),
p-czestość siły wymuszającej.
Równanie ruchu tych drgań
Rozwiązanie ostateczne tych drgań
Jest to złożenie dwóch drgań: własnych i wymuszonych. Widzimy, że amplituda drgań wymuszonych
zależy od częstości drgań wymuszonych.
Jeżeli
i występuje rezonans. W przypadku rezonansu rozwiązanie drgań będzie miało postać.
61. Rezonans- zjawisko fizyczne zachodzące dla drgań wymuszonych, objawiające się pochłanianiem energii poprzez wykonywanie drgań o dużej amplitudzie przez układ drgający dla określonych częstotliwości drgań.
62. Amplituda- nieujemna wartość określająca wielkość przebiegu funkcji okresowej.
63. Okres drgań-
dla ruchu periodycznego czas, po jakim układ drgający znajduje się ponownie w takiej samej fazie.
gdzie: f - częstotliwość,
gdzie: ω - pulsacja (częstość kołowa).
gdzie:λ - długość fali,v - prędkość rozchodzenia się fali.
64. Częstotliwość określa liczbę cykli zjawiska okresowego występujących w jednostce czasu. W układzie SI jednostką częstotliwości jest herc (Hz). Częstotliwość 1 herca odpowiada występowaniu jednego zdarzenia (cyklu) w ciągu 1 sekundy. Najczęściej rozważa się częstotliwość w ruchu obrotowym, częstotliwość drgań, napięcia, fali.W fizyce częstotliwość oznacza się literą f lub grecką literą ν. Z definicji wynika wzór:
Gdzief - częstotliwość,n - liczba drgań,t - czas, w którym te drgania zostały wykonane.Z innymi wielkościami wiążą ją następujące zależności:
,
65. ωo - częstość własna drgań oscylatora - określa liczbę pełnych drgnięć w jednostce czasu. Jak widać z powyższego wzoru na ωo, spada ona ze wzrostem masy m i rośnie ze wzrostem współczynnika k, będącego miarą sprężystości sprężyny.
66. Faza - w fizyce wielkość bezwymiarowa opisująca procesy okresowe przedstawiająca, w której części okresu znajduje się ciało (zjawisko). Dla drgań harmonicznych opisanych równaniem
fazą drgań określa się argument funkcji sinus, czyli
67. Kąt φ nazywa się fazą początkową drgań, czyli fazą w chwili początkowej t = 0.
71. Reakcje dynamiczne
Korzystamy z zasady d'Alemberta
Siły odśrodkowe muszą się równoważyć z siłami reakcji. Równania będą
Oznaczając
mamy
Reakcje znikają tylko wtedy, gdy
Aby reakcje dynamiczne były równe zeru oś obrotu musi być centralną główną osią bezwładności
72. Długość zredukowana wahadła fizycznego
Wahadłem fizycznym nazywamy swobodnie obracające się ciało materialne względem stałego punktu.
73. Kręt bryły w ruchu obrotowym
74. Energia kinetyczna bryły w ruchu obrotowym
75. Energia kinetyczna bryły w ruchu płaskim
76 Środek masy bryły
77. Środek masy układu punktów materialnych
Środek masy określony jest następująco:
Zgodnie z III zasadą dynamiki Newtona
ponieważ występują parami.
Pi - siły zewnętrzne;
Wi - siły wewnętrzne;
78. Definicja momentu bezwładności
Momentem bezwładności punktu materialnego względem płaszczyzny,
osi lub bieguna nazywamy iloczyn masy tego punktu przez kwadrat odległości tego punktu od płaszczyzny, osi lub bieguna.
I = mr2
79. Główny moment bezwładności
Momenty bezwładności względem punktu
I xx =∫ x2 dm
I yy =∫ y2 dm
I zz =∫ z2 dm
Momenty bezwładności względem osi
I x =∫ (y2 + z2 ) dm = I yy + I zz
I y =∫ (x2 + z2 ) dm = I xx + I zz
I z =∫ (x2 + y2 ) dm = I xx + I yy
Momentem dewiacji (zboczenia)
80. Dewiacyjne momenty bezwładności
Momentem dewiacji (zboczenia) w płaszczyźnie dwóch osi układu współrzędnych karteziańskich jest całka iloczynów mas i ich odległości od płaszczyzn. Jest on zależny od rozkładu mas i kierunku osi trzeciej.
I xy = I yx = ∫ xy dm
I yz = I zy = ∫ yz dm
I zx = I xz = ∫ zx dm
81. Tw. Steinera
Moment bezwładności względem dowolnej osi jest równy momentowi względem osi równoległej przechodzącej przez środek masy powiększonemu o iloczyn masy całkowitej
układu przez kwadrat odległości obu osi.
I l= I s + md2
83. Główna oś bezwładności
Można przyjąć układ współrzędnych taki, ze Dαβ =0. I1x2+ I2y2+ I3z2= k2
gdzie I1,2,3 -główne momenty bezwładności
Takimi osiami są: każda oś symetrii, każda prosta ⊥ do płaszczyzny symetrii, każda prosta, na której leżą środki mas warstw elementarnych, otrzymanych przez podział ciała płaszczyznami prostopadłymi do
tej prostej.
84. Centralna oś bezwładności-Centralnym momentem bezwładności bryły nazywamy moment względem osi
przechodzącej przez środek masy bryły sztywnej. Każda bryła ma taką centralną oś
obrotu, względem której moment bezwładności ma największą wartość oraz oś do niej
prostopadłą, względem której moment bezwładności jest najmniejszy. Osie te nazywają
się głównymi osiami momentu bezwładności. Trzecią osią główną jest oś do nich
prostopadła, moment bezwładności ma względem niej pośrednią wartość.
85. Główna centralna oś bezwładności
Są to osie główne przechodzące przez środek masy
87. Środek uderzenia,
Wybrany punkt ciała posiadającego stałą oś obrotu, mający tę własność, że przy prostopadłym uderzeniu w ten punkt nie pojawia się siła reakcji na osi obrotu. Położenie środka uderzenia określone jest wzorem:
h=I/md
h-odległość środka uderzenia od osi obrotu, I-moment bezwładności ciała względem osi obrotu, d-odległość środka masy ciała od osi obrotu.
Długość trzonków prostych narzędzi (młotek, siekiera, kilof, itp.) dobiera się tak, by środek części roboczej był środkiem uderzenia dla osi obrotu przechodzącej przez miejsce trzymania.
88. Współczynnik restytucji
S``=kS`
S`-impuls odpowiadający pierwszemu okresowi uderzenia
S``-impuls odpowiadający drugiemu okresowi uderzenia
k-wartość współczynnika zależy od materiału, z którego wykonane są zderzające się ciała. W przypadku gdy przy uderzeniu występują tylko odkształcenia idealnie sprężyste to S`=S`` stąd k=1 (uderzenie idealnie sprężyste). Drugi krańcowy przypadek to uderzenie idealnie plastyczne- S``=0 stąd k=0
podsumowując 0<=k<=1