Urazy układu ruchu

Układ ruchu:

• Układ kostno stawowy-szkielet

• Układ mięśniowy

Podział urazów w zależności od miejsca działania siły.

• Urazy bezpośrednie - siła działa bezpośrednio na jakiś punkt ciała poszkodowanego. Urazy bezpośrednie najczęściej powodują złamanie poprzeczne, podłużne lub wieloodłamowe

• Urazy pośrednie - skutek urazu jest oddalony od miejsca działania siły Urazy pośrednie powodują najczęściej złamania skośne i spiralne.

• Urazy skrętne - jest to rodzaj urazów pośrednich wynikający z przeniesienia działania sił skrętnych na stawy, mięśnie (np. niektóre typu urazów stawu kolanowego u narciarzy).

Rodzaje urazów

• Złamania

• Zwichnięcia

• Skręcenia

Złamania( fraktura)-przerwanie ciągłości kości

Do złamania dochodzi wtedy, gdy siłą urazu przekroczy granicę wytrzymałości kości. U osób  w podeszłym wieku często występuje osteoporoza i wtedy nawet niewielkie urazy mogą powodować złamania.

Podział

• zamknięte

• otwarte

Objawy zamkniętego złamania kości:

• Ból, znacznie nasilający się przy ruchu.

• Deformacja, pogrubienie kończyny wskutek wewnętrznego krwotoku.

• Nienaturalne ułożenie kończyny =pewne

• Nienaturalna ruchomość kończyny pewne

• Wyczuwalne lub słyszalne tarcie odłamów kostnych pewne

Uwaga :wystarczy stwierdzenie tylko jednego z objawów pewnych , aby rozpoznać złamanie

Otwartego j/w

• Rana -widoczne odłamy kostne

• Masywny krwotok

Powikłania złamań.

• Miejscowe powikłania złamania: rana (złamanie otwarte), uszkodzenie stawu, uszkodzenie nerwów, uszkodzenie naczyń krwionośnych, uszkodzenie narządów sąsiednich.

• Ogólnoustrojowe -wstrząs.
  późne urazowe zapalenie kości, jako powikłanie złamania otwartego

Szacunkowa utrata krwi:
Kość ramienna 0,5-1,5l krwi
Kość piszczelowa 0,5-1,5
Kość udowa 1,0-2,5l
Miednica 1,0-4,0l

Postępowanie na miejscu wypadku

1. Ocena miejsca zdarzenia-bezpieczeństwo

2. Ocena wstępna poszkodowanego: świadomość, oddech, krążenie- BTLS

3. Unieruchomienie kręgosłupa, zaopatrzenie krwotoków i dużych krwawień

4. Stabilizacja złamań w ułożeniu zastanym lub powodującym najmniejsze dolegliwości bólowe

Cel unieruchamiania

• Zabezpieczenie przed dodatkowymi obrażeniami Zapobieganie dalszemu przemieszczaniu odłamów i ewentualnemu uszkodzeniu naczyń i nerwów

• Zniesienie bólu - walka z wstrząsem urazowym

• Ochrona skóry przed przebiciem

• Zapobieganie zakażeniom

Zasady unieruchamiania

• I zasada Potta: aby unieruchomić złamaną kość należy unieruchomić co najmniej dwa sąsiadujące stawy

• II zasada Potta: przy uszkodzeniu stawu należy unieruchomić kości tworzące ten staw

Środki stosowane do unieruchamiania

• Zewnętrzne: szyny Kramera, szyny Browna, opatrunki pneumatyczne, szyny unieruchamiająco-wyciągowe, nosze i materace próżniowe, wyciąg szkieletowy, opatrunek gipsowy

Złamania nastawione w sposób krwawy:
zespolenie operacyjne szwem kostnym (+gips) lub zespolenie stabilne

Wstępne unieruchamianie złamań

Zasady unieruchamiania obrażeń układu kostno-stawowego i złamań kości są takie same od wielu lat. Zawsze należy unieruchamiać stawy sąsiadujące ze złamaniem, co pozwala utrzymać prawidłowe ustawienie odłamów złamania, zapobiega ruchomości w miejscu złamania, a tym samym chroni przed bólem. W razie poważniejszego urazu lub podejrzenia złamania należy wykonać wstępne unieruchomienie.

W obrażeniach lub złamaniach obojczyka, kości ramiennej albo kości przedramienia w celu unieruchomienia stosuje się temblak lub chustę trójkątną (fot. 1. i 2.).

Fot. 1. Jeśli założenie szyny jest niemożliwe, należy zastosować najprostsze z możliwych unieruchomienie, np. temblak, lub przybandażować kończynę do tułowia.

Fot. 2. Temblak - najprostsze unieruchomienie za pomocą chusty trójkątnej w przypadku złamania obojczyka lub kości ramiennej

Powszechnie używa się także szyn Kramera (metalowa szyna owinięta watą lub ligniną i bandażem; fot. 3.).

Fot. 3. Szyny Kramera

Dzięki możliwości zginania, szynę Kramera dopasowujemy do kształtu kończyny. Szyny Kramera stosuje się w unieruchamianiu obrażeń i złamań kości kończyn górnych i dolnych:
- szyna przedramienno-ramienna - obrażenia ramienia, łokcia lub bliższej części przedramienia (fot. 4.);
- szyna przedramienno-dłoniowa - obrażenia przedramienia, okolicy nadgarstka i dłoni (fot. 5.);
- szyna stopowo-udowa - obrażenia uda (przy złamaniu uda powinna sięgać wysoko, co najmniej do pośladka), kolana i bliższej części podudzia (fot. 6.);
- szyna stopowo-podudziowa - obrażenia goleni, stawu skokowego i stopy (fot. 7.).

Fot. 4. Szyna przedramienno-ramienna stosowana w przypadku obrażeń ramienia, łokcia lub bliższej części przedramienia

Fot. 5. Szyna przedramienno-dłoniowa stosowana w przypadku obrażeń przedramienia, okolicy nadgarstka i dłoni

Fot. 6. Szyna stopowo-udowa stosowana w przypadku obrażeń uda (przy złamaniu uda powinna sięgać wysoko, co najmniej do pośladka), kolana i bliższej części podudzia

Fot. 7. Szyna stopowo-podudziowa stosowana w przypadku obrażeń goleni, stawu skokowego i stopy

Uwaga: W przypadku złamaniu uda lub podudzia najprostsze unieruchomienie polega na przybandażowaniu złamanej kończyny do zdrowej nogi.

Specjalistyczne zespoły ratunkowe we wstępnym unieruchamianiu stosują niekiedy specjalne szyny pneumatyczne. Kończynę wkłada się do szyny, a następnie pompuje powietrze; po napompowaniu szyna dopasowuje się do kształtu kończyny, usztywniając ją na czas transportu chorego. W urazach kręgosłupa szyjnego należy stosować kołnierz (fot. 8.), najlepiej sztywny.

Fot. 8. Kołnierz stosowany w przypadku podejrzenia uszkodzenia kręgosłupa szyjnego

Chorego z urazami dalszego odcinka kręgosłupa należy transportować w pozycji leżącej, na specjalnych sztywnych noszach. U pacjenta w ciężkim stanie należy także unieruchomić kręgosłup szyjny za pomocą specjalnego urządzenia typu FERNO, które pozwala utrzymać głowę i kręgosłup szyjny w jednej pozycji, bez możliwości jej skręcania.

Po określeniu rodzaju obrażeń lub złamania podejmujemy decyzję o dalszym postępowaniu. Złamania nieprzemieszczone unieruchamiane są od razu, natomiast złamania z przemieszczeniem najpierw należy nastawić, a dopiero później unieruchomić. Złamania, których nie można nastawić zachowawczo, wymagają leczenia operacyjnego (zespolenia). Do unieruchamiania złamań stosuje się opatrunek gipsowy tradycyjny lub nowsze opatrunki syntetyczne.

Rodzaje szyn do unieruchamiania

• Aluminiowe szyny unieruchamiające

Aluminiowe szyny unieruchamiające (np. SAM SPLINT) wykonane z kilku cienkich warstw aluminium pokrytych pianką polietylenową. Szyny są plastyczne, łatwe do uformowania (wykonania rynny), a po ukształtowaniu uzyskują własności usztywniające. Skutecznie zastępują opatrunki gipsowe, są wielokrotnego użytku (należy ponownie zrolować), niealergiczne, nietoksyczne, przepuszczają powietrze. Zestaw składa się z dwóch szyn długich i dwóch krótkich i przeznaczony jest do unieruchomienia kończyn i palców.

SAM SPLINT

To bardzo proste, a jednocześnie uniwersalne unieruchomienie stosowane przez służby ratownicze na całym świecie. Szyna wyprodukowana jest z plastycznej dającej się łatwo wymodelować listwy aluminiowej pokrytej z obu stron pianką poliuretanową. Konstrukcja ta powoduje, że szyna SAM SPLINT jest lekka, wodoodporna, przenikliwa dla promieni X oraz może być stosowana wielokrotnie. Przechowywana może być zwinięta lub złożona dzięki czemu zajmuje mało miejsca. Doskonale uzupełnia podręczne zestawy ratownicze.

• Szyny próżniowe

Zestaw szyn (opasek) próżniowych dla dorosłych : szyna nożna, na ramię, na przegub dłoni+ torba+pompka

To zdecydowanie jeden z szybszych i najłatwiejszych sposobów unieruchomienia. Jego zalety polegają na mocnym usztywnieniu, bez oddziaływania nacisku zewnętrznego a zatem bez ryzyka ucisku na naczynia krwionośne. Szyny próżniowe odpowiadają każdemu indywidualnemu kształtowi pacjenta, stanowią doskonałą izolacje cieplną dają się łatwo zmyć i zdezynfekować. Szyny bazują pod względem funkcjonalnym na zasadzie morfologii sprężystych i ściśliwych materiałów. Zasada ta polega na tym, że sypki dający się dokładnie zdefiniować pod kątem rozmiaru i masy materiał w zamkniętej przestrzeni ma zdolność maksymalnego dostosowania się do indywidualnego kształtu ciała w dowolnie wymaganej pozycji. Po odpowiednim ukształtowaniu szyny usztywniającej w przestrzeni zamkniętej, wypełnionej sypkim materiałem i odessaniu powietrza powstaje próżnia. Pierwotnie sypki polimer ulega utwardzeniu, tworząc tym samym prawie doskonały, zwarty odcisk ciała jak w gipsie. W takim unieruchomieniu pacjent może zostać bezpiecznie przetransportowany na miejsce udzielenia mu ostatecznej wyspecjalizowanej pomocy lekarskiej. Dodatkowo pacjent jeszcze będąc w stanie usztywnienia części ciała, może mieć wykonane zdjęcie RTG, bowiem sprzęt przepuszcza promienie Rentgenowskie

próżniowy zestaw unieruchamiający składa się z rękawów do unieruchamiania kończyn, a w przypadku materaca próżniowego do unieruchomienia całego człowieka. Całość umieszczona w torbie z pompą odsysającą. Po założeniu na poszkodowanego odsysamy powietrze powodując unieruchomienie kończyn lub całej osoby. Sprzęt bardzo lekki, łatwy w konserwacji i utrzymaniu czystości, prosty w obsłudze

Zastosowanie w pracy pneumatycznego systemu unieruchomienia kończynowego pozwala w znacznym stopniu zwiększyć komfort i ograniczyć czas potrzebny do zabezpieczania złamania (nie pzrekracza on 1 minuty). Zdjęcie szyny odbywa się jeszcze szybciej - co daje możliwość natychmiastowego wglądu w okolice urazu. Przy czym odbywa się to w sposób bezbolesny dla pacjenta.

Unieruchomienie odbywa się na zasadzie wyssania powietrza z przestrzeni pomiędzy granulkami znajdującymi się wewnątrz mankietu. Nie odbywa się to kosztem przestrzeni zajmowanej przez kończynę. Zespolenie granulek powoduje utwardzenie ścianek mankietu bez możliwości ucisku na uraz. Jest to zatem  wygodny,  bezpieczny i szybki  sposób unieruchamiania wszelkiego rodzaju urazów.

Materac próżniowy, który stanowi nieodłączną część wyposażenia zestawu pneumatycznego, działa na podobnej zasadzie do  kończynowych unieruchomień pneumatycznych. Zabezpiecza jednak ciało na całej jego długości, tworząc niejako "kokon", w którym znajduje się pacjent. Daje to możliwość transportu chorych z mnogimi obrażeniami ciała, wykluczając możliwość wystąpienia powikłań.

Połączenie materaca próżniowego z lawetą hydropneumatyczną  pozwala na wykonywanie transportu pacjentów z poważnymi urazami kręgosłupa, nawet na długich dystansach. Całościowe unieruchomienie i eliminacja drgań wynikających z nierówności podłoża przyczynia się oprócz bezpieczeństwa do dużego komfort przejazdu dla poszkodowanych.

• Szyny typu Kramer wykonane ze stalowego pręta pokrytego farbą.

Przed założeniem szyny należy szynę wymodelować tak aby najlepiej pasowała do uszkodzonej części ciała. Modelowanie wykonujemy na zdrowej kończynie.

Zestaw szyn (opasek) próżniowych dla dorosłych i dzieci-zestaw QM 22500A

 

  

Początek formularza

Zestaw szyn próżniowych w torbie z pompką firmy Spencer.
Rozmiary szyn :
76 x 88cm
49 x 71cm
56 x 45cm

To zdecydowanie jeden z szybszych i najłatwiejszych sposobów unieruchomienia. Jego zalety polegają na mocnym usztywnieniu, bez oddziaływania nacisku zewnętrznego a zatem bez ryzyka ucisku na naczynia krwionośne. Szyny próżniowe odpowiadają każdemu indywidualnemu kształtowi pacjenta, stanowią doskonałą izolacje cieplną dają się łatwo zmyć i zdezynfekować. Szyny bazują pod względem funkcjonalnym na zasadzie morfologii sprężystych i ściśliwych materiałów. Zasada ta polega na tym, że sypki dający się dokładnie zdefiniować pod kątem rozmiaru i masy materiał w zamkniętej przestrzeni ma zdolność maksymalnego dostosowania się do indywidualnego kształtu ciała w dowolnie wymaganej pozycji. Po odpowiednim ukształtowaniu szyny usztywniającej w przestrzeni zamkniętej, wypełnionej sypkim materiałem i odessaniu powietrza powstaje próżnia. Pierwotnie sypki polimer ulega utwardzeniu, tworząc tym samym prawie doskonały, zwarty odcisk ciała jak w gipsie. W takim unieruchomieniu pacjent może zostać bezpiecznie przetransportowany na miejsce udzielenia mu ostatecznej wyspecjalizowanej pomocy lekarskiej. Dodatkowo pacjent jeszcze będąc w stanie usztywnienia części ciała, może mieć wykonane zdjęcie RTG, bowiem sprzęt przepuszcza promienie Rentgenowski

Szyny pneumatyczne to takie do których za pomoca specjalnej pompki wtłacza się powietrze. Kończynę wkłada się do szyny. Po napompowaniu szyna dopasowuje się do kształtu kończyny, usztywniając ją na czas transportu chorego. Natomiast z szyn próżniowych (na co wskazuje ich nazwa) po nałożeniu na kończynę wypompowuje się powietrze. Powoduje to usztywnienie szyny i brak możliwości ruchu kończyny

Krwotok to przerwanie ciągłości naczynia krwionośnego i towarzyszące temu wydostanie się krwi poza jego zasięg. Jeśli upływ krwi następuje powoli, z małych naczyń, to nazywamy to krwawieniem. Intensywność krwawienia zależy od wielkości rany oraz zdolności organizmu do naturalnego zatrzymania krążenia

Przyczyny krwotoków (lub krwawień)

• Uraz np. mechaniczny -złamanie, rany , uszkodzenia narządów miąższowych- wątroby, śledziony, nerek itp.

• Choroby naczyń choroby ogólne organizmu np gruźlica płuc, rak, żylaki przełyku, wrzód żołądka i dwunastnicy, hemofilia

Podział krwotoków:
a) ze względu na rodzaj uszkodzonego naczynia:

żylny	tętniczy	Miąższowy
krew wypływa jednostajnym strumieniem krew o dużej zawartości dwutlenku węgla- barwa ciemnowiśniowa.	Krew wypływa pulsująco krew o dużej zawartości tlenu -barwa jasnoczerwona Krwotok trudny do opanowania, masywny, najbardziej niebezpieczny	powstaje w wyniku uszkodzenia większej liczby naczyń włosowatych na skutek otarcia i innych ran powierzchniowych krew spływa z całej uszkodzonej powierzchni i jest najmniej groźnym typem krwawienia

b) ze względu na widoczne objawy:
zewnętrzny - krew wypływa na zewnątrz np. krwotok z nosa.
wewnętrzny - krew gromadzi się w jamach ciała np. w jamie brzusznej.
Objawy:
- pojawienie się krwi po przerwaniu ciągłości skóry,
- blade śluzówki,
- osłabienie, a nawet utrata przytomności,
- przyspieszone i słabo napięte tętno.

Sposoby opanowania krwotoku zewnętrznego
a) ucisk palcem lub dłonią (materiał opatrunkowy jałowy + rękawiczki !!!!!!!)

b) opatrunek uciskowy

c) Ucisk tętnicy powyżej rany

• d) Uniesienie kończyny ( uwaga na objawy złamania

Zasady stosowania opaski uciskowej

Opaska uciskowa jest ostatecznością

Stosujemy ją tylko jeżeli nie da się inaczej zatamować krwotoku po urazowej amputacji kończyny

Można ją założyć na ręce między łokciem a ramieniem lub na nodze powyżej kolana

Opaska musi być szersza niż 2 palce

Notujemy godzinę założenia opaski

Raz założonej opaski nie zdejmujemy

Dół formularza

---