PODSTAWOWE

1. Wyjaśnij dlaczego metale i stopy o sieci regularnej sciennie centrowanej sa bardziej plastyczne niż te o sieci heksagonalnej

Metale i stopy o siec RSC sa bardziej plastyczne ponieważ sieć ta ma płaszczyzny o współrzędnych {111} która posiada najlepszy system poślizgów dzięki czemu ułatwione jest przemieszczanie się dyslokacji które to odpowiedzialne jest za odkształcenie plastyczne

2. Który spośród metali A- o sieci RSC i B- o sieci HZ nadaje sie do kształtowania raczej metoda odlewnicza, a który metoda obróbki plastycznej i dlaczego?

Do obróbki plastycznej bardziej nadaje sie metal o sieci RSC ponieważ dzięki najlepszemu systemowi poślizgów spowodowanego płąszczyznami o współrzędnych {111} ułatwiony jest ruch dyslokacji który jest odpowiedzialny za odkształcenie plastyczne
Analogicznie do tego dla metalu o sieci HZ bardziej odpowiednia metoda jest metoda odlewnicza ponieważ ruch dyslokacji w tejże sieci jest utrudniony z powodu słabych systemów poślizgu.

3. Podaj klasyfikacje defektów sieci krystalicznej i wskaż, które z nich są odpowiedzalne za odkształcenia plastyczne

Klasyfikacja defektów:
- punktowe (wakanse, atomy międzywęzłowe i węzłowe)
- liniowe (dyslokacje krawędziowa, śrubowa i mieszane)
- powierzchniowe (granice ziaren)
- objętościowe (wtrącenia).
Za odkształcenia plastyczne odpowiedzialne są defekty liniowe.

4. Co rozumiesz przez sztywność materiałów? Który z materiałów stal czy guma jest bardziej sprężysty i dlaczego?

Sztywność - odporność materiałów na zmianę wymiarów (kształtu) w obszarze odkształceń sprężystych.
Bardziej sprężysta jest stal, ponieważ ma większy moduł sprężystości, który jest miarą sztywności.

5. Czy, a jeśli tak to w jaki sposób możemy znacząco zmienić moduł sprężystości materiałów krystalicznych?

Nie, nie możemy zmienić modułu sprężystości ( siły wiązań miedzy atomami i gęstości ich wiązań) ponieważ na obecnym etapie nie jesteśmy w stanie ingerować aż tak głęboko w strukturę materii. Jest to stała materiałowa.

6. Na czym polega ogólna zasada umacniania materiałów metalowych?

Ogólna zasad umacniania materiałów metalowych polega na utrudnianiu ruchu dyslokacji. Wiąże się to z wytworzeniem w materiale różnego rodzaju przeszkód których skuteczność będzie zależeć od oporu jednostkowego przeszkody oraz ich gęstości.

7. Która z identycznych próbek wykonanych z tego samego materiału (np .Al) : A- o wielkości ziarna 10nm czy B- o wielkości ziarna 1mm będzie wykazywać większe własności wytrzymałościowe i dlaczego?
   

Większe właściwości wytrzymałościowe wykaże próbka A ponieważ ma mniejsze ziarna przez co jest ich więcej co powoduje większa ilość przeszkód w postaci granic ziaren które zaś blokują przemieszczanie się dyslokacji.

8. Co to jest roztwór stały międzywęzłowy,a co róznowęzłowy?
   

Jeśli atomy rozpuszczone zajmują przestrzenie między atomami węzłowymi (luki), to taki roztwór stały nazywa się międzywęzłowym.
Jeśli atomy rozpuszczone lokują się w węzłach sieci rozpuszczalnika, to taki roztwór stały nazywamy różnowęzłowym.

9. Dany jest metal o temperaturze topnienia 327C. Czy można go umocnić poprzez zgniot na zimno? Uzasadnij odpowiedz.

T _topnienia= 600 K T_m= 327⁰C+ 273⁰C= 600 K bo ⁰K=-273⁰C

T_{R (rekrystalizacji)} w przybliżeniu 0,3* T_m=180 K 180K- 273= -97⁰C

Umacnianie przez zgniot na zimno musi być wykonywane w temperaturze niższej niż temperatura rekrystalizacji. Z tego wynika, że nie można , ponieważ zgniot na zimno musiałby być wykonywany w temperaturze ujemnej, co po powrocie do temperatury pokojowej ( ok 20C) będzie prowadziło do rekrystalizacji i usunięcia efektów zgniotu.

10. Opisz krótko (lub zilustruj w tabeli) co dzieje się podczas ogrzewania metalu uprzednio odkształconego przez zgniot na zimno?

Z-zdrowienie

R- rekrystalizacja

RZ- rozrost ziaren

ρ-

Rp- granica plastyczności

d-

A-

11. Dlaczego odbudowa struktury stopów odkształconych przez zgniot na zimno zachodzi zwykle w wyższej temperaturze niż w czystych metalach?

Odbudowa struktury stopów zachodzi w wyższej temperaturze niż czystych metali ponieważ poprzez dodanie dodatku stopowego wypełniane są przez jego atomy wakanse(defekty punktowe) przez co zmniejsza się energia układu co powoduje że potrzebna jest większa energia do rekrystalizacji struktury.

12. Dlaczego możemy z pewnym przybliżeniem wnioskować o granicy plastyczności na podstawie wyniku badań twardości?

Ponieważ w próbie pomiaru twardości wykorzystuje się ślad odcisku, będący skutkiem odkształcenia plastycznego. Wniosek z tego im większa twardość tym mniejsza plastyczność

13. Które z tworzyw metalowych A- o sieci RSC czy B- o sieci HZ jest bardziej podatne na umocnienie odkształceniowe (przez zgniot na zimno)?
    

Bardziej podantne na zgniot bedzie tworzywo metalowe o sieci RSC ponieważ dzięki najlepszemu systemowi poślizgów spowodowanego płaszczyznami o współrzędnych {111} ułatwiony jest ruch dyslokacji który jest odpowiedzialny za umocnienie odkształceniowe

14. Co to jest zmęczenie materiału i czym charakteryzuje się powierzchnia przełomu zmęczniowego w skali makro i mikroskopowej?

Zmęczenie materiału to zjawisko pękania materiału pod wpływem cyklicznie zmieniających się naprężeń.
Pow. przełomu zmęczeniowego charakteryzuje się:
- w skali mikroskopowej: ogniskiem zmęczeniowym,
- w skali makroskopowej: prążkami zmęczeniowymi.

15. Która z próbek A- o gładkiej powierzchni czy B- o powierzchni chropowatej, wykonanych z tego samego materiału jest bardziej odporna na zniszczenie w skutek zmęczenia lub obciążenia udarowego ?

A, ponieważ wszelkie mikronierówności w próbce B stanowią korby działające jak koncentraty naprężeń.

16. Co rozumiesz przez temperaturę przejścia w stan kruchy - próg kruchości w tworzywach metalowych o sieci RPC? Czy z punktu widzenia eksploatacji wykonanego zeń elementu, zmieniającego się od -40C do +50C byłoby lepiej gdy będzie ona wyższa czy niższa?

Temp. przejścia w stan kruchy - temp., poniżej której następuje wyraźne zmniejszenie udarności.
Spadek temp. obniża udarność, a więc lepiej, żeby temp. była wyższa

17. Jaki jest zasadniczy cel obróbki cieplnej zwanej wyżarzaniem? Co znaczy termin, że wyżarzanie stali należy do grupy obróbki cieplnej z przemianą albo bez przemiany fazowej? Podaj po jednym przykładzie każdego z rodzajów wyżarzania.

Celem wyżarzania jest otrzymanie w materiale mikrostruktury możliwie najbliżej stanowi równowagi.

Wyżarzanie bez przemiany fazowej w swoim procesie nie ma przemiany perlit austenit i ma zastosowanie ogólne. Wyżarzanie z przemianą stosuje się jedynie do stopów żelaza.
W grupie wyżarzania bez przemiany znajdują się:
- ujednorodnianie - zmniejszenie różnic składu chemicznego na przekroju wlewka,
- rekrystalizowanie - podwyższenie własności wytrzymałościowych,
- odprężanie - przemiana martenzytu w wyrobach spawalnych.
W grupie wyżarzania z przemianą znajdują się:
- wyż. zupełne - uzyskanie drobnoziarnistej struktury do staliwnych odlewów,
- normalizowanie - metoda „naprawy” gruboziarnistej struktury Widmannstattena,
- zmiękczanie - podwyższenie obrabialności skrawaniem stopów.

18. Co to jest dyfuzja? Która z dwóch próbek z tego samego materiału: A- drobnoziarnista, czy B- gruboziarnista, będzie wykazywać większą dyfuzyjność i dlaczego?

Dyfuzja jest to aktywowany cieplnie proces zachodzący wskutek ruchu atomów w sieci przestrzennej metalu w kierunku wyrównania stężenia składnikowa. Proces „wędrówki” (samorzutnego rozprzestrzeniania się) atomów w przestrzeni.

Dyfuzja zależy od zaburzeń sieci, im jest ich więcej tym lepsza dyfuzyjność. Większą dyfuzyjność będzie wykazywać próbka A ponieważ ma więcej wakansów, a więc zaburzeń sieci.

19. Co to jest dyfuzja? Która z dwóch próbek z tego samego materiału: A- umocniona przez zgniot na zimno czy B- wyżarzona, będzie wykazywać większą dyfuzyjność i dlaczego?

Dyfuzja jest to aktywowany cieplnie proces zachodzący wskutek ruchu atomów

w sieci przestrzennej metalu w kierunku wyrównania stężenia składników. Proces „wędrówki” (samorzutnego rozprzestrzeniania się) atomów w przestrzeni.

Dyfuzja zależy od zaburzeń sieci, im jest ich więcej tym lepsza dyfuzyjność. Większą dyfuzyjność będzie wykazywać próbka A ponieważ ma więcej wakansów, a więc zaburzeń sieci.

20. Co to jest dyfuzja? Która z dwóch próbek, które były wyżarzone w piecu w wysokiej temperaturze: A- szybko chłodzona w wodzie, czy B- chłodzona wolno wraz z pieciem, bedzie wykazywać większą dyfuzyjność i dlaczego?

Dyfuzja jest to aktywowany cieplnie proces zachodzący wskutek ruchu atomow

w sieci przestrzennej metalu w kierunku wyrownania stężenia składnikow. proces „wędrówki” (samorzutnego rozprzestrzeniania się) atomów w przestrzeni.

Dyfuzja zależy od zaburzeń sieci, im jest ich więcej tym lepsza dyfuzyjność. Większą dyfuzyjność będzie wykazywać próbka A ponieważ ma więcej wakansów, a więc zaburzeń sieci.

21. Dane są 3 metale A o sieci RSC i o promieniu atomowym ra=0,125nm, B- o sieci RPC i o promieniu atomowym rb=0,128nm oraz C-o sieci RSC i promieniu atomowym rc=0,145nm.
    Czy którakolwiek para rokuje nadzieje na utworzenie roztworu stałego ciągłego? Uzasadnij odpowiedz.

Żadna para nie rokuje nadziei na stworzenie roztworu stałego ciągłego ponieważ A i B oraz C i B mają inne sieci RSC i RPC co wyklucza utworzenie takowego roztworu ponieważ sieci musza być identyczne, natomiast para AC nie spełnia kolejnego warunku

którym jest to że różnica promieni atomowych nie może być większa niż 15%

22. Co jest warunkiem umocnienia wydzieleniowego? Naszkicuj przebieg zmian twardości stopu podczas starzenia w funkcji czasu i temperatury starzenia.

Warunkiem jest występowanie zmiennej rozpuszczalności.

23. Co jest warunkiem umacniania przez roztwór ?

Warunkiem jest zmienna rozpuszczalność.

24. Dlaczego metale i ich stopy sa bardziej odporne na kruche pekanie niż ceramika?

Ponieważ metale mają większą tolerancję na obecność defektów (nieciągłości) niż ceramika.

25. Co to jest pełzanie? Narysuj wykres ilustrujacy szybkość pełzania tego samego materiału w funkcji czasu i temperatury pełzania.

Pełzanie - odkształcanie plastyczne pod obciążeniem w podwyższonej temperaturze

Pełzaniem przyjęto nazywać proces odkształcenia plastycznego związany z bardzo małą szybkością odkształcenia. Podczas pełzania w stałej, wysokiej temperaturze metal ulega odkształceniu plastycznemu pod działaniem prawie stałego naprężenia lub stałego obciążenia, a wielkością zmieniającą się w czasie jest szybkość odkształcenia

epsilon - szybkość pełzania

26. Na czym polega umacnianie metali przez rozdrabnianie mikrostruktury(granice ziaren)?

Polega na tym, że dyslokacje przemieszczające się przez poślizg wewnątrz ziaren z reguły nie mogą przekroczyć ich granicy, co ogranicza możliwości odkształcenia.

CERAMIKA

1. Co to znaczy, że materiały ceramiczne są sprężysto-kruche?

Oznacza to, że odkształcenie powoduje zniszczenie materiału.

2. Dlaczego ceramika nie nadaje się do kształtowania metodami obróbki plastycznej?

Ponieważ ceramika ma minimalną zdolność do odkształceń plastycznych co jest związane z jej kruchością.

3. Dlaczego metale i ich stopy są bardziej odporne na kruche pękanie niż ceramika?

Ponieważ metale mają większą tolerancję na obecność defektów (nieciągłości) niż ceramika.

4. Co to jest moduł Weibull'a? Naszkicuj przebieg prawdopodobieństwa przetrwania dla materiałów o module Weibull'a m₁=x i m₂=y. Wskaż odpowiednie wykresy na rysunku.

Moduł Weibull'a określa szybkość zmniejszania się wytrzymałości w miarę wzrostu obciążenia.

5. Dlaczego ceramika jest materiałem twardym, a dlaczego kruchym?

Twarda ze względu na wiązania i granicę plastyczności - trudno jest uruchomić dyslokację.
Krucha bo ma liczne pęknięcia i nieciągłości - minimalna zdolność do odkształceń plastycznych.

6. Dlaczego ceramika jest predestynowana do pracy w warunkach ściskania? Dlaczego wytrzymałość na rozciąganie wyznaczona metodą zginania jest ok. 1,65 razy większa niż ta sama wielkość wyznaczona podczas rozciągania?

Ściskanie - Ponieważ ceramika jest materiałem mocnym i trwałym.
Wytrzymałość -

Dlatego, że wytrzymałość ceramiki jest zdeterminowana przez wiązkość (odporność na kruche pękanie) i rozkładu wielkości nieciągłości mikrostruktury, bo w zginaniu występuje rozciągające i ściskające naprężenie a w rozciąganiu tylko naprężenie rozciągające. Natomiast jeśli rysa będzie po stronie rozciągania, to wytrzymałość na zginanie będzie mniejsza od rozciągania).

7. Wymień 3 przykłady własności ceramiki należących równocześnie do jej zalet i wad. Wyjaśnij tę pozorną sprzeczność.

- wysoka temperatura topnienia
- duża odporność na promieniowanie
- mała przewodność elektryczna i cieplna.
Cechy te są bardzo cenne z punktu widzenia wielu zastosowań, jednak często te same cechy powodują pewne trudności technologiczne. (zależnie od zastosowań)

8. Jaką technologię kształtowania stosuje się w stosunku do materiałów ceramicznych? Jaka jest mikrostruktura ceramiki ukształtowanej za pomocą tej technologii?

Jest to technologia spiekania proszku ceramicznego.
Ceramika posiada budowę polikrystaliczną.

9. Jaka energia sprzyja kształtowaniu ceramiki podczas spiekania proszku ceramicznego?

Energia powierzchniowa (ok. 4,2 J/g).

10. Dane są dwa elementy z tej samej ceramiki: jeden o przekroju A₁, a drugi o przekroju A₂=10A₁. Czy można założyć, że element o większym przekroju poprzecznym A₂ jest w stanie przenieść 10 razy większe obciążenie niż element przekroju A₁? Uzasadnij odpowiedź.

Nie, ponieważ wytrzymałość ceramiki jest determinowana przez rozkład i wielkość pęknięć.

11. Od czego zależy wytrzymałość ceramiki?

Zależy od: mikrostruktury, stanu powierzchni, wielkości i kształtu próbki, stałości obciążenia, środowiska i temperatury.

12. Narysuj wykres zachowania się ceramiki pod obciążeniem i zaznacz na nim wielkości charakterystyczne.

METALE

1. Co to znaczy, że metale i ich stopy są materiałami sprężysto - plastycznymi?
Oznacza to, że w pewnym zakresie obciążenia odkształcenie tworzyw metalowych jest proporcjonalne do naprężenia (prawo Hooke'a), co na wykresie naprężenie - odkształcenie jest reprezentowane przez odcinek prostoliniowy. Z chwilą przekroczenia krytycznej wartości naprężenia (granicy plastyczności) metale i ich stopy zaczynają odkształcać się trwale - plastycznie (na wykresie nieliniowy przebieg krzywej).
Wykres nr 1: wykres obciążenia

2. Co rozumiesz przez umocnienie metali i ich stopów?

Jest to obróbka plastyczna na zimno (cieplna lub cieplno-plastyczna), która powoduje przekształcenie struktury metali i ich stopów wywołujące takie zmiany właściwości mechanicznych jak wzrost twardości i wytrzymałości na rozciąganie, podwyższenie granicy plastyczności, zmniejszenie udarności i plastyczności.

3. Na czym polega Ogólna zasada umacniania materiałów metalowych?

Polega na blokowaniu ruchów dyslokacji, następuje wzrost naprężenia uplastyczniającego, obserwowane na wykresie napr.-odksz. po przekroczeniu granicy plastyczności.

7. Co to jest obróbka cieplna metali i stopów? Podaj jej klasyfikację.

Obróbka cieplna - zespół zabiegów technologicznych, polegających na nagrzaniu przedmiotu do wymaganej temperatury, wytrzymaniu w niej przez określony czas i chłodzeniu z zadaną prędkością w celu wywołania zamierzonych zmian struktury.
Klasyfikacja zabiegów obróbki cieplnej:
+ wyżarzanie - bez przemiany fazowej (ujednorodnianie, rekrystalizowanie, odprężanie);
- z przemianą fazową (wyżarzanie zupełne, normalizowanie, zmiękczanie)
+ ulepszanie cieplne - hartowanie, odpuszczanie, wymrażanie, stabilizowanie
+ utwardzanie cieplne - przesycanie, starzenie.

9. Jaki jest cel nawęglania stali? Dlaczego do nawęglania stosuje się stale niskowęglowe lub niskostopowe i czy nawęglanie samo w sobie jest zabiegiem wystarczającym podczas tego rodzaju obróbki cieplno-chemicznej?
[Nawęglania stali - wzbogacenie warstwy powierzchniowej stali w węgiel.]
Ponieważ wykazują one niewielką hartowność. Przyrost twardości jest niewielki, dlatego zasadniczym celem nawęglania jest „przygotowanie” elementów do następnych zabiegów (hartowanie i odpuszczanie), czyli nie jest wystarczającym zabiegiem.

10. Dlaczego do azotowania stosuje się stale średniowęglowe uprzednio ulepszone cieplnie i jaka jest temperatura azotowania?
Dlatego stosuje się najpierw ulepszanie cieplne aby uzyskać sztywny rdzeń i aby zapobiec łuszczeniu się cienkiej i kruchej warstwy azotowania.
Temp. azotowania 500-700 ^oC.

11. Co to jest ulepszanie cieplne, a co to utwardzanie cieplne?
Ulepszanie cieplne - jest obróbką cieplną polegającą na połączeniu hartowania z wysokim lub średnim odpuszczaniem.

Utwardzanie cieplne - jest obróbką cieplną polegającą na połączeniu hartowania z niskim odpuszczaniem.

12. Opisz krótko jak zmienia się mikrostruktura
i własności zahartowanej stali podczas jej nagrzewania. Jak nazywamy obróbkę cieplną obejmującą hartowanie + średnie lub wysokie odpuszczanie?
W stalach zawierających pierwiastki silnie węglikotwórcze (W, Mo, Cr, V), tworzą się węgliki stopowe podlegające stopniowej transformacji od struktury mniej do bardziej stabilnej. Drobnodyspersyjne wydzielenia węglików złożonych powodują dodatkowe umocnienie stali, a zatem i przyrost twardości.

Po nagrzaniu do odpowiedniej temperatury na granicach międzyfazowych ferrytu i cementytu następuje niejednorodne zarodkowanie austenitu. Przemiana ma charakter dyfuzyjny, gdyż rozrastające się zarodki tej fazy rozpuszczają cementyt jak i ferryt. Z perlitu tworzy się ferryt.
Taką obróbkę nazywamy ulepszaniem cieplnym.
13.Na czym polega różnica między hartowaniem a przesycaniem?
Różnica polega na tym, że przy przesycaniu unika się wystąpienia przemiany martenzytycznej

W przypadku hartownia dokonuje się zmiana sieci krystalograficznej, a podczas przesycania sieć rozpuszczalnika zostaje zachowana, a zmianie ulega jedynie parametr sieci.

15. Co to jest stal i jak jej mikrostruktura oraz właściwości mechaniczne zależą od zawartości węgla i szybkości chłodzenia?

Stal - obrobiony plastycznie i cieplnie stop żelaza z węglem i innymi pierwiastkami, o maksymalnej zawartości węgla do 2%.
wpływ węgla: przy wzroście zawartości węgla zwiększa się udział cementytu w mikrostrukturze a zatem maleje plastyczność a wzrasta twardość , oraz do zawartości węgla ok. 1% wzrasta wytrzymałość na rozciąganie i granica plastyczności, powyżej tej wartości maleją, a wzrasta kruchość, przyczyną jest pojawienie się cementytu wtórnego w mikrostrukturze;

większa szybkość chłodzenia (większa od szybkości krytycznej) zapewni uzyskanie struktury martenzytycznej na całym przekroju stali poddanej hartowaniu, w przypadku mniejszej niż krytyczna szybkości chłodzenia głębiej położone warstwy materiału będą miały strukturę bainityczną a nawet perlityczną; uzyskanie str martenzytycznej zwiększa twardość, jednocześnie zmniejsza plastyczność;

16. Co rozumiesz przez przehartowalność, a co przez utwardzalność stali? Która ze stali: A-węglowa o zawartości węgla 1,2%, B- niskowęglowa niskostopowa zawierająca 0,30C + 1%Cr + 1%Mo + 1%Ni, będzie miała większą utwardzalność, a która większą przehartowalność i dlaczego? Naszkicuj wykres zmian twardości w funkcji odległości od czoła próbki dla tych stali.

Przehartowalność - to podatność stali na hartowanie jako zależność przyrostu twardości od szybkości chłodzenia.
Utwardzalność - to podatność stali na hartowanie jako zależność największej możliwej do uzyskania po hartowaniu twardości od warunków austenityzowania.
Większa przehartowalność stal B, ponieważ pierwiastki takie jak Cr, Mo, Ni, są pierwiastkami silnie powiększającymi hartowność. Większa utwardzalność stal A, ponieważ ma większe stężenie węgla, a więc będzie bardziej twarda.

17. Jaką główną rolę pełnią mikrododatki w stali umacnianej metodą obróbki termo-plastycznej?

Mikrododatki (V, Nb, Ti, Zr) , tworząc węgliki, azotki lub węglikoazotki, przeciwdziałają rozrostowi ziaren austenitu, stal z mikrododatkami jest więc umocniona wydzieleniowo.

18. Co to są siluminy? Co to jest modyfikacja i jaki jest cel modyfikacji siluminów pod- i okołoeutektycznych?

Siluminy - stopy odlewnicze aluminium z dodatkami krzemu oraz innymi dodatkami.

Modyfikacja jest to proces dodawania do kąpieli metalicznej pewnych składników w niewielkich ilościach co powoduje zmianę mikrostruktury i poprawę własności siluminów.
Siluminy pod- i około eutektyczne w wyniku modyfikacji mają większą wytrzymałość na rozciąganie i ich wydłużenie rośnie.

19. Co to są siluminy? Co to jest modyfikacja i jaki jest cel modyfikacji siluminów nadeutektycznych?

Siluminy i modyfikacja: Patrz pytanie 18.
Celem modyfikacji siluminów nadeutektycznych jest zmiana kształtu wydzieleń krzemu pierwotnego.

20. Co to jest żeliwo? Podaj jego rodzaje i wskaż jak jego właściwości zależą od mikrostruktury?

Żeliwo - to stop żelaza z węglem i innymi pierwiastkami, krzepnący z przemianą eutektyczną.
Rodzaje żeliwa:
+ białe - w mikrostrukturze cały węgiel związany w postaci cementytu, co powoduje zwiększenie twardości i kruchości;
+ szare - w mikrostrukturze węgiel w postaci wolnej (grafitu), mikrostruktura zależy od stopnia grafityzacji i może zmienić się od ferrytycznej do perlitycznej;
+ stopowe - mikrostruktura uzależniona od składu chemicznego.

21. Co to jest żeliwo ciągliwe? Jaka jest różnica między obróbką cieplną prowadzącą do otrzymania żeliwa ciągliwego czarnego o osnowie ferrytycznej oraz tą stosowaną do otrzymania żeliwa ciągliwego czarnego o osnowie perlitycznej?

Żeliwo ciągliwe - stop o graficie w postaci skupisk węgla żarzenia.
Żeliwo ciągliwe o osnowie ferrytycznej zapewnie powolne studzenie 3 - 5 ^oC/h.
Żeliwo ciągliwe o osnowie perlitycznej zapewnia powolne chłodzenie 50 ^oC/h bezpośrednio po zakończeniu pierwszego okresu grafityzacji.

22. Co to są brązy, a co to są mosiądze?

Brązy - stopy miedzi z cyną oraz stopy podwójne miedzi z szeregiem pierwiastków ( oprócz Zn i Ni) Oprócz stopów podwójnych stosuje się też wieloskładnikowe
Mosiądze - stopy miedzi, których głównym dodatkiem stopowym jest cynk (ok. 48%).

23. Jakie są różnice między żeliwem białym
i szarym? Dlaczego żeliwo szare nie wykazuje praktycznie własności plastycznych lecz pęka w sposób kruchy?

W żeliwie białym węgiel występuje w postaci związanej tj. cementytu. W żeliwie szarym węgiel występuje w postaci wolnej, tj. grafitu.

Żeliwo szare nie wykazuje praktycznie własności plastycznych, ponieważ płatkowa postać wydzieleń grafitu powoduje, że jego obrzeża działają jak koncentratory naprężeń, w których naprężenie osiąga wartość wielokrotnie wyższą niż naprężenie średnie przenoszone przez odlew.

---