3582

Pobierz cały dokument
3582.doc
Rozmiar 427 KB

Fragment dokumentu:

Hans L.Zetterberg, O niektórych sposobach systematyzacji twierdzeń socjologicznych, W: „Studia Socjologiczne”, 1961 nr 3.

Głównym zadaniem socjologii teoretycznej jest wykrywanie nowych twierdzeń, ale wprowadzenie jakiegoś porządku do starych twierdzeń jest równie istotne.

1.Typologia twierdzeń:

Gdy mamy jakieś twierdzenie i pytamy:

*czy to jest prawda? - Empiryczne dane

*co ono mówi? - Wartość informacyjna

Ustalenia - Twierdzenia poparte przez dane empiryczne

Hipotezy - Twierdzenia wymagające dalszego uzasadnienia

Im więcej różnych sytuacji ,w których twierdzenie może okazać się fałszywe ,tym większa jego wartość informacyjna. Im większa wartość informacyjna twierdzenia tym większa jest różnorodność zdarzeń, które ono może wyjaśniać.

Należy podporządkować wielką ilości twierdzeń o niskiej wartości informacyjnej nielicznym twierdzeniom o wysokiej wartości informacyjnej.

Gdy pytamy, co dane twierdzenie mówi, to chcemy wiedzieć:

  1. Jakie twierdzenia o niskiej wartości informacyjnej z niego wynikają?

2. Z jakich twierdzeń o wyższej wartości informacyjnej dane twierdzenie wynika.

Twierdzenia Pospolite ­­- twierdzenie o niskiej wartości informacyjnej, jest ich bardzo mało.

Twierdzenia Teoretyczne - nieliczne o wysokiej wartości informacyjnej.

Dane - Ustalenia pospolite, czyli twierdzenia poparte przez dane empiryczne, ale o niskiej wartości informacyjnej.

Prawa - ustalenia teoretyczne, czyli twierdzenia poparte przez dane empiryczne o wysokiej wartości empirycznej.

Socjologia powinna tworzyć prawa, powinna przekształcać hipotezy pospolite w teoretyczne bez uprzedniego maksymalnego zwiększania popierającego je materiału emipirycznego.

2. Niektóre rodzaje związków przyczynowych:

W praktyce problemem jest to, że istnieje cały szereg możliwych zależności przyczynowych. Każde twierdzenie łączy czynnik determinujący(zmienną niezależną) i następstwo(zmienną zależną), ale rodzaj zależności pomiędzy tymi zmiennymi jest często niejasny.

  • Odwracalna: jeżeli x to y i jeżeli y to x.

Nieodwracalna: jeżeli x to y, lecz stąd że y nie wynika nic na temat x.

  • Deterministyczna: jeżeli x to zawsze y

Stochastyczna: jeżeli x, to prawdopodobnie y(o wiele częstsze)

  • Może dotyczyć następstwa: jeżeli x to potem y

Może dotyczyć współwystępowania: jeżeli x to również y

  • Może dotyczyć warunku wystarczającego: jeżeli x to y, niezależnie od czegokolwiek innego(rzadkie w socjologii)

Uwarunkowanie obecnością innych czynników: jeżeli x, to y, lecz tylko jeśli z.