Tanatologia sądowo-lekarska /nauka o śmierci/
Rodzaje śmierci:
-śmierć naturalna; jest to śmierć na skutek starzenia się organizmu, z przyczyn wewnętrzno ustrojowych,
-śmierć z przyczyn chorobowych; jest następstwem choroby organizmu, może być powolna lub nagła.
-śmierć gwałtowna; na skutek działania różnego rodzaju urazów, może być powolna lub nagła (jest w zainteresowaniu medycyny sądowej), wywołana przez czynniki zewnętrzne. Następuje wówczas, gdy na cały ustrój lub na ważne dla życia układy bądź narządy zadziała szkodliwy czynnik zewnętrzny w postaci urazu mechanicznego, cieplnego, chemicznego, elektrycznego powodując niemożność zachowania życia w zmienionych warunkach. Śmierć gwałtowna jest wynikiem zabójstwa, samobójstwa, nieszczęśliwego wypadku.
Rodzaje śmierci gwałtownej:
- uduszenie gwałtowne- polega na tamowaniu lub utrudnieniu czynności układu oddechowego lub procesów związanych z wymianą gazową w płucach.
Rozróżniamy następujące rodzaje uduszenia gwałtownego:
Zagardlenie (mechaniczne uciśnięcie narządów szyjnych),
a. powieszenie (ucisk na szyję wywiera pętla zaciskająca się na skutek ciężaru ciała,
b. zadzierzgnięcie (działanie pętli na szyję zaciskanej siłą ręki ludzkiej- wynik działania zbrodniczego),
c. zadławienie (działanie rąk ludzkich bezpośrednio na szyję).
utonięcie (zamknięcie dróg oddechowych przez płyn),
unieruchomienie klatki piersiowej ciężarem.
Definicja śmierci:
śmierć ustroju to nieodwracalne ustanie czynności całego organizmu.
Śmierć to całkowite i nieodwracalne ustanie czynności mózgu.
Etapy śmierci:
Agonia - proces poprzedzający śmierć. Polega na powolnym i stopniowym zanikaniu istotnych dla życia czynności (krążenia, oddychania i ośrodkowego układu nerwowego).
Śmierć kliniczna - nieodwracalne ustanie jakiegokolwiek z trzech wymienionych czynności:
układu krążenia,
układu oddychania,
ośrodkowego układu nerwowego,
na ogół prowadzi do śmierci w krótkim czasie. Śmierć kliniczna objawia się ustaniem czynności krążenia i oddychania. Charakteryzuje się następującymi objawami:
1.zmniejszenia napięcia tkanek, zwłaszcza mięśni, 2.bierne ułożenie ciała, 3.brak ruchów oddechowych, 4.brak tętna i tonów serca, 5.bladość powłok, 6.brak świadomości i odruchów, 7.ochłodzenie ciała. - żaden z tych objawów, ani wszystkie razem nie sta nowiom dostatecznej podstawy do stwierdzenia zgonu. Objawy te mogą również towarzyszyć tzw. śmierci pozornej. Polega ona na tym, że czynności układów krążenia i oddychania przebiegają na bardzo niskim poziomie, ale wystarczającym dla zachowania życia.
Znane są przypadki mylnego uznania takich osób za zmarłe a osoby te „powracały do życia”.
Śmierć osobnicza - to śmierć mózgu. Na tym etapie śmierci mózgu istnieje możliwość pobierania narządów do przeszczepów. Do tego celu powołuje się komisję w składzie neurochirurg, anestezjolog i medyk sądowy którzy podejmują decyzję.
Śmierć biologiczna - charakteryzuje się nieodwracalnymi zmianami w narządach ważnych dla życia a zwłaszcza w tkance mózgowej. Kryteria całkowitego i nieodwracalnego wygaśnięcia funkcji mózgowych zostały poddane przez Radę Międzynarodowych Nauk Medycznych. Śmierć biologiczna to ostateczna śmierć całego organizmu.
Znamiona śmierci biologicznej:
Wczesne znamiona: plamy opadowe, stężenie pośmiertne, oziębienie ciała, bladość pośmiertna
Późne znamiona śmierci: 1.wysychanie, zmiany pośmiertne o charakterze 2.rozkładowym, które z kolei dzielą się na: - autoliza, rozkład gnilny, zmiany pośmiertne o charakterze utrwalającym 3.przemiana tłuszczowo woskowa, 4.struposzczenie.
Sposoby określania czasu śmierci:
a. wysychania i oziębienie ciała 1-2godz. od zgonu,
b. plamy pośmiertne (na całym ciele) 1-2 godz., hemoliza krwi po 12 godz.
c. stężenie pośmiertne (całe ciało) 6-8 godz., ustąpienie po 72 h.
d. późne zmiany w zwłokach:
gnicie 2 dni,
zanikanie części miękkich 3-7 lat,
otłuszczenie kości po 5-10 latach,
e. żywe larwy much na zwłokach:
po 10h.,
poczwarki 10-14 dni
flora wodna po 4 dni.