026 LITERATURA DO ZABYTKËW TEL [phone]

skim napięciu. Prąd ten płynie do młoteczka, stamtąd na śrubkę izolacyjną kowadełka, skąd przez masę wraca do początku uzwojenia pierwotnego.

Rys. 22. Kondensator a — kompletny, b — po zdjęciu osłony, 1, 2 — okładki,

3    — przewód do masy,

4    — rdzeń, 5 — przewód łączący rdzeń z przerywaczem

W chwili gdy tłok dochodzi do górnego martwego punktu i znajduje się w odległości 4-5 mm. stalowy garb na piaście koła zamachowego podchodzi pod fibrową poduszeczkę młoteczka i podnosi ją, odrywając drugi jego koniec od śrubki kowadełka. W tej chwili następuje przerwanie prądu w uzwojeniu pierwotnym i jednocześnie wzbudzenie prądu o wysokim napięciu w uzwojeniu wtórnym. Prąd wysokiego napięcia płynie przewodem do świecy, gdzie przeskakuje na elektrodę boczną, z której przez masę wraca do uzwojeń wtórnych cewki.

O garb przerywacza opiera się języczek filcowy, nasycony olejem, który smaruje powierzchnię garbu, zmniejszając tarcie poduszeczki przerywacza.

Rys. 23. Przełącznik świateł. Widok od spodu

Zaciski: 1 — do iskrownika (zacisk dolny na kadłubie silnika). 2 — do lampy przedniej (światło miejskie) 3 i 4 — do lampy przedniej (światło dalekie i przyćmione). 5 — do lampy tylnej

Jednakże w momencie rozwarcia przerywacza następuje jakby nagłe nagromadzenie prądu na jednym ze styków i wzrost napięcia, co jest powodem powstawania iskry między rozchylonymi stykami. Iskra ta przedłuża moment przerwania prądu pierwotnego, a przez to powoduje osłabienie prądu wtórnego i jednocześnie opalanie styków.

W celu zmniejszenia iskry w przerywaczu młoteczek jest połączony z kondensatorem (rys. 22). Kondensator składa się z dwóch długich pasków cynfolii zwiniętych w rolkę i izolowanych od siebie papierem parafinowym. Paski te nazywają się okładkami kondensatora. Jedna z nich jest połączona z młoteczkiem przerywacza, a druga przez masę z kowadełkiem.

Działanie kondensatora polega na przekazywaniu ładunków elektrycznych ze styków przerywacza na duże powierzchnie okładek, gdzie się one wzajemnie neutralizują. Dlatego złe działanie kondensatora powoduje osłabienie prądu wysokiego napięcia, a przez to słabą iskrę w świecy. Przyczyny tego

26