0000032

należy skierować na gimnastykę wyrównawczą do Międzyszkolnej Poradni Wad Postaw. Poradnie takie w obecnej chwili istnieją już we wszystkich miastach wojewódzkich i niektórych większych miastach.

Przy badaniu wad postawy należy przede wszystkim zwrócić uwagę na ewentualne przyczyny tych wad, jak np. zle ławki, złe nawyki, przybieranie wadliwej postawy. Dziecku zleca się bardzo częste kontrole przed lustrem z poprawianiem postawy. Równocześnie zaleca się ćwiczenia wzmacniające mięśnie grzbietu, brzucha i pośladków oraz ćwiczenia oddechowe. Ćwiczenia te najlepiej prowadzi się w pozycji leżącej.

Dla zorientowania lekarza praktyka w podstawowej gimnastyce wyrównawczej podaję zestaw prostych ćwiczeń.

Wzmacnianie mięśni grzbietu. Leżenie na brzuchu, ręce wzdłuż tułowia. Ruch: odchylanie tułowia ku tyłowi. Uwaga: dla zabezpieczenia przed zwiększaniem się krzywizny lędźwiowej można podłożyć dziecku pod brzuszek woreczek z piaskiem lub mały zwinięty jasieczek (złożony). To samo ćwiczenie można wykonać z rękami na karku.

Wzmacnianie mięśni brzucha. Pozycja wyjściowa: leżenie na plecach. Ruch: unoszenie kończyn dolnych i opuszczanie ich. W niektórych przypadkach, przy słabej sile mięśni brzucha, podczas opuszczania kończyn dolnych zwiększa się krzywizna lędźwiowa. W tych przypadkach ćwiczenie należy kończyć, gdy nogi są pod kątem ok. 45° w stosunku do podłogi, opierając je o podłogę. Końcową więc pozycją ćwiczenia będzie leżenie o nogach ugiętych w stawach biodrowych i kolanowych.

Leżenie na plecach, ręce pod głową — uniesienie tułowia do pozycji siedzącej.

Ćwiczenia wzmacniające mięśnie pośladkowe. Leżenie ną brzuchu, woreczek z piaskiem pod brzuchem, unoszenie na przemian nóg wyprostowanych w stawach kolanowych.

Duże znaczenie w wadach postawy mają ćwiczenia oddechowe. Uczą dz'ecko umiejętnego oddychania, przewietrzania płuc, a tym samym wpływają dodatnio na przemianę materii. Ćwiczenia te najlepiej również rozpoczynać w pozycji leżącej, a potem stopniowo przechodzić do ćwiczeń oddechowych podczas marszu lub innych ćwiczeń. Pogłębienie oddechu można również uzyskać przez bieg.

Ćwiczenia oddechowe. Pozycja leżąca: głęboki wdech nosem i wydech ustami. Wydech musi być dłuższy niż wdech.

Ćwiczenia oddechowe w pozycji leżącej o nogach ugiętych w stawach biodrowych i kolanowych pod kątem prostym — ręce wzdłuż tułowia. Głęboki wdech i wydech przez zaciśnięte usta. Ćwiczenie to można również połączyć z ruchami końbzyn górnych, unosząc je przodem podczas wdechu i opuszczając bokiem w czasie wydechu.

Przy pizykuiczeniach w stawach ramiennych, a więc między innymi przy przykurczeniach mięśni piersiowych, prowadzi się ćwiczenia u chorego w pozycji siedzącej na ławeczce, stołeczku. Pozycja wyjściowa: siad okrakiem na ławeczce, ramiona w bok. Ruch: odrzuty ramion w tył.

Ćwiczenie drugie — ta sama pozycja wyjściowa, z tym że ramiona są złożone na barkach. Ruch: krążenie ramion w tył.

Przy ćwiczeniach tych zwracamy uwagę na dobrą postawę w pozycji siedzącej.

Ćwiczenia stóp u dzieci. Ze względu na to, że od małych dzieci trudno wymagać dokładnego wykonywania ćwiczeń, tak się dobiera zabawę, aby dziecko podczas niej ćwiczyło. Na przykład podtrzymując dziecko pod paszkami staramy się, aby uderzało paluszkami o podłogę, czy też stawało na brzegu krzesełka. Przy zetknięciu z podłożem dziecko wykonuje ruchy zginania palców.

Inne ćwiczenie: dziecko siedzi na krześle, a matka podaje do chwytania palcami stóp różne drobne przedmioty, jak kulki, małe samochodziki, ołówki itp. W razie przykurczu ścięgna piętowego podaje się przedmiot w ten sposób, aby chwyt następował przy zgięciu grzbietowym' stopy.

Dla dzieci starszych: stopy ustawione równolegle opierają się na brzegach zewnętrznych; zginanie palców stóp w pozycji siedzącej na krześle lub ławeczce, stopy oparte o podłogę. Dziecko stara się unieść pięty bez odrywania palców od podłogi. Ćwiczenie to można wykonywać pod różnym kątem zginania stawu kolanowego, rozpoczynając od kąta prostego i stopniowo go zwiększając, Stanie i chodzenie na palcach również kształtuje sklepienie podłużne stopy.

Innym ćwiczeniem jest chwytanie kamyczków jedną stopą i przekładanie ich do ręki przeciwnej, albo też pociąganie ręcznika ułożonego na ziemi palcami stóp, przy czym koniec ręcznika można obciążyć woreczkiem z piaskiem. Przy dwu ostatnich ćwiczeniach, należy zwrócić uwagę, aby stopy opierały się na brzegach zewnętrznych.

W niektórych przypadkach u małych dzieci stosuje się obuwie profilaktyczne, a u starszych w razie potrzeby niezależnie od ćwiczeń daje się wkładki ortopedyczne, unoszące sklepienie podłużne i poprzeczne stopy.

10* 147