14

Materiały cierna: stal - '.węgiel grafityzowany. Założyć taicie suche, dopuszczalne przeciążenie sprzęgłu o 20% praż naciski dopuszczalne % --- 0,1.5 M Pa.

Zadanie 18.14

Wymiary średnic.płytek sprzęgła wielo płytkowego wynoszą: D_z — (70mm, /J_w” 110 nim, liczba płytek 9. Obliczyć, jaki moment obrotowy może przenieść sprzęgło, jeże i i prędkość obrotowa u — 400 obr/min, współczynnik przeciążenia K-- 1,3, materia! płytek — żeliwo. Założyć minimalną wartość nacisków dopuszczalnych ic, oraz minimalny współczynnik tarcia.

Zadanie 18.15

Sprzęgło cierne stożkowe przenosi moc P= 10 k W przy prędkości obrotowej n = 300 obr/min i współczynniku przeciążenia K = 1,6. Materiały tarcz sprzęgła: żeliwo — stal, powierzchnie cierne zwilżone smarem. Sprzęgło Jącz.y wały o średnicy d = 60 mm. Obliczyć wymiary sprzęgła, zakładając a = 15*, D_IN = ód oraz minimalną wartość dopuszczalnych nacisków jednostkowych k, i minimalny współczynnik tarciu.

Zadanie 18,16

Sprawdzić, jaki moment obrotowy przeniesie sprzęgło cierne stożkowe o wymiarach D, = 480 mm, b ■.•■== 88 mm,# = 20", jeżeli prędkość obrotowa n= 800 obr/min, a współczynnik przeciążenia K ■ ■ 1,2. Materiał tarcz sprzęgła; stał — skóra. Przyjąć dopuszczalne naciski jednostkowe % = 0,05 MPa oraz ą = 0,3.

3*1. HAMULCE 19.1, HAMULCE KLOCKOWE

Hamulcem nazywamy zespól elementów służący do zatrzymywania.

zwalniania lub regulacji prędkości obracających się części maszyn. Hamulce klockowe dzielimy na jcdnoszczękowe (rys. 19.1) t dwuszczc-kowe (rys. 19.2).

2(i H

Obliczanie hamulców klockowych polega na wyznaczeniu siły,i⁷ potrzebnej do całkowitego zatrzymania tarczy hamulcowej, ustaleniu: wymiarów.klocka oraz sprawdzeniu hamulca na rozgrzewanie. Wartość momentu tarcia M_r wyznaczamy podobnie jak w przypadku

sprzęgieł

M_r K-M„ ;    (N I'

Współczynnik przeciążenia K zależy m. in, od bezwładności hamowanego układu, prędkości obrotowej wału (tarczy hamulcowej) i, czasu potrzebnego do zahamowania. Do obliczeń przybliżonych przyjmuje-. ińy.K; == 1,75 -z 2,5. Większe wartości współczy unika K należy przyjmować przy dużych prędkościach obrotowych oliw przy żądanym krót-i szym czasie hamowania,    i

Itys. 19.3, Schemat. obciążenia w ha urnIcii jćd noki ciekowym

W przypadku hamulców jednoszczękowych silę F działającą na dźwig-! nie hamulca (rys. 19,3) wyznaczamy z warunku równowagi dźwigni; (względem punktu obrotu dźwigni)

F-l-F_K-a~T-e - 0    (19.2)

podstawiając T— F„^;)t

otrzymamy,F-l—F_a(a+ejfi) ~ 0 (19.3)

Wartość siły F„ możemy obliczyć wg wzoru na moment tarcia, potrzebny do zatrzymania bębna hamulcowego

= F,aĄ    .    . (19.4)

■Na podstawie równań 19.3 i 19.4 otrzymamy

p p u-bc/r ^ 2M_T a+r F

"    /    ii-D l

Przy zmienionym kierunku obrotów bębna hamulcowego zmieni się zwrot siły tarcia działającej na klocek hamulca i wówczas otrzymamy wzór

(19.6)

2M_r a — e-[i

/> ”"T

269¹'