1

1. Charakterystyka materiałów transportowanych przenośnikami 1.1. Główne cechy charakteryzujące materiał transportowany luzem

Do głównych cech charakteryzujących materiały transportowane luzem należą:

•    masa usypowa /'[t/m³],

•    granulacja a [mm],

•    kąt naturalnego usypu p [°],

•    współczynnik tarcia wewnętrznego ju₀ i zewnętrznego // (o powierzchnię elementów

konstrukcyjnych, z którymi bryły materiału stykają się w czasie ruchu).

Masa usypowa y - jest to masa jednostki objętości materiału swobodnie usypanego wyrażonego w \t/m³\ Masa usypowa zależy od ziarnistości brył (granulacji) materiału, stanu i stopnia nasycenia go wilgocią.

Znajomość masy usypowej transportowanego materiału jest jedną z podstawowych informacji dla określenia:

•    wydajności urządzenia transportowanego,

•    wyboru typu i rodzaju przenośnika,

•    obliczenia sił występujących w czasie transportu.

Materiały transportowane luzem w zależności od wielkości masy usypowej dzieli się na:

•    materiały lekkie    (y<0,6 [t/m³])    (torf, koks, trociny drzewne),

•    materiały średnio    ciężkie    (0,6<y<l,l [t/m³])    (ziemia, żużel, węgiel kamienny),

•    materiały ciężkie    (l,l<y<2,0 [t/m³])    (piasek, żwir, minerały),

•    materiały bardzo    ciężkie    (y^>2,0 [t/m³])    (ruda, kamień).

Kat naturalnego usypu o jest to kąt zawarty między tworząca powierzchni stożka usypanego materiału na płaszczyźnie z poziomem. Jeżeli usypany stożek materiału znajduje się w ruchu, podczas transportu, to kąt naturalnego usypu w ruchu p przyjmuje wartość odmienną od wartości w stanie spoczynku (rys.l). Wielkość kąta naturalnego usypu w ruchu p jest z reguły mniejsza od kąta naturalnego usypu w spoczynku p„ i w przybliżeniu wynosi pM), 7p₀.

a)    b)

Rys. 1. Schemat pomiaru kąta naturalnego usypu materiału sypkiego, a-w spoczynku p_a, b-w ruchu p

Wielkość kąta naturalnego usypu zależy od stopnia wzajemnej ruchliwości brył transportowanego materiału. Im jest ona większa, tym mniejsza jest wartość kąta p_a (np. dla wody p_o=0). Ruchliwość, przy przemieszczaniu się brył materiału względem siebie, zależy od sił przyciągania międzycząsteczkowego i od wartości współczynnika tarcia wewnętrznego. Wartości kąta naturalnego usypu zależy również od temperatury, wilgotności i granulacji transportowanego materiału.

2