Nadwrażliwość typu IV- późna nadwrażliwość ziarniniakowa
• Najważniejsza klinicznie forma nadwrażliwości typu IV, w której patogen stanowi długotrwale utrzymujący się bodziec antygenowy
• Ziarniniaki tworzą się w przebiegu gruźlicy, trądu i różnych zakażeń pasożytniczych
• Główne składniki ziarniniaka to:
przewlekle stymulowane, wydzielające TNF
• Komórki olbrzymie - wielojądrzaste połączone komórki nabłonkowate zawierające fragmenty niezniszczonych bakterii