978-83-0I-148U-0. ■' by WN PWN 2007
ROZDZIAŁ 6 Korzyści skali, niedoskonała konkurencja i handel... 187
Zwróćmy uwagę na następujące cztery wnioski dotyczące tej struktury handlu.
1. Handel międzygalęziowy (tkanina za żywność) odzwierciedla przewagę kom-paratywną. Struktura handlu międzygałęziowego jest taka, że Kraj. obfity w kapitał, jest eksporterem netto kapitałochłonnej tkaniny oraz importerem netto pracochłonnej żywności. Zatem przewaga komparatywna nadal odgrywa dużą rolę w handlu międzynarodowym.
2. Handel wewnątrzgałęziowy (tkanina za tkaninę) nic odzwierciedla przewagi komparatywnej. Nawet jeśli kraje mają ten sam ogólny stosunek zasobu kapitału do pracy, ich firmy nadal będą produkować produkty zróżnicowane i popyt konsumentów na dobra produkowane za granicą wciąż będzie pobudzał handel wewnątrzga-łęziowy. To korzyści skali powodują, że żaden z krajów nie produkuje wszystkich odmian dobra zróżnicowanego; tak więc korzyści skali mogą być niezależną przyczyną handlu międzynarodowego.
3. Sama struktura handlu we w n ą t rzga I ę zio wego jest nieprzewidywalna. Nic nie wspomnieliśmy o tym, gdzie produkowane będą poszczególne odmiany produktów przemysłu tekstylnego, ponieważ model nic nam na ten temat nie mówi. Wiemy jedynie, żc oba kraje będą produkować produkt zróżnicowany. Skoro na szczegóły struktury handlu w dużej mierze wpływa historia i przypadek, element nicprzcwi-dywalności struktury handlu jest nieuchronną cechą świata, na którym występują korzyści skali. Zauważmy jednak, zc nic wszystko jest nieprzewidywalne. Podczas gdy struktura handlu wewnątrzgałęziowego tkaniną jest nicsprccyzowana, struktura handlu międzygałęziowego tkaniną i żywnością jest ściśle określona przez różnice w wyposażeniu krajów w czynniki produkcji.
4. Względne znaczenie handlu wewnątrzgałęziowego i międzygałęziowego zależy od tego, jak bardzo podobne są do siebie kraje prowadzące wymianę handlową. Jeżeli Kra| i Zagranica są podobne pod względem stosunku zasobów pracy i kapitału, niewiele będzie handlu międzygałęziowego, natomiast dominujące znaczenie będzie miał handel wewnątrzgałęziowy. Natomiast jeżeli stosunek kapitału do pracy w obu krajach będzie bardzo odmienny i na przykład Zagranica bę-dzic się specjalizowała wyłącznie w produkcji żywności, to w ogóle nic będzie handlu wewnątrzgałęzio-wego opartego na korzyściach skali. Cały handel będzie opierał się na przewadze komparatywnej.
Około jednej czwartej światowego handlu stanowi handel wewnątrzgałęziowy, czyli dwustronna wymiana dóbr w ramach standardowej klasyfikacji przemysłu. Handel wewnątrzgałęziowy odgrywa szczególną rolę w handlu artykułami przemysłowymi między krajami uprzemysłowionymi, stanowiąc w tym przypadku większość światowej wymiany. Z upływem czasu kraje uprzemysłowione stawały się coraz bardziej do siebie podobne pod względem techniki produkcji, a także dostępności kapitału i wykwalifikowanej siły roboczej. Z powodu tego upodobnienia się-głównych uczestników handlu międzynarodowego czasami nic występuje wyraźna