293 (2)

Parwowirus zapalenia żołądka i jelit psów

Próbki do badania

Najbardziej przydatny, zarówno do bezpośredniego wykazywania wirusa, jak i do jego izolacji, jest kał chorych psów. zawierający w okresie maksymalnego nasilenia choroby w 1 gramie 10⁷    10¹² (bilion) wirio-

nów. Do badania wysyła się też krew; przeciwciała w surowicy pojawiają się stosunkowo szybko w przebiegu choroby i w tym czasie zmniejsza sic wydalanie wirusa z kałem.

Wykazywanie obecności wirusa

Szybkie jego wykrycie umożliwia odczyn hcmaglulynacji z wyciągiem badanego kału. Sposób wykonania (wg Janthur i Koklesa) jest następujący. Próbkę 1,5 g kału rozciera się pałeczką szklaną z 9 objęto-ściami ochłodzonego PBS przez około 1 minutę, następnie zawiesinę wiruje się (najlepiej w wirówce z chłodzeniem) przez 15 minut. Super-natant wytrząsa się energicznie z 1/10 ilości chloroformu. Po odstaniu się próby przez 10 minut w 4°C wiruje się ją ponownie przez 10 minut i supernatant używa do odczynu HA.

W mikroteście sporządza się dwukrotnie wzrastające rozcieńczenie wyciągu kału (wyjściowy = 1:10) od 1:20 do 1:40 960 w ilościach 0,05 ml i dodaje do każdego po 0,05 ml ochłodzonej 1% zawiesiny erytrocytów prosiąt.

Przydatność krwinek tych zwierząt (wielu autorów używa erytrocytów małpy rezus) wykazali Janthur i Kokles, przy zachowaniu pewnych zaleceń. Krew pobiera się od prosiąt w wieku 4—12 tygodni do równej objętości płynu Alscvcra i przechowuje przez co najmniej 24 godziny w' lodówce (4' C). Następnie przepłukuje się je trzykrotnie w izojonicznym płynie fizjologicznym. Po ostatnim wirowaniu sporządza się z osadu 1 % zawiesinę krwinek w PBS o pH 7,2—7,4 z dodatkiem 0.1% albuminy surowicy bydlęcej lub ludzkiej; tę drugą nabyć można w aptece —jest równic dobra jak bydlęca. Bardzo ważne jest każdorazowe sporządzanie świeżego jej roztworu. Krew w płynie Alsevera nie może być przechowywana w 4°C dłużej niż 7 dni, a 1 % przepłukana zawiesina dłużej niż 3 dni.

Po dodaniu krwinek umieszcza się płyty w temperaturze 4'C i po opadnięciu erytrocytów, co trwa zwykle około 3 godziny, szybko odczytuje się wyniki; w wyższej temperaturze bowiem może następować elueja. Dodatni odczyn wymaga potwierdzenia swoistości testem hamowania hemaglutynacji przy użyciu znanej dodatniej surowicy (sposób wykonania podano przy badaniu serologicznym). Przypadki samoistnej, nieswoistej hemaglutynacji mogą występować w przypadku niedostatecznej czystości studzienek w mikropłytach, a także użycia roztworu albuminy, nie sporządzonego e.x lempore, oraz krwinek świń starszych.

Do bezpośredniego wykazania antygenów wirusa w kale stosuje się również test ELISA. Z uwagi na ścisłe pokrewieństwo omawianego wirusa z wirusami panleukopenii kotów i zapalenia jelit norek przydatne są komponenty i sposób postępowania używane przy rozpoznawaniu tych chorób (Shen i wsp.). W diagnostyce znajduje również zastosowanie mikroskopia elektronowa.

Zakażenie hodowli komórek jest następujące. Zawiesiną kału sporządzoną jak do odczynu HA inokuluje się świeżo założone hodowle komórek nerki kota lub psa, zarówno pierwotne, jak wtórne i ciągłe. Barwienie hodowli w 4. dniu inkubowania pozwala w przypadku obecności wirusa uwidocznić ciałka wtrętowe. Dobre usługi oddaje też odczyn IF przy użyciu koniugalu swoistego dla wirusa panleukopenii kotów. Rozbieżne są dane co do skuteczności użycia hodowli komórek nerek psów do izolacji wirusa. Szczególnie przydatna miałaby być linia ciągła komórek MDCK, która zakażona w okresie około 50% pokrycia (wyrośnięcia) wykazywała wyraźnie zaznaczone zmiany cytopatyczne. Identyfikację wirusa uzyskuje się głównie odczynem IF.

Badanie serologiczne

W okresie pojawiania się pierwszych przypadków tej choroby na danym terenie dodatni wynik badania serologicznego (reakcja humoralna pojawia się dość wcześnie) stanowił podstawę rozpoznania. Obecnie zakażenie omawianym wirusem jest dość powszechne i rozsiane, a ponadto coraz częstsze zakażenia bezobjawowc powodują, że dodatni wynik utracił wartość diagnostyczną; zapewnić ją mogą specjalne metody serodiagnostyki omówione w rozdziale III (m. in. badanie pary surowic pobranych na początku choroby i w 2—3 tygodnie później).

293