33

45

2)    W jaki sposób produkować? Jest to pytanie o metody wytwarzania dóbr (o technologię produkcji). Czy produkcja ma mieć charakter bardziej kapitałochłonny, czy kapitałooszczędny, bardziej pracochłonny czy pracooszczędny?

3)    Dla kogo maj;} być wytwarzane dobra, i w jaki sposób je dzielić? Innymi słowy jest to pytanie, kto ma użytkować wytworzone dobra. Jest to problem podziału dochodu narodowego pomiędzy poszczególne jednostki i grupy w społeczeństwie.

Te trzy problemy są fundamentalne i wspólne dla wszystkich systemów ekonomicznych, ale sposoby ich rozwiązywania bywają różne. Rozróżnia się trzy systemy ekonomiczne, a mianowicie:

-    gospodarkę rynkową,

-    gospodarkę nakazową, gospodarkę mieszaną.

W gospodarce rynkow ej problemy związane z gospodarowaniem rozw iązuje mechanizm rynkowy, wykorzystując w tym celu popyt, podaż i ceny. W gospodarce nakazowej rynek zostaje zastąpiony przez różnego rodzaju nakazy i zakazy wydawane przez administrację rządowy. W świecie rzeczywistym systemy ekonomiczne są zwykle systemami mieszanymi (z dualnym układem regulacji), w tym sensie, że zawierają zarówno samoczynnie działający mechanizm rynkowy, jak i centralny układ regulacji.

1.    Jakie są konsekwencje ograniczonych zasobów ?

2.    Co rozumiesz przez koszt alternatywny?

3.    Jakie grupy decyzji ekonomicznych są o podstawowym znaczeniu dla    •

każdego społeczeństwa?

2.6. Racjonalność gospodarowania

Ograniczoność zasobów jest bezpośrednią przyczyną, dla której podmioty gospodarcze muszą zachować się racjonalnie, aby w możliwie największym stopniu realizować swoje cele.

Pojęcie racjonalności w języku potocznym używane jest często jako synonim takich pojęć, jak: efektywność, opłacalność, oszczędność, sprawność itp. Niestety pod tymi określeniami kryją się często różne treści, bez żadnej cechy wspólnej.

Współczesne badania naukowe coraz częściej charakteryzuje podejście interdyscyplinarne. Taki charakter posiadają również badania nad racjonalnością. Problemem tym zajmują się, oprócz ekonomii, również inne dyscypliny zalicza-