347 jpeg

ISBN 978-83-01-14814-0. -• l>> \VN PWN 2007

334 CZĘŚĆ II Polityka handlowa

średnia stawka cła spadla więc i 6.3% do 3.9%, co spowodowało tylko niewielki przyrost wolumenu handlu światowego.

Ważniejsze niż ta ogólna redukcja cel były posunięcia zmierzające do liberalizacji handlu w dwóch ważnych sektorach: rolnictwie i przemyśle odzieżowym.

Światowy handel produktami rolnymi był i jest silnie zdeformowany z powodu stosowania narzędzi polityki handlowej. Japonia znana jest ze stosowania ograniczeń importu, które powodują wzrost wewnętrznych cen ryżu, wołowiny i innych produktów spożywczych do poziomu wielokrotnie przewyższającego poziom cen światowych; ogromne europejskie subsydia eksportowe w ramach Wspólnej Polityki Rolnej opisano już w rozdziale 8. Na początku Rundy Urugwajskiej Stany Zjednoczone miały ambitny cci: doprowadzenie do pełnej liberalizacji handlu produktami rolnymi do 2000 roku. Faktyczne osiągnięcia były znacznie skromniejsze, ale wciąż istotne. Porozumienie zakładało, że eksporterzy produktów rolnych zredukują wartość subsydiów o 36%, a wielkość subsydiowanego eksportu zmniejszy się o 21% w okresie sześciu lat. Kraje chroniące rolników przez kwoty importowe, jak Japonia, miały zastąpić kwoty cłami, których w przyszłości nie będzie można podnosić¹.

Światowy handel tekstyliami i odzieżą był bardzo zdeformowany przez ustalenia w ramach Porozumienia w sprawie Tekstyliów (ATC), także opisanego w rozdziale 8. W Rundzie Urugwajskiej uzgodniono stopniowe wycofywanie się ? ustaleń ATC w okresie dziesięciu lat, przez stopniowe znoszenie wszystkich ograniczeń ilościowych w handlu tekstyliami i odzieżą. (Niektóre wysokie cla obowiązują nadal). Jest to dość radykalna liberalizacja pamiętajmy, żc według większości wyliczeń ochrona przemysłu odzieżowego powoduje dla konsumentów amerykańskich większe koszty niż wszystkie inne narzędzia protekcjonizmu w pozostałych działach gospodarki. Warto jednak zauważyć, żc ustalając tryb wycofywania się z MFA nastawiono się na odsuwanie liberalizacji na później: większość posunięć libcra-lizacyjnych opóźniono do 2003 i 2004 roku. przy czym całkowite zniesienie kwot importowych nuało nastąpić nic wcześniej niż 1 stycznia 2005 roku. Wiciu specjalistów z dziedziny handlu międzynarodowego obawiało się, żc kiedy nadejdzie moment liberalizacji, pojawią się silne naciski polityczne na przywrócenie ograniczeń w eksporcie odzieży².

I rzeczywiście, w momencie oddawania tej książki do druku odstąpienie od MFA^-"¹ spowodowało zalew ubrań importowanych z Chin. Na przykład w styczniu 2005 roku Chiny wyeksportowały 27 milionów par bawełnianych spodni do Stanów Zjednoczonych (rok wcześniej było to 1,9 miliona par). Polityczna reakcja producentów odzieży była gwałtowna zarówno w Stanach Zjednoczonych, jak i w Europie. Przyszłość pokaże, czy utrzymanie liberalizacji handlu odzieżą będzie możliwe ze względów politycznych.

1

Tc nowe „staryfikowane’ cła zostały obmtonc o .36>Vi (przyj), tłum.).

2

Gwałtowi))' wzrost importu tekstyliów Jo krajów Unii Europejskiej <hI 200S roku rzeczywiście wywołał prcsię na ponowne wprowadzenie ograniczeń importowych wobec importu z Chin (przyp. iłnm.J.

/oh. przypis tłumacza na >. 288 (przyp. red.).