201011211803

56 IX. Spółki kapitałoiv_e

lowym¹⁰, majątkowe prawa autorskie, wynalazki i wzory użytkowe, projekty racjonalizatorskie wierzytelności^,ł. Orzecznictwo przyjmowało, że wniesienie aportu może mieć nic tylko charakter translatywny (por. art. 163 § 1, 160 pkt 2, 167 § 1 pkt 2 k.h.), ale i konstytutywny, prz^ ustanowienie na rzecz spółki np. umowy najmu czy dzierżawy określonej rzeczy. Zastrzeżenia, moim zdaniem, budzić musi natomiast orzeczenie Sądu Najwyższego i jego uzasadnienie (por. przypis 7)₍ że aportem może być także ustanowienie na rzecz spółki prawa użytkowania (art. 252 i n. k.c.). Pozostaje ono bowiem w sprzeczności z treścią art. 254 k.c. oraz art. 163 § 1, 166 pkt 5, 167 § | pkt 2 k.h.

Wniesienie wkładu niepieniężnego oznacza — w ujęciu orzecznictwa ¹² — przeniesienie na spółkę wszelkich praw do przedmiotu wkładu (a więc także własności, jeśli przysługiwała ona wspólnikowi wnoszącemu aport), chyba że co innego wynika z umowy spółki¹³. Na podstawie umowy (jednostronnej czynności prawnej, statutu) spółka, stosownie do treści art. 155 § 1 k.c., z chwilą zarejestrowania staje się właścicielem kapitału zakładowego, w tym również pokrytego aportem ^M, jeśli został on przez wspólników wniesiony na jej własność. Jeśli przedsiębiorstwo wnosi do spółki jako aport środki trwałe, nie przeprowadza przetargu ^IS.

W przypadku gdy wspólnik albo akcjonariusz wniósł wkład niepieniężny¹⁶ mający wady, jest on zobowiązany do wyrównania spółce kapitałowej różnicy między wartością przyjętą w umowie albo statucie spółki a zbywczą wartością wkładu. Wierzytelność wspólnika albo akcjonariusza z tytułu pożyczki udzielonej spółce kapitałowej uważa się za jego wkład do spółki w przypadku ogłoszenia jej upadłości w terminie dwóch lat od dnia zawarcia umowy pożyczki (art. 14 § 3 k.s.h.).

Wspólnik i akcjonariusz nie mogą także potrącać swoich wierzytelności wobec spółki kapitałowej z wierzytelnością spółki względem wspólnika z tytułu należnej wpłaty na poczet udziałów albo akcji (art. 14 § 4 k.s.h.).

1.3. Nieważność czynności prawnej

Artykuł 17 § 1 k.s.h. stanowi, że jeżeli do dokonania czynności prawnej przez spółkę ustawa wymaga uchwały wspólników albo walnego zgromadzenia bądź rady nadzorczej, czynność prawna dokonana bez wymaganej uchwały jest nieważna. Natomiast czynność prawna dokonana bez zgody właściwego organu spółki, wymaganej wyłącznie przez umowę spółki albo statut, jest ważna, jednakże nie wyklucza to odpowiedzialności członków zarządu wobec spółki.

¹⁰ Por. Prawo gospodarcze w orzecznictwie..., s. 111—113.

Tamże.

¹²    Por. {^stanowienie SN z 14 marca 1991 r., III GRN 14/91 i podobne z 22 lutego 1991 r., [w:] Prawo gospodarcze w orzecznictwie..., s. 115.

¹³    Co do spółki jawnej por. art. 103 k.h., a komandytowej — art. 144 w zw. z art. 103 k.h.

¹⁴    Co do pokrycia aportami kapitału akcyjnego por. postanowienie SN z 7 czerwca 1990 r„ III CRN 97/90, [w:] Prawo gospodarcze w orzecznictwie.s. 117—118.

I Por. postanowienie SN z 10 maja 1991 r., 111 CRN 95/91, PUG 1991, nr 6, poz. 34.

¹⁴ A. Szumański, Wkłady niepieniężne do spółek kapitałowych, Warszawa 1997, s. 281 i n.