4 02

6. ZAGROŻENIE PORAŻENIEM PRĄDEM ELEKTRYCZNYM I OCHRONA PRZECIWPORAŻENIOWA

I

niebezpiecznych pod ciągłości przewodów

—    możliwość spowodowania w czasie badania warunków względem porażeniowym, głównie w przypadku braku ochronnych PE lub PEN;

—    możliwość popełnienia znacznych błędów.

Rys. 8.21. Zasada pomiarów impedancji pętli zwarciowych: a) układ połączeń; b, c. d) kolejne przekształcenia schematu zastępczego badanego obwodu

A U — spadek (strata) napięcia na impedancji obwodu zwarciowego wywołany prądem pomiarowym l_p; Up — napięcie (spadek napięcia) na rezystancji pomiarowej R_p w czasie badania

Pomiary właściwe powinny być poprzedzone sprawdzeniem ciągłości przewodu ochronnego, aby podczas badania nie powodować warunków niebezpiecznych pod względem porażeniowym przez podanie napięcia na obudowy urządzeń połączonych z przewodem PE do miejsca jego uszkodzenia. W tym celu dokonuje się wstępnego zwarcia obwodu przez rezystor R_pw o dużej rezystancji, ok. 22-r25 kH. W badaniu wstępnym prąd nie przekracza wtedy 10 mA. co nie stwarza niebezpieczeństwa porażenia nawet w przypadku braku ciągłości przewodów ochronnych. Po stwierdzeniu przerwy w ciągłości przewodów PE nie wolno przeprowadzać pomiarów właściwych, przez dokonanie zwarcia przez rezystor Rp o niewielkiej rezystancji.

Otrzymane wyniki badań mogą być obarczone znacznymi błędami, gdyż wartości poszukiwanych wielkości (impedancje pętli zwarciowych, prądy zwarciowe) otrzymuje się w rezultacie obliczeń, przy czym np. w zależności (8.10), określającej prąd zwarciowy, w mianowniku występuje różnica mierzonych napięć o zbliżonych wartościach. Może to powodować wielokrotnie większe błędy końcowych wyników obliczeń niż błędy pomiarów samych napięć. Błędy pomiarów napięć, rzędu 1 V, mogą być przyczyną błędów obliczeń wynoszących 20 -5- 40%. Ponadto w obliczeniach sumuje się algebraicznie napięcia występujące na impedancji Z_pz

8.6. BADANIE SKUTECZNOŚCI DZIAŁANIA URZĄDZEŃ OCHRONY PRZECIWPORAŻENIOWEJ ■ ■ .

₀raz rezystancji R_p. Ze względu na różne kąty przesunięcia wektorów napięcia względem prądu l_p może to być powodem dodatkowych znacznych błędów.

Błędy pomiarów i obliczeń są zazwyczaj tym większe, im mniejsze są wartości mierzonych impedancji Z_p* oraz im mniejsze są wartości prądów pomiarowych I_p. Okoliczności te powodują, że trudne jest niekiedy zachowanie wymaganej 30% dokładności wyników badań.

W badaniach praktycznych są zazwyczaj używane specjalne przyrządy nazywane dotychczas miernikami skuteczności zerowania. W nowoczesnych miernikach przez zastosowanie odpowiednich rozwiązań konstrukcyjnych uzyskano:

—    pełne bezpieczeństwo porażeniowe w czasie wykonywania badań, m.in. przez samoczynne wyłączenie, jeżeli napięcie przewodu PE w czasie badania przekroczy 50 V;

—    większą dokładność badań przez zwiększenie wartości prądów pomiarowych i skrócenie czasu przepływu tego prądu do dziesiątek milisekund oraz zastosowanie impedancji zwierających Z_p o argumentach R_p/X_p zbliżonych do występujących w badanych sieciach i instalacjach;

—    sprawną realizację badań i mniejszą możliwość popełnienia pomyłek przez odpowiednie wyskalowanie mierników, które wskazują bezpośrednio mierzone wartości impedancji pętli zwarciowych w omach lub spodziewane wartości prądów zwarciowych w amperach.

Przyrządy te są najczęściej wielozakresowe i umożliwiają dobór zakresu pomiarowego najbardziej właściwego do mierzonych wartości. Wytwarzane są jako cyfrowe lub wskazówkowe (analogowe).

Nie ma w zasadzie trudności z zachowaniem właściwej dokładności badań w instalacjach o umiarkowanych wartościach prądów zwarciowych. Trudności te mogą występować w badaniach sieci zasilających i rozdzielczych o impedancjach pętli zwarciowych rzędu kilku, kilkudziesięciu czy nawet kilkuset miliomów oraz o prądach zwarciowych rzędu kiloamperów. W takim przypadku powinny być używane mierniki specjalnie przystosowane do badań.

Wiele dotychczas stosowanych przyrządów, tzw. mierników skuteczności zerowania, wskazujących bezpośrednio największe wartości prądów znamionowych "'kładek bezpieczników spełniających warunki skutecznego zerowania, jest obecnie całkowicie nieprzydatnych ze względu na zmianę warunków oceny skuteczności działania urządzeń przetężeniowych.

8.6.4. Badania urządzeń (wyłączników) różnicowoprądowych

Badania skuteczności działania urządzeń różnicowoprądowych powinny wykazać, że:

— urządzenia te działają pod wpływem prądu różnicowego /*„ nie przekraczającego znamionowego prądu różnicowego wyzwalającego /_A„;

265