142 2.3 Zawory pneumatyczne
łanie zaworu. W stanie, gdy nie ma nacisku na dźwignię, pełni on funkcję zaworu dławiąco-zwrotnego. Przepływ od przyłącza 1 do przyłącza 2 jest dławiony w nastawnej szczelinie pomiędzy stożkową powierzchnią trzpienia a otworem w korpusie. W kierunku przeciwnym powietrze może swobodnie przepływać przez zawór zwrotny i dodatkowo przez szczelinę dławiącą. Nacisk na rolkę dźwigni powoduje odsunięcie stożkowej powierzchni trzpienia od otworu i powiększenie powierzchni przepływu, w wyniku czego zwiększa się przepływ w kierunku dławionym.
Za pomocą takich zaworów i krzywki można w zakresie skoku siłownika uzyskiwać różne prędkości tłoka, np. szybki dobieg, prędkość roboczą, szybki ruch powrotny.
Do zaworów sterujących ciśnieniem są zaliczane zawory redukcyjne, zawory bezpieczeństwa i zawory kolejności działania (nazywane krócej zaworami kolejności).
Zawory redukcyjne (rys. 2) służą do utrzymywania ciśnienia wyjściowego na nastawianym, stałym poziomie, niższym od ciśnienia wejściowego, niezależnie od wahań ciśnienia wejściowego i zmian poboru powietrza przez układ.
Membrana zaworu redukcyjnego zajmuje pozycję, w której działające na nią ciśnienie wyjściowe równoważy siły sprężyn. Przy zwiększaniu napięcia sprężyny membrana podnosi się, zwiększając otwór dopływowy, co z kolei wywołuje wzrost ciśnienia wyjściowego, aż osiągnięty zostanie nowy stan równowagi.
Zawór redukcyjny jest więc regulatorem ciśnienia.
W praktyce wykorzystuje się zawory redukcyjne z upustem i zawory redukcyjne bez upustu.
Zawory redukcyjne z upustem (rys. 2) umożliwiają zwiększanie lub zmniejszanie ciśnienia wyjściowego zarówno przy poborze powietrza przez układ dołączony do zaworu, jak i w przypadku, kiedy do zaworu dołączony jest układ nie pobierający powietrza (układ lub komora zamknięta). Zawory redukcyjne bez upustu nie umożliwiają zmniejszania ciśnienia wyjściowego w układzie zamkniętym; membrany takich zaworów nie mają otworu do odpowietrzania.
Zawory bezpieczeństwa (rys. 1 na następnej stronie) uniemożliwiają wzrost ciśnienia powyżej określonej wartości, np. w zbiorniku sprężonego powietrza. Kiedy na wejściu 1 zaworu bezpieczeństwa ci-