239


OBLICZANIE GRANIC

Dla uproszczenia zapisu możemy zakreślić kółkiem ogólny wyraz ciągu, narysować strzałkę i na jej końcu zapisać liczbę równą granicy tego ciągu. Na przykład obliczenia z pierwszego przykładu podanego na poprzedniej stronie można zapisać w następujący sposób:

3    0    0


Ćwiczenie B. Oblicz lim an, a następnie lim —, jeśli:

77 — co    77 — co Cln

a) an = 5"    b) a„ = n3    c) u„=-(|)"    d) an=-n3

Przykłady podane w ćwiczeniu B są ilustracją pewnej ogólnej własności:

Jeśli lim \a„\ = +oo, to lim = 0.

n—co    77—00 un

Z powyższej własności wynika, że jeśli ciąg (an) jest rozbieżny do +oo lub do


to lim i = 0.

77 — co w77


-00,


Ćwiczenie C. Oblicz lim an oraz lim b„. Jak myślisz, ile wynosi lim (a„ + b„), a ile

77—00    77—co    77-00

lim(a„ • b„)7

77—00

a) an = ńi, b„ = n2    b) a„ = -n5, bn = ~n7    c) a„ = 2", bn = 5”

Oto własności granic ciągów' rozbieżnych do +oo lub do -oo.

Jeśli lim    a„ = + oo i lim bn    =    +00,    to lim(a„    + b„) = +°o,    a    także    lim a„    ■    bn =    +oo.

77 — 00    77 — 00    77 — co    77 — oo

Jeśli lim an    = -oo i limb„ =    -oo,    to    lim (an    + bn) =    -oo,    a    także    hm (an    ■    b„)    = +oo.

77 — 00    77 — 00    77 — 00    77 —oo

Ćwiczenie D. Oblicz lim an oraz lim bn. Jak myślisz, ile wynosi lim(o„ + b„), a ile

77—co    77—00    77—co

lim(a„ ■ b„)?

77—00

a) a„ = n2, bn = 3 + p    b)an = -n3, bn = 5-^ c) a„ = -n2, bn=-3 + ~?

Jeśh lima,, = +oo i hm b„ = g, gdzie g e R, to lim(a„ + b„) = +oo,

77 — 00    77 — co    77-00

jeśli ponadto g > O, to lim (an g) = +oo, a jeśli g < O, to lim (an g) = -oo.

77-00    77 — co

Ćwiczenie E. Pierwszą z własności podanych powyżej można zapisać w następujący sposób: Przy n — oo, jeśli a„| — co, to ^— 0. Zapisz w podobny sposób pozostałe własności.