...
„mówi, mówi, ale co mówi — nie mówi”
Słuchanie nie jest czynnością automatyczną, jest wysiłkiem.
Zapamiętujemy 85-90% tego, co widzimy, 15% tego, co słyszymy. Dorośli ludzie słuchają efektywnie tylko 25-50% czasu. Co oznacza iż znaczna część informacji jest w ogóle nie rejestrowana! Wynika to z różnicy średniego tempa mówienia (150 słów na minutę), a zdolności umysłu do przetwarzania informacji (500-600 słów na minutę). Zatem — słuchaczy należy przygotować do słuchania i motywować od czasu do czasu tzw. pytaniami pomocniczymi, zezwalającymi na chwilową aktywność własną (np. powiedzcie swojemu sąsiadowi po prawej stronie co sami o tym-a-tym myślicie albo zapiszcie w swoich zeszytach swoje wrażenia, później je porównamy).
Średnia zdolność zapamiętywania zależy od zastosowanej metody, oto kilka danych:
wykład — 5% czytanie — 10% metody audio--wizualne — 20% demonstracje — 30% grupa dyskusyjna — 50% praktyka poprzez działanie — 75% nauczanie innych — natychmiastowe wykorzystywanie zdobytej wiedzy — 90%
PIRAMIDA ZAPAMIĘTYWANIA
Jest jeszcze kilkadziesiąt powodów dla których ludzie nie słuchają! (przypomnij sobie rysunek nr 2).
„Myśl jak mędrcy, ale mów jak zwykli ludzie”
(Arystoteles).
Wykład może być metodą aktywizującą proces nauczania (mimo tych licznych ograniczeń!).
Oto krótki przepis.
Powiedz na początku o czym będziesz mówić. Powiedz to. Na koniec powiedz jeszcze raz w skrócie o czym mówiłeś. Mów w możliwie szybkim tempie, ale dynamicznie. Przy najważniejszych sprawach zmień ton głosu (aby zastosować prawo kontrastu i umożliwić skupienie uwagi). Rób przerwy po wygłoszeniu spraw trudniejszych, dziwniejszych... pozwól na refleksję.
— 87 —