choroby opłucnej2

3. Odma opłucnowa. Odma piersiowa (Pneumothoras)

Istota choroby. Jest to przedostanie się i gromadzenie powietrza do przestrzeni jamy opłucnej, co prowadzi do zmniejszenia lub zaniku ujemnego ciśnienia tam panującego i w konsekwencji do niedodmy płuc i znacznego upośledzenia wymiany gazowej. Klinicznie jest to objaw wtórny manifestujący się intensywnymi i groźnymi dla życia zaburzeniami oddechowymi i krążeniowymi.

Przyczyny i przebieg. Powietrze do jamy opłucnej może dostać się drogą wewnętrzną lub zewnętrzną. Drogą wewnętrzną dostaje się z płuc na skutek ich pęknięcia razem z opłucną podczas rozległych zmian zapalnych, ropnych, rozedmowych, dużego wysiłku fizycznego, uderzenia czy nawet kaszlu. Rzadziej dostaje się powietrze z przewodu pokarmowego - uszkodzonego przełyku, np. przez ciała obce łub sondowanie. Drogą zewnętrzną dostaje się powietrze podczas urazów i perforacji klatki piersiowej. W zależności od wielkości otworu występuje odma otwarta, (gdy jama opłucnej kontaktuje się podczas wdechu i wydechu z powietrzem atmosferycznym), odma zamknięta, (gdy powietrze jednorazowo dostanie się do jamy opłucnej), i odma z wentylem (gdy powietrze dostaje się tylko podczas wdechu, a nie może się wydostać podczas wydechu). Zarówno podczas odmy wewnętrznej jak i zewnętrznej najczęściej dochodzi do zapalenia opłucnej.

Objawy kliniczne. Są zróżnicowane i zależą od rodzaju rozedmy i rozległości zmian.

w wywiadzie informacje o wcześniejszych chorobach płuc lub urazach klatki piersiowej, średni lub zły stan ogólny: niechętne poruszanie, ulgowa postawa, tachypnoe, duszność, gdy odma obustronna - szybkie zejście śmiertelne, gdy odma jednostronna zamknięta - objawy niewielkiego stopnia,

gdy odma jednostronna otwarta lub z wentylem - narastanie objawów niewydolności oddechowej i krążeniowej;

oglądaniem - strona zajęta jest uwypuklona, mniej ruchoma, strona zdrowa jest b. ruchoma, opukiwaniem - po stronie zdrowej, odgłos opukowy jawny lub zajawny (wtórna rozedma płuc), osłuchiwaniem - po stronie zdrowej, znaczne zaostrzenie szmerów oddechowych, w przypadku dołączenia się zapalenia opłucnej obraz objawowy choroby jest bardziej złożony.

Rozpoznanie. Na podstawie następujących elementów: wywiad i objawy kliniczne,

w przypadkach wątpliwych, badanie RTG. Musi być wykonywane bardzo ostrożnie.

Rokowanie. Tylko przy odmie jednostronnej - ostrożne. Przy obustronnej - zawsze złe.

Leczenie. Powinno być szybkie i zdecydowane, zwierzę należy hospitalizować,

ograniczyć ruch, ewentualnie środki uspokajające. Dalsze postępowanie zależy od rodzaju odmy: przy odmie zamkniętej - leczenie ogólne i zwalczanie choroby podstawowej, przy odmie otwartej - jak najszybsze chirurgiczne opracowanie rany i zamknięcie otworu, przy odmie z wentylem - nakłucie jamy opłucnej i pozostawienie na pewien czas igły regulującej wydostawanie się powietrza. Przy braku poprawy - zabieg chirurgiczny i aseptyczne zamknięcie rany, ogólnie antybiotyki w celu odsunięcia niebezpieczeństwa zapalenia opłucnej, po uzyskaniu poprawy - dalsza diagnostyka i leczenie choroby podstawowej.