DSC00008

J

m

*9*

JjOtfł

4101

wen

MOlt

**

d*

•    długości 61 emitowanego promieniowania,

- czasu napromieniania * przy prawidłowym rozmieszczeniu lamp rtęciowych wystarcza 30 minutowa cbpoiycja,

•    bezpośredniego padania promieniowania - odbite, rozproszone promienie działają słabiej; większą skuteczność uzyskuje się przez równoczesne naświetlanie danej powierzchni kilkoma lampami ustawionymi pod różnym kątem,

•    wilgotności powietrza • najkorzystniejsze dla działania promieni UV są warunki wilgotności od 30 do 70% WWP (wilgotność względna powietrza). Promieniowanie UV działa szkodliwie na organizm człowieka. Z tego

względu kwestionowana jest przydatność i celowość stosowania promieniowana UV u warunkach szpitaln>ch|Ponadto o malej przydatności pmmieni^yania UV do odkażania powietrza w pomieszczeniach wskazuje ograniczony stopień redute:»l>czb> drobnoustrojów (tylko o 0.3 cykłu logarytmicznego). Zgodnic.z_ kr>Te7timrprzt^ymiprzez Europejski Komitet Normalizacji skuteczny czynnik dezynfekcyjny powinien    tasie nk dłuższym niż jedna gn^iną zrędułtowac

liczne drobooustrotów o $ cykli logarytmicznych

41

Au

•C

•O

c

ff

8

—6boTpromieniowana UV dużą aktywność biologiczną wykazuje promieniowanie gamma (jonizujące)' Wysoka przenikliwość tyćlTpromieni powoduje, ze ich skuteczność działania jest znacznie większa mz pronuen[UV. Dawka sterylizująca promieniowania gamma wynósi 1^3 Mradów.

Mcćharuzm niszczenia drobnoustrojów promieniami gamma, wg teorii zwaną ..teorią tarczy", polega na wyzwalaniu energii kinetycznej, która powoduje ubytki, pęknięcia iprzcsUWfenlł titych odcinkOw kwasOw nukleinowych czy wreszcie jest przyczyną błędnego podstawienia zasad.

„Teoria działania pośredniego" wskazuje natomiast na bójczc działanie promieni poprzez produkty radiołizy wody, jak: HA i wolne rodniki (H*) i (Olł). Związki te inaktywują enzymy oddechowe, fermentacyjne oraz syntezę białek.

Oporność drobnoustrojów na działanie promieni jonizujących jest określana wartością D* która wyraża dawkę promieniowania potrzebną do redukcji populacji drobnoustrojów o 90%. Mierzy się ją w kilogrejach (IcGy). Dawka pro-nucmowania wynosi 1 grej wtedy, gdy 1 kg materiału, przez który przechodzi promieniowanie pochłania energię 1 dżula (1J), czyli: 1 Gy ■ 11/1 kg. Dawka promieniowania do 2 kGy powoduje obniżenie liczby drobnoustrojów o 3-4 cykle logarytmiczne Natomiast dawki promieniowania od 0,5 do 10 kGy redukują liczbę mikroorganizmów w takim stopniu, jak podczas procesu pasteryzacji oraz pozwalafą zniszczyć niebezpieczne patogeny z rodzajów: Salmonella, Shgtlla, Siaphyiococcus, Ytnima, Camphyhbaeter i Usttrla, a także bakterie Rtdieri. cfeocoft OI57:H7.

Drobnoustroje charakteryzują się zróżnicowaną oporaoióą w stosunku do promieni gamma. Gronkov.ee oraz bakterie gramujemne 1’studamonat sp.. Eschcrichia coli i pałeczki Salmonella wykazują datą wrażliwość (Tab V-29)

Tnb. V-29. Opomoić niektórych drobnoustrojów na promieniowanie jotuznjąec

Rodzaj drobnoustrojów	WanotćD.olkGyl
Pstudomonas sp	0 04
Eschtnchia coh	0.11
Salmonella typhimurlum	0.11
Slophyioeotcui aurrui	0.10
Asperfdlmi ntger	0.47
Saccharomyees ccrevtstoe	0.S0
Bacilhu ttearulhermapkllmi (frałnalndi)	IM W
Clostrubum botulinum (typ A) (pmtrwataki)	1.10
ClostritBum sporogenes (practrwalsjki)	Ą
Deinococcus radiodurans	2.20
Bacilliu subtilis (przctrwalniki)	5.00

Do najbardziej opornych należą przctrwalniki bakterii, których wartość D_ł0 mieści się w przedziale od l do 5 kGy. Średni stopień oporności wykazują bakterie fermentacji mlekowej, ziarniaki Entcrococcus fateaUs oraz bakterie Mortatl-la sp. i Aclntiobocter sp. Deinococcus radiodurans natomiast jest gatunkiem

0    wyjątkowej oporności, która spowodowana jest zdolnością komórek do naprawy własnego DNA Również znaczną opornością charakteryzują się pleśnie

1    drożdże.

Skuteczność działania promieniowania gamma, podobnie jak w przypadku działania wysokich temperatur, wyznacza się na podstawie krzywej przeżycia drobnoustrojów.

Praktyczno zastosowanie znalazły tylko pale dawki promieniowania (do 1 kGy) i średnie, tj. od I kGy do 10 kGy. średnie dawki promieniowania stosowane są do przedłużenia trwałości składowanych produktów (np. mięsa, ęś owoców, warzyw) w procesie zwanym radutyzacją. W produktach ii**)••*'

ma /