36 JAK SKUTECZNIE WYNAGRADZAĆ PRACOWNIKÓW
Pieniądzem nagradzamy, a nie karamy.
Karanie oparte jest na motywowaniu negatywnym - karając stosujemy potrącanie z płac. Pracownikowi przysługuje określona płaca. W przypadku jakichś uchybień zostaje on pozbawiony części swego wynagrodzenia. „Takie motywowanie - pisze S. Borkowska - jest proste w stosowaniu. I to zapewne tłumaczy powszechność jego stosowania. Ma jednak bardzo poważne słabości, które przemawiają za zaniechaniem go, bowiem:
★ wywołuje u pracowników postawy skłaniające do realizacji zadań tylko na poziomie niezbędnego minimum,
★ stawia kierownictwo w sytuacji kłopotliwej, a nawet kolizyjnej względem podwładnych - dzięki temu większość pracowników bez względu na swoje efekty korzysta z premii i podwyżek płac.
Tym samym rolą ich nie jest motywowanie do efektywnej pracy, ile podnoszenie zarobków i zachowanie dobrych sto-
awę, że karząca funkcja płacy jest
studentami rozwiązujemy jeden
z case-studies, który rozpoczyna się mniej więcej tak: „Menedżerowie pewnej firmy otrzymują skargi od kierowników liniowych, że sprzątacze nie wykonują swoich obowiązków. Wielu z nich spóźnia się do pracy, źle pracuje, a niektórych przyłapano na piciu alkoholu. Żadne sankcje^ w tym okresowa obniżka premii i płac, nie odniosły skutku...”. Wniosek wypływający z tego przypadku to przypuszczenie, iż można się przyzwyczaić do karania pieniądzem. Karanie staje się więc niefunkcjonalne. Trzeba pomyśleć o zmianie metody.
2. Musi istnieć bezpośredni związek przyczynowo-czaso-wy między wykonanym zadaniem a uzyskaną gratyfikacją.
Z tego właśnie powodu część badaczy udowadnia celowość wypłacania pracownikom tzw. tygodniówek lub dwuty-1 S. Borkowska, Jak wynagradzać?, Warszawa 1992.