embrio3

osłona łącznołkankowa

warstwa ziarnista

Ryc. 1.17. Końcowe etapy rozwoju pęcherzyka jajnikowego u ssaków

jama z płynem    J

osłona przejrzysta

warstwa

ziarnista

wieniec

promienisty

oocyt

pęcherzykowym

osłona

¹----lotkankowa wzgórek jajonośny

wraz z otaczającymi go komórkami wieńca promienistego i płynem pęcherzykowym trafia do lejka jajowodu. Owulaćji ssaków towarzyszy reinicjacja (wznowienie) podziału redukcyjnego. Wydaje się, że proces ten jest związany z zanikaniem złącz szczelinowych pomiędzy oocytem a komórkami wieńca promienistego.

Po owulaćji pozostające w pęcherzyku poowulacyjnym komórki warstwy ziarnistej przekształcają się w komórki lutealne, a cały pęcherzyk staje się ciałkiem żółtym (icorpus luteum) (ryc. 1.15). Ten regulowany hormonalnie proces to luteinizacja lub inaczej różnicowanie końcowe. Jeśli owulowana komórka jajowa nie zostanie zapłodniona, ciałko żółte ulega degeneracji. Powstaje wtedy ciałko białawe (ryc. 1.15). Funkcjonowanie ciałka żółtego w czasie ciąży omówiono w rozdziale I.2.3.7.4.

PŁAZY

W czasie rozwoju larwalnego jajniki płazów zbudowane są z kilku połączonych ze sobą pęcherzyków. W każdym z nich można wyróżnić warstwę korową zawierającą oogonia oraz wypełnioną płynem część rdzenną. Podobnie jak u ssaków, podziały mitotyczne oogoniów prowadzą do powstania zespołów (grup, cyst) komórek płciowych (cystocy-tów) połączonych ze sobą kanałami cytoplazmatycznymi. U większości płazów, m.in. u żaby szponiastej (Xenopus laevis), zespoły te składają się z 16 morfologicznie identycznych komórek.

42