Folder(2013 11 26)0001 JPEG

-"zeglącl systematyczny

mada: Wirki

Fot. 179. Wypławek alpejski.

Irki zasiedlają przecie wszystkim zbiorniki ki słodkich i słonych, nieliczne gatunki a na lądzie. Ciało wirków ma najczęściej [tałt liścia, a ich rozmiary wahają się granicach od 1 mm do kilku centyme-: s. Wyjątek stanowią wypławki żyjące ilgotnej glebie lasów równikowych, któ-mogą osiągać długość nawet do<60 erb.

'ki są przeważnie drapieżnikami, ale tyka się również formy roślinożerne ?zystkożerne. Ze względu na budowę iu pokarmowego wirki podzielono na:

Tójęl i to we") <trój je li to we, prostojelitowe źjelitowe. U tych ostatnich występują

otwór gębowy i gardziel, a funkcję jelita środkowego spełnia parenchyma. Cha-‘erystyczną cechą wirków jest duża odporność na brak pożywienia. W sytuacji dłużającego się głodu (u niektórych gatunków nawet do jednego roku) obserwuję zmniejszanie rozmiarów ciała i zanik części narządów wewnętrznych, m.in. na-ów rozrodczych. Zostają one zregenerowane, gdy ilość pokarmu jest znów odpo-■ednia do zapotrzebowania. a : iospolitych w Polsce przedstawicieli wirków należą: wypławek biały i wielooczka parna, żyjące w stojących wodach słodkich, oraz wypławek alpejski (fot. 179), żyjący w gnących zimnych wodach górskich potoków i źródłach. Najłatwiej je znaleźć na ap- dniej stronie kamieni wydobytych z dna zbiorników wodnych. Wirki należą do orga-ifemów wrażliwych na zanieczyszczenia. Z tego powodu są wykorzystywane jako bioin-^• atory do oceny stanu czystości wód.

Gromada: Przywry ____

Do przywr należą wyłącznie gatunki pasożytnicze. Charakterystyczną cechą rozwoju fc\wr jest zmiana żywiciela oraz występowanie kilku pokoleń larw, z których niektóre zdolne do rozmnażania. Ciało przywr zwykle ma kształt listkowaty i długość od kil-j milimetrów do kilku centymetrów. Aparat czepny przywr składa się na ogół dwóch przyssawek: gębowej i brzusznej.

pospolitych w Polsce przedstawicieli zywr należy motylica wątrobowa ot. 180). Jej postać dorosła pasożytuje przewodach żółciowych zwierząt trawo-mych: owiec, bydła, osłów, koni, króli-w, zajęcy, a sporadycznie także - czło-?ka. W wypadku człowieka zarażenie tępuje po wypiciu nieprzegotowanej dy lub spożyciu nieumytych jarzyn za-

izyszczonych jajami motylicy.    ^Fot- ¹⁸⁰- Motylica wątrobowa.