img049

o**

AZ- \<S *

1 et zer

BIOTECHNOLOGIA ŚRODOWISKOWA LABORATORIUM Biodegradacja białek

1. Wstęp

e'u\chemie ^

Białka można. degradować do niskocząsteczkowych peptydów lub aminokwasów zarówno na drodze hydrolizy kwasowej, przebiegającej w drastycznych warunkach (stężony HC1, temperatura powyżej 100°C), jak i na drodze hydrolizy enzymatycznej, pozwalającej na przebieg procesu w znacznie łagodniejszych warunkach pH i temperatury. Enzymy proteolityczne tzw. hydrolazy peptydowe (E.C.3.4...) rozszczepiają wiązania peptydowe w białkach z przyłączeniem cząsteczki wody. Z ekonomicznego punktu widzenia są one najważniejszymi enzymami przemysłowymi. Stosuje się je w różnych gałęziach przemysłu spożywczego, paszowego, farmaceutycznego oraz jako składnik środków piorących i myjących.

Do drobnoustrojów produkujących wykorzystywane w przemyśle enzymy proteolityczne należą głównie bakterie rodzaju Bacillus, bakterie mlekowe ( m.in. Lactobacillus, Leuconostoc), promieniowce (Streptomyces) i grzyby rodzajówMucor, Aspergillus i Penicillium.*

Spośród enzymów proteolitycznych, dominującą rolę zarówno pod względem wartości produkcji jak i zastosowania, odgrywają proteinazy serynowe Bacillus subtilis, tzw. subtylizyry-(E.G.3.4.2T.I4}_rzwane popularnie— proteinazami zasadowymi, ze względu na optymalne pH działania, przypadające w zakresie pH 10,]Szczegółowe"mFormacje na temat tych [enzymów zawiera artykuł: „Wytwarzanie i zastosowanie alkalicznych proteinaz bakteryjnych” E.Galas, T.Trzmiel; Kosmos 1989, 38(1): 15-24, Subtylizyny są enzymami o bardzo^- szerokiej specyficzności substratowej, rozczepiającymi wiązania peptydowe w białkach i niskocząsteczkowych peptydach. Ta szeroka specyficzność sprawia, że proteinazy serynowe Bacillus subtilis służą również do otrzymywania hydrolizatów białkowych w przemyśle spożywczym, paszowym, kosmetycznym i farmacji.

• Ścieki przemysłu mleczarskiego zawierają głównie zanieczyszczenia * organiczne. Do nich należą w różnych stosunkach ilościowych kazeina i inne białka, laktoza oraz tłuszcze.

W skład ścieków z mleczami wchodzą wody pochodzące z mycia naczyń, aparatów, zbiorników, przewodów i pomieszczeń, z płukania i wygniatania masła, z produkcji twarogu i przetworów mlecznych (np. kefiru). W stanie świeżym ścieki te mają odczyn słabo alkaliczny.

Ścieki z hal uboju zawierają przede wszystkim składniki organiczne, jak krew, treść przewodu pokarmowego i inne. Ścieki te mają charakterystyczny wygląd brunatnokrwisty. Odczyn ich jest przeważnie obojętny (pH ok. 7).

*

><