img3

Topola (fopułus L.)- rodzaj drzew z rodziny wierzbowatych (Salicaceae Mrb.). Zalicza się do niego około 40 gatunków. W Polsce występują cztery rodzime gatunki topoli: topola czarna, topola biała, topola osika i topola szara (ta ostatnia jest naturalnym mieszańcem topoli białej i osiki). Topole czarna, biała i szara występują głównie w lasach łęgowych dużych dolin rzecznych, osika natomiast jest rozpowszechniona w lasach liściastych i mieszanych na terenie praktycznie całego kraju. Bardzo popularnym drzewem ozdobnym, ze względu na swój kolumnowy pokrój sadzonym zwłaszcza wzdłuż dróg jest topola włoska stanowiąca sztucznie wyhodowaną odmianę ozdobną topoli czarnej. Europejska topola czarna krzyżuje się z topolami amerykańskimi (głównie topolą deltoidowatą) dając mieszańce określane wspólnie mianem topoli kanadyjskiej. Ten zbiorowy gatunek wykazuje dużą ekspansywnośó i ostatnio zaczyna coraz mocniej wypierać rodzimą topolę czarną z jej naturalnych stanowisk. Innymi gatunkami topoli sadzonymi często w Polsce jest grupa około 10 topoli balsamicznych. Pochodzą one z Aneryki Północnej oraz Aji i charakteryzują się wydzielaniem silnego, balsamicznego zapachu przez rozwijające się pąki i młode liście (stąd nazwa).

Charakterystyka [ea/no

Pokrój

Wysokie i okazałe, często potężnie zbudowane drzewa liściaste o klasycznej, regularnej sylwetyce. Posiadają zwykle prosty pień rozgałęziający się na grube i mocne, ukośnie lub łukowato wznoszące się konary. Gałęzie proste i długie, w części wierzchołkowej strzeliste. Niektóre gatunki (np. topola czarna, biała, szara) osiągają ponad 35m wysokości, a średnica ich LBCo**¹    pnia może przekraczać 2.5m. Najwyższą topolą w Polsce jest topola czarna rosnąca w Warszawie - mierzy ona 43m

wysokości i jest jednym z najwyższych drzew liściastych w Polsce. Z kolei rosnąca w Lesznie k. Warszawy topola biała posiada największy ze wszystkich polskich topoli obwód pnia - u podstawy wynosi on 14m (co daje ponad 4.5m średnicy!!!), a na wysokości 130cm - 10.5m (średnica 3.34m). Pod względem obwodu mierzonego u podstawy pnia (przy samej ziemi) jest to najgrubsze polskie drzewo.

Biotop

Lasy drzew zrzucających liście na zimę w strefie umiarkowanej półkuli północnej, kfożna ją spotkać w środowisku wilgotnym, w lasach nadrzecznych; głównie w lasach łęgowych oraz jako domieszkę w innych lasach liściastych.

Liście

Pojedyncze, o bardzo zmiennej formie zależnej od gatunku. Przykładowo liście (długopędowe) topoli białej są wyraźnie klapowane i pokryte od spodu gęstym, białym kutnerem, osika posiada liście okrągławe o karbowanym brzegu; są one cienkie i delikatne oraz obustronnie nagie, z kolei liście topoli czarnej są romboidalne do trójkątnych, także stosunkowo cienkie i nagie. Jeszcze innego typu liście posiadają topole balsamiczne; są one przeważnie duże. eliptyczne lub jajowate, grube i skórzaste, od spodu często zielonawobiałe i jakgdyby woskowane. Rozmiar liści topoli wielkolistnych może przekraczać 25 cm. Zmienność formy liści topoli nie dotyczy tylko różnych gatunków. Nawet w obrębie tego samego gatunku, ba nawet na tym samym osobniku może występować kilka ich rodzajów. Dla przykładu długopędowe liście topoli białej są ostro klapowane i trwale, gęsto owłosione od spodu, podczas gdy liście na któtkopędach są zazwyczaj bezklapowe (lub o wyraźnie łagodniejszych klapach) oraz owłosione rzadko i nietrwale. Podobnie u topoli czarnej liście długo- i krótkopędowe różnią się kształtem i wielkością; te pierwsze (tzw. liście późne) są duże i mają prawie trójkątny kształt, natomiast liście krótkopędowe są mniejsze i bardziej romboidalne niż trójkątne.

Kwiaty

Rozdzielnopłciowe, dwupienne, nasiona bardzo szybko kiełkują, posiadają puch ułatwiający rozsiewanie. Dzięki nasionom topole są drzewami pionierskimi.

Topola

Paptktstp.

Splitrelcl [iKn.fl 1 CkarSfer^ła 2S\cfcni3V3 3Zaft»o«3»fe iPrz>,plry

Syitematyawg Rewala

Dane ia	ląfrowce
WOfeibJO	roimy
PotftrófeitHO	iszziptoje
Na3grana33	larfene
Gransfi	cfcrytoiasfeiie
Kissa	ROJCpSfcB
Rzą3	wferzbowce
Rodzlia	wte rzt>:«.Gfc
Rosa	tpOB
N3zv,3 lyitemat^aia

PopHas L.

Sp .PI .2:103* 17S3

^ Galeria Wikimedia Commons