IMG03

Kolejno zdejmując opaski można wykryć i dokładnie określić miejsce „przecieku” krwi z układu żył głębokich do żył powierzchownych.

Próba Pra11a: na kończynę od nasady palców aż do pachwiny zakładamy opaskę elastyczną. Tuż poniżej wiązadła pachwinowego w okolicy opuszki żyły odpiszczelowej ponad opaską, zakładamy dren gumowy, aby zatrzymać wsteczny przepływ krwi. Potem powoli odwijamy opaskę z góry ku dołowi. Pojawienie się żylaka, przy ucisku którego wyczuwa się otwór w powięzi, wskazuje na umiejscowienie niewydolnej żyły przeszywającej. Od góry możemy założyć drugą opaskę i stopniowo owijając kończynę ku dołowi, odwijamy dolną opaskę zostawiając między nimi przestrzeń szerokości dłoni. Posuwając się w ten sposób ku obwodowi kończyny możemy umiejscowić niewydolne żyły przeszywające.

Modyfikacja próby Pratta: po uniesieniu kończyny do góry i założeniu bardzo ciasno opaski elastycznej od palców aż do pachwiny (przeważnie potrzebne są dwie opaski) oraz zaciśnięciu drenem gumowym okolicy odejścia żyły odpiszczelowej poleca się badanemu szybkie chodzenie przez 15—20 min. W wyniku ucisku drenu i opaski, krążenie w żyłach powierzchownych jest wyeliminowane, co nie stanowi w warunkach normalnych przeszkody w chodzeniu. W przypadku niedrożności żył głębokich badany odczuwa rozpieranie lub ból w łydce. Pojawia się obrzęk stopy i '/₃ dolnej części goleni.

Próba Schwartza: opukując palcami jednej ręki żyłę odpiszczelową na goleni, wywołujemy falę krwi, którą wyczuwamy w żyle odpiszczelowej na udzie palcami drugiej ręki. W żyle, w której zastawki są prawidłowe, drganie to nie jest przenoszone.

Próba kaszlowa: po delikatnym uciśnięciu palcami żyły odpiszczelowej w okolicy otworu owalnego polecamy choremu zakasłać. Jeśli zastawka umiejscowiona przy ujściu żyły odpiszczelowej jest niewydolna, poczujemy wsteczny prąd krwi.

U chorych z objawami zespołu pozakrzepowego i (lub) żylakami nawrotowymi dla dokładnego określenia stanu żył głębokich i przeszywających wskazane bywa wykonanie badań dodatkowych.

Flebografia najlepiej obrazuje zmiany zachodzące w żyłach, jednak ze względu na możliwość powikłań, wskazana jest tylko wyjątkowo, przede wszystkim u chorych z wrodzonymi żylakami, kiedy to podejrzewamy wrodzony brak jednej lub kilku żył głębokich lub przetoki tętniczno-żylne.

Flebografia izotopowa jest obecnie uważana za cenne badanie diagnostyczne ze względu na znikomą liczbę powikłań, łatwość wykonania i możliwość wielokrotnego powtarzania.

Badania ultradźwiękowe umożliwiają wykrycie i umiejscowienie niewydolnych zastawek żylnych.

OBJAWY I PRZEBIEG

W początkowym okresie żylaki pierwotne nie powodują żadnych dolegliwości, a chorzy zgłaszają się do lekarza jedynie ze względów kosmetycznych. Pierwszym objawem jest zwykle uczucie ciężkości, zmęczenia, „pełności” kończyny, pojawiające się po długotrwałym staniu. W miarę powiększania się żylaków i narastania zaburzeń w krążeniu występują bóle — przeważnie pojawiające się po długotrwałym staniu i ustępujące po uniesieniu kończyny lub założeniu pończochy elastycznej. Czasami, zwykle nocą, pojawiają się kurcze mięśni chorej kończyny. Chorzy skarżą się na swędzenia, pieczenia i palenia skóry w okolicy żylaków. Później pojawiają się obrzęki umiejscowione na stopie i w okolicy kostek, z biegiem czasu

518