IMG854

F

Skrócony wykaz prętów stalowych walcowanych okrągłych stosowanych w konstrukcjach (na podstawie PN-75/H-93200)

Wymiary średnic i mm prętów stalowych walcowanych okrągłych	Wartości maksymalnych odchyłek wymiarowych
8, 9,10, 11. 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25	±0,5
26,28,30,31,32,33,34,35,36,38.40,42, 43,45, 48, 50	±W
52, 55, 60, 65, 70,75, 80
85,90,95, 100	*•
105,110,120, 125,130,140, 150	±1.5,’
160, 180, 190, 200	pSllPSi -2,5

Tablica A.6

Wartości nacisków dopuszczalnych statycznych i ruchowych dla materiałów stosowanych na nakrętki śrub podnośników i pras

Materiał	Pd.,* MPa	MPa
Brąz BK 331	53	12
Brąz BA 1032	73	38
Mosiądz MO 59	24	8

Rys. A.4. Zarys gwintu trapezowego symetrycznego wg PN-79/ /M-02017 (wymiar H obliczono z zależności H = 1.866P, H_t = * OJP, a = 0,15-1 mm)

Rys. A.5. Ustalanie wymiarów nakrętki: średnicy zewnętrznej 7_g i wysokości H'„

równy skokowi śruby zewnętrznej P" (drobnozwoj-ly lub normalny). Śruba będzie wykonana z pręta wymiary wg PN tabl. A.5) z materiału 45, St5.

Na podstawie rys. A.5 przyjmuje się, że: D₀ = = 0+(4-i-lOj mm; średnicę D_H wyznacza się na podstawie warunku dopuszczalnych nacisków sta-tazpych (nakrętka względem śruby zewnętrznej nie obraca się) podłoża na powierzchnię nakrętki wy-

Tablica A.5

konanej z brązu (rys. A.5, wzór A.9). Materiały stosowane na nakrętki zestawiono w tabl. A.6.

. Wysokość nakrętki H_N określa się na podstawie zależności H_N = (1,2-r-2,5) d, przy czym przyjmuje się, że H_N jest całkowitą wielokrotnością skoku P gwintu śruby-nakrętki (P-n, gdzie n — liczba całkowita).

Przyjętą wysokość nakrętki H_N sprawdza się z warunku nacisków dopuszczalnych ruchowych (gwint śruby po powierzchni gwintu nakrętki), obliczając liczbę skoków gwintu zdolnego przenieść obciążenie Q.

Rys. A.6. Wymiary charakterystyczne nakrętki

93

£

Wymiary średnic określających powierzchnię współpracujących gwintów śruby i nakrętki są przyjęte na podstawie rys. A.6 (tam też są zaznaczone współpracujące powierzchnie gwintu -— wzór A. 10), przy czym n_gbl < n.

Następnie sprawdza się śrubę wewnętrzną. Rdzeń śruby będzie obciążony naprężeniami zastępczymi, wynikającymi ze ściskania, wyboczenia i skręcania od momentu tarcia powstałego na powierzchni gwintu. Występujące naprężenia zastępcze <r_z muszą być mniejsze, lub równe naprężeniom dopuszczalnym na.jednostronne ściskanie-(wzór A.l 1).

Naprężenia a_t oblicza się na podstawie hipotezy wytężeniowej umożliwiającej: przejścieze złożonego, układu naprężeń na układ jednowymiarowy (wzór A. 12). Analogicznie wykonuje się obliczenia dla śruby zewnętrznej i korpusu.

A.3.5. Wykonanie wstępnego rysunku złożeniowego podnośnika (bez mechanizmu zapadkowego) w celu ustalenia niezbędnych wymiarów do obliczeń

— Ustalenie parametrów gwintu śruby wewnętrznej i nakrętki. Aby śruby mogły wysuwać się na jednakowe wysokości przy różnych średnicach śrub, gwinty w obu śrubach muszą być tak dobrane, aby ich skoki były takie same. Dla zachowania tego warunku śruba wewnętrzna o mniejszej średnicy będzie miała skok grubozwojny F, a śruba zewnętrzna — skok normalny lub drobnozwojny F', przy czym F = P”.

Przyjęcie wysokości nakrętek w obu śrubach:

H'h = (l,2*7-2,5)d' (wewnętrznej)

Hh = (l,2-f-2,5)d" (zewnętrznej)

—    Przyjęcie powierzchni oporowych nakrętek dla obu śrub. Średnice nakrętki £' =d'+4 mm i D'₀' = d"+5 mm (rys. A.6).

‘-^-^Wykonanie — na podstawie przyjętych wyżej wymiarów—rysunku złożeniowego, poczynając od śruby wewnętrznej, a dalej nakrętki śruby wewnętrznej, śruby zewnętrznej, nakrętki śruby zewnętrznej, korpusu. Należy stosować budowę „choinkową” i rysować części zgodnie z podaną kolejnością od korony podnośnika ku jego podstawie.

—    Zaleca się wykorzystanie istniejących rozwiązań konstrukcyjnych podobnych podnośników na podstawie modeli, katalogów itp.

—    Należy zwrócić uwagę na uwzględnienie zasad konstrukcji, tj. technologiczność, estetykę, a przede wszystkim oszczędność materiałów. Przy średnicach śrub powyżej 40 lub 50 mm należy je wykonywać z rur (tabl. A.3).

A.4. Obliczenia szczegółowe głównych części oraz ich szkice

A.4.1. Śruba wewnętrzna

*    Dane: materiał śruby: stal St5, R₀ = 335 MPa; R, = 0,62 MPa; obciążenie Q = 50 kN; długość śruby

AJ7

I_t =    +7₄; H = 400 mm; l_Ą = 60 mm; /, = 260 mm = 260-10"³ m; długość wyboczeniowa:

l_wl = 2/_x; współczynnik bezpieczeństwa na wy boczenie x_w — 5.

•    Obliczenie średnicy rdzenia d\, na podstawie A.8

a = +7tR„ = it • 335 • 10* Pa « +1051,9 MPa 6= -MSi = -Sn • 260 • 10"³ m ■ 0,62 • 10* Pa% c = -4x_wQ = —4-5-50-10³ N = -10* N

1051Jd'i²-lMi-l >0 A = b^z—4ac = 4226; Ja w 65 „    -b+JJ    +1,3 + 65

^dl 2a    2-1051,9 ^m!

ad'i + bd'i + c ^ 0    H

: 0,033 m = 33 mm

Wstępny dobór gwintu

Przyjęto gwint Tr40, którego wymiary wynoszą:

śruba    nakrętka    śruba (nakrętka)

d' = 40 mm    D’ = 41 mm    d‘i = Dj = 37 mm

d\ = 33 mm    Di = 34 mm    F = 6 mm

I

94