Imm02

Komórki prezentując*: antygen

2.13

erytrocytów owcy (sliccp crythrocyte receptor, SER, nie należy mylić 7. CD2) i receptor erytroblastyczny (EbR). Główne markery na ludzkich i mysich monocytach zebrano na Ryc. 2.29.

Oprócz, tych wszystkich cząsteczek, monocyty i makrolagi mają także receptory dla cylokin, takich jak IL-2, IL-4, IFNy oraz czynnika hamowania migracji. Czynności monocytów i makrofagów mogą więc być wzmocnione poprzez te receptory przez cytokiny pochodzące od komórek T. Tak aktywowane monocyty/makrofagi same również wytwarzają cytokiny obejmujące IFN-y, 1L-1 i TNFa (p. Rozdział 9). Produkowane są także składniki dopełniacza i prostoglandyny. Monocyty, i w mniejszym stopniu, dojrzałe makrofagi, są podobne do neutro-lili w tym, że zawierają peroksydazę, która i na k ty wuj c nadtlenek wodoru.

■ KOMÓRKI PREZENTUJĄCE ANTYGEN

Komórki prezentujące antygen (antigen-presenting cells, APCs) są heterogenną populacją leukocytów o znakomitej zdolności immunostymulującej. Niektóre odgrywają centralną rolę w indukcji aktywności czynnościowej komórek Tu; a niektóre komunikują się z innymi leukocytami. Komórki inne niż leukocyty, takie jak komórki nabłonkowe i śródbłonkowc, mogą również, nabywać zdolność do „prezentowania” antygenów, jeśli są stymulowane przez cytokiny.

Komórki prezentujące antygen stwierdza się głównie w skórze, węzłach chłonnych, śledzionie i grasicy (Ryc. 2.30). Pierwowzorami APC są komórki Langerhansa w skórze. Te komórki migrują jako „komórki welonowate” via afferentne naczynia limfatyczne do drenujących węzłów chłonnych a w nich do strefy przykorowej. Wewnątrz strefy przykorowej, komórki splatają się z wieloma komórkami T (Ryc. 2.31). Ta migracja stanowi sprawny mechanizm przenoszenia antygenu ze skóry do komórek Tu umiejscowionych w węzłach chłonnych. APC mają dużą ekspresję cząsteczek VIHC' klasy U, które są potrzebne w prezentacji antygenu komórkom Tu.

Inną wyspecjalizowaną populacją APC są komórki dendry-tycznc grudek, które stwierdza się we wtórnych grudkach w strefie komórek B węzłów chłonnych i śledziony. Prezentują one antygen komórkom B i są pozbawione cząsteczek MUC’ klasy II

Zestawienie głównych markerów powierzchniowych na mysich i ludzkich monocytach/makrofagach

Ryc. 2.29. Cząsteczki stanowiące swoje odpowiedniki pokazano w tym samym kolorze.

Komórki prezentujące antygen

komórki

Langerhansa

migrujące komórki weionowate

makrofag

Komórka dendrytyczna grudki w ośrodku rozmnażania

komórki splatające się

Ryc. 2.30. Pochodzące ze szpiku komórki prezentujące antygen (antigen-presenting cells, APC) stwierdza się zwłaszcza w tkankach limfoidalnych i w skórze. APC są reprezentowane w skórze przez komórki Langerhansa, stwierdzane w naskórku i charakteryzujące się specjalnymi ziarnistościami (ziarna Birbecka w kształcie rakiety tenisowej). Komórki te, bogate w determinanty MHC klasy II (u myszy) lub HLA-DR (u człowieka) uważa się za nośniki antygenów migrujące via afferentne naczynia limfatyczne (gdzie pojawiają się one jako komórki „welonowate") do strefy przykorowej drenujących węzłów chłonnych. Tutaj splatają się z komórkami T. Te „splatające się" komórki umiejscowione w strefach zależnych od komórek T węzła chłonnego, prezentują antygen limfocytom. Prezentacja komórkom B dokonuje się przez komórki dendrytyczne grudki, które obecne są w strefach komórek B węzłów chłonnych a zwłaszcza w ośrodkach rozmnażania. Niektóre makrofagi umiejscowione w zewnętrznej korze i zatokach brzeżnych mogą również działać jako APC. W grasicy APC występują jako splatające się komórki rdzenia.