K 134a

Nadajnik UKF FM - 1,8W dla zakresu

[84-1 14] MHz

Nowy Elektronik 134-K

Nadajnik UKF FM jest kompletnym urządzeniem umożliwiającym nadawanie z mocą 1.8W

Na nadmierne bogactwoopiacuwan w dziedzinie amatorskich nadajników UKF FM o mocy powyżej bflflmW me można narzekać, w odróżnieniu od urządzeń klasy "mikroszpieg". Ptosiota tych ostatnich, a zwłaszcza korzystna rełacja między nakładem pracy i kasztów, a ud oclą jaką łączność bezprzewodowa stawia ludzkości od ponad wieku, zachęca <iri dziala-na nawet elektroników z zasady sliongcych od radiotechniki.

Czasami, kiedy potrzeba jednak coś więcej.....żeby dalej......"dopalanie* mnmadajnika przez

dodanie jednego, czy dwóch stopni wzmacniacza mocy okazuje się być w piaktycc bardzo pracochłonnym i mało wdzięcznym zajęciem. Po kilku zmarnowanych gcdz>nacn pióbujcmy ułatwić sofee życtei nie wyważać otwartych drzwi. Prezentowany układ nadajnika zaprojektowany i sprawdzony starałem się opisać w sjwsób możtwie firosiy. afc iszydainydO praktycz-nogo zastosowania.

Urządzenie przystosowane iesi do zasitania nadęciemstabilizowanym w zakresie +H?-UijV i pi zy właściwym zesti ujernu obwodów wewnętrznych <xaz dopasowaniu do anteny (ewentu-aliu} sztuczne otx;iążenie 7bJ21 dostarcza nxx;y od tiflOmW du 1.8W {Obierając z zasilacza stabilny w czasie pracy piąd |150-22fl)mA. Występujące w knnstiukC|i elementy utlukcyyne sa na tyle piesie, że całkowity czas wymagany na ich wykonanie no pizckracza 30 minut. O:fco-wiednio rozłożone odegłośa ixxnędzy generatorem IC i koterjnymi stopniami wzmacniacza sprzyjają siahiloości pracy narląniŁa przy minimalnej ilości międzyslcpmowych przewód ekranujących. Określone procesami konstrukcyjnymi wymiary płytki drukowanej umożliwiły zastosowanie typowych gabarytowo elementów branych. Kondensatory ceramiczne stosowane są w całym torze sygnałowym. a zwłaszcza w obwodzie generatora w.cz. W największym slo;xnu decydują o tcmpcratuiowcj stabilności uiządzcma. Paiametiy kondensatorów bukujących 47nF mc są kiytyczne. icdnak zakres częstotliwości wyklucza stosowanie kcndensaio-rów zwijanych. Tranzystory pomimo nie popularnych oznaczeń są łatwe dostępne u większości dystrybutorów, a rch dobru parametiy ułatwiaj uruclxxnienie układu i strojowe nadajnika. Zastosowanie jxostego gcnciatoia LC, jako źródła częstotliwości nośnej Fo przenosi większość odpowiedzialności za stabilność paiamotrow nadajnika na układ zasilana o;az warunki otoczona w którym piacie.

Ogiaiuciona stabilność częstolirwuści nadajnika, bez dodatkowego ozbio-Miia w |>ę|ię pełnei lub wąskopasmowej kontroli czcsioUwości (PLL. FCCI może być z powedzertem siosowtina w transmisjach szerokopasmowych sygnału lomczncgo. Piopono/wany nadajnik jest rozbudowaną o stopne mocy częścią spiawdzoncgo pi aktycznc mikrofonu bezprzewodowego bacującego z lypową emisią radiofoniczną F3E. Jego sygnał mógł być odbierany przez specjcóiy odbioimk zestawu. ;ak również przez odbiornik radiofoniczny LJKF. Propozycja wspomnianego zastosowano me mogła koinpikować swobody wykorzystania układu, co zadecydowało o me umieszczaniu na wspólne, [ilyla: żadnych aktywnych układów toru sygriakjwegu rn.cz.

Ukiad modulatora zarwieta ełerncni wykonawczy DV1 spizęźony z generatorem pojemnością Cb oraz obwody regulacji statycznego punktu pracy ipozrainu sygnału modulującej. Zewnętrzny sygnał modulujący jioddany jest wstępnie korekcji jrtzyspieszającej w układzie presmfazy. Obwód z elementami RtO.Rti.ni3 zapewnia wstępną polaryzację diody pojemnościowej na linowym odcinku charakterystyki zmian jiojcmności. Zastosowanie rezystora nastawnego Rl¹ umożlwia precyzyjne dostrojenie nadajnika po przestrajaniu zgiubnym trymerem C7. fil 1 w posi3ci potencjometru na pulpicie. Mozę służyć da kcrekcji ewentualnego diyltu częstotlwo-ści podczas pracy kon notowane? częstościomierzem cyfrowym. Obwód polaryzacji 0V1 rxiż-na d:ogą doświadczeń wzbogacić o elementy tenmiorowe włączone równolegle z RIO lub R13. kompensujące temperaturowe zmiany częstotliwości. Zakres przcsliajania domeniern Rl l wynosi około śCClkHz. Taki zakres wydaje się być wysiarczaiący. ponteważ dokonane próby elugoti walych zmian tcmpeiatury w zakresie od -r10 ‘C do 13S *C sjrowoddwaiy p-cpoi ■ cicrialneodswojenienadajnJta wzniesie 40kHz. co przy fo = 100MHz stanowi 0.0-1%. Zmiany napięcia zasrana podczas pracy nadajnika nic powinny stanowić normalnego try!xi l>;xrczas eksploatacji. Na etapie uiuchomierza można dokonywać |xy,vo’.i;ych zmian w zakresie (l 2-1 B|V przy włączonym zasilaniu, aby oszacować możliwość nadajnika i wydajność radiatorów T-i i Tb. Docelowo należy ustalić wartość najiięca zasilającego stosownie do potrzebne-mocy. Jest to konieczne z iiizyczyn technicznych, ixx!iewgż każda zorana najjęcia powoduje zmiany dynamicznych iiimktówpracy uan/ysioiów T2-Tb. a w następstwie parameuów rcak-lancyinych. Zmiana wartość zastania o więcej niż IV wymaga korekqizesliojsnia wszystkich obwodów.

W wykonanym prototypie riada;n ka przeprowadzono pomiaiy czułości modulatora FM na Sygnał modiJujący. sinusoidalny Im o amjjliluciziii O.W|)|i iczęsioilwuściach 50Uz. 500Hz, 2kHz, 5*Hz. BkHz. 10kHz. lbkHżi 2flkHz. Wyniki pomiaińw. jako wuriości dewiacji DF przedstawiono tabebryeme. ftjmiai przy częstotliwości 5QHz można traktować jako gasistatyczne ładami; zakicsu zmian częstcilwości spoczynkowej Fo pod wpływem napięcia modulującego. Poinar umożliwia leź okicślcnie stopnia asymctir widma wzgfadcm Fo wyn^iącej z nielniowości eloncntu o zmiennej pojemności. W nadajniku zastosowano diod:? BB105(5. element pa-wszeclnio stosovrany v/ obwodach A.R.cz. kraiowycfi głowic UKF. Pizy wsiępnej iwlaryzacjr napięcróin t,OVo o waitości legulorzaricj 13.1 - ■1.ą|V. liniowość otłemka chi-aklerystyki diody wymaganego dla sterowania sygnałem O.SVpp | punkt Pl’11 jesł zadowaląąca.

Dla częstotliwości bOHz calkowdc pasmo zajmowane przez sygnał FM możemy określi jako: B = 2DF

Koiekcja amjjUudy w układzie preomfazy jest lAształtuwaria konrpaiytrikiie z układami de-ernfazy w obornikach radiolonicznych FM. Praktyczni!.', <irii|ili!uda napięcia m.cz. rnieizAna w f^l, przy stałym poziome nadęcia Im na wejściu układu, wzrasta wiąz z częstotliwością sygnału m.cz. Tempo wzrosło z powodu zbocznikowama CiO iczystoicm R17 wynosi koło 3d&‘Oct. a krzywa korekty rra kształt oUisuonne asymptotyczny. Możemy piżyjąć istotny wzrost składowych począwszy (X! 1kHz.

Występowanie ukbdu koiekcyincgo RC oznacza, ze modulacja sygnałami o częstotliwościach skuslycznych przwyżni 1kHz będzie rnirfa Cechy modulacji fażC/wej. w której dcwctcja (0F| lośnie piz-y wzroście zaiówno ampfilufy jak i częstotliwości sygnału modidu^ccgo. Skutkiem działania układu preemfazy uzyskujemy znakomitą jiopiawę jakości wyższych częstotliwości sygntfów uansmitowanych. które we współczesnej radiotami sięgają doBńkHz. 2 duzgei silony stoscwonic korekcji tom|)hkq<; piiKes modulacji; i.u mima |K)g:xlzenie korzystnej, dużej cfcwócji DF w zakresie niskich i średnich częsioilrwości z noimatywnymi ogia.niczenami całkowitej szeiokości pasm3 8 rzeczywistego sygnału nadajiika FM.

Wcmo rzeczywistego sygnału foncznega jzsl baidzo :x:gate Zawiera jednocześnie występujące doweżne częstotliwości określonego zakresu Irn. Nak>ży jzzyjąć, że dewiacja maksymalną, występująca dla wyższych składowych widma in.cz. Izędzie dewiacją użytkową i powinna być |xxlstawą przy oblczamu szerokości pasma sygnału iftfMj. Poucważ szemknść jiasma nawet przy DF=consl. powiększa się ze wzrosłem częstotliwości, należy ograncz3Ć zakres częstotliwości frn do fc<viiecznego minimum. Prakiyka pizernaw« za j^zyjęciem założenia, że do elementów pasma załczane są tylko składowe o amplitudach większych ntz b% amplitudy sygnćZu nośnego fo. uzyskamy wtedy piosią zaleznoś; na maksyinćżrią szeiokość pasma dla konkretnego ukłzaju transm:tOivaciego sygnału.

8 rrax =2 ( DF(maxJ+łm |rrax| J

Przy iradycyjnym wykorzystaniu nadaimka do transmisji mowy i muzyki należy pamiętać, aby sygnał dostarczany do wejścia modulacyjnego nadaimka me był poddawany żadnej korekcji, a w szczególności podnoszącej wysokie częsioiliwości. Nadaimk można zmodulować sygnałem monołcnicznym » stereofonicznym MW z podiośną pdota 19kHz. Ola uzyskania dobrej jakości odbioiu za pomocą standu do wi;gn odhionnka radioweyo. Pm-iniicie sygnałów 19kHz oraz wslęg bocznych i nośnei 3^{JkHz powinny być dobrane przed podaniem do wejścia. Zakres pasma podstawowego przy liansmisfi MONO lub MONO/ STEREO powinien być ogianiczony do l2.bkHz z nachylenuarj -l2<t0.^,Ot:t. lub maksymalnie

TASELAPOMW^rt CMARAKT£HVS1YKJ MOOUlATORA FM {*n Fo^IWMMt. Ufn»^TS.łVpi>
Cię-.ln>-oiC Im	H>lt	MOI!	Ik-ll	2WU	!*•«	!— U I 1UWU			2CWS
	lh«IK|i Łl< H0lf«rtCi4FJi>M<)
UsawCIM K'6 (TWnJtrc	&				•o				14
US;»«*KM1 Rl »«*;>**	21	n	24	26	3?	47	ss	60	Si
KI	*0	41	4ł	4T	1,7	B-j		*07	•09
P'.-rk»c.	ZutOt£l£ wy .l.'r»a (MSllM = M Iti, rC • 'CCWIt LAT1 « O.SVfą> i 1ll * Kl wic ftl6wfO*urr«j ur.an.v-i Ił W • ą f iV< n«u| • Wo-Ail | • 2I6UZUI • lOflMi.