K 389a

Zasilacz d© CE 13,8V - 20A

Mowy Elektronik 38®-K

Zasilacz do radionadajników CB umożliwia stabilizację napięcia wyjściowego 13,8V z możliwością regulacji od 12.5V do 14,7V. Posiada regulowane zabezpieczenie przeciwprzepięciowe oraz ograniczenie prądowe do 20A

Konstrukcja zasilacza oparta jest na popularnym i dość szeroko stosowanym monolitycznym stabilizatorze scalonym LM723. Zasilacz składa się z dwóch bloków. Pierwszy to blok wykonawczy wysokoprą-dcwy, w skład którego wchodzą: diodowy mostek prostowniczy, bateria kondensatorów C1 (10 x 4700/jF), gniazdo bezpiecznikowe oraz tranzystory T1.T2.T3 połączone równolegle przez rezystory wyrównawcze R1 ...R6. Zadaniem tego bloku jest prostowanie prądu płynącego z transformatora sieciowego, filtrowanie przez C1 oraz utrzymywanie zadanego napięcia stałego na wyjściu zasilacza.

Drugi błok regulacyjny składa się z czterech części. Na schemacie zaznaczony jest w ramce linią przerywaną. Pierwsza część to zespół stabilizatora zbudowany na wymienionym wcześniej układzie U1 - LM723 i tranzystorze T4. Tranzystor ten steruje bezpośrednio bazami tranzystorów w bloku wykonawczym. Stabilizator pracuje w konfiguracji od 7...35V z bezpośrednio zwartym napięciem referencyjnym - wyprowadzenia 5 i 6. Natomiast wzmacniacz błędu - wyprowadzenie 4 polaryzowany jest w układzie dzielnika rezystorowego R8.PR1.R9. Bezpośrednio z wyprowadzenia dodatniego bieguna napięcia stabilizowanego potencjometrem PR1 ustala się wartość napięcia wyjściowego. Kondensatory C2 i C3 pełnią rolę elementów przeciwzakłóceniowych oraz zapobiegają niepożądanym oscylacjom, które powstają podczas pracy przy gwałtownych zmianach poboru prądu. Sygnalizacja wyłączenia zasilacza zrealizowana jest na diodzie LED - D1.DZ1 i R7 podłączonych do U1 - pin 13. Dodatkowy stabilizator +12V oraz R10, DZ2 i C4 ustalają potrzebne napięcie do zasilania pozostałych modułów.

Druga część to zespół kontroli wartości prądu. W skład tej części wchodzą T5.R13,R14,C5,C6. Tranzystor T5 jest typu PNP. Kontroluje on wartość prądu pobieranego przez odbiornik poprzez kontrolę spadku napięcia na rezystorach wyrównawczych. Na jednym z tranzystorów szeregowych T1 lub T2 lub T3 zgodnia z prawom Ohm'a. Polaryzowany jest przez rezystor R13. który zabezpiecza złącze baza-emiter przed zbyt dużym prądem i wraz z kondensatorom C6 tworzy układ opóźniający przy dużych skokach prądu. Zakładając, że jeśli wzmocnienie wszystkich tranzystorów szeregowych jest jednakowe i wartość rezystorów wyrównawczych jest taka sama, to wartość płynącego prądu przez jedną gałąź wynosi trzecią część sumarycznej wartości prądu i jest proporcjonalna do pozostałych. W takim razie można sugerować się tą wartością. Jeżeli te wartości różnią się niewiele, to proporcje mieszczą się w granicach bezpieczeństwa. Jeżeli wartość prądu wzrośnie do ok. 20A, to napięcie baza-emiter wzrośnie do ok. 0,7V. co spolaryzuje tranzystor T5 i na kolektorze tego tranzystora pojawi się napięcie dodatnie większe niż 12V. Trzecią część stanowi zespół kontroli napięcia. Zbudowany jest w oparciu o komparator U3 • LM393. Jest praktyczny w zastosowaniu, ponieważ wymaga jednego napięcia zasilania w tym przypadku +12V, a na wyjściu (pin 7) posiada otwarty kolektor. Do tego kolektora podłączony jest rezystor R15 z wyjścia napięcia stabilizowanego 13,5V. Normalnie wewnętrzny tranzystor w komparatorze na wyjściu jest spolaryzowany i cała wartość prądu płynie przez rezystor R15 i ten tranzystor. Rezystory R16.R17 tworzą dzielnik napięcia z 12V stabilizowanego, które jest punktem odniesienia dla porównania z napięciem wyjściowym. Rezystory R18. PR2 i R19 tworzą dzielnik napięcia, które jest tworzone z napięcia wyjściowego I to napięcie Jest porównywane. Potencjometr PR2 służy do regulacji wartości napięcia porównywanego. Jeżeli jest ono wyższe od napięcia odniesienia, to na wyjściu komparatora pojawia się napięcie dodatnie większe niż 12V.

Czwarta część to zespół przełączania. Podstawą jego jest przerzutnik typu RS zbudowany z dwóch dwuwejściowych bramek NAND - CMOS (U2 - CD4011). Na jedno z wejść przerzutnika poprzez negację na dodatkowej bramce podawane są napięcia z układu kontroli prądu przez rezystor R14 oraz z układu kontroli napięcia przez diodę D2. Zabezpiecza cna oba to układy przed wzajemnym wpływem. Dioda Zenera DZ3 zapobiega pojawieniu się na wejściu bramki napięcia wyższego cd na-