Kardas rodzia 25252525B3 strony"4 225

224 CZĘŚĆ II PROCESY W ZARZĄDZANI! I PRZEDSIĘBIORSTWEM

optymalizacji działalności i możliwości szybkiego reagowania na zmiany otoczenia W związku z systemowym charakterem controilingu niezbędne jest uwzględnienie takich czynników gwarantujących działanie podmiotom gospodarczym, jak":

• aktywność - jako zdolność do intensywnego działania, podejmowania decyzji i czynnego udziału,

• gospodarność - jako umiejętne i oszczędne gospodarowanie oraz racjonalne zarządzanie,

• ożywienie - jako intensywność i pobudzenie energii,

• rozwój - jako proces przeobrażeń perspektywicznych.

'lak więc zadaniem controilingu jest zapewnienie długotrwałego działania^ przedsiębiorstwa na rynku przy stałym i bardzo stabilnym zatrudnieniu. Controlling jest przede wszystkim systemem zapobiegania możliwych do wystąpienia odchyleń (niedogodności), ale też sterowaniem działalnością przedsiębiorstwa zorientowaną na wyznaczone cele. W praktyce wyróżnia się dwa typy controilingu¹²:

• operatywny - ukierunkowany jest na osiąganie celów bieżących,

• strategiczny - ukierunkowany na realizację zamierzeń długookresowych.

Rysunek 10.2. Powiązania i zależności systemu controilingu

Źródło: E. Nowak (red.), Podstawy controilingu, dz. cyt., s. 18.

Controlling pełni w organizacji szczególną rolę, jego celem jest synchronizacja procesu planowania z procesem kontroli. Do głównych zadań komórek zajmujących się conlrollingiem w organizacji należy zaliczyć:

• współuczestnictwo w opracowywaniu planów organizacji oraz określenie liczbowe zamierzonych celów.

" E Nowak (red ). Podstawy controilingu. di. cyt., s. 16

‘ Kałużny S.. Skuteczne kierowanie przedsiębiorstwem - techniki osiągania sukcesu. CSW KWANTUM Sp. z o.o.. Warszawa 1996

• opracowywanie planu dochodów i kosztów oraz budżetu, jak również sterowanie ogólnym poziomem wynagrodzeń,

• projektowanie i wdrażanie jednolitego systemu informacji i sprawozdawczości wewnętrznej w taki sposób, aby umożliwić porównywalność danych sprawozdawczych,

• analiza dochodów w różnych przekrojach,

• analiza stopnia realizacji i skuteczności przyjętej strategii przedsiębiorstwa,

• ocena dochodowości inwestycji kapitałowych.

10.5. Audyt w organizacji

Słowo audyt pochodzi od łacińskiego słow-a audire (lac.) co oznacza słyszeć, słuchać, przesłuchiwać, badać.

Audyt, według „Słownika języka polskiego” PWN to audyt, auditing "kontrola przedsiębiorstwa pod względem finansowym i organizacyjnym, wycena jego majątku oraz analiza perspektyw jego rozwoju, przeprowadzana przez ekspertów. Poza definicją ogólną można w literaturze przedmiotu znaleźć wiele definicji, z których najbardziej znane są następujące:

• Wedtug normy ISO 9000:2000 audyt to systematyczny, niezależny i udokumentowany proces uzyskiwania dowodu z auditu oraz jego obiektywnej oceny w celu określenia stopnia spełnienia kryteriów auditu¹³.

• Według The Institute of Intemal Auditom (HA) audyt wewnętrzny jest niezależną działalnością doradczą i weryfikującą (assurance odbity), której celem jest usprawnienie operacyjne organizacji i wniesienie do niej wartości dodanej. Audyt wewnętrzny pomaga organizacji w osiąganiu jej celów poprzez systematyczne i metodologiczne podejście do oceny i doskonalenia skuteczności procesów zarządzania ryzykiem, kontroli i zarządzania organizacją (ang. goveman-ce) Audit to ocena zgodność obiektów, zdarzeń lub procesów odnosząca się do tych które występują obecnie - teraźniejszości, oraz do tych które już wystąpiły - przeszłości. Jego odmianą jest inspekcja, która odnosi się tylko do przeszłości. W miarę wzrostu popularności filozofii TQM oraz norm ISO w audicie zaczęto

kojarzyć głównie z systemami zarządzania nastawionymi na jakość wyrobów, jednak praktyce gospodarczej audity¹⁴ dotyczą różnych sfer działalności organizacji. i tuk można wyróżnić:

• audyt informatyczny,

• audyt legalności,

• audyt oprogramowania,

¹⁵ PN-EN ISO 19011:2003 Wytyczne dotyczące audttowania systemów zarządzania jakością tdub zarządzania środowiskowego.

W praktyce zarządzania audit i audyt stosowane są zamiennie