instrukcja 9#1

s.

najmniej wartości prądu znamionowego prądnicy. Ponieważ przepływ wytworzony przez uzwojenie szeregowe jest niewielki, napięcie mierzone będzie również małe, dlatego można zmniejszyć zakres woltomierza.

Rys. 1.18. Układ połączeń do wyznaczania charakterystyki biegu jałowego przy czynnym uzwojeniu szeregowym.

Przed rozpoczęciem pomiarów należy ustawić maksymalną wartość rezystancji rezystora R. Po dokonaniu rozruchu silnika napędowego i nastawieniu znamionowej prędkości obrotowej prądnicy, należy wykonać dwie serie pomiarów, analogicznie jak przy wyznaczaniu charakterystyki dla uzwojenia bocznikowego. Maksymalna wartość prądu wzbudzenia w tym przypadku nie powinna przekraczać 1.2 prądu znamionowego prądnicy. Wyniki pomiarów należy zapisać w tablicy 1.1.

Opracowanie wyników

Na podstawie uzyskanych wyników należy na wspólnym wykresie narysować charakterystyki biegu jałowego U,o = / (I/) przy czynnym uzwojeniu bocznikowym i szeregowym. Przykładowy przebieg tych charakterystyk ilustruje rysunek 1.19.

Wskutek zjawiska histerezy magnetycznej wyznaczone charakterystyki są niejednoznaczne, tzn. występują inne wartości napięcia indukowanego przy wzrastającym a inne przy malejącym prądzie wzbudzenia. Za charakterystykę biegu jałowego przyjmuje się krzywą średnią, wyznaczoną drogą interpolacji obydwu gałęzi charakterystyki (linia przerywana na rys. 1.19).

Przy zachowaniu stałej prędkości obrotowej napięcie indukowane w tworniku jest wprost proporcjonalne do prądu wzbudzenia, dlatego charakterystyka biegu jałowego przy czynnym uzwojeniu bocznikowym jest w innej skali charakterystyką magnesowania maszyny. Przy zerowym prądzie wzbudzenia indukuje się w tworniku napięcie szczątkowe U_nm w wyniku istnienia w maszynie strumienia magnetyzmu szczątkowego. Zjawisko to ma duże znaczenie w przypadku prądnicy bocznikowej - brak magnetyzmu szczątkowego uniemożliwiłby proces samowzbudzenia.

Rys. 1.19. Charakterystyki biegu jałowego: a) przy czynnym uzwojeniu bocznikowym, b) przy czynnym uzwojeniu szeregowym.

Charakterystyka biegu jałowego przy czynnym uzwojeniu szeregowym ma kształt zbliżony do linii prostej ponieważ przepływ tego uzwojenia jest zbyt mały, aby obwód magnetyczny maszyny mógł wejść w stan nasycenia.

Na podstawie wyznaczonych charakterystyk należy określić stosunek przepływu uzwojenia szeregowego 8p do przepływu uzwojenia bocznikowego 9f. Jeśli przez uzwojenie szeregowe płynie prąd równy prądowi znamionowemu In, to w uzwojeniu twornika zaindukuje się napięcie U,,. Takie samo napięcie będzie się indukować, jeżeli w uzwojeniu bocznikowym popłynie prąd I/,. Przy stałej prędkości obrotowej równość indukowanych w obydwu przypadkach napięć oznacza, że wywołujące je przepływy również muszą być sobie równe, a zatem

I_N N_s = Ifi N_h,    (1.13)

39