Latin0019

23

Participium perfecti passivi służy do tworzenia wielu rzeczowników rodzaju nijakiego zakończonych na -um, np: scriptus, -a, -um -*• scriptum, -i pismo; dictus, -a, -um -*■ dictum, -i powiedzenie.

Participium futuri activi rodzaju żeńskiego często ulega urzeczownikowie-niu tworząc rzeczowniki zakończone na -ura, np.: scripturus, -a, -um -> scrip-tura, -ae pisanie, pismo. Porównaj używane w języku polskim rzeczowniki: lektura, struktura, kultura itp.

Indicativus perfecti, plusquamperfecti, futuri II activi. Infinitivus perfecti, futuri activi.

VI.

LECTIO

SEXTA

aevum, -i wiek aHus, -a, -um inny, drugi Britannus, -i mieszkaniec Brytanii Caesarem acc. od Caesar, Caius Iulius Caesar (100 — 44p.n.e.), polityk, wódz, pisarz rzymski

causa, -ae przyczyna, sprawa, powód Cochanovius Ioannes Jan Kochanowski (1530 — 1584), największy poeta polski przed A. Mickiewiczem, tworzył także w języku łacińskim, m.in.: Lyricorum libellus, Elegiarum libri IV, Foricoenia colo, -ere, colui, cultum uprawiać, pielęgnować, czcić

comparo, -are, -avi, -atum przygotować, zdobyć

conscribo, -ere, -scripsi, -scriptum spisać, zapisać

Mendo, -ere, -endi, -ensum bronić Długossius Ioannes Jan Długosz, 1415—1480, pierwszy historyk polski, ,, Ann aleś seu cronicae incliti regni Po-loniae” („Roczniki czyli kroniki sławnego królestwa polskiego”) w 22 księgach napisane w latach 1455 — 1480 są dziełem jego żyda lionec dopóki, tak długi aż fołrr szczęśliwy irare = futurus, -a, -um esse Sudinis, -a, -um przyszły

Gallus Anonymus Gal Anonim, przełom XI i XII w., autor najstarszej kroniki polskiej

Germanus, -i Niemiec gloria, -ae chwała Hispanus, -i Hiszpan ita tak

Italus, -i mieszkaniec Italii

Iulius, -i Juliusz

Mattłuas, -ae Madej

medius, -a, -um średni, w środku będący

nonne czy nie?

nubDus, -a, -um chmurny, nieszczęsny numero, -are, -avi, -atum liczyć pictura, -ae malowidło, obraz Polonus, -i Polak qui który, jaki quod ponieważ

rerum causae przyczyny rzeczy saeculum, -i wiek, stulede Sarbierius, Matthias Sarbierius Madej Sarbiewski (1595 — 1640), poeta, jezuita, pisał wyłącznie w języku ładńskim, m.in. Lyricorum libri IV, zyskał przydomek „Horatius Sarmaticus” Scandinayus, -i mieszkaniec Skandynawii

sculpo, -ere, -psi, -ptum rzeźbić

sculptura, -ae rzeźba

solus, -a, -um sam, jeden, tylko