mpw - masa próbki gruntu pokrytej parafiną i zanurzonej w wodzie [g], pp - gęstość parafiny - przyjmujemy 0,93 g/cm3,’ pw - gęstość wody w porach [g/cm3].
Sposób ustalenia wyników ostatecznych, jak w punkcie a.
Ad d. Oznaczenie gęstości objętościowej gruntu w rtęci. Z gruntu o nienaruszonej strukturze przeznaczonego do badań należy bez naruszenia naturalnej struktury wyciąć nożem dwie próbki gruntu o objętości po około 10 cm3 i nadać im kształt bryłek o gładkich powierzchniach. Naczynie pomiarowe ustawione na talerzu należy całkowicie wypełnić rtęcią, nadmiar rtęci wycisnąć z naczynia przez przyłożenie płytki z kołeczkami skierowanymi do wnętrza naczynia, a wypchniętą z naczynia rtęć usunąć z talerza.
Następnie, przygotowane próbki gruntu należy oddzielnie zważyć i zanurzyć w rtęci, wciskając je za pomocą płytki z kołeczkami. Rtęć wypchniętą podczas zanurzenia próbki gruntu należy przenieść do zważonej parowniczki zgarniając dokładnie pędzelkiem, a parowniczkę z rtęcią zważyć. Następnie należy próbkę wyjąć z naczynia pomiarowego i ponownie zważyć dla sprawdzenia, czy rtęć nie dostała się w jej szczeliny (ewentualny przyrost należy dodać do masy wypchniętej rtęci). Wszystkie wymienione wyżej czynności należy wykonywać w warunkach zgodnych z odpowiednimi przepisami BHP.
Gęstość objętościową gruntu należy obliczyć według wzoru
P =
Mm-Ph ' mr
gdzie:
p - gęstość objętościowa gruntu [g/cm3], mm - masa próbki gruntu w stanie wilgotnym [g],
Ph - gęstość właściwa rtęci, przyjmowana w zależności od temperatury [g/cm3], mr - masa rtęci wypchniętej przez grunt [g].
Sposób ustalenia wyników ostatecznych, jak w punkcie a.
Gęstość objętościowa szkieletu gruntowego jest to stosunek masy szkieletu gruntu w danej próbce do jej objętości całkowitej (objętość szkieletu gruntowego wraz z objętością porów). Gęstości tej nie można wyznaczyć w badaniach bezpośrednich. Aby wyznaczyć tę wielkość, należy określić gęstość objętościową gruntu i wilgotność naturalną tego gruntu.
Gęstość objętościową szkieletu gruntowego pd należy obliczyć według wzoru
(2.7)
ms _ 100-p
gdzie:
ms - masa szkieletu gruntowego [g],
V - objętość całkowita [cm3],
pd - gęstość objętościowa szkieletu gruntowego [g/cm3], p - gęstość objętościowa gruntu [g/cm3],
W - wilgotność naturalna próbki [%].
Wilgotność naturalna gruntu jest to stosunek masy wody zawartej w porach gruntu w stanie naturalnym do masy jej szkieletu gruntowego, wyrażony w procentach
ffl
Wn = —— • 100. (2.8)
mc
Wilgotność wyznacza się laboratoryjnie metodą suszenia w temperaturze 105 -h 110°C. Czas suszenia do stałej masy wynosi od kilku do kilkunastu godzin, w zależności od rodzaju grantu.
Do oznaczania wilgotności gruntu powinny być użyte dwie próbki o naturalnej wilgotności NW. Masa próbki zależy od rodzaju gruntu:
- co najmniej 50 g - dla grantów gruboziarnistych po wydzieleniu z nich ziaren większych niż 25 mm,
- co najmniej 50 g - dla piasków i pyłów,
- co najmniej 30 g - dla pozostałych grantów drobnoziarnistych.
Bezpośrednio po pobraniu obu próbek gruntu należy umieścić je w parownicz-kach o znanych masach mt, zważyć grant z parowniczką m„„, a następnie poddać suszeniu w temperaturze 105 -f 110°C do stałej masy. Po wysuszeniu należy ostudzić w eksykatorze nad bezwodnym CaCl? i ponownie zważyć mst.
Jeżeli łączna masa badanej części grantu wraz z parowniczką wynosi więcej niż 250 g, lecz nie jest większa od 750 g, ważymy ją z dokładnością do 0,1 g, a gdy wynosi mniej niż 250 g - ważymy z dokładnością do 0,01 g.
Wilgotność grantu w % należy obliczyć według wzoru
W =
(2.9)
gdzie:
inmt - masa parowniczki z grantem przed wysuszeniem [g], mst - masa parowniczki z grantem po wysuszeniu [g], m, - masa parowniczki [g].
Sposób ustalenia wyników ostatecznych, jak w punkcie a.