Obraz0017 2

17

Stale do pracy na gorąco stosuje się na narzędzia przeznaczone do obróbki plastycznej metali nagrzanych do temperatury plastyczności lub nawet płynności, np. na narzędzia i foremniki do kucia, formy do odlewania pod ciśnieniem. Stale te nie są używane do wyrobu narzędzi skrawających.

Spośród stali hartowanych w oleju najbardziej uniwersalny zakres zastosowania do wyrobu narzędzi skrawających mają stale NWC i NC6, z których wykonuje się gwintowniki, narzynki, rozwiertaki i inne narzędzia skrawające przeznaczone do obróbki ręcznej i maszynowej w niezbyt ciężkich warunkach skrawania, w produkcji jednostkowej.

1.3. Stale szybkotnące

1.3.1. Podstawowe gatunki stall szybkotnących

Stale szybkotnące zachowują twardość i zdolność skrawania przy prędkościach skrawania i grubościach warstwy skrawanej wywołujących nagrzewanie się narzędzi do temperatury 650°C. Właściwości stali szybkotnących zależą od procentowej zawartości poszczególnych składników stopowych oraz ich wzajemnego stosunku ilościowego. Oznaczenia i skład chemiczny stali szybkotnących podano w tab. 1.3.

W skład stali szybkotnących - oprócz węgla, manganu, krzemu, występujących we wszystkich stalach oraz domieszek szkodliwych, jak siarka i fosfor -wchodzą składniki stopowe: wolfram, chrom, wanad, kobalt oraz molibden. Rozróżniamy stale szybkotnące o zawartości wolframu 15-20% i stale niskosto-powe o zawartości wolframu 8-10%.

Właściwości stali szybkotnących mogą być dodatkowo polepszone przez zastosowanie specjalnych zabiegów obróbki cieplno-chemicznej (cieplno-dyfuzyjnej), polegającej na połączeniu zabiegu cieplnego (wygrzewania) z chemicznym oddziaływaniem na powierzchnię ostrza ośrodka gazowego, ciekłego lub stałego, w celu wytworzenia warstw wierzchnich polepszających właściwości skrawne. W tym celu stosuje się operacje azotowania, utleniania w parze wodnej i tlenoazotowania.

Zabiegi obróbki cieplno-chemicznej ostrzy skrawających ze stali szybkotnących zalecane są dla takich narzędzi, jak noże kształtowe, narzędzia do uzębień, wiertła, rozwiertaki zdzieraki, frezy kształtowe itp.

1.3.2. Stale szybkotnące spiekane

Stale szybkotnące spiekane (PM) mają korzystniejszą budowę od stali szybkotnących konwencjonalnych, które cechuje nierównomierny rozkład węglików, a ponadto struktura pasmo^ą^W celu usunięcia tych niepożądanych