konsekwencjami procesów
demograficznych
Demografia
ekonomiczna - zajmuje się ekonomicznymi uwarunkowaniami i konsekwencjami procesów demograficznych Doktryny demograficzne zajmujące się formułowaniem teorii rozwoju ludzkości Jednostki demograficzne Jednostkami
demograficznymi badania są osoby, pary małżeńskie, rodziny i związane z nimi gospodarstwa domowe:
Jednostki dzielimy na:
a) Proste - to osoby -
nie podlegają
podziałowi
b) Złożone - są to pary
małżeńskie i rodziny - składają się z kilku osób, między
którymi występują więzi
Podstawową jednostką w obserwacji i analizie demograficznej jest osoba.
Cechy
Cechy człowieka będące przedmiotem badań demograficznych dzieli się na:
a) Cechy absolutne - to właściwości, które posiada każdy człowiek niezależnie od istnienia innych osób (pleć, wiek)
b) Cechy relatywne - to właściwości jednostek
wynikąjące z
określonej sytuacji, w jakiej znajduje się względem innych osób (m.in. stan cywilny, stosunek do głowy rodziny, wykształcenie) — podlegają one zmianom w różnych stadiach życia człowieka
Minimum demograficzne - to trzy podstawowe cechy: wiek, płeć, stan cywilny.
Jednostki demograficzne
Pary małżeńskie jednostka złożona. Cechy: Staż małżeński Dzietność par małżeńskich
Rodzina — podstawowa jednostka demograficzna, jednostka złożona Tworzą ją osoby spokrewnione lub spowinowacone, które wspólnie mieszkają
W zbiorowości rodziny wyróżniamy: Rodziny biologicznie pełne - małżeństwa posiadające dzieci lub bezdzietne Rodziny biologicznie niepełne - rodzeństwa pozbawione rodziców, jedno z rodziców z
dziećmi
Zespoły rodzinne — utworzone przez r.
biologiczne mieszkające z dalszymi krewnymi oraz inne grupy osób spokrewnionych, wspólnie mieszkających
Gospodarstwa domowe -jednostka złożona o
charakterze ekonomiczno-społecznym
Tworzą ją osoby wspólnie mieszkające z reguły w jednym mieszkaniu i tworzące wspólnotę gospodarczą
Cel funkcjonowania: zaspokojenie potrzeb tworzących je ludzi
Wyróżniamy trzy typy
gospodarstw domowych: Gospodarstwa domowe rodzinne - zespoły dwóch lub więcej osób spokrewnionych, mieszkających razem i wspólnie się
utrzymujących Gospodarstwa domowe osób samotnych Gospodarstwa zbiorowe
Kohorta - podzbiorowość ludzka wyodrębniona ze zbiorowości na podstawie zdarzenia
demograficznego lub społecznego, wspólnego wszystkim członkom podzbiorowości w ściśle określonym miejscu i czasie, np.
Kohorty małżeńskie -» zawarły małżeństwa w tym samym okresie Kohorty osób. które rozpoczęły pracę
zawodową w tym samym okresie.
Źródła_informacji
demograficznej Podstawowych źródeł informacji o wielkości i strukturze ludności
dostarczają spisy ludności i ewidencja bieżąca ludności. Spis powszechny jest metodą gromadzenia danych dotyczących
ludności wyodrębnionego terytorium w ustalonym momencie. Spis ten
obejmuje całą ludność a więc zalicza się do badań całkowitych. Wymóg ustalenia momentu, do którego odnoszą się
informacje nadaje mu
charakter statyczny.
Ewidencja bieżąca
Ewidencja bieżąca różni
się od spisu powszechnego tym, że nie jest badaniem jednorazowym, lecz ciągłym wykonywanym stale. Przykładowo urzędy stanu cywilnego notują urodzenia. zawarcia małżeństw, rozwody, zgony.
Metody stosowane w demografii
Współczynniki demograficzne: podstawowym celem wszystkich badań i analiz demograficznych jest wykrycie lub
potwierdzenie prawidłowości zjawisk ludnościowych, w analizie tej posługujemy się liczbami absolutnymi i względnymi.
Wielkości absolutne powstają w wyniku pomiaru statystycznego interesujących nas zjawisk w określonej zbiorowości w różnych momentach lub okresach. Wielkości, które charakteryzują stan badanych zjawisk w danym momencie noszą nazwę zasobów.
Analiza wzdłużna i poprzeczna
Kohorta to podzbiorowość ludzka wyodrębniona ze zbiorowości na podstawie zdarzenia
demograficznego lub społecznego, wspólnego wszystkim członkom podzbiorowości w ściśle określonym miejscu i czasie. Wyodrębnienia dokonuje się ccłem obserwacji i analizy wyróżnionych podzbiorowości, poczynając od wspólnego im /darzenia.
Gemroętą natomiast nazywamy kohortę, której wspólnym zdarzeniem (dla
zbiorowości) jest ich urodzenie.